Femtosecond laser là gì

Femto LASIK hay Femtosecond-assisted laser in-situ keratolileusis, là một loại phẫu thuật mắt bằng laser. Phương pháp này cũng như các loại phẫu thuật khác, được sử dụng để định hình lại giác mạc của mắt giúp giải quyết các vấn đề về thị lực.

Keratomileusis là phẫu thuật chỉnh hình giác mạc điều trị các tật khúc xạ, còn được gọi là phương pháp tạo hình lớp giác mạc phía trước [ALK], được phát triển lần đầu tiên vào năm 1948, sử dụng một công cụ phẫu thuật nhỏ với một lưỡi dao động gọi là microkeratome. Vào cuối những năm 1980 và đầu những năm 1990, công nghệ cho quy trình này đã được cải thiện.

Tia laser Femto được phát triển vào đầu những năm 1990. Các bác sĩ phẫu thuật sử dụng tia laser để tạo vạt giác mạc khi mổ LASIK thay vì dùng dao. Sau khi phẫu thuật, vạt đặt lại mà không cần chỉ khâu, giúp vết thương nhanh lành hơn.

Các loại phẫu thuật laser

Có hai loại phẫu thuật laser chính hiện được sử dụng để chỉnh hình lại giác mạc:

• Photorefractive keratectomy [PRK]: Trong phương pháp này, các lớp bề mặt của giác mạc được loại bỏ, sau đó tia laser được sử dụng để định hình chính xác giác mạc để điều trị các vấn đề về tật khúc xạ. Phương pháp này được thực hiện lần đầu tiên vào những năm 1980.
• Laser in-situ keratomileusis [LASIK]: Đây thực chất là sự kết hợp của phương pháp ALK và PRK để định hình lại giác mạc. Phẫu thuật viên tạo ra một vạt giác mạc nhỏ, vạt này được lật sang một bên. Sau khi tia laser định hình lại giác mạc, vạt giác mạc được đậy lại và tự lành.

Điều kiện phẫu thuật

Để được thực hiện phẫu thuật Femto LASIK, bạn phải đáp ứng các tiêu chí sau:

• 18 tuổi trở lên: Phẫu thuật LASIK chỉ được chấp thuận sử dụng cho người trưởng thành.
• Thị lực ổn định: Bạn không thể phẫu thuật LASIK nếu thay đổi độ kính đeo hoặc kính áp tròng trong năm qua, dùng thuốc làm thay đổi thị lực hoặc có biến đổi nội tiết tố ảnh hưởng đến thị lực như cho con bú hoặc bệnh tiểu đường.
• Khả năng lành vết thương tốt: Bạn không mắc các bệnh lý hoặc dùng các loại thuốc ngăn cản quá trình lành vết thương.
• Giác mạc mỏng: Những người có giác mạc mỏng đặc biệt có thể tăng nguy cơ bị mù khi thực hiện thủ thuật LASIK.
• Phẫu thuật khúc xạ trước đây: Bạn có thể không được phẫu thuật Femto hoặc các loại phẫu thuật LASIK khác nếu bạn đã từng phẫu thuật khúc xạ trước đó.

Các bệnh lý có thể chống chỉ định phẫu thuật

Một số bệnh hoặc tình trạng nhất định cần thảo luận thêm với bác sĩ vì có thể là chống chỉ định phẫu thuật, bao gồm:

• Viêm bờ mi
• Khô mắt
• Bệnh tăng nhãn áp
• Herpes simplex
• Herpes zoster
• Viêm mống mắt
• Bệnh giác mạch hình chóp
• Tăng huyết áp mắt
• Lão thị
• Viêm màng bồ đào

Chi phí phẫu thuật Femto LASIK

Ngoài bảo hiểm y tế, các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến giá phẫu thuật là:

• Vị trí
• Thị lực của bạn cần được điều chỉnh bao nhiêu
• Kỹ năng của bác sĩ phẫu thuật

Các chi phí thông thường có thể bao gồm:

• Kiểm tra và xét nghiệm ban đầu
• Liên quan đến thủ tục hành chính
• Thuốc sau phẫu thuật
• Tái khám theo yêu cầu của bác sĩ

Femto LASIK hoạt động như thế nào?

Để hiểu về Femto LASIK, trước hết bạn phải hiểu các tật khúc xạ và nguyên lý các phẫu thuật khúc xạ. Tật khúc xạ xảy ra khi ánh sáng không hội tụ đúng trên võng mạc. Các loại tật khúc xạ bao gồm:

• Cận thị: Mắt khó nhìn xa. Tình trạng này xảy ra khi giác mạc của bạn có hình dạng quá cong, do đó, phẫu thuật khúc xạ sẽ làm giảm độ cong của giác mạc.
• Viễn thị: Khó nhìn những thứ ở gần. Người bị viễn thị có giác mạc quá phẳng, và phẫu thuật khúc xạ được sử dụng để tăng độ cong của giác mạc.
• Loạn thị: Giác mạc không giữ được độ cong hoàn hảo. Tình trạng này là do giác mạc biến dạng không đều và phẫu thuật giúp định hình lại các vùng bất thường.
• Viễn thị: Mắt bị mất tính đàn hồi do lão hóa. Đây là một tình trạng xảy ra theo tuổi tác với thủy tinh thể bên trong mắt trở nên cứng hơn và mất tính linh hoạt. Mặc dù phẫu thuật khúc xạ có thể giúp khắc phục vấn đề này trong một số trường hợp, nhưng thường không hiệu quả.

Không phải tất cả các vấn đề thị lực này đều có thể được điều chỉnh bằng phẫu thuật khúc xạ. Phẫu thuật khúc xạ chỉ điều trị các tật khúc xạ có thể được giải quyết bằng cách định hình lại giác mạc.

Khi tiến hành phẫu thuật, một vết cắt được thực hiện trên bề mặt của mắt và tia laser được sử dụng để định hình lại giác mạc.

Quy trình phẫu thuật Femto LASIK

Vào ngày phẫu thuật, các bước sau sẽ diễn ra:

• Sau khi được đưa đến phòng phẫu thuật, bạn sẽ nằm dưới hệ thống laser và màn hình máy tính.
• Nhỏ thuốc nhỏ mắt.
• Một thiết bị gọi là vành mi được sử dụng để giữ cho mí mắt của bạn mở trong suốt quá trình phẫu thuật.
• Có một thấu kính thủy tinh sẽ giữ nhãn cầu ổn định và làm phẳng giác mạc.
• Khi tia laser cố định trên khu vực phẫu thuật, bác sĩ của bạn sẽ tiến hành phẫu thuật.
• Tia laser tạo vạt trên bề mặt giác mạc.
• Sau khi vạt được lật lên, laser excimer sử dụng tia cực tím để định hình lại chính xác giác mạc.
• Bạn có thể nghe thấy tiếng tích tắc hoặc ngửi thấy mùi khét trong suốt giai đoạn này.
• Vạt giác mạc được trải lại vị trí cũ sau khi hoàn tất định hình.
• Vạt sẽ tự lành mà không cần khâu.

Toàn bộ quá trình không quá 30 phút cho mỗi mắt. Bạn cần có người đi cùng để chở bạn về nhà sau phẫu thuật.

Có rủi ro hoặc tác dụng phụ nào khi phẫu thuật loại LASIK này không?

Giống như LASIK truyền thống, Femto LASIK cũng có các rủi ro nên những người có bệnh lý hoặc vấn đề nhất định có thể không thực hiện được phãu thuật này. Một số nghề nghiệp cũng có thể yêu cầu chấp thuận hoặc cấm phẫu thuật khúc xạ do thiếu dữ liệu về kết quả lâu dài.

Như bất kỳ cuộc phẫu thuật nào, mọi quy trình LASIK đều có rủi ro:

• Điều trị ít hoặc không hiệu quả
• Mất thị lực vĩnh viễn
• Giảm hiệu quả theo thời gian
• Có vấn đề thị lực liên tục như thấy quầng sáng xung quanh đèn

Các biến chứng riêng của Femto LASIK

Có một số biến chứng đặc trưng cho Femto LASIK, bao gồm:

• Lớp bong bóng mờ [OBL]: Xảy ra khi các bong bóng khí tích tụ trong vạt và cản trở khả năng hoạt động của tia laser.
• Hội chứng nhạy cảm với ánh sáng thoáng qua [TLSS]: Phát sinh vài ngày hoặc vài tuần sau phẫu thuật, dẫn đến mắt có thể cực kỳ nhạy cảm với ánh sáng và các vấn đề thị lực. Thuốc steroid tại chỗ có thể được sử dụng để điều trị tình trạng này.
• “Lóa cầu vồng”: do những bất thường nhỏ ở mặt sau của vạt được tạo ra trong quá trình phẫu thuật, dẫn đến sự xuất hiện của các dải ánh sáng màu trong thị trường khi nhìn vào nguồn sáng trắng.

Một số biểu hiện sau khi mổ Femto LASIK

Sau khi phẫu thuật Femto LASIK, bạn có thể gặp phải:

• Khó chịu như đau nhẹ, bỏng rát, ngứa hoặc kích ứng
• Chảy nước mắt
• Mờ mắt
• Nhạy cảm với ánh sáng
• Quầng sáng hoặc chói ánh sáng xung quanh
• Mắt đỏ

Những triệu chứng này thường sẽ kéo dài vài ngày nên có thể bạn cần nghỉ làm một thời gian.

Hồi phục

Bác sĩ sẽ cung cấp cho bạn các hướng dẫn về chăm sóc, theo dõi phục hồi, có thể bao gồm những điều sau đây:

• Đeo kính bảo vệ mắt trong vòng 24 đến 48 giờ đầu tiên sau mổ để tránh bị xước hoặc dụi mắt và làm bong vạt.
• Tái khám trong vòng 24 đến 48 giờ sau phẫu thuật để kiểm tra thị lực.
• Bạn có thể được kê thuốc nhỏ mắt để ngăn ngừa nhiễm trùng hoặc viêm.
• Không đeo kính áp tròng vào mắt phẫu thuật ngay cả khi bạn nhìn mờ.
• Tránh bôi kem dưỡng da và mỹ phẩm trong hai tuần sau khi phẫu thuật.
• Hạn chế các hoạt động như chơi các môn thể thao không tiếp xúc trong vòng một đến ba ngày sau khi làm phẫu thuật.
• Tránh bơi lội hoặc sử dụng bồn tắm nước nóng trong một đến hai tuần sau khi phẫu thuật.
• Không chơi các môn thể thao tiếp xúc và các hoạt động gắng sức khác trong ít nhất bốn tuần sau khi phẫu thuật.
• Thị lực của bạn có thể tiếp tục dao động trong vài tháng đầu sau khi phẫu thuật, có thể mất từ ​​ba đến sáu tháng sau phẫu thuật mới có hiệu quả.
• Bác sĩ phẫu thuật sẽ lên lịch tái khám định kỳ với bạn ít nhất sáu tháng sau khi phẫu thuật.

Femto so với Smile và PRK

Có một số loại phẫu thuật khúc xạ, và mỗi loại có những điểm khác biệt chính. Mục tiêu của mỗi thủ thuật đều là định hình lại giác mạc bằng tia laser để giải quyết các vấn đề về thị lực. Tuy nhiên cách thức tiếp cận giác mạc là khác nhau

• Trong phẫu thuật LASIK truyền thống, một vạt được tạo ra thay vì loại bỏ hoàn toàn lớp trên cùng của giác mạc. Vạt này được tạo ra bằng một vết cắt nhỏ bằng một dụng cụ cơ học.
• Trong Femto LASIK, một vạt được tạo ra, nhưng nó được thực hiện bằng cách sử dụng tia laser chứ không phải là một dụng cụ cắt cơ học.
• Với phẫu thuật PRK, lớp trên cùng của giác mạc được loại bỏ hoàn toàn.
• SMILE [Small Incision Lenticule Extraction] tương tự như Femto LASIK, nhưng tia laser sẽ rạch một vùng có diện tích nhỏ hơn.

Tóm lại

Femto LASIK có thể làm vết thương lành nhanh hơn và ít biến chứng hơn LASIK truyền thống vì nó sử dụng tia laser thay vì dụng cụ cắt cơ học để tạo một vạt nhỏ trên bề mặt mắt. Mục tiêu cuối cùng là tạo hình lại giác mạc bằng tia laser, giải quyết các vấn đề về thị lực như cận thị và viễn thị.

Giống như bất kì phẫu thuật nào, Femto LASIK đều có những rủi ro nhất định, và nó thường tốn kém do hiếm khi được bảo hiểm chi trả.

Hãy đảm bảo rằng bạn đã biết rõ về những rủi ro, chi phí và kỳ vọng thực tế trước thực hiện phẫu thuật LASIK.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh