Amiăng là vật liệu được sử dụng nhiều trong ngành công nghiệp. Vậy bạn đã thực sự hiểu amiăng là gì? Và sự ảnh hướng của amiăng đến sức khoẻ con người ra sao? Hãy cùng Điện máy XANH tìm hiểu qua bài viết sau nhé!
Amiăng là gì?
Amiăng là silicát kép của Can xi [Ca] và Magie [Mg], chứa SiO2 có trong tự nhiên. Amiăng gồm 02 nhóm: [a] Nhóm Serpentine: Chrysotile [Amiăng trắng] có dạng xoắn và cũng là loại sợi Amiăng duy nhất còn tiêu thụ thương mại trên thị trường hiện nay.
Trong khi nhiều nước trên thế giới đã cấm sử dụng loại vật liệu này thì Amiăng trắng lại được sử dụng nhiều trong các ngành công nghiệp trong đó điển hình là Việt Nam. Lợi ích của Amiăng mang lại cho con người trong các ngành công nghiệp khá lớn chính vì vậy nhiều người không màng đến sự nguy hiểm của Amiăng đến sức khoẻ con người.
Amiăng ảnh hưởng thế nào đến sức khoẻ?
Bệnh bụi phổi
Trong quá trình làm việc, người dùng tiếp xúc với Amiăng có thể hít các sợi amiăng vào khí mô phổi ngày càng nặng, gây tổn thương và xuất hiện các vết sẹo.
Asbestosis là một bệnh hô hấp nghiêm trọng, mãn tính mà người dùng khi tiếp xúc với Amiăng có thể gặp phải. Các triệu chứng của bệnh bụi phổi amiăng bao gồm khó thở và âm thanh khô khốc trong phổi khi hít vào. Nếu kéo dài thời gian, người bệnh có thể bị suy tim.
Hiện nay vẫn chưa có cách điều trị hiệu quả cho bệnh bụi phổi do Amiăng gây ra. Người bệnh thường sẽ bị tàn tật hoặc có thể tư vong. Bệnh bụi phổi do Amiăng có thể gặp ở những người thường xuyên làm việc phá huỷ hay cải tạo các toà nhà có chứa Amiăng.
Để tránh mắc bệnh này bạn cần hạn chế tiếp xúc ở những nơi có chứa Amiăng, đồng thời đề ra các biện pháp phòng ngừa bệnh.
Ung thư phổi
Ung thư phổi gây ra số ca tử vong lớn nhất liên quan đến phơi nhiễm amiăng. Tỷ lệ mắc ung thư phổi ở những người trực tiếp tham gia khai thác, xay xát, sản xuất và sử dụng amiăng và các sản phẩm của nó cao hơn nhiều so với dân số nói chung.
Các triệu chứng phổ biến nhất của ung thư phổi là ho và thay đổi nhịp thở. Các triệu chứng khác bao gồm khó thở, đau ngực dai dẳng, khàn giọng và thiếu máu.
Những người đã tiếp xúc với amiăng và cũng tiếp xúc với một số chất gây ung thư khác - như khói thuốc lá - có nguy cơ mắc ung thư phổi cao hơn đáng kể so với những người chỉ tiếp xúc với amiăng. Một nghiên cứu cho thấy những công nhân amiăng hút thuốc có nguy cơ mắc ung thư phổi cao gấp 90 lần so với những người không hút thuốc cũng không tiếp xúc với amiăng.
U trung biểu mô
U trung biểu mô là một dạng ung thư hiếm gặp, thường xảy ra ở lớp màng mỏng của phổi, ngực, bụng và [hiếm khi] tim. Hầu như tất cả các trường hợp ung thư trung biểu mô đều có liên quan đến phơi nhiễm amiăng.
Đặc biệt ở các ngành công nghiệp tại Việt Nam như ngành sản xuất mặt nạ khí, khai thác mỏ, may dệt có chứa amiăng, chính vì vậy không khó hiểu vì sao có quá nhiều người mắc ung thư trung biểu mô.
U trung biểu mô khiến người bệnh bị đau ở khu vực bên trong vùng ngực, khó thở, tức ngực,… Nếu không chữa trị kịp thời, các khối u trung này sẽ di căn đến các bộ phận khác của cơ thể gây nguy hiểm đến tính mạng của người bệnh.
Các bệnh khác
Ngoài các căn bệnh trên, amiăng còn khiến người tiếp xúc dễ mắc các căn bệnh ác tính như ung thư thực quản, thanh quản, khoang miệng, dạ dày, đại tràng và thận.
Các cách hạn chế bệnh từ Amiăng
Dưới đây là một số cách hạn chế bệnh từ Amiăng mà bạn cần lưu ý:
- Bạn càng tiếp xúc với amiăng nhiều thì càng tạo điều kiện cho các sợi amiăng xâm nhập vào cơ thể. Và điều này sẽ tăng khả năng phát triển các vấn đề liên quan đến amiăng. Mặc dù không có "mức an toàn" phơi nhiễm amiăng, nhưng những người tiếp xúc thường xuyên hơn trong một thời gian dài sẽ có nguy cơ cao hơn. Chính vì vậy hãy hạn chế tiếp xúc ở mức thấp nhất có thể. Hoặc sử dụng các vật dụng bảo hộ cần thiết khi tiếp xúc với amiăng.
- Nếu bạn hút thuốc và bạn lại tiếp xúc với amiăng thì nguy cơ mắc ung thư phổi của bạn sẽ cao hơn nhiều so với người không hút thuốc và chưa tiếp xúc với amiăng. Nếu bạn làm việc với amiăng hoặc đã tiếp xúc với nó, điều đầu tiên bạn nên làm để giảm nguy cơ phát triển ung thư là ngừng hút thuốc.
- Những người trẻ tuổi hơn khi hít phải amiăng, họ càng có nhiều khả năng phát triển ung thư trung biểu mô. Theo thống kê cho thấy nhiều trẻ nhỏ mắc u trung biểu mô do phơi nhiễm từ bụi amiăng trên áo quần của người dính amiăng. Nếu bạn làm việc tại các công trường, nhà máy có chứa amiăng thì để tránh khả năng mắc các bệnh từ amiăng bạn cần tắm giũ trước khi tiếp xúc với các thành viên trong gia đình của bạn.
Hy vọng bài viết trên sẽ giúp bạn biết được tác hại nguy hiểm củaamiăng với sức khoẻ con người. Mọi thắc mắc hãy để lại bình luận phía bên dưới nhé!
Bài viết tham khảo:Environmental Health and Safety
Amiang trắng hiện là vật liệu gia công quan yếu và ko thể thay thế trong nhiều ngành công nghiệp. Ở Việt Nam, 90% sản lượng amiang trắng nhập khẩu được sử dụng cho ngành gia công tấm lợp fibro xi măng đã tồn tại sắp 60 năm và 10% còn lại phân bổ trong nhiều lĩnh vực thiết yếu khác. Từ những ứng dụng rộng rãi như vậy, câu hỏi “amiang trắng là gì” và những đặc tính quan yếu của sợi đã thu hút sự sử dụng rộng rãi của công chúng cũng như những bên liên quan.
Amiang trắng nhóm serpentine là gì?
Trước nay, sự khác biệt giữa những nhóm amiang, đặc trưng là thực chất giữa nhóm amiang trắng và amiang màu chưa được chú trọng làm rõ trong nhiều ấn phẩm truyền thông, gây nên những hiểu lầm và hoang mang cho xã hội nói chung, người tiêu tiêu dùng nói riêng. Thực chất, amiang là tên thương nghiệp tiêu dùng chung cho 02 nhóm sợi khoáng cơ bản là amphibole [amiang màu] và serpentine [amiang trắng].
Trong lúc nhóm amphibole mang cấu tạo dạng thẳng, nhám, hình kim, chu kỳ bán tiêu hủy chậm nên dễ gây nên những khối u sau lúc xâm nhập vào phổi, nguy cơ phát tác thành ung thư và những bệnh phổi nghiêm trọng sau từ 10 – 20 năm ủ bệnh thì amiang trắng với khả năng sử dụng an toàn đang là nhóm sợi amiang duy nhất được sử dụng trong những ngành công nghiệp.
Theo những phân tích khoa học, amiang trắng nhóm serpentine mang dạng xoắn, xốp mềm, dễ dàng bị đào thải ra khỏi phổi sau từ 0,3 – 11 ngày hoặc bị phân hủy bởi môi trường axit do những đại thực bào tạo ra. Trong ứng dụng thực tế, sợi amiang trắng thể hiện nhiều tính năng ưu việt vượt trội, khó mang thể thay thế bởi những loại sợi tự nhiên hay nhân tạo khác như độ bền cơ học, tính đàn hổi cao, khả năng chịu ma sát, chống cháy tốt, chịu được môi trường kiềm, cách điện, khó phân hủy…
Amiang trắng mang ở đâu?
Amiang trắng được tự nhiên phân bố rộng khắp tại nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ. Theo ghi nhận, mỏ amiang trắng to nhất ở Canada đã được phát hiện vào năm 1877 đã tạo tiền đề cho ngành khai thác amiang trắng phát triển trên diện rộng và quy mô to. Tại Nga và những vùng núi Bắc Ý, việc gia công amiang tuần tự khởi đầu ở khu vực Ural vào thập niên 1880 và Torino năm 1876. Việc khai thác amiang trắng cũng nhanh chóng phát triển sang nhiều quốc gia khác như Nam Phi, Hoa Kỳ…
Theo những kết quả khảo sát, Việt Nam hiện mang khoảng 17 điểm quặng amiang phân bố chủ yếu ở khu vực phía Bắc như Sơn La, Cao Bằng, Hòa Bình, Phú Thọ và Thanh Hóa với trữ lượng nhỏ từ khoảng 10.000 – 60.000 nghìn tấn. Amiang trắng nhóm serpentine chỉ chiếm một phần rất nhỏ và chất lượng sợi cũng ko đảm bảo. Vì vậy, để đáp ứng đủ nhu cầu cho những ngành gia công trong nước, amiang trắng đang được nhập khẩu từ những nước như Nga, Kazakhstan, Trung Quốc, Canada, Brazil,…
Ứng dụng của sợi amiang trắng
Hiện nay, sợi amiang trắng được xem là vật liệu đầu vào hữu ích cho hơn 3.000 sản phẩm thuộc nhiều ngành công nghiệp khác nhau như gia công sản phẩm fibro xi măng [đặc trưng là tấm lợp fibro xi măng dạng sóng tại những nước đang phát triển], những vật liệu cách điện, cách nhiệt, ngành ô tô, hàng ko, gia công những sản phẩm chống cháy, dệt could…
Tại Việt Nam, amiang trắng được ứng dụng trong nhiều ngành công nghiệp như gia công vật liệu chống ma sát, phân lân nung chảy, làm phân NPK, nồi tương đối, đóng và sửa chữa tàu thủy, những sản phẩm cho quân đôi, an ninh quốc phòng… Những vật liệu amiang trắng ở nước ta bao gồm sản phẩm nhập khẩu và gia công trong nước.
Những sản phẩm mang chứa amiang trắng nhập khẩu bao gồm vải amiăng tiêu dùng trong điện phân nhà máy nhiệt điện, tấm lót bằng amiăng, tấm cách nhiệt bằng amiăng [tiêu dùng cho máy ép nhựa], sợi amiăng cách điện dạng tấm, tấm bảo ôn chống cháy bằng amiăng dạng cuộn, sợi chịu nhiệt, dây amiăng lõi đồng tẩm chì, tấm amiang.
Sản phẩm mang chứa amiang trắng được gia công tại nước ta mang thể kể tới như vật liệu chống ma sát, nồi tương đối, đóng và sửa chữa tàu thủy, gia công phân lân NPK, tấm lợp fibro xi măng.
Trong đó, ngành gia công tấm lợp fibro xi măng đang đóng vai trò quan yếu trong ổn định và phát triển kinh tế – xã hội trong nước. Ko chỉ bền với những điều kiện thời tiết khắc nghiệt, sản phẩm tấm lợp amiang trắng với giá thành thấp còn cho thấy là mặt hàng yêu thích với người dân nghèo ở nông thôn, vùng sâu vùng xa. Trong những chương trình xóa đói giảm nghèo của Chính phủ như chương trình 135, xây dựng Nông thôn mới… hay chiến dịch tương trợ đồng bào khắc phục những hậu quả của thiên tai bão lũ, tấm lợp fibro xi măng cũng thường được huy động một cách hiệu quả.
Tạm kết
Mặc dù hiện nay còn nhiều lời đồn đoán về amiang trắng thúc đẩy tới sức khỏe con người nhưng những kết quả nghiên cứu khoa học đang mang lại sự yên tâm cho cả phía nhà gia công, người tiêu tiêu dùng và công chúng trùng hợp phát hiện những chứng cứ về tác hại của sợi amiang trắng. Bên canh đó, những trả lời cho “amiang trắng là gì” trên đây cho thấy phần nào tính an toàn và tầm quan yếu ko thể thay thế của loại sợi khoáng tự nhiên hữu ích này.