Có nhiều loại hóa chất có tính năng tẩy trắng hay tẩy màu vải thường được sử dụng trong cuộc sống sinh hoạt mỗi ngày. Trong đó nước javen được sử dụng nhiều vì có mức giá rẻ, dễ điều chế và bảo quản.
Nước javen là gì?
Nước javen có tên hóa học là natri hipoclorit, công thức hóa học là NaClO hoặc NaOCl. Còn được gọi là chất tẩy trắng, là một chất oxy hóa mạnh mẽ được sử dụng rộng rãi như một chất khử trùng và tẩy trắng.
NaClO là dung dịch có màu xanh nhạt, là một hợp chất không có tính ổn định cao và dễ phân hủy trong điều kiện thường. Nó là một hợp chất ion bao gồm cation kim loại natri [Na+] liên kết với anion hypochlorite [ClO-].
Tính chất vật lý của nước tẩy javen
- Công thức hóa học của natri hypochlorite là NaClO
- Khối lượng mol của nó là 74,44 g / mol.
- Công thức phân tử: Na+ Cl-O–
- Nhiệt độ nóng chảy 18 ° C.
- Nhiệt độ sôi: 102,2 độ C
- Tỉ trọng: 1,20
- Điều kiện bảo quản: 2 oC – 8 oC
- Có màu vàng [dung dịch] hoặc bột trắng [rắn], có mùi như khí clo.
- Không ổn định, bị phân hủy bởi ánh sáng.
- Mật độ: 1,11 g/Ml
Tính chất hóa học của natri hypochlorite
Natri hypochlorite là một chất oxy hóa mạnh. Nó phản ứng với các axit protic như HCl, tạo thành muối và giải phóng khí clo độc hại.
Nó cũng phản ứng với một số axit để tạo thành axit hypochlorous [HClO]. Trong nước, nó bị phân hủy thành các ion natri và clorua. NaClO cũng bị phân hủy thành natri clorua và oxy.
NaClO tác dụng với axit
Nó có thể tác dụng với nhiều loại axit để tạo thành muối clorua và các chất khí như Cl2, CO2….
Phản ứng với axit oxalic
- H₂C₂O₄ + NaClO -> NaCl + 2CO₂ + H₂O
Tác dụng với axit HCl
- NaClO + 2HCl -> NaCl + Cl2 + H2O
Nước tẩy javen tác dụng với H2SO4
- H2SO4 + 2NaClO → Na2SO4 + 2HclO
NaClO tác dụng với nước oxy già
- 2H2O2 + NaClO → NaClO3 + 2H2O
Javen tác dụng với khí CO2 + H20
- H2O + NaClO + CO2 → NaHCO3 + HClO
Natri hypochlorite tác dụng với NaOH
- NaClO + 2NaOH + 2NH2Cl → 3H2O + N2 + 3NaCl
NaClO tác dụng với kali iốt
- H2O + 2KI + NaClO → I2 + 2KOH + NaCl
Javen tác dụng với dung dịch đệm PbS
- 4NaClO + PbS → 4NaCl + PbSO4
Tác dụng với kim loại hoạt động mạnh
NaClO có thể tác dụng với một số kim loại như kẽm[Zn] để tạo thành oxit kim loại.
Cách điều chế nước Javen
Có nhiều cách điều chế dung dịch tẩy màu này, nhưng cách thông dụng nhất là sử dụng khí clo kết hợp với Natri Clorua [NaOH]
Cách 1: Điều chế NaClO bằng Cl2
Bằng cách thêm khí clo [Cl2] vào xút [NaOH]. Phản ứng xảy ra, natri hypochlorite, nước [H2O] và muối [NaCl] là những sản phẩm tạo thành.
Phương trình điều chế nước Javen: Cl2 + 2NaOH + → NaOCl + NaCl + H2O
Nếu nhiệt độ từ 60 độ C trở lên và natri hydroxit đậm đặc sẽ không tạo ra natri hypochlorite, nhưng sẽ tạo ra natri clorua, natri clorat và nước
PTPƯ: 3Cl₂ + 6NaOH -> 5NaCl + NaClO₃ + 3H₂O
Cách 2: Điều chế bằng NaOH kết hợp với nước và điện phân
Bằng cách hòa tan muối trong nước để thu được dung dịch nước muối đậm đặc. Dung dịch được điện phân và tạo thành dung dịch natri hypoclorit trong nước. Dung dịch này chứa 150 g clo hoạt tính [Cl2 ] mỗi lít. Trong phản ứng này, khí hydro cũng được hình thành.
- Phương trình: 2NaCl + 2H2O → 2NaOH + H2 ↑ + Cl2
Cách 3: Điều chế Javen từ MnO2
Cách này phải sử dụng 2 phương trình phản ứng mới tạo thành NaClO thành phẩm.
Đầu tiên MnO2 tác dụng với axit HCl để tạo thành khí Clo
- MnO2 + 4hcl -> MnCl2 + Cl2 + 2h2O
Tiếp đến lấy khí Cl2 tác dụng với NaOH để thu được NaClO
- Cl2 + 2 NaOH -> h2O + NaCl + NaClO
Công dụng của nước Javen
Đây là chất tẩy mạnh, nên hợp chất này có nhiều ứng dụng để sát khuẩn, diệt khuẩn, tẩy màu và loại bỏ nồng độ thuốc trừ sâu trong rau quả, thực phẩm.
Dùng để tẩy trắng
- Chất tẩy gia dụng là dung dịch chứa 3-8% natri hypoclorit và 0,01-0,05% natri hydroxit. Natri hydroxit được sử dụng để làm chậm quá trình phân hủy natri hypoclorit thành natri clorua và natri clorat.
- Các hộ gia đình sử dụng NaClO để loại bỏ vết bẩn khỏi đồ giặt. Nó đặc biệt hiệu quả trên sợi bông, dễ bám bẩn nhưng tẩy trắng tốt. Thông thường nên sử dụng 50 đến 250 mL chất tẩy cho mỗi giặc.
- Các đặc tính của chất tẩy gia dụng có hiệu quả trong việc loại bỏ vết bẩn cũng có nhược điểm, chẳng hạn như bông và tuổi thọ hữu ích của các vật liệu này sẽ được rút ngắn khi tẩy trắng thường xuyên.
- Natri hydroxit [NaOH] cũng được tìm thấy trong chất tẩy gia dụng cũng làm giảm độ bền vải. Nó không dễ bay hơi và lượng NaOH còn lại không được rửa sạch sẽ tiếp tục làm suy giảm dần các sợi hữu cơ khi có độ ẩm. Nước nóng làm tăng hiệu quả của chất tẩy, do tăng khả năng phản ứng của các phân tử.
Dùng để khử trùng, khử mùi
- Dung dịch chưa 2% nước javeb được sử dụng để vệ sinh các bề mặt nhẵn trước khi ủ bia hoặc rượu vang.
- Pha loãng tỉ lệ 1: 5 [1 phần thuốc tẩy với 4 phần nước] có hiệu quả chống lại nhiều vi khuẩn và một số vi-rút và thường là chất khử trùng được lựa chọn trong việc làm sạch bề mặt trong bệnh viện.
- Nó còn dùng để khử trùng nhà vệ sinh, nhà tắm giúp diệt vi khuẩn.
- Tác dụng khử mùi hôi hiệu quả
Ứng dụng trong nha khoa
- Natri hypochlorite hiện được sử dụng trong quá trình điều trị tủy răng. Nó là thuốc được lựa chọn do hiệu quả của nó chống lại các sinh vật gây bệnh răng, nứu.
- Ở nồng độ thấp, nó sẽ hòa tan chủ yếu là mô hoại tử, trong khi ở nồng độ cao hơn giải thể mô tốt hơn nhưng nó cũng hòa tan mô quan trọng.
Xử lý nước
Trong các hệ thống nước uống, hồ bơi, nước sinh hoạt., natri hypochlorite được sử dụng rộng rãi để khử trùng bằng clo. Các dung dịch natri hypoclorit đã được sử dụng để xử lý nước thải xyanua loãng, như chất thải mạ điện.
Những ứng dụng khác của thuốc tẩy javen
- Nó được sử dụng trong chế biến thực phẩm để vệ sinh các thiết bị, dụng cụ thực phẩm hay pha loãng với nước để loại bỏ hóa chất còn tồn đọng trong rau quả.
- Để tinh chế các sản phẩm dầu khí.
Vì sao nước javen có tính tẩy màu mạnh?
Nó có tính tẩy màu mạnh vì trong hợp chất có chứa nguyên tố oxy, mà NaClO không tồn tại lâu trong không khí sẽ phân hủy thành oxy nguyên tử có tính oxy hóa rất mạnh.
- Phương trình phân hủy NaClO -> NaCl + O
Nước Javen có ảnh hưởng đến sức khỏe không?
Ảnh hưởng đến sức khỏe khác nhau tùy vào cách người dùng tiếp xúc với nước tẩy này, các triệu chứng gồm:
- Khi hít phải hơi NaClO có thể gây ho và đau họng.
- Khi nuốt natri hypochlorite, có thể đau dạ dày, cảm giác nóng rát, ho, tiêu chảy, đau họng và nôn mửa.
- Tiếp xúc với da có thể gây cảm giác đau rát và bỏng da.
Ưu điểm và nhược điểm của thuốc tẩy javen
Ưu điểm
- Nó có thể dễ dàng và được lưu trữ và vận chuyển và điều chế đơn giản.
- Cách sử dụng đơn giản.
- Ứng dụng nhiều trong công nghiệp và đời sống.
- Natri hypochlorite hiệu quả như khí clo để khử trùng.
Nhược điểm
- Natri hypochlorite là một chất nguy hiểm và ăn mòn.
- Sử dụng NaClO không đúng mục đích hay tỉ lệ không phù hợp ảnh hưởng đến sức khỏe người dùng.
Công thức nước Javen là gì? Làm sao để điều chế nước Javen trong phòng thí nghiệm và trong công nghiệp. Loại hóa chất này có độc không? Ở bài viết này, các chuyên viên về hóa chất của BILICO sẽ giải đáp toàn bộ những thắc mắc trên. Mời quý vị cùng tìm hiểu.
Công thức nước Javen là gì?
- Tên khoa học là Sodium hypochlorite
- Công thức hóa học là: NaOCl.
- Có màu vàng [dung dịch] hoặc bột trắng [rắn], có mùi như khí clo.
- Có tình kiềm và là chất oxy hóa mạnh.
- Khối lượng mol của nó là 74,44 g / mol.
- Công thức phân tử: Na+ Cl-O–
- Nhiệt độ nóng chảy 18 ° C.
- Nhiệt độ sôi: 102,2 độ C
- Tỉ trọng: 1,20
- Điều kiện bảo quản: 2 oC – 8 oC
- Không ổn định, bị phân hủy bởi ánh sáng.
- Mật độ: 1,11 g/Ml
Thành phần nước javen
Javen [hay còn gọi giaven] là một hỗn hợp bao gồm hai thành phần chính là muối Nacl và NaClO. Hỗn hợp này có được là nhờ quá trình sục khí Clo dư vào dung dịch NaOH [Natri Hydroxit]. Trong đó, thành phần hóa chất chiếm tỉ trọng cao nhất là muối NaClO, đây là muối có tính oxy hóa rất cao nhờ gốc [O]. Do vậy, hợp chất này được ứng dụng rất nhiều trong tẩy trắng quần áo.
Vậy, làm sao để điều chế hợp chất này? Bilico mời quý vị theo dõi tiếp thông tin bên dưới.
Điều chế nước javen trong công nghiệp và phong thí nghiệp
#1: Trong phòng thí nghiệm
Cách 1: Điều chế từ Cl2 và NaoH
Trong phòng thí nghiệm, nước javen được điều chế trực tiếp bằng Cl2 và dung dịch NaOH. Chúng ta tiến hành cho khí Cl2 đi qua dung dịch NaOH ở nhiệt độ thường. Kết quả của phản ứng sẽ tạo ra hỗn hợp dung dịch NaCl và nước giaven. Phương trình phản ứng như sau:
Cl2 + 2NaOH -> NaCl + NaClO + H2O
Cách 2: Điều chế từ MnO2 và HCl
Ở phương pháp này, người ta sẽ tiến hành cho hóa chất MnO2 phản ứng với axit HCl để tạo ra khí clo. Sau đó tiếp tục sục khí Cl2 đi qua dung dịch NaOH sẽ thu được hóa chất NaClO [nước gia-ven].
Phương trình phản ứng:
- 4HCl + MnO2 → Cl2 + 2H2O + MnCl2
- Cl2 + 2NaOH → NaCl + NaClO + H2O
#2: Trong công nghiệp
Trong công nghiệp, điều chế nước Javen từ NaCl là phương pháp được sử dụng phổ biến nhất. Dung dịch muối ăn sẽ được đem đi điện phân có màng ngăn để tạo ra NaOH, khí Hydro và Clo. Sau đó, Clo tiếp tục phản ứng với dung dịch NaOH sẽ tạo ra hỗn hợp nước gia-ven.
PT điều chế javen trong công nghiệp như sau:
- Giai đoạn 1: NaCl điện phân thành chất xút NaOH và giải phóng khí Hidro và Clo: 2NaCl + 2H2O -> 2NaOH + H2 + Cl2
- Giai đoạn 2: Khí Clo thoát ra và phản ứng lại với dung dịch NaOH để tạo ra hỗn hợp Gia-ven: Cl2 + 2NaOH -> NaCl + NaClO + H2O
Điều chế nước javen để làm gì?
Tùy thuộc vào mục đích sử dụng, Javen sẽ được điều chế theo những cách khác nhau để phục vụ công việc. Dưới đây là một số công dụng cụ thể:
Dùng để khử trùng
- Môi trường nước, đặc biệt là hồ bơi là nơi có khả năng chứa rất nhiều vi khuẩn. Vì vậy, nước bể bơi cần phải được xử lý thường xuyên để đảm bảo sức khỏe cho người bơi. Những nơi như thế, cần phải sử dụng nước javen nồng độ cao để có thể khử trùng.
- Ngoài ra javen cũng được dùng trong xử lý nước sinh hoạt ở các vùng bị ngập lụt với nồng độ 12 – 15%.
>> Xem thêm sản phẩm: Nước Javen nồng đồ 30%
Hình ảnh hóa chất NaClO sử dụng trong xử lý nước bể bơi
Dùng để làm sạch các vết bẩn
Nhờ có tính oxy hóa mạnh nên nước gia ven có thể tẩy trắng được nhiều loại vết bẩn như nước tương, cà phê, trà, nước trái cây trên các chất liệu vải, gối đệm. Khi bột giặt thông thường không thể giải quyết được vết bẩn, người ta sẽ sử dụng nước javen.
Có thể bạn quan tâm: Cách tẩy trắng quần áo bằng nước JAVEN – #4 Lưu ý bạn CẦN BIẾT!
Ứng dụng làm thuốc tẩy trắng quần áo
Nước javen có độc không?
Nước gia ven được cảnh báo là chất có tính ăn mòn cao, gây tổn hại cho sức khỏe con người thông qua con đường hô hấp và tiếp xúc. Gây ra các triệu chứng như kích ứng da, hại mắt và gây độc cho hệ thần kinh. Chính vì vậy, khi sử dụng luôn cần phải mang theo đồ bảo hộ.
Lưu ý khi sử dụng nước gia ven
Trong sử dụng
- Nếu sử dụng cho mục đích làm sạch sàn nhà cần phải mở hết các cửa, để tất cả mọi người ra khỏi nhà trước khi tiến hành.
- Nếu dùng để tẩy vết bẩn trên quần áo bạn nên xả sạch bằng nước, thêm một chút dung dịch axit nhẹ nhàng để tránh cho vải bị bào mòn.
- Không để nước gia ven tiếp xúc với các vật dụng làm bằng kim loại.
- Sử dụng trong phòng thí nghiệm cần chú ý tránh để các hóa chất tác dụng với nhau sinh ra chất độc.
- Tuyệt đối không trộn với các hóa chất tẩy rửa khác.
Nên sử dụng đầy đủ thiết bị bảo hộ
Trong bảo quản
- Đậy kín nắp can, thùng đựng tránh để khí thoát ra, bảo quản ở nơi thông thoáng. Cần có nhãn dán để phân biệt.
- Thùng, chai lọ chứa dung dịch không được để gần axit, các chất dễ bay hơi. Tránh để các chất này tác dụng với nhau.
- Để xa tầm tay trẻ em.
Như vậy, BILICO đã giới thiệu đến quý vị toàn bộ thông tin về công thức và cách điều chế nước javen trong công nghiệp cũng như phòng thí nghiệm. Hi vọng những thông tin trên là hữu ích dành cho quý vị. Chúng tôi là đơn vị chuyên cung cấp các loại hóa chất bể bơi hàng đầu tại Việt Nam. Mọi thông tin chi tiết xin vui lòng liên hệ 0986.168.007.