Giải bài tập Hóa 11 Bài 9 Axit nitric và muối nitrat thuộc phần: CHƯƠNG 2: NITƠ – PHOTPHO
1. Giải bài 1 trang 45 SGK Hóa học 11
Giải bài 1 trang 45 SGK Hóa học 11. Viết công thức electron, công thức cấu
Đề bài
Viết công thức electron, công thức cấu tạo của axit nitric. Cho biết nguyên tố nitơ có hóa trị và số oxi hóa bao nhiêu ?
Lời giải chi tiết
Công thức electron của HNO3:
Công thức cấu tạo phân tử HNO3:
Trong HNO3, nitơ có số oxi hóa +5 và hóa trị là 4.
2. Giải bài 2 trang 45 SGK Hóa học 11
Giải bài 2 trang 45 SGK Hóa học 11. Lập các phương trình hóa học:
Đề bài
Lập các phương trình hóa học:
a] Ag + HNO3 [đặc] → NO2 ↑ + ? + ?
b] Ag + HNO3 [loãng] → NO ↑ + ? + ?
c] Al + HNO3 → N2O ↑ + ? + ?
d] Zn + HNO3 → NH4NO3 + ? + ?
e] FeO + HNO3 → NO ↑ + Fe[NO3]3 + ?
g] Fe3O4 + HNO3 → NO ↑ + Fe[NO3]3 + ?
Phương pháp giải - Xem chi tiết
Trước hết, căn cứ vào tính chất, điền công thức các chất còn thiếu ở chỗ có dấu [?]. Sau đó, cân bằng PTHH theo phương pháp thăng bằng electron.
Lời giải chi tiết
3. Giải bài 3 trang 45 SGK Hóa học 11
Giải bài 3 trang 45 SGK Hóa học 11. Hãy chỉ ra những tính chất
Đề bài
Hãy chỉ ra những tính chất hóa học chung và khác biệt giữa axit nitric và axit sunfuric. Viết các phương trình hóa học để minh họa.
Phương pháp giải - Xem chi tiết
- Chỉ ra những tính chất chung: có tính axit mạnh
- Tính chất riêng: HNO3 và H2SO4 đặc có tính oxi hóa mạnh
Lời giải chi tiết
- Những tính chất chung:
- Với axit H2SO4 loãng và HNO3 đều có tính axit mạnh
+ Làm quỳ tím đổi sang màu đỏ
+ Tác dụng với bazơ, oxit bazơ không có tính khử [các nguyên tố có số oxi hoá cao nhất]:
2Fe[OH]3 + 3H2SO4 → Fe2[SO4]3+ 6H2O
Fe2O3 + 6HNO3 → 2Fe[NO3]3 + 3H2O
2HNO3 + CaCO3 → Ca[NO3]2 + H2O + CO2↑
H2SO4 + Na2SO3 → Na2SO4 + H2O + SO2↑
- Với axit H2SO4[đặc] và axit HNO3 đều có tính oxi hoá mạnh
+ Tác dụng được với hầu hết các kim loại [kể cả kim loại đứng sau hiđro trong dãy hoạt động hoá học] và đưa kim loại lên số oxi hoá cao nhất.
Fe + 4HNO3 → Fe[NO3]3 + NO↑ + 2H2O
Cu + 2H2SO4[đặc] → CuSO4 + SO2↑ + 2H2O
+ Tác dụng với một số phi kim [đưa phi kim lên số oxi hoá cao nhất]
C + 2H2SO4[đặc] → CO2↑ + 2SO2↑ + 2H2O
S + 2HNO3 → H2SO4 + 2NO↑
+ Tác dụng với hợp chất[ có tính khử]
3FeO + 10HNO3 → 3Fe[NO3]3 + NO↑ + 5H2O
2Fe[OH]2 + 4H2SO4[đặc] → Fe2[SO4]3 + SO2↑ + H2O
Cả hai axit khi làm đặc nguội đều làm Fe và Al bị thụ động hoá [có thể dùng bình làm bằng nhôm và sắt để đựng axit nitric và axit sunfuaric đặc]
- Những tính chất khác biệt:
- Với axit H2SO4 loãng có tính axit, còn H2SO4 đặc mới có tính oxi hoá mạnh, còn axit HNO3 dù là axit đặc hay loãng đề có tính oxi hoá mạnh khi tác dụng với các chất có tính khử.
- H2SO4 loãng không tác dụng được với các kim loại đứng sau hiđro trong dãy hoạt động hoá học như axit HNO3.
Fe + H2SO4 [loãng] → FeSO4 + H2↑
Cu + H2SO4 [loãng] : không có phản ứng
4. Giải bài 4 trang 45 SGK Hóa học 11
Giải bài 4 trang 45 SGK Hóa học 11. Trong phương trình hóa học của phản ứng nhiệt phân sắt
Đề bài
a] Trong phương trình hóa học của phản ứng nhiệt phân sắt [III] nitrat, tổng các hệ số bằng bao nhiêu ?
A. 5 B. 7
C. 9 D. 21
b] Trong phương trình hóa học của phản ứng nhiệt phân thủy ngân [II] nitrat, tổng các hệ số bằng bao nhiêu ?
A. 5 B. 7
C. 9 D. 21
Phương pháp giải - Xem chi tiết
Viết PTHH khi nhiệt phân 2 muối. Tính tổng hệ số của phản ứng.
Lời giải chi tiết
a] Phương trình nhiệt phân
4Fe[NO3]3 2Fe2O3 + 12NO2 + 3O2
Vậy tổng hệ số là 4 + 2 + 12 + 3 = 21
Đáp án D
b] Phương trình nhiệt phân
Hg[NO3]3 Hg + 2NO2 + O2
Vậy tổng hệ số là 1 + 1 + 2 + 1 = 5
Đáp án A
Lưu ý: Phản ứng nhiệt phân muối nitrat
+ Các muối nitrat của kim loại hoạt động mạnh [K, Na,…] bị phân hủy tạo muối nitrit và O2
+ Các muối nitrat của kim loại Mg, Zn, Fe, Cu, Pb,… bị phân hủy tạo oxit kim loại tương ứng, NO2 và O2
+ Muối nitrat của Ag, Au, Hg,… bị phân hủy tạo thành kim loại tương ứng, NO2 và O2
5. Giải bài 5 trang 45 SGK Hóa học 11
Giải bài 5 trang 45 SGK Hóa học 11. Viết phương trình hóa học của các phản ứng thực hiện dãy chuyển hóa sau đây:
Đề bài
Viết phương trình hóa học của các phản ứng thực hiện dãy chuyển hóa sau đây:
NO2 HNO3 Cu[NO3]2 Cu[OH]2 Cu[NO3]2 CuO Cu CuCl2
Lời giải chi tiết
6. Giải bài 6 trang 45 SGK Hóa học 11
Giải bài 6 trang 45 SGK Hóa học 11. Khi hòa tan 30,0 g hỗn hợp đồng và đồng
Đề bài
Khi hòa tan 30,0 g hỗn hợp đồng và đồng[II] oxit trong 1,50 lít dung dịch axit nitric 1,00M [loãng] thấy thoát ra 6,72 lít nitơ monooxit [đktc]. Xác định hàm lượng phần trăm của đồng[II] oxit trong hỗn hợp, nồng độ mol của đồng[II] nitrat và axit nitric trong dung dịch sau phản ứng, biết rằng thể tích dung dịch không thay đổi.
Phương pháp giải - Xem chi tiết
Viết PTHH và tính toán theo PTHH.
Lời giải chi tiết
7. Giải bài 7 trang 45 SGK Hóa học 11
Giải bài 7 trang 45 SGK Hóa học 11. Để điều chế 5,000 tấn
Đề bài
Để điều chế 5,000 tấn axit nitric nồng độ 60,0 % cần dùng bao nhiêu tấn amoniac ?
Biết rằng sự hao hụt amoniac trong quá trình sản xuất là 3,8 %.
Lời giải chi tiết
Giải bài tập Hóa 11 Bài 9 Axit nitric và muối nitrat - Hóa 11 Bài 9 được biên soạn từ nhiều thầy cô giáo dạy giỏi môn Hóa theo chương trình SGK lớp 11 , Soanbaitap.com gửi đến các bạn học sinh đầy đủ các bài soạn hóa 11 và cách Giải Sách bài tập hóa học lớp 11 giúp để học tốt Hóa Học 11.
- Axit nitric là chất lỏng không màu, tan vô hạn trong nước.
II. Tính chất hoá học
1. Tính axit
HNO3 → H+ + NO3-
- Làm quỳ tím hoá đỏ
- Tác dụng với bazơ. VD: HNO3 + NaOH → NaNO3 + H2O
- Tác dụng với oxit bazơ. VD: 2HNO3 + MgO → Mg[NO3]2 + H2O
- Tác dụng với muối. VD: 2HNO3 + CaCO3 → Ca[NO3]2 + H2O + CO2
2. Tính oxi hoá
- Tác dụng với kim loại
- HNO3 tác dụng với hầu hết các kim loại [trừ Au, Pt] oxi hoá kim loại đến mức cao nhất, không giải phóng hiđro.
Cu + 4HNO3 [đặc] → Cu[NO3]2 + 2NO2 + 2H2O
Cu + 4H+ + 2NO3- →Cu2+ + 2NO2 + 2H2O
- Kim loại tác dụng với HNO3 đặc nóng thì luôn giải phóng NO2
- Nếu HNO3 loãng thì tạo thành N2, NO, N2O, NH4NO3.
- HNO3 đặc nguội thụ động với nhôm, sắt, crôm.
- Tác dụng với phi kim: HNO3 đặc có thể oxi hóa được S, P, C ... trong điều kiện đun nóng. Ví dụ:
3FeO + 10HNO3 → 3Fe[NO3]3 + NO + 5H2O
III. Ứng dụng
- Phần lớn axit nitric sản suất được dùng để điều chế phân đạm. Ngoài ra còn được dùng sản xuất thuốc nổ.
IV. Điều chế
1. Trong phòng thí nghiệm
NaNO3 + H2SO4 → NaHSO4 + HNO3
2. Trong công nghiệp
Axit nitric được sản xuất qua ba giai đoạn
- Oxi hoá NO:NO + O2 → 2NO2
- Hợp nước tạo thành HNO3 : 4NO2 +O2 + 2H2O → HNO3
MUỐI NITRAT
I. Tính chất của muối nitrat
1. Tính chất vật lí
- Tất cả các muối nitrat đều là chất rắn, dễ tan trong nước và là điện li mạnh.
2. Phản ứng nhiệt phân
II. Ứng dụng
- Các muối nitrat chủ yếu được sử dụng làm phân bón ngoài ra nó còn được làm thuốc nổ.
B. Bài tập và hướng dẫn giải
Câu 1.[Trang 45 /SGK]
Viết công thức electron, công thức cấu tạo của axit nitric. Cho biết nguyên tố nitơ có hóa trị và số oxi hóa bao nhiêu ?
=> Xem hướng dẫn giải
Câu 2.[Trang 45 /SGK]
Lập các phương trình hóa học:
a] Ag + HNO3 [đặc] → NO2 + ? + ?
b] Ag + HNO3 [loãng] → NO + ? + ?
c] Al + HNO3 → N2O + ? + ?
d] Zn + HNO3 → NH4NO3 + ? + ?
e] FeO + HNO3 → NO + Fe[NO3]3 + ?
g] Fe3O4 + HNO3 → NO + Fe[NO3]3 + ?
=> Xem hướng dẫn giải
Câu 3.[Trang 45 /SGK]
Hãy chỉ ra những tính chất hóa học chung và khác biệt giữa axit nitric và axit sunfuric. Viết các phương trình hóa học để minh họa.
=> Xem hướng dẫn giải
Câu 4.[Trang 45 /SGK]
a] Trong phương trình hóa học của phản ứng nhiệt phân sắt [III] nitrat, tổng các hệ số bằng bao nhiêu ?
A. 5 B. 7 C. 9 D. 21
b] Trong phương trình hóa học của phản ứng nhiệt phân thủy ngân [II] nitrat, tổng các hệ số bằng bao nhiêu ?
A. 5 B. 7 C. 9 D. 21
=> Xem hướng dẫn giải
Câu 5.[Trang 45/SGK]
Viết phương trình hóa học của các phản ứng thực hiện dãy chuyển hóa sau đây:
=> Xem hướng dẫn giải
Câu 6.[Trang 45 /SGK]
Khi hòa tan 30,0 g hỗn hợp đồng và đồng [II] oxit trong 1,50 lít dung dịch axit nitric 1,00 M [loãng] thấy thoát ra 6,72 lít nitơ monoaxit [đktc]. Xác định hàm lượng phần trăm của đồng [II] oxit trong hỗn hợp, nồng độ mol của đồng [II] nitrat và axit nitric trong dung dịch sau phản ứng, biết rằng thể tích dung dịch không thay đổi.
=> Xem hướng dẫn giải
Câu 7.[Trang 45 /SGK]
Để điều chế 5,000 tấn axit nitric nồng độ 60,0 % cần dùng bao nhiêu tấn amoniac ? Biết rằng sự hao hụt amoniac trong quá trình sản xuẩ là 3,8 %.
=> Xem hướng dẫn giải
Trắc nghiệm hóa học 11 bài 9: Axit nitric và muối nitrat