Cách tính tỉ lệ bản đồ luôn là những điều mới mẻ đối với các bạn học sinh. Tuy cách tỉnh rất đơn giản, nhưng để hiểu được tầm quan trọng và những ứng dụng của nó thì lại là chuyện khác. Trong bài viết này, mình sẽ chia sẻ cách tính tỉ lệ bản đồ cũng như nêu ra một số vai trò và ý nghĩa của nó. Nào chúng ta cùng vào phần đầu tiên, tỉ lệ bản đồ là gì?
Tỉ lệ bản đồ là gì?
Như chúng ta đã biết, bản đồ thế giới là một dạng thu nhỏ mang tính chất mô phỏng lại những tính chất thực địa bên ngoài. Để có thể vẽ được một tấm bản đồ với kích thước trên một tờ giấy, người ta phải thu nhỏ kích thước thực địa theo một tỉ lệ nhất định. Hay hiểu một cách khác, khi nhìn vào bản đồ, tỉ lệ bản đồ giúp ta biết được khoảng cách thực trên thực giữa bản đồ và thực địa là bao nhiêu.
Trên mỗi tấm bản đồ, tỉ lệ bản đồ thường được ghi ở phía bên trên hay tại phía góc của bản đồ.
Các dạng tỉ lệ bản đồ
- Tỉ lệ số: Dạng này tương tự như số thập phân. Nhưng có một đặc điểm là tử số luông luôn là 1, và mẫu số thường được biểu thị dưới dạng 1000, 10000 hay 100000. Mẫu số càng lớn thì 1 đơn vị khoảng cách trên bản đồ so với thực địa càng lớn. Ví dụ: tỉ lệ 1:100.000 có nhĩa là cứ 1cm trên bản đồ thì ở ngoài thực địa sẽ là 100000 cm hay 1km.
- Tỉ lệ thước: Tỉ lệ này được vẽ cụ thể dưới dạng thức đo đã tính sẵn. Mỗi đọa đều ghi số đo độ dài tương ứng trên thực địa. VD: Mỗi đoạn 1cm thì bằng 1km hay 10km,…
- Tỉ lệ bản đồ sẽ liên quan đến các đối tượng địa lý được thể hiện trên bản đồ. Tỉ lệ càng lớn thì chi tiết thể hiện trên bản đồ càng cao. VD như những bản đồ có tỉ lệ 1:100000 là bản đồ tỉ lệ lớn. Những loại bản đồ như thế này thường được in ở khổ lớn, như vậy mới có thể biểu thị hết các chi tiết trên bản đồ. Còn những loại bản đồ có tỉ lệ 1:1000000 là những bản đồ có tỉ lệ nhỏ, mức độ thể hiện chi tiết sẽ không cao.
>> Xem thêm: Cách xác đinh tọa độ địa lý trên bản đồ
Cách tính tỉ lệ bản đồ
Cách tính tỉ lệ bản đồ rất đơn giản, thực chất đọc xong định nghĩa tỉ lệ bản đồ là gì bạn cũng đã có thể tính được rồi.
Mình sẽ cho các bạn một vài ví dụ và đưa ra cách tính.
- Dựa vào bản đồ trên, bạn hãy tính khoảng cách thực theo đường chim bay, từ khách sạn Hải Vân, đến khách sạn thu Bồn, và từ khách sạn hòa Bình đến khách sạn Sông Hàn.
- Tương tự Đo và tính chiều dài đoạn đường Phan Bội Châu [ từ Trần Quý Cáp đến đường Lý Tự Trọng].
Cách tính: Dùng thước trên bản đồ từ khách sạn Hải Vân đến khách sạn Thu Bồn là 5,5 cm. Ta có tỉ lệ bản đồ ở hình số 8 là 1:7500. Vậy khoảng cách trên thực địa là: 5,5cm x 75000 = 41250cm = 412.5m.
Tương tự như trên, từ khách sạn Hòa Bình đến khách sạn Sông Hàn: Khoảng cách đo được trên bản đồ là 4.0cm. Tỉ lệ bản đồ là 1:7500. Vậy khoảng cách trên thự địa là: 4,0cm x 7500 = 30000cm = 300m
>>Tìm nơi bán bản đồ thế giới tại cửa hàng bản đồ Thiên Ân
Những ứng dụng của tỉ lệ bản đồ
Bản đồ không chỉ được ứng dụng để xem đường đi, hay địa hình, mà còn được ứng dụng trong rất nhiều các lĩnh vực khác, chẳng hạn như kiến trúc xây dựng, quân sự, du lịch,…
Ứng dụng của tỉ lệ bản đồ trong kiến trúc xây dựng
Ở những công trình lớn, bản đồ là vật dụng không thể thiếu để các bộ phận, có thể làm việc ăn ý với nhau. Bởi một kiến trúc có rất nhiều các chi tiết, như cách bố trí không gian, căn phòng rộng bao nhiêu, tường dày bao nhiêu, vị trí nào đặt cái gì, lắp cái gì,… rất rất nhiều những vấn đề liên quan, mà bản đồ như một công cụ để các bộ phận, để mọi người có thể làm việc ăn ý với nhau. Và tỉ lệ bản đồ sẽ giúp chúng ta khi nhìn vào bản đồ có thể hiểu được rằng kích thước thực của chúng là bao nhiêu, vô cùng tiện lợi.
Ứng dụng của tỉ lệ bản đồ trong chiến tranh
Thêm một lĩnh vực mà bản đồ mà một trong những công cụ được sử dụng nhiều nhất. Trong mỗi trân đánh quân cả quân dịch và quan ta đều phải sử dụng bản đồ để đưa ra những chiến thuật sống còn. Bản đồ chính là công cụ hỗ trợ điều đó. Trong lĩnh vực này loại bản đồ được sử dụng nhiều nhất là bản đồ địa hình. Loại bản đồ này cũng sử dụng tỉ lệ bản đồ để đo được sự gồ ghề, dốc, độ cao của địa hình. Dựa vào đó mà đưa ra những chiến thật có lợi nhất cho quân ta.
Tỉ lệ bản đồ là một phần rất quan trọng được ứng dụng rộng rãi trong cuộc sống và trong mọi ngành nghề khác nhau. Trên đây là bài viết cách tính tỉ lệ bản đồ, rất mong những chia sẻ trên sẽ giúp ích được cho các bạn học sinh và những bạn đang cần.
Bài viết này thuộc về bandovietnamtreotuong.com
- [Chân trời sáng tạo] Giải địa lí 6 bài mở đầu: Tại sao cần học địa lí
CHƯƠNG 1. BẢN ĐỒ - PHƯƠNG TUỆN THỂ HIỆN BỀ MẶT TRÁI ĐẤT
CHƯƠNG 2. TRÁI ĐẤT - HÀNH TINH CỦA HỆ MẶT TRỜI
- [Cánh Diều] Bài mở đầu: Tại sao cần học địa lí?
CHƯƠNG 2. TRÁI ĐẤT - HÀNH TINH TRONG HỆ MẶT TRỜI
CHƯƠNG 3. CẤU TẠO CỦA TRÁI ĐẤT. VỎ TRÁI ĐẤT
CHƯƠNG 4. KHÍ HẬU VÀ BIỂN ĐỔI KHÍ HẬU
CHƯƠNG 5. NƯỚC TRÊN TRÁI ĐẤT
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit.Morbi adipiscing gravdio, sit amet suscipit risus ultrices eu.Fusce viverra neque at purus laoreet consequa.Vivamus vulputate posuere nisl quis consequat.
Create an account
Xem toàn bộ tài liệu Lớp 6: tại đây
Giải Bài Tập Địa Lí 6 – Bài 3: Tỉ lệ bản đồ giúp HS giải bài tập, các em sẽ có được những kiến thức phổ thông cơ bản, cần thiết về các môi trường địa lí, về hoạt động của con người trên Trái Đất và ở các châu lục:
Xem thêm các sách tham khảo liên quan:
- Tập Bản Đồ Địa Lí Lớp 6
- Giải Vở Bài Tập Địa Lí Lớp 6
- Giải Sách Bài Tập Địa Lí Lớp 6
- Giải Địa Lí Lớp 6
- Sách Giáo Khoa Địa Lí Lớp 6
- Sách Giáo Viên Địa Lí Lớp 6
Trả lời câu hỏi Địa Lí 6 Bài 3 trang 12: Khoảng cách 1cm trên bản đồ có tỉ lệ 1: 2.000.000 bằng bao nhiêu km trên thực địa?
Trả lời:
-1 cm trên bản đồ có tỉ lệ 1: 2.000.000 bằng 20 km trên thực địa.
Trả lời câu hỏi Địa Lí 6 Bài 3 trang 12: Quan sát bản đồ trong các hình 8 và 9, cho biết:
+ Mỗi xăngtimét trên mỗi bản đồ ứng với bao nhiêu mét trên thực địa?
+ Bản đồ nào trong hai bản đồ có tỉ lệ lớn hơn? Bản đồ nào thể hiện các đối tượng địa lí chi tiết hơn?
Trả lời:
-Tỉ lệ bản đồ ờ hình 8 là 1: 7 500, có nghĩa là 1 cm trên bản đồ này ứng với 7 500 cm hay 75 mét trên thực địa.
-Tỉ lệ bản đồ ở hinh 9 là 1: 15 000 có nghĩa là 1 cm trên bản đồ này ứng với 15 000 cm hay 150 mét trên thực địa.
-Bản đồ có tỉ lệ lớn hơn là hình 8, bản đồ này thể hiện các đối tượng địa lí chi tiết hơn hình 9.
Trả lời câu hỏi Địa Lí 6 Bài 3 trang 14: Căn cứ vào thước tỉ lệ hoặc số ti lệ của bản đồ hình 8 hãy :
+ Đo và tính khoảng cách trên thực địa theo đường chim bay, từ khách sạn Hải Vân đến khách sạn Thu Bồn và từ khách sạn Hoà Bình đến khách sạn Sông Hàn.
+ Đo và tính chiều dài cùa đường Phan Bội Châu [đoạn từ đường Trần Quý Cáp đến đường Lý Tự Trọng].
Trả lời:
-Khoảng cách theo đường chim bay trên bản đồ từ khách sạn Hải Vân đến khách sạn Thu Bồn là 5,5 cm. Tỉ lệ bản đồ ở hình số 8 là 1:7500.
⇒Khoảng cách trên thực địa là: 5,5 cm x 7500 = 41250 cm = 412,5 m.
-Khoảng cách đo được từ khách sạn Hoà Bình đến khách sạn Sông Hàn trên bản đồ là 4.0 cm. Ti lệ bản đồ là 1:7500.
⇒Khoảng cách trên thực địa là: 4,0 cm x 7500 = 30 000 cm = 300 m.
-Chiều dài của đường Phan Bội Châu [tính từ đường Trần Quý Cáp đến đường Lý Tự Trọng] trên bản đồ là 3 cm. Tỉ lệ bản đồ 1:7500.
⇒ Chiều dài của đường Phan Bội Châu là: 75 m x 3 = 225 m.
Bài 1 trang 14 Địa Lí 6: Tỉ lệ bản đồ cho chúng ta biết điều gì ?
Trả lời:
-Tỉ lệ bản đồ cho biết các khoảng cách trên bản đồ đã được thu nhỏ bao nhiêu lần so với khoảng cách thực của chúng trên thực địa.
Bài 2 trang 14 Địa Lí 6: Dựa vào số ghi tỉ lệ của các bản đồ sau đây: 1 : 200.000 và 1 : 6.000.000 cho biết 5 cm trên bản đồ ứng với bao nhiêu km trên thực địa?
Trả lời:
– Nếu tỉ lệ bản đồ: 1: 200 000 thì 5 cm trên bản đồ này sẽ ứng với khoảng cách thực địa là: 5 cm X 200 000 = 1 000 000 cm = 10 km.
– Nếu tỉ lệ bản đồ: 1: 6 000 000 thì 5 cm trên bản đồ này sẽ ứng với khoảng cách thực địa là: 5 cm X 6 000 000 = 30 000 000 cm = 300 km.
Bài 3 trang 14 Địa Lí 6: Khoảng cách từ Hà Nội đến Hải Phòng là 105 km. Trên một bản đồ Việt Nam khoảng cách giữa hai thành phố đó đo được 15 cm. Vậy bản đồ đó có tỉ lệ bao nhiêu ?
Trả lời:
-Đổi 105 km = 10 500 000 cm.
-Khoảng cách trên thực địa = Độ dài đo được trên bản đồ x Tỉ lệ bản đồ
⇒ Tỉ lệ bản đồ = Khoảng cách trên thực địa : Độ dài đo được trên bản đồ
= 10 500 000 : 15 = 700 000
⇒ Tỉ lệ bản đồ = 1 : 700 000