- 09:05 | Thứ Sáu, 24/07/2020
Năm 2015 có 0,2% người tại Việt Nam hút thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Nhưng đến năm 2019, có đến 2,6% học sinh trong độ tuổi từ 13-17 hút thuốc lá điện tử.
| |
"Theo điều tra của Tổ chức Y tế Thế giới [WHO] năm 2019, tỷ lệ hút thuốc lá điện tử ở nhóm học sinh tuổi từ 13-17 tại Việt Nam là 2,6%. Thực trạng hút thuốc lá điện tử ở thanh thiếu niên Việt Nam đang tăng cao, nếu không ngăn chặn kịp thời sẽ tạo ra dịch bệnh kép khi gia tăng lượng người hút thuốc mới trong khi người hút thuốc lá truyền thống vẫn không giảm."
Đây là vấn đề được đưa ra tại hội thảo "Cung cấp thông tin về thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng" do Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức tại Thành phố Hồ Chí Minh ngày 23-7.
Phó Giám đốc Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá [Bộ Y tế] Phan Thị Hải cho biết, trong những năm qua Việt Nam có nhiều nỗ lực nhằm giảm tỷ lệ người hút thuốc lá truyền thống, tuy nhiên, mỗi năm chỉ giảm được từ 1-2%.
Trong khi đó, xu hướng sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng lại đang ngày càng gia tăng.
Thống kê điều tra của Tổ chức Y thế giới cho thấy năm 2015 có 0,2% người tại Việt Nam hút thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Còn kết quả điều tra sức khỏe học đường năm 2019 cho thấy, có đến 2,6% học sinh trong độ tuổi từ 13-17 hút thuốc lá điện tử.
Lý giải nguyên nhân của sự gia tăng này, bà Hải cho rằng ngành công nghiệp thuốc lá đang có xu hướng "tấn công" giới trẻ bằng những sản phẩm có thiết kế bắt mắt, nhỏ gọn, nhiều hương vị, giá rẻ…
Thực tế, Bộ Y tế đã đề xuất cấm sử dụng dưới mọi hình thức mua bán, sản xuất, nhập khẩu đối với các sản phẩm mới như thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng song vẫn chưa thể làm giảm tỷ lệ người hút thuốc lá điện tử.
Các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới nhắm đến người chưa hút thuốc, kể cả người đang hút thuốc lá thông thường cũng có xu hướng sử dụng song song thuốc lá điện tử.
Bà Hải bày tỏ lo ngại, nếu không ngăn chặn kịp thời thuốc lá điện tử thì trong tương lai con người sẽ phải đối mặt với hai tác hại từ cả thuốc lá điện tử lẫn thuốc lá truyền thống, thậm chí là các sản phẩm thuốc lá chứa ma túy trá hình.
Cảnh báo về tác hại của các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới, thạc sỹ Nguyễn Tuấn Lâm, nhân viên Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam, cho rằng hầu hết các sản phẩm này đều chứa nhiều chất độc hại như nicotine, kim loại, formaldehyde… Với thuốc lá điện tử, người hút dễ bị gây nghiện và tăng nguy cơ bắt đầu sử dụng thuốc lá thông thường.
Nghiên cứu cho thấy những người trẻ tuổi đã thử sử dụng thuốc lá điện tử có nguy cơ bắt đầu sử dụng thuốc lá thông thường cao hơn 3,5 lần so với nhóm người không dùng thuốc lá điện tử.
Trong thuốc lá điện tử có 15.000 loại hương vị, nảy sinh nguy cơ trộn hương vị và cả chất ma túy; người hút dễ phơi nhiễm các chất độc gây bệnh ung thư, tim mạch, hô hấp, ảnh hưởng đến phát triển trí não.
Các chất độc được thấy trong dung dịch thuốc lá điện tử và trong khói. Vì vậy, thuốc lá điện tử có hại cho cả người dùng và người xung quanh. Ngoài ra còn có nguy cơ chấn thương nghiêm trọng do cháy nổ pin…
Với thuốc lá nung nóng, các bằng chứng chỉ rõ, thuốc nung nóng cũng chứa nhiều chất độc hại giống như khói thuốc. Khói thuốc nung chứa nicotine.
Đây là chất gây nghiện cực mạnh và có nguy hại cho sức khỏe, đặc biệt đối với trẻ em, người vị thành niên và phụ nữ có thai.
Dù các sản phẩm thuốc nung được nung ở nhiệt độ thấp hơn, nhưng vẫn tạo ra những hóa chất tương tự như trong khói thuốc lá.
Các hóa chất có trong thuốc lá nung bao gồm: acrolein, chemicals, acetaldehyde, carbon monoxide, nicotine... Một số hóa chất này được xếp vào nhóm gây ung thư.
Nhất trí quan điểm này, Thạc sỹ Đoàn Thu Huyền, Giám đốc Quốc gia tại Việt Nam của Tổ chức Chiến dịch vì Trẻ em không thuốc lá Hoa Kỳ, nhận định, thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng có ảnh hưởng xấu tới thanh thiếu niên và cả những người hút thuốc lá. Đặc biệt, nguy cơ tiềm ẩn ảnh hưởng đến giới trẻ, nguy cơ sử dụng ma túy và các chất kích thích khác đồng thời với thuốc lá điện tử nghiêm trọng hơn rất nhiều so với thuốc lá điếu thông thường.
Do đó, theo Thạc sỹ Đoàn Thu Huyền, cần có quy định cấm mọi loại thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Hiện chưa có thị trường thuốc lá điện tử tại Việt Nam, chủ yếu là sản phẩm trôi nổi qua xách tay và qua mạng Internet. Do đó, sẽ rất khả thi khi ban hành quy định cấm trước khi các sản phẩm này được sử dụng rộng rãi trên thị trường.
Thạc sỹ Lê Thị Thu, Quản lý Chương trình Phòng chống tác hại thuốc lá và bệnh không lây nhiễm của Tổ chức HealthBridge Canada tại Việt Nam, cho biết ngành công nghiệp thuốc lá nhắm đến giới trẻ nhằm tìm kiếm những người hút thuốc thay thế và để duy trì sản lượng thuốc lá, tăng trưởng lợi nhuận khi chính phủ các nước thực hiện các giải pháp phòng chống tác hại thuốc lá. Đó là lý do vì sao ngành công nghiệp thuốc lá đã sử dụng các cách thức quảng cáo, tiếp cận nhắm vào giới trẻ.
Bà Lê Thị Thu khuyến nghị Việt Nam cần có khung pháp lý nhằm kiểm soát các sản phẩm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Cơ quan chức năng cần nỗ lực kiểm tra, ngăn chặn các hoạt động thí điểm sản xuất, nhập khẩu, quảng cáo, buôn bán thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng khi các sản phẩm này chưa được phép lưu hành trên thị trường./.
Theo Đinh Hằng-Thu Hương [TTXVN/Vietnam+]
Thông tin trên được PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh- Giám đốc Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá cho biết tại lễ phát động Chiến dịch “Thanh niên Việt Nam nói không với thuốc lá và thuốc lá điện tử” diễn ra sáng 26/12 ở Học viện Báo chí và Tuyên truyền.
Đây là sự kiện do Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá phối hợp với Ban chấp hành Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và Tổ chức Y tế toàn cầu Vital Strategies tổ chức.
PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh- Giám đốc Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá nhận định, thuốc lá nói chung và thuốc lá điện tử nói riêng đều chứa chất nicotine gây nghiện
Theo thông tin từ Quỹ phòng chống tác hại của thuốc lá, trên thế giới, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử đang gia tăng trong giới trẻ. Ở Mỹ tăng từ 11,7% năm 2017 lên 27% năm 2019; 2/3 số người hút thuốc lá điện tử là thanh thiếu niên.
Nghiên cứu tại 13 quốc gia Đông Âu: 2,6% thanh thiếu niên không hút thuốc lá đã từng thử hút ENDS ít nhất 3 lần. Tại Việt Nam, theo Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá [Bộ Y tế], tính đến năm 2019, có khoảng 2,6% thanh, thiếu niên trong độ tuổi từ 13-17 đang sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
PGS.TS Lương Ngọc Khuê nhận định, thuốc lá nói chung và thuốc lá điện tử nói riêng đều chứa chất nicotine gây nghiện, có thể gây nguy hại đến hệ hô hấp và tim mạch của chính người hút và cả những người xung quanh.
Rất đông các bạn sinh viên đến tham dự chương trình
Các loại thuốc lá thế hệ mới, bao gồm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng có chứa nicotine, là chất gây nghiện cao, độc hại, gây bệnh tim mạch, hô hấp, tiêu hóa, ngộ độc và gây ung thư. Trong dung dịch thuốc lá điện tử còn có: glycerin, propylene glycol và hương liệu [có trên 15,500 các loại hương liệu]. Propylene glycol [mặc dù được coi là an toàn trong thực phẩm nhưng không phải để hít] có thể tạo thành propylene oxide, một chất gây ung thư khi được đun nóng và hóa hơi.
Bên cạnh đó, có khoảng 15.500 loại hương liệu được sử dụng trong các sản phẩm thuốc lá điện tử, trong đó, rất nhiều loại hương liệu được xem là các chất độc và chưa được đánh giá toàn diện về mức độ gây hại đối với sức khỏe.
Ngoài ra, thuốc lá điện tử cũng không có công dụng cai nghiện thuốc lá điếu thông thường. Theo Tổ chức Y tế Thế giới [WHO], thế giới chưa có bằng chứng cho thấy thuốc lá điện tử giúp cai thuốc mà ngược lại bằng chứng cho thấy người sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng sẽ có nguy cơ sử dụng thuốc lá thông thường, thậm chí nhiều người có thể sử dụng đồng thời cả hai loại thuốc lá điện tử và thuốc lá điếu.
Trước tình trạng hút thuốc lá ở giới trẻ ngày càng tăng cao, các tập đoàn thuốc lá đang thúc đẩy việc tiêu thụ các sản phẩm thuốc lá mới như thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng- đặc biệt nhằm vào thanh thiếu niên, chiến dịch “Thanh niên Việt Nam nói không với thuốc lá và thuốc lá điện tử” được phát động nhằm nâng cao nhận thức của đoàn viên, thanh niên về tác hại của thuốc lá; phát huy vai trò xung kích của cán bộ, đoàn viên, thanh niên trong công cuộc tham gia phòng, chống tác hại của thuốc lá; xây dựng lối sống lành mạnh cùng môi trường không khói thuốc trong thanh niên Việt Nam.
Chiến dịch “Thanh niên Việt Nam nói không với thuốc lá và thuốc lá điện tử” được phát động nhằm nâng cao nhận thức của đoàn viên, thanh niên về tác hại của thuốc lá
Đồng thời, sự kiện còn là hoạt động thức tỉnh thế hệ trẻ về những tác hại của các sản phẩm thuốc lá mới như thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng đối với người dân Việt Nam, qua đó kêu gọi các bạn trẻ thực hiện cam kết không sử dụng thuốc lá và thuốc lá điện tử.
Chia sẻ với 1.000 sinh viên của Học viện Báo chí tuyên truyền tham gia lễ phát động, Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh bày tỏ: Trong cuộc sống chúng ta chứng kiến những người bị ung thư phổi, tim mạch, đột quỵ… nhiều người trong số đó có liên quan đến sử dụng thuốc lá, thuốc lào. Với những người mắc bệnh này, nếu nặng thì tử vong, nếu cứu sống được thì để lại di chứng nặng nề, trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội.
Tính đến tháng 2/2020, có 41 quốc gia đã ra lệnh cấm buôn bán thuốc lá điện tử, trong đó có nhiều quốc gia thuộc khu vực châu Á như Lào, Thái Lan, Campuchia, Singgapo, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ,...
Đã có 82.000 người đã ký kết cam kết online “Thanh niên Việt Nam nói không với thuốc lá và thuốc lá điện tử”
Trong tháng 5/2020, có tới 100 quốc gia đã ban hành luật nội địa quy định đối với thuốc lá điện tử, trong đó có các quy định về độ tuổi tối thiểu được phép mua bán thuốc lá; quảng cáo, khuyến mại, tài trợ, đóng gói bao bì, các quy định về sản phẩm, phân loại thuốc lá điện tử,…
Thông qua Lễ phát động, Trung ương Đoàn và Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá mong muốn kêu gọi đoàn viên, thanh niên cả nước cùng hưởng ứng chiến dịch “Thanh niên Việt Nam nói không với thuốc lá và thuốc lá điện tử”.Gần 1.000 sinh viên tham dự Lễ phát động sẽ cùng ký cam kết online “Thanh niên Việt Nam nói không với thuốc lá và thuốc lá điện tử”. Chỉ với thao tác đơn giản quét mã QR code trên điện thoại thông minh, các bạn thanh, thiếu niên sẽ được kết nối đến trang vn0khoithuoc - trang web chính thức của chiến dịch; sau đó, điền các thông tin cá nhân theo các hạng mục cho sẵn và ấn gửi để hoàn thành ký cam kết.Tính đến trưa 26/12, đã có 82.000 người đã ký kết cam kết online “Thanh niên Việt Nam nói không với thuốc lá và thuốc lá điện tử.”Tiếp nối sự kiện phát động, Trung ương Đoàn sẽ tiếp tục duy trì và đẩy mạnh việc truyền thông trên các trang thông tin điện tử của các tỉnh, thành đoàn trên cả nước và trên trang fanpage “Việt Nam Không Khói Thuốc - vn0khoithuoc” với nhiều hình thức hấp dẫn như tổ chức “mini game” dự đoán số lượt người tham gia ký cam kết nhằm thu hút đông đảo sự quan tâm của các đoàn viên, thanh niên.