Viêm lưỡi bản đồ hay còn được gọi là nấm lưỡi bản đồ ở trẻ em là tình trạng lưỡi của trẻ xuất hiện hình thái giống như bản đồ. Bệnh này không quá nguy hiểm nhưng lại có những biểu hiện khiến nhiều phụ huynh phải lo lắm và tìm cách chữa nấm bản đồ cho con. Vậy cách chữa nấm lưỡi bản đồ nào là hiệu quả và an toàn cho con? Bài viết dưới đây sẽ giúp mẹ tìm ra phương pháp điều trị cho con.
Nấm lưỡi bản đồ là tình trạng viêm lành tính trên bề mặt lưỡi. Trên lưng lưỡi có xuất hiện những viền màu trắng giống hình bản đồ và phía trong có màu đỏ sậm hơn màu lưỡi bình thường làm mất gai lưỡi. Thời gian đầu xuất hiện những vết nhỏ và sau đó lan rộng ra, đôi khi còn có nhiều vết trên lưỡi.
Mặc dù nấm lưỡi bản đồ có thể trông khá nguy hiểm về sức khỏe răng miệng nhưng nó lại không gây nhiễm trùng hoặc ung thư. Các bé bị tưa miệng do nấm lưỡi bản đồ sẽ thường cảm thấy khó chịu và tăng độ nhạy cảm với một số chất mỗi khi ăn uống chẳng hạn như các loại gia vị hoặc thậm chí là đồ ngọt.
Bệnh nấm lưỡi bản đồ sẽ trải qua từ giai đoạn nhẹ đến giai đoạn nặng và có thể tự khỏi, không để lại di chứng. Thời gian lành bệnh có thể từ vài ngày thậm chí là vài tuần và bệnh có thể tái phát trở lại tùy theo thể trạng từng người. Tuy nhiên, do tình trạng viêm nhiễm làm tổn thương lưỡi nên bé có thể bị nhiễm trùng. Nếu bị nhiễm trùng, lưỡi bé sẽ cảm giác bị nứt và gây ra tình trạng đau đớn hoặc mất cảm giác ăn nhai. Đây là bệnh khá phổ biến ở trẻ nên các bậc phụ huynh cần phải chú ý và tìm hiểu để điều trị nấm lưỡi cho con.
Viêm lưỡi bản đồ ở trẻ là bệnh lành tính và có thể tự khỏi mà không cần sử dụng thuốc. Tuy nhiên, bệnh sẽ rất dễ bị tái phát trở lại nếu không được phát hiện và chăm sóc đúng cách. Dưới đây là một số cách chữa nấm lưỡi bản đồ ở trẻ mà mẹ cần biết để có thể làm tại nhà:
Để chữa nấm lưỡi bản đồ cho bé hiệu quả trong việc cân bằng nội bộ và tăng cường khả năng bảo vệ của cơ thể, các mẹ nên cho con dùng những loại vitamin tổng hợp. Sau khi xuất hiện những triệu chứng đầu tiên của bệnh, hãy cho trẻ vệ sinh toàn bộ khoang miệng bằng dung dịch kiềm. Khi xuất hiện cảm giác ngứa ngáy, khó chịu, đau, nóng hoặc các triệu chứng khác, các mẹ có thể cho con sử dụng thuốc giảm đau ở vùng bề mặt niêm mạc bị tổn thương nhưng cần có sự chỉ định về liều lượng của bác sĩ.
Trong quá trình chữa nấm lưỡi bản đồ cho bé, các mẹ nên chú ý trong việc ăn uống của con nhằm hạn chế những đồ ăn quá cứng, chua và cay nóng để không làm tổn thương hay kích ứng lưỡi của con. Thay thế bằng những thực phẩm mềm như bánh, sữa, cháo, sinh tố,… giúp cho trẻ có thể dễ dàng nhai nuốt và không gây tổn thương niêm mạc lưỡi.
Một trong những cách điều trị viêm lưỡi bản đồ cho bé nhanh nhất là bổ sung nhiều loại rau xanh và hoa quả có nhiều vitamin đặc biệt là vitamin C và các vitamin nhóm B. Những loại vitamin này sẽ giúp tăng cường sức đề kháng chống lại nấm bệnh cho bé. Do đó, trong bữa ăn hàng ngày, mẹ nên bổ sung đầy đủ những dưỡng chất để bé có thể phát triển khỏe mạnh và tránh được những nguy cơ bị nấm lưỡi bản đồ gây ra.
Dưới đây là một số loại thực phẩm thiết yếu có chứa chất bổ sung vitamin C và vitamin B mà mẹ cần biết:
- Thực phẩm giàu vitamin C như đu đủ, quýt, bông cải xanh, dâu tây, kiwi,…
- Thực phẩm giàu vitamin nhóm B như chuối, bơ, cà chua, yến mạch, rau họ đậu, bí đỏ, rau dền,…
Khi bé có biểu hiện sưng, đau rát lưỡi quá mức gây ra tình trạng bỏ bú, bỏ ăn, mẹ nên đưa bé đến bác sĩ để khám và kê toa thuốc phù hợp giúp con giảm đau hiệu quả. Các loại thuốc giảm đau thường dùng như Paracetamol, Ibuprofen, Diclofenac,…mẹ nên chọn Paracetamol để có ít tác dụng phụ nhất và giảm đau an toàn cho trẻ.
Nhưng nên nhớ không được tùy ý mua thuốc cho con khi không có sự chỉ định của bác sĩ bởi nếu dùng sai thuốc sẽ dẫn đến những hiểm họa khôn lường ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ sau này.
Trong trường hợp nặng, những vết nứt trên lưỡi sâu gây ra hiện tượng nhiễm khuẩn. Cách điều trị nấm lưỡi bản đồ tốt nhất lúc này là cho bé sử dụng một số loại thuốc kháng sinh như Nystatin, Penicillin, Cephalexin,… để giúp bé nhanh khỏi và hạn chế viêm nhiễm nặng.
Lưu ý: Thuốc kháng sinh không nên lạm dụng quá nhiều vì có rất nhiều tác dụng phụ gây hại cho bé. Mẹ cần phải tham khảo ý kiến của các bác sĩ và sử dụng liều lượng phù hợp cho con.
Xem thêm: Top 5 loại thuốc đặc trị viêm lưỡi bản đồ
Trong quá trình điều trị nấm lưỡi bản đồ, các mẹ nên cần chú ý hơn về sức khỏe răng miệng cho con và bổ sung những loại thực phẩm để cung cấp đầy đủ những dưỡng chất thiết yếu cho con trong thời gian này. Bởi khi bị nấm lưỡi bản đồ, các bé sẽ có cảm giác khó chịu, bỏ bú, bỏ ăn và quấy khóc nên việc chú ý cho con nên ăn gì và không nên ăn gì là điều rất quan trọng.
- Hoa quả có chứa ít đường như cam, quýt, bưởi,…
- Cung cấp một số loại rau xanh cần thiết trong quá trình điều trị nấm lưỡi bản đồ như cải xanh, hành tây, cà chua,…
- Thực phẩm lên men như sữa chua bởi những thực phẩm này bổ sung lợi khuẩn cho cơ thể, giúp cân bằng hệ vi sinh và kìm hãm sự phát triển của nấm gây bệnh.
- Bổ sung thêm cho bé các loại hạt như hướng dương, hạnh nhân
- Ngoài ra, cần bổ sung thêm protein nạc như thịt gà, trứng và cá vào trong bữa ăn hàng ngày của bé.
- Thực phẩm có chứa nhiều đường: Đây là những loại thực phẩm dễ hấp dẫn trẻ em nhất nhưng nếu ăn nhiều sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho nấm phát triển và gây ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng của trẻ.
- Hải sản: Trong hải sản có chứa rất nhiều protein lạ, có thể gây phản ứng kích thích sau khi ăn khiến bé có thể bị dị ứng.
- Đồ ăn cay nóng: Những đồ ăn này sẽ làm tổn thương đến toàn bộ khoang miệng của trẻ khi tiếp xúc trực tiếp với những đồ ăn quá nóng hoặc quá cay.
- Đồ ăn chứa nhiều chất béo: Dường như cha mẹ nên cần phải kiểm soát khi cho bé ăn những thực phẩm có chứa nhiều chất béo. Chúng sẽ làm thúc đẩy sự phát triển của nấm và khiến tình trạng miệng tồi tệ hơn.
- Đồ uống có chứa chất kích thích như đồ uống có gas cũng là một trong những nguy cơ khiến cho tình trạng nấm miệng bản đồ xuất hiện trong khoang miệng.
Ngoài những cách chữa nấm lưỡi bản đồ ở trẻ thì việc phòng ngừa tình trạng nấm lưỡi là điều rất cần thiết bởi khi trẻ được vệ sinh sạch sẽ sẽ giúp tình trạng này thuyên giảm, cụ thể như sau:
- Cha mẹ nên hướng dẫn bé cách vệ sinh răng miệng và súc miệng bằng nước muối hàng ngày để giúp loại bỏ những mảng bám có trong khoang miệng tránh nguy cơ bị vi khuẩn xâm nhập sâu bên trong và ảnh hưởng đến sức khỏe của con.
- Đối với trẻ sơ sinh, các mẹ có thể lựa chọn gạc rơ lưỡi để vệ sinh phần lưỡi cho bé để tránh bị nấm lưỡi bản đồ.
- Không nên cho các bé lạm dụng quá nhiều đồ ăn có chứa đường, những thực phẩm cay nóng, thực phẩm chứa nhiều chất béo,… vào buổi tối để tránh tạo điều kiện cho nấm lưỡi bản đồ phát triển và bị tái phát trở lại.
- Nên đưa con đi kiểm tra răng miệng theo định kỳ ít nhất 6 tháng/lần để nha sĩ có thể thăm khám cũng như điều trị kịp thời.
Trên đây là toàn bộ những thông tin về cách chữa nấm lưỡi bản đồ cho bé. Mẹ nên chú ý vệ sinh lưỡi và chăm sóc sức khỏe cho bé nhanh khỏi và tránh tình trạng tái phát trở lại. Nếu còn bất kỳ những băn khoăn về bệnh hay chưa tìm ra cách điều trị nấm lưỡi bản đồ triệt để hãy đưa bé đến bệnh viện để được các bác sĩ thăm khám và điều trị triệt để tình trạng này ngay lập tức.
Gợi ý xem thêm:
Viêm lưỡi bản đồ là một trong số bệnh lý hay gặp ở khoang miệng. Căn bệnh xảy ra trên bề mặt lưỡi và do virus tấn công. Dù là bệnh lý lành tính và ít gây nghiêm trọng tới sức khỏe, tuy nhiên một vài trường hợp vẫn phải sử dụng tới các loại thuốc đặc trị viêm lưỡi bản đồ. Vậy những bệnh nhân nào cần sử dụng thuốc và thông tin chi tiết sẽ được cung cấp tới độc giả trong bài viết sau đây.
Bác sĩ chuyên khoa cho biết viêm lưỡi bản đồ là bệnh lý xảy ra do sự tấn công của virus. Bệnh lý thường xảy ra với trẻ nhỏ, đôi khi cũng có thể gặp ở đối tượng là người lớn. Trên lâm sàng, căn bệnh có thể bị chẩn đoán nhầm lẫn với tưa lưỡi, lưỡi lông hoặc ung thư lưỡi giai đoạn đầu.
Căn bệnh có thể tồn tại từ vài tháng tới vài năm sau đó tự khỏi và không cần điều trị. Tuy nhiên với các bệnh nhân nặng nếu không được điều trị vùng lưỡi có thể bị viêm loét và dẫn tới tình trạng đau nhức, ảnh hưởng trực tiếp tới hoạt động của khoang miệng. Đặc biệt khi xuất hiện các biểu hiện lâm sàng sau đây:
- Hiện tượng bề mặt lưỡi xuất hiện các vệt màu trắng đan xen và có hình ảnh bản đồ.
- Xuất hiện tổn thương dạng đám và có mảng đỏ viền trắng bao quanh với ranh giới rõ ràng. Vị trí và hình dạng tổn thương sẽ có sự thay đổi theo ngày. Tuy nhiên điểm thường gặp nhất là ria lưỡi hoặc đầu lưỡi.
- Bệnh có thể không gây ra dấu hiệu đau nhức và khó chịu cho trẻ em mắc phải tuy nhiên các cảm giác đau có thể xuất hiện khi sử dụng các loại đồ ăn mặn hoặc cay nóng.
Khi các biểu hiện nói trên không tự thuyên giảm và gây ảnh hưởng tới sức khỏe của người bệnh thì bắt buộc bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân sử dụng các loại thuốc. Dưới đây là thông tin chi tiết về các loại thuốc thường được bác sĩ chuyên khoa chỉ định với bệnh nhân viêm lưỡi bản đồ hay nấm lưỡi, tưa miệng.
Thuốc đặc trị viêm lưỡi bản đồ được bác sĩ chuyên khoa chỉ định sau khi đã thực hiện việc thăm khám tình trạng cụ thể của từng trường hợp.
Nystatin là thuốc được sử dụng với mục đích kiềm hãm sự phát triển và diệt nấm miệng mà không ảnh hưởng tới các vi khuẩn có lợi trên cơ thể.
Tác dụng
- Nystatin là loại kháng sinh chống nấm hiệu quả với tác dụng chính được khuyến cáo là kìm hãm hoặc tiêu diệt nấm trên lưỡi trong đó có bệnh nấm lưỡi bản đồ. Tùy vào nồng độ và độ nhạy cảm của nấm thuốc sẽ có tác dụng ở các mức độ khác nhau và hoàn toàn không ảnh hưởng tới các vi khuẩn bình thường ở trên cơ thể.
- Thuốc để chỉ định điều trị nhiễm nấm ở da và niêm mạc bao gồm các loại nấm gây bệnh ở miệng, đường tiêu hóa hoặc âm đạo.
Chống chỉ định
- Thuốc đặc trị viêm lưỡi bản đồ Nystatin không chỉ định với những bệnh nhân quá mẫn cảm với thành phần nystatin.
- Không sử dụng thuốc với các trường hợp mắc bệnh nấm toàn thân do thuốc không hấp thụ qua đường tiêu hóa.
Tác dụng phụ
Người sử dụng có thể gặp phải một số tác dụng phụ như buồn nôn, rối loạn tiêu hóa, ỉa chảy khi sử dụng.
Fluconazol là loại thuốc kháng nấm hiệu quả với cơ chế hoạt động thông qua sự ức chế cyp P450 14 – α – demethylase. Một loại enzym tổng hợp ergosterol – sterol xuất hiện ở màng tế bào nấm. Tác dụng chủ yếu của thuốc đặc trị viêm lưỡi bản đồ Fluconazol là ức chế enzym cơ thể và ức chế enzym màng tế bào nấm.
Tác dụng
- Thuốc được chỉ định trong điều trị bệnh nấm ở miệng, họng, thực quản.
- Sản phẩm cũng được sử dụng trong chữa viêm màng não do Cryptococcus neoformans hoặc các bệnh nấm do Blastomyces, Coccidioides immitis và Histoplasma.
- Sử dụng trong quá trình điều trị dự phòng nhiễm nấm candida với người ghép tủy xương đang điều trị bằng hóa chất.
- Thuốc cũng được chỉ định sử dụng với các trường hợp nhiễm nấm bản đồ.
Chống chỉ định
- Không sử dụng thuốc với bệnh nhân quá mẫn cảm với fluconazol hoặc với các tá dược có trong thành phần của thuốc.
- Tham khảo tư vấn của bác sĩ chuyên khoa khi sử dụng thuốc với người bị suy giảm chức năng gan thận, phụ nữ đang mang thai hoặc người đang cho con bú.
- Bệnh nhân có thể gặp phải một số biểu hiện như đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, tiêu chảy khi sử dụng thuốc.
Xem thêm: Tưa lưỡi ở trẻ nhỏ – Nguyên nhân và cách điều trị
Thuốc trị viêm lưỡi bản đồ Miconazol được sử dụng phổ biến để điều trị bệnh nấm, trong đó có viêm lưỡi bản đồ. Sản phẩm được chỉ định với các bệnh nhân mắc viêm lưỡi bản đồ nghiêm trọng.
Tác dụng
Miconazol được sử dụng để bôi tại chỗ với các trường hợp bị nhiễm nấm ở đường miệng. Ngoài ra thuốc cũng được sử dụng để chữa nấm toàn thân hoặc nấm màng não nặng thông qua việc truyền tĩnh mạch hoặc tiêm màng cứng.
Chống chỉ định
- Bệnh nhân quá mẫn cảm với thành phần miconazol, phụ nữ mang thai hoặc người mắc các tổn thương gan, thận,… không nên uống thuốc.
- Khi sử dụng thuốc tại chỗ có thể gây nổi mẩn hoặc kích ứng nhẹ.
- Tác dụng phụ thường gặp khi sử dụng thuốc là buồn nôn, nôn, ỉa chảy, ngứa hoặc nổi ban đỏ.
Clotrimazol là một trong số các loại thuốc chống nấm phổ rộng được sử dụng trong điều trị bệnh nấm. Đây cũng là loại thuốc chữa viêm lưỡi bản đồ thường được bác sĩ chuyên khoa chỉ định.
Tác dụng
- Thuốc Clotrimazol được kê đơn khi chữa các bệnh nấm ở miệng, họng, da, nấm kẽ tay, …
- Sản phẩm cũng được sử dụng trong một vài trường hợp mắc nấm tại âm hộ hoặc âm đạo.
Chống chỉ định
- Không sử dụng thuốc với bệnh nhân mẫn cảm bất kỳ thành phần nào của thuốc và không sử dụng để điều trị nấm toàn thân.
- Không sử dụng thuốc với trẻ nhỏ dưới 3 tuổi, do chưa xác định được tính hiệu quả và độ an toàn.
- Khi có bất kỳ tác dụng phụ nào nên ngừng dùng thuốc và đến gặp bác sĩ để có phương án xử lý kịp thời.
Dizigone là một trong số các thuốc trị nấm lưỡi bản đồ trẻ em được nhiều người lựa chọn. Sản phẩm được đánh giá cao về tính hiệu quả trong việc loại bỏ mầm bệnh, hạn chế tạo sẹo gây ra do tình trạng viêm.
Tác dụng
- Thuốc có công dụng loại bỏ mầm bệnh và dự phòng nhiễm khuẩn hiệu quả.
- Dizigone cũng khá hiệu quả trong việc chăm sóc vết thương và vết loét ngoài da, đặc biệt với các trường hợp xuất hiện vết thương hở.
- Dizigone hiệu quả trong việc ngăn ngừa viêm do sự tấn công của virus, nấm và vi khuẩn, phù hợp để sử dụng cho cả trẻ nhỏ.
- Có thể sử dụng thuốc với các bệnh nhân viêm khoang miệng, sâu răng, viêm lợi, nướu.
Chống chỉ định
Bệnh nhân mẫn cảm với bất kỳ thành phần nào của thuốc không nên sử dụng Dizigone.
Bên cạnh các loại thuốc đặc trị viêm lưỡi bản đồ Tây y, bệnh nhân có thể kết hợp với các bài thuốc dân gian tại nhà. Tuy nhiên sử dụng bất kỳ loại thuốc nào cũng cần tuân thủ các lưu ý sau:
- Thăm khám kỹ lưỡng và tuân thủ chỉ định của bác sĩ chuyên khoa trước khi sử dụng bất cứ loại thuốc nào.
- Trong quá trình dùng thuốc nếu có bất kỳ biểu hiện bất thường nào cần tới gặp bác sĩ để có phương án xử lý phù hợp.
- Thực tế bệnh viêm lưỡi bản đồ là bệnh lành tính, có thể tự khỏi, vì thế người bệnh không nên quá lo lắng. Thay vào đó bệnh nhân cần bình tĩnh để đưa ra được phương án xử lý phù hợp nhất.
- Kết hợp với việc vệ sinh khoang miệng tốt nhất để tăng cường sức đề kháng và phòng ngừa các bệnh lý liên quan.
Thuốc đặc trị viêm lưỡi bản đồ cần có sự chỉ định của bác sĩ chuyên khoa sau khi thực hiện thăm khám. Bệnh nhân nên vệ sinh khoang miệng thường xuyên để đảm bảo sức khỏe tốt nhất, hạn chế nguy cơ mắc bệnh.
Xem thêm: