Đề bài: Anh/chị hãy trình bày cảm nhận về cảnh đưa tang trong đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia của Vũ Trọng Phụng.
Mục Lục bài viết:
I. Dàn ý chi tiết
II. Bài văn mẫu
Cảm nhận về cảnh đưa tang trong đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia
I. Dàn ý Cảm nhận về cảnh đưa tang trong đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia [Chuẩn]
1. Mở bài
- Giới thiệu khái quát về tác giả Vũ Trọng Phụng [phong cách, đặc điểm sáng tác và các tác phẩm chính của ông,...]- Giới thiệu đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia [hoàn cảnh ra đời, xuất xứ, khái quát giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của đoạn trích,...]
- Nêu vấn đề: Cảnh đưa tang trong đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia.
2. Thân bài
- Đám tang của cụ cố Tổ - một đám tang to nhất Hà thành và náo nhiệt như đám hội:+ Một cái đám ma "theo cả lối Ta, Tàu, Tây, có cả kiệu bát cống, lợn quay đi lọng".
+ Cái đám tang có thể khiến cho "người chết nằm trong quan tài cũng phải mỉm cười."...[Còn tiếp]
>> Xem chi tiết Dàn ý Cảm nhận về cảnh đưa tang trong đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia tại đây.
II. Bài văn mẫu Cảm nhận về cảnh đưa tang trong đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia [Chuẩn]
Vũ Trọng Phụng là một trong số những cây bút hiện thực xuất sắc của nền văn học Việt Nam đầu thế kỉ XX với ngòi bút trào phúng sắc sảo bậc thầy. Có thể nói tiểu thuyết Số đỏ là một trong số những sáng tác tiêu biểu nhất của ông. Toàn bộ tác phẩm đã vạch rõ bộ mặt của tầng lớp thị dân thành thị và dường như tất cả những điều đó đã được kết tinh một cách trọn vẹn trong chương sách Hạnh phúc của một tang gia. Đọc Hạnh phúc của một tang gia chắc hẳn bạn đọc sẽ không thể nào có thể quên được cảnh "đám ma gương mẫu" của cụ cố Hồng.
Trước hết, nhà văn Vũ Trọng Phụng đã quan sát một cách tỉ mỉ, chi tiết và vẽ nên bức tranh cảnh đưa đám cụ cố Tổ với nhiều nét lố bịch, đấy là một đám ma to nhất Hà thành và náo nhiệt như một đám hội. Lẽ thường, nơi đám ma bao giờ người ta cũng cảm nhận được cái không khí hiu quạnh, buồn thương, tiếc nuối ấy vậy mà, giờ đây, cảnh đưa tang của cụ cố tổ mới thật khác người. Một cái đám ma "theo cả lối Ta, Tàu, Tây, có cả kiệu bát cống, lợn quay đi lọng", rồi đến cả những "lốc bốc xoảng, bú-dích và vòng hoa, có cả vài ba trăm người đi đưa,...". Có lẽ, ở cái đất này, chưa có ai có cái đám tang to như thế, to đến mức có thể khiến cho "người chết nằm trong quan tài cũng phải mỉm cười." Đấy là một cách nói đầy mỉa mai của tác giả bởi cả nhà cụ cố Hồng đã biến cái đám ma của cụ cố Tổ trở thành nơi để khoe giàu sang, tiền của. Cảnh đưa tang đã không còn sự tĩnh lặng, ảm đạm, thê lương khi mất đi một người thân yêu mà thay vào đó như một đám hội, nhộn nhịp "đám ma đưa đến đâu làm huyên náo đến đấy."
Thêm vào đó, cái lố lăng, đầy nghịch lí của đám đưa tang còn được tác giả khắc họa rõ nét qua hình tượng những người tham dự đám tang. Tuyết với "bộ y phục Ngây thơ - cái áo dài voan mỏng, trong có coóc-xê, trông như hở cá nách và nửa vú - nhưng mà viền đen và đội một cái mũ mấn xinh xinh". Dường như, đám tang đã trở thành dịp để Tuyết chứng minh với mọi người mình vẫn còn trinh chứ không phải là người hư hỏng. Đó còn là những người bạn của cụ cố Hồng, "ngực đầy những huy chương như Bắc Đẩu bội tinh, Long bội tinh, Cao Mên bội tinh, Vạn Tường bội tinh,...trên mép và cằm đều đủ râu ria, hoặc dài hoặc ngắn, hoặc đen hoặc hung hung, hoặc lún phún hay rầm rậm, loăn quăn,...". Có lẽ với những người bạn thân của cụ cố Hồng, đám ma đã trở thành nơi để họ khoe và thi huy hiệu, thi râu. Nhưng có lẽ không chỉ dừng lại ở đó, tác giả còn miêu tả, tái hiện lại hình ảnh của những người bạn của cô Tuyết, bà Văn Minh, cô Hoàng Hôn,... - họ là những người tân thời ấy vậy mà ngay trong đám tang của người chết, họ lại "chim nhau, cười tình với nhau, bình phẩm nhau, chê bai nhau, ghen tuông nhau, hẹn hò nhau, bằng vẻ mặt buồn rầu của những người đi đưa đám". Thêm vào đó, điệp khúc "đám cứ đi..." lặp lại nhiều lần với một ý nghĩa rất đặc biệt. Để rồi, đằng sau cái điệp ngữ ấy, đằng sau cái dòng người đông đúc đang đi đưa đám ấy người ta nhận thấy cái bộ mặt lố bịch, giả dối của họ với vẻ ngoài có vẻ đượm buồn nhưng từ sâu trong họ lại là một niềm sung sướng, khoan khoái khác thường.
Đặc biệt, cảnh đám tang còn để lại ấn tượng và ý nghĩa sâu sắc với người đọc ở cảnh hạ huyệt. Cảnh hạ huyệt như một màn hài kịch mà ở trên sân khấu ấy mọi người đang cố hoàn thành xuất sắc vai diễn của mình. Cậu Tú tân đang biểu diễn vai diễn của một người thợ chụp ảnh, cố dàn dựng để tất cả mọi người có thể hoàn thành vai diễn của mình "bắt bẻ từng người một, hoặc chống gây, hoặc gục đầu, hoặc cong lưng, hoặc lau mắt như thế này thế nọ,...để cậu chụp ảnh lúc kỉ niệm." Thêm vào đó, để lại ám ảnh sâu sắc với bạn đọc ở cảnh hạ huyệt còn là tiếng khóc "hứt...hứt...hứt..." của ông Phán mọc sừng. Người ta sẽ nghĩ tiếng khóc ấy ẩn chứa bao nỗi buồn, bao niềm xót thương với người ra đi, nhưng không, tiếng khóc ấy là cách để ông Phán giấu đi một thương vụ mua bán, trao đổi với Xuân Tóc Đỏ. Và như vậy, với ngòi bút trào phúng bậc thầy của mình, Vũ Trọng Phụng đã vẽ nên cảnh hạ huyệt với đầy rẫy những trò bịp bợm, tất cả như một vở hài kịch mà mỗi người đều có cho mình một mục đích riêng.
Tóm lại, với ngòi bút châm biếm sắc sảo, Vũ Trọng Phụng đã khắc họa thành công cảnh đám tang của cụ cố Hồng, qua đó cho thấy bộ mặt đểu cáng, bịp bợm đầy những dối gian của những con người trong xã hội thượng lưu thời bấy giờ.
------------------------HẾT-----------------------
Cảnh đưa tang là cảnh tượng vô cùng đặc sắc trong đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia, sau khi tìm hiểu xong bài Cảm nhận về cảnh đưa tang trong đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia, các em có thể củng cố kiến thức tác phẩm thông qua tham khảo các bài văn mẫu liên qua đến tác phẩm trong số các bài văn hay lớp 11 như: Phân tích nghệ thuật châm biếm sắc sảo của Vũ Trọng Phụng qua đoạn Hạnh phúc của một tang gia, Nghệ thuật trào phúng của Vũ Trọng Phụng trong đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia, Phân tích Hạnh phúc của một tang gia trong Số đỏ của Vũ Trọng Phụng, Phân tích nghệ thuật trào phúng qua đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia trong Số đỏ của Vũ Trọng Phụng.
Từ việc đọc và phân tích Hạnh phúc của một tang gia trên lớp, các em có cảm nhận như thế nào về đám tang cụ cố Tổ, đặc biệt là cảnh đưa tang cuối đoạn trích? Các em hãy cùng tham khảo bài Cảm nhận về cảnh đưa tang trong đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia để có thêm những kiến thức bài học hữu ích nhé.
I. Tiểu dẫn
- Vũ Trọng Phụng [1912 - 1939], bút danh Thiên Hư, sinh ở Hà Nội, quê ở Mĩ Hào, Hưng Yên, ông mất sớm vì bệnh lao do không có tiền chạy chữa.
- Tác phẩm tiêu biểu: Kĩ nghệ lấy Tây [1934]; Giông tố, Số đỏ, Vỡ đê [1936]…
- Đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia là chương XV của tiểu thuyết Số đỏ.
II. Văn bản [SGK]
1. Tình huống trào phúng của đoạn trích
- Nhan đề của chương truyện Hạnh phúc của một tang gia chứa đựng mâu thuẫn nghịch lí khiến người đọc thấy băn khoăn, muốn tìm lời giải đáp. Gia đình có người chết lại vui vẻ, sung sướng! Thật là bất thường.
Đám tang này cũng có bối rối, cũng lo lắng, cũng bận tâm nhưng không phải do buồn rầu, đau đớn mà do bận rộn tổ chức sao cho chu đáo, linh đình, ấn tượng... Tiêu đề Hạnh phúc của một tang gia vừa gây chú ý cho người đọc, vừa phản ánh sự thật mỉa mai, hài hước và tàn nhẫn.
- Căn nguyên khiến mọi thành viên vui vẻ là ở tờ di chúc. Cụ cố tổ mất đi nghĩa là tờ di chúc của cụ được thực hiện, nghĩa là gia tài kếch sù của cụ được chia cho mọi thành viên "chứ không còn là lí thuyết viển vông nữa!". Do vậy, cái chết của cụ được tất cả mọi người chờ đợi, mong muốn nó đến thật nhanh. Tình huống này đã làm bộc lộ những mâu thuẫn trào phúng khác và làm đậm nét hàng loạt chân dung hài hước. Đây cũng là tình huống trào phúng chính của toàn bộ chương truyện.
2. Cái chết mang lại “hạnh phúc” cho những người sống
a]. Cái chết của cụ cố tổ đã làm vỡ òa niềm "hạnh phúc" được dồn nén và chờ đợi từ lâu của gia đình, bởi nó đánh dấu giai đoạn tờ chúc thư không còn ở cái thời kì "lí thuyết" nữa. Trong niềm vui chung, mỗi nhân vật lại được nhà văn mô tả với một niềm vui riêng, một hạnh phúc riêng, không ai giống ai.
- Cụ cố Hồng đã mơ ước được gọi là cụ cố từ lâu, khi cụ cố tổ nằm xuống. Cố Hồng nhắm nghiền mắt lại để nghĩ đến lúc được mặc áo xô gai, lụ khụ chống gậy, vừa ho khạc, vừa khóc mếu máo diễn trò già nua ốm yếu giữa phố đông người để cho thiên hạ trầm trồ "úi kìa, con giai nhớn đã già đến thế kia kìa!". Nhân vật này điển hình cho loại người ngu dốt, háo danh.
- Văn Minh [nhà cải cách y phục Âu hóa] thì được dịp lăng xê những mốt y phục táo bạo nhất, "có thể ban cho những ai có tang đương đau đớn vì kẻ chết cũng được hưởng chút ít hạnh phúc ở đời". Đây là cơ hội để ông quảng cáo hàng và để kiếm tiền, là cháu đích tôn, nên cái lợi mà Văn Minh được hưởng từ chúc thư không nhỏ.
- Cô Tuyết thì được dịp "mặc bộ y phục Ngây thơ, cái áo dài voan mỏng...", đồng thời "trên mặt lại hơi có một vẻ buồn lãng mạn rất đúng mốt một nhà có đám". Khi trông thấy Tuyết, những ông bạn thân của cụ cố Hồng, trong đó có nhiều vị tai to mặt lớn "đều cảm động hơn những khi nghe tiếng kèn Xuân nữ ai oán, não nùng !". Cái chết của cụ cố tổ là cơ hội để Tuyết trưng diện, phô bày sự hấp dẫn của cơ thể.
- Cậu tú Tân thì sướng điên người vì được dùng đến cái máy ảnh mới mua [vì cậu chuẩn bị mấy cái máy ảnh mà mãi không được dùng!], đây là cơ hội hiếm có để cậu tú giải trí và chứng tỏ tài nghệ chụp ảnh của mình.
- Ông Phán sung sướng vì không ngờ rằng cái sừng trên đầu của mình lại có giá trị đến thế và ông tin chắc rằng mình sẽ được trả công xứng đáng. Bởi cụ cố tổ lăn đùng ra và cấm khẩu vì biết tin con rể mọc sừng và biết tin con gái mình "hư hỏng" quá!
- Xuân Tóc Đỏ thì danh giá và uy tín càng cao thêm vì nhờ hắn mà cụ cố tổ chết [Xuân đã tố cáo cái tin gây sốc là việc ông Phán mọc sừng trước mặt cụ cố tổ khiến cụ tắt thở ngay].
b]. Hạnh phúc của cái tang gia ấy còn lây lan ra cả những người xung quanh.
- Cảnh sát Min Đơ và Min Toa đang thất nghiệp, được thuê giữ trật tự cho đám tang vừa nhàn nhã lại có tiền.
- Bè bạn của cụ cố Hồng được dịp khoe các thứ huy chương, phẩm hàm như Bắc Đẩu bội tinh, Long bội tinh, Cao Miên bội tinh, Vạn Tượng bội tinh... và bao nhiêu các thứ râu ria trên mép, dưới cằm "hoặc dài hoặc ngắn, hoặc đen hoặc hung hung, hoặc lún phún hay rậm rậm, loăn quăn...".
- Hàng phố thì được xem một đám ma to "đi đến đâu cũng làm huyên náo đến đấy...".
3. Đám ma gương mẫu
- Đoạn tả cảnh đám tang từ nhà cụ cố Hồng ra đến huyệt như một đám rước, được tổ chức vô cùng "hổ lốn". Có đủ kèn ta, kèn Tây, kèn Tàu, có hàng trăm câu đối, vòng hoa, bức trướng. Người đi đưa đông đúc, sang trọng, nam nữ "chim nhau, cười tình với nhau, bình phẩm nhau, chê bai nhau, ghen tuông nhau, hẹn hò nhau bằng những vẻ mặt buồn rầu của những người đi đưa ma...".
- "Thật là một đám ma to tát có thể làm cho người chết nằm trong quan tài cũng phải mỉm cười sung sướng, nếu không gật gù cái đầu!".
- Đám ma diễn ra như một tấn đại hài kịch, nói lên sự lố lăng, đồi bại của xã hội thượng lưu đương thời.
4. Thái độ của nhà văn với xã hội đương thời
- Số đỏ là tác phẩm tiêu biểu nhất của Vũ Trọng Phụng và được đánh giá là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất của văn xuôi Việt Nam, kể từ khi có chữ quốc ngữ. Thông qua tác phẩm, nhà văn đả kích sâu cay xã hội tư sản thành thị chạy theo lối sống nhố nhăng đồi bại đương thời.
- Dùng tiếng cười làm vũ khí, Số đỏ vạch trần thực chất thối nát của các phong trào "Âu hoá", "Thể thao", "Vui vẻ trẻ trung"... được chính quyền khuyến khích và lợi dụng, từng lên cơn sốt vào những năm 30 của thế kỉ XX.
5. Nghệ thuật trào phúng trong đoạn trích
- Từ một tình huống trào phúng cơ bản [hạnh phúc của một gia đình có tang], nhà văn triển khai mâu thuẫn theo nhiều tình huống khác nhau tạo nên một màn đại hài kịch phong phú và rất biến hóa.
- Vũ Trọng Phụng sử dụng những chi tiết đối lập gay gắt nhưng cùng tồn tại trong một sự vật, một con người, để làm bật lên tiếng cười. Ngoài ra, các thủ pháp cường điệu, nói ngược, nói mỉa... được sử dụng đan xen linh hoạt.
Chắng hạn, cụ cố tổ chết khiến cả đại gia đình hạnh phúc, nhưng mỗi người lại có niềm hạnh phúc riêng, tùy theo hoàn cảnh của từng người, rất phong phú và đa dạng, từ con cháu trong nhà tới bạn bè, thậm chí đến cả bọn cảnh sát. Đặc biệt, đám ma được tổ chức rất nhố nhăng, lố bịch và đi đưa ma là cơ hội để mọi người gặp gỡ, trò chuyện, đùa cợt, tán tỉnh nhau.