Xem thêm các sách tham khảo liên quan:
– Khánh Hoài, bút danh khác là Bảo Châu, tên khai sinh là Đỗ Văn Xuyền, sinh năm 1937
– Quê gốc ở xã Đông Kinh, huyện Đông Hưng, tỉnh Thái Bình
– Các tác phẩm đã xuất bản: Trận chung kết [truyện dài, 1975], Những chuyện bất ngờ [truyện vừa, 1978], Cuộc chia tay của những con búp bê [truyện, 1992], Chuyện ở lớp, chuyện ở nhà [hay Băng ngũ hồ, truyện vừa, 1993-1994]…
1. Hoàn cảnh ra đời
Truyện ngắn “Cuộc chia tay của những con búp bê” được trao giải Nhì, cuộc thi thơ – văn viết về quyền trẻ em, do Viện Khoa học Giáo dục và Tổ chức cứu trợ trẻ em Rát-đa Bác-nen Thụy Điển tổ chức năm 1992
2. Tóm tắt văn bản
Vì bố mẹ chia tay nhau, hai anh em Thành và Thuỷ cũng phải mỗi người một ngả: Thuỷ về quê với mẹ còn Thành ở lại với bố. Hai anh em nhường đồ chơi cho nhau, Thuỷ đau đớn chia tay thầy cô, khi chia tay còn quyến luyến anh không muốn rời,… Ba cuộc chia tay gợi lên ở bạn đọc những xúc cảm mạnh mẽ cùng nỗi xót thương cho cảnh ngộ mà lẽ ra những người bạn nhỏ không phải gánh chịu.
3. Bố cục [3 phần]
– Phần 1 [từ đầu đến “hiếu thảo như vậy”]: Cảnh hai anh em chia đồ chơi
– Phần 2 [tiếp đó đến “trùm lên cảnh vật”]: Thủy chia tay lớp học
– Phần 3 [còn lại]: Cảnh hai anh em chia tay
4. Giá trị nội dung
Cuộc chia tay đau đớn và đầy cảm động của hai em bé trong truyện khiến người đọc thấm thía rằng: Tổ ấm gia đình là vô cùng quý giá và quan trọng. Mọi người hãy cố gắng bảo vệ và giữ gìn, không nên vì bất cứ lí do gì làm tổn hại đến những tình cảm tự nhiên, trong sáng ấy
5. Giá trị nghệ thuật
– Ngôi kể thứ nhất, giúp bộc lộ cảm xúc chân thật, dễ dàng
– Lời kể chân thành, giản dị, không có xung đột dữ dội, ồn ào…phù hợp với tâm trạng nhân vật và có sức truyền cảm
– Miêu tả tâm lí nhân vật sâu sắc, tinh tế
– Lựa chọn chi tiết, hình ảnh độc đáo, hấp dẫn
I. Mở bài
– Giới thiệu về tác giả Khánh Hoài [tiểu sử, các tác phẩm chính….]
– Giới thiệu về văn bản “Cuộc chia tay của những con búp bê” [xuất xứ, tóm tắt, khái quát giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật,…]
II. Thân bài
1. Cảnh hai anh em Thành và Thủy chia đồ chơi
– Tâm trạng của Thành và Thủy khi biết tin hai anh em sắp phải xa nhau:
+ Thủy: bất giác run lên bần bật, kinh hoàng và tuyệt vọng, khóc cả đêm, mất hồn, loạng choạng, không cho chia rẽ hai con búp bê, buồn thăm thẳm,…
+ Thành: cắn chặt môi để khỏi bật lên tiếng khóc to, nhưng nước mắt cứ tuôn ra như suốt, ướt dầm cả gối và hai cánh tay áo, lạy trời đây chỉ là một giấc mơ
⇒ Hai anh em đau khổ, ngậm ngùi trước nỗi đau chia xa
– Hai anh em nhớ lại những kỉ niệm đã có cùng nhau:
+ Thủy mang kim ra tận sân vận động vá áo cho anh
+ Thành giúp em học, chiều nào cũng đến đón em về
– Khi chia đồ chơi, tình cảm yêu thương và sự gắn bó của hai anh em càng thể hiện rõ:
+ Chia đồ chơi, Thành nhường hết cho em
+ Thủy thương anh, “không có ai gác đêm cho anh ngủ nên nhường lại cho anh con vệ sĩ”
⇒ Thành và Thủy rất mực gần gũi, quan tâm, yêu thương và sẵn sàng chia sẻ cùng nhau
2. Thủy chia tay cô giáo và lớp học
– Khóc thút thít vì Thủy phải chia xa nơi này mãi mãi và có thể Thủy sẽ không còn được đi học nữa
– Cô giáo tái mặt, nước mắt dàn dụa
– Bọn trẻ khóc mỗi lúc một to hơn
⇒ Mọi người đều ngạc nhiên, thương xót và đồng cảm với nỗi bất hạnh của Thủy
– Bức tranh cảnh vật vẫn tươi vui như mọi ngày: mọi người vẫn đi lại bình thường, nắng vàng ươm trùm lên cảnh vật
3. Cảnh hai anh em Thành và Thủy chia tay nhau
– Tâm trạng và hành động của Thủy:
+ Thủy như người mất hồn, mặt tái xanh như tàu lá
+ Lấy con Vệ Sĩ ra đặt cạnh đầu giường anh để nó gác đêm cho anh ngủ
+ Nhắc anh, lúc nào có áo rách, tìm về chỗ em để em vá
+ Cuối cùng, Thủy đặt con Em Nhỏ ở lại và dặn anh không bao giờ được để chúng nó ngồi xa nhau
– Tâm trạng của Thành: mếu máo, chân như chôn xuống đất, hứa với em sẽ để con Vệ Sĩ và Em Nhỏ cạnh nhau
⇒ Khung cảnh chia tay đau thương, buồn bã, ngậm ngùi của hai anh em Thành và Thủy
III. Kết bài
– Khái quát lại giá trị nội dung và nghệ thuật:
+ Nội dung: ca ngợi tình cảm anh em, tình cảm gia đình thắm thiết. Đồng thời, phản ánh hiện tượng xã hội: li hôn và hậu quả của nó
+ Nghệ thuật: cách kể chuyện hấp dẫn, miêu tả tâm lí nhân vật sắc sảo, kết hợp giữa quá khứ và hiện tại,…
– Cảm nhận của bản thân về văn bản: để lại nhiều cảm xúc, gợi nhắc về tình cảm gia đình, tình anh em,…
Cuộc chia tay của những con búp bê của tác giả Khánh Hoài sẽ được hướng dẫn tìm hiểu trong chương trình Ngữ văn lớp 7.
Download.vn sẽ cung cấp Bài văn mẫu lớp 7: Phân tích truyện Cuộc chia tay của những con búp bê gồm dàn ý và 2 bài văn mẫu hay nhất. Mời các bạn học sinh cùng tham khảo nội dung chi tiết ngay sau đây.
Phân tích truyện Cuộc chia tay của những con búp bê
I. Mở bài
- Giới thiệu đôi nét về tác giả Khánh Hoài, truyện ngắn Cuộc chia tay của những con búp bê.
- Khái quát nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.
II. Thân bài
1. Cảnh hai anh em chia đồ chơi
- Hoàn cảnh: Mẹ yêu cầu anh em Thành và Thủy đem đồ chơi ra chia.
- Tâm trạng của Thành và Thủy khi biết hai anh em sắp phải chia tay nhau:
- Thủy: Bất giác run lên bần bật, kinh hoàng đưa cặp mắt tuyệt vọng nhìn anh; cặp mắt đen của em lúc này buồn thăm thẳm, hai bờ mi đã sưng mọng lên vì khóc nhiều, khóc cả đêm
- Thành: Nghe tiếng khóc tức tưởi của em, cứ phải cắn chặt môi để khỏi bật lên tiếng khóc to, nhưng nước mắt cứ tuôn ra như suối, ướt đầm cả gối và hai cánh tay áo.
=> Cả hai anh em đều cảm thấy rất buồn bã và đau khổ.
- Cả hai nhớ lại những kỉ niệm đã qua:
- Gia đình khá giả, hai anh em rất yêu thương nhau.
- Hồi còn học lớp Năm, có lần Thành đi đá bóng về bị xoạc một miếng áo to, vì sợ mẹ đánh mà không dám về nhà. Nghe lũ bạn mách, Thủy đã chạy ra sân vận động vá lại áo cho anh.
- Chiều nào, Thành cũng đi đón em và giúp em học.
=> Tình cảm anh em sâu đậm, gắn bó.
- Cảnh chia đồ chơi:
- Hai anh em bị mẹ gọi vào chia đồ chơi.
- Cả hai giật mình, Thủy như người mất hồn, loạng choạng bám vào cánh tay anh.
- Thành dành toàn bộ độ chơi cho em dù chẳng có gì nhiều. Nhưng Thủy cũng muốn để lại hết cho anh.
- Chỉ có duy nhất hai con Em Nhỏ và Vệ Sĩ là Thủy không muốn chia cắt chúng.
=> Thành và Thủy rất mực gần gũi, cả hai anh em đều nhường nhịn và yêu thương nhau.
2. Cuộc chia tay của hai anh em với thầy cô và bạn bè
- Hoàn cảnh: Sau khi chia đồ chơi, Thành đã đưa Thủy đến trường.
- Cuộc chia tay của hai anh em và thầy cô:
- Khi đến trường, cô giáo đang giảng bài. Thủy cắn chặt môi im lặng, mắt đăm đăm nhìn khắp sân trường rồi bật khóc thút thít.
- Cô giáo nhận ra Thủy và kêu em vào lớp học.
- Cô tặng cho em một cái bút máy nắp vàng và một quyển sổ.
- Khi Thủy bảo rằng sẽ không được đi học nữa. Cô giáo và các bạn đều sửng sốt và nước mắt giàn giụa.
=> Cô giáo và bạn bè đều yêu quý và rất thương Thủy.
3. Cuộc chia tay của hai anh em
- Hoàn cảnh: Khi vừa tới nhà, hai anh em đã nhìn thấy một chiếc xe tải đỗ trước cổng, mấy người hàng xóm đang giúp khuân đồ lên xe.
- Tâm trạng của hai anh em: Cuộc chia tay đột ngột khiến cả hai đều bất ngờ.
- Thủy: Như người mất hồn, mặt tái xanh như tàu lá. Em vội vàng chạy vào trong nhà lấy con Vệ Sĩ đưa cho anh để nó trông cho anh ngủ.
- Thành: Qua những làn nước mắt, Thành nhìn theo mẹ và em đang trèo lên xe.
- Bỗng nhiên Thủy chạy lại và đưa con Em Nhỏ cho anh, bắt anh phải hứa không bao giờ để chúng xa nhau. Thành hứa với em, rồi đứng lặng nhìn theo cái bóng nhỏ liêu xiêu của em.
- Hình ảnh cuối truyện: chiếc xe tải rồ máy, lao ra đường và phóng đi mất hút.
=> Cuộc chia tay diễn ra đẫm nước mắt, buồn bã và đau thương. Cả hai anh em đều sẽ không biết bao giờ mới có thể gặp lại nhau.
III. Kết bài
Đánh giá lại giá trị của tác phẩm Cuộc chia tay của những con búp bê.
Phân tích Cuộc chia tay của những con búp bê - Mẫu 1
Khánh Hoài là một nhà văn giàu tình yêu thương với trẻ em. Một trong những tác phẩm tiêu biểu đó là truyện ngắn “Cuộc chia tay của những con búp bê”. Từ cuộc chia tay xúc động của hai anh em Thành và Thủy, tác giả đã gửi gắm một bài học ý nghĩa trong cuộc sống.
Câu chuyện kể về một gia đình có hai anh em là Thành và Thủy. Nhưng vì bố mẹ ly hôn nên hai anh em không thể tiếp tục sống với nhau được nữa. Khánh Hoài đã xây dựng một tình huống đặc biệt để cho thấy tình cảm sâu sắc của Thành và Thủy. Người mẹ yêu cầu hai anh em phải đem đồ chơi ra chia. Nghe thấy tiếng mẹ nói chia đồ chơi mà Thủy không kìm nổi nỗi sợ hãi “bất giác run lên bần bật, kinh hoàng”. Còn Thành thì thầm nghĩ: “Cảnh vật vẫn cứ như hôm qua, hôm kia thôi mà sao tai họa giáng xuống đầu anh em tôi nặng nề thế này”. Đối mặt với cuộc chia tay, Thành và Thủy đều cảm thấy buồn bã và thật nặng nề. Nhưng điều đó không làm tình cảm của cả hai mất đi. Đến tận bây giờ, hai anh em vẫn nhường nhịn và dành những điều tốt nhất cho nhau, thật đáng trân trọng. Thành dành hầu hết số đồ chơi cho em: bộ tú lơ khơ, bàn cá ngựa, những con ốc biển và bộ chỉ màu và ngay cả hai con búp bê là Em Nhỏ và Vệ Sĩ. Khi hai anh em về đến nhà thì đã nhìn thấy một chiếc xe tải đỗ trước cổng, cuộc chia tay quá đột ngột khiến cả hai bàng hoàng. Thủy chạy vào nhà lấy con Vệ Sĩ đưa cho Thành để nó gác cho anh ngủ. Nhưng sau đó, cô bé lại đem cả con Em Nhỏ lại cho anh và bắt anh hứa không bao giờ để chúng phải xa nhau nữa.
Sau khi chia đồ chơi, Thành đưa em đến trường tạm biệt thầy cô và bạn bè. Khung cảnh ngôi trường hôm nay sao mà thân thương đến vậy. C ô tặng cho Thủy một quyển sổ và một chiếc bút mực nhưng Thủy không dám nhận vì không còn được đi học nữa. Sau khi từ trường về nhà, Thành và Thủy nhìn thấy một chiếc xe tải đỗ trước cổng, cuộc chia tay quá đột ngột khiến cả hai bàng hoàng. Thủy chạy vào nhà lấy con Vệ Sĩ đưa cho Thành để nó gác cho anh ngủ. Nhưng sau đó, cô bé lại đem cả con Em Nhỏ lại cho anh và bắt anh hứa không bao giờ để chúng phải xa nhau nữa. Dường như đó cũng chính là mong muốn của Thủy. Em mong rằng mình và anh trai sẽ không phải xa cách nhau nữa. Cuộc chia tay diễn ra đẫm nước mắt, buồn bã và đau thương. Cả hai anh em đều sẽ không biết bao giờ mới có thể gặp lại nhau.
Cuộc chia tay của những con búp bê đã gợi cho người lớn bao suy nghĩ về trách nhiệm của mình, về việc gìn giữ mái ấm hạnh phúc để cho con cái được vui vẻ, trọn vẹn yêu thương.
Phân tích Cuộc chia tay của những con búp bê - Mẫu 2
Truyện ngắn “Cuộc chia tay của những con búp bê” của nhà văn Khánh Hoài gửi gắm bài một bài học sâu sắc. Tổ ấm gia đình là vô cùng quý giá và quan trọng. Mỗi người hãy cố gắng bảo vệ và giữ gìn, không nên vì bất cứ lý do gì làm tổn hại những tình cảm tự nhiên, trong sáng.
Nhan đề “Cuộc chia tay của những con búp bê” đem đến nhiều ý nghĩa. Búp bê chỉ là một món đồ vật không có nhận thức, không có cảm giác. Vậy nên chúng không thể chia tay nhau. Trong truyện, hai anh em Thành và Thủy không được sống cùng với nhau nữa vì bố mẹ ly hôn nên dẫn đến hai con búp bê là Vệ Sĩ và Em Nhỏ mới phải chia tay.
Hai anh em Thành và Thủy hết mực yêu thương nhau. Nhưng vì bố mẹ ly hôn nên hai anh em không thể tiếp tục sống với nhau được nữa. Trước ngày chia tay, mẹ ra lệnh cho cả hai phải chia đồ chơi. Khi nghe thấy mẹ yêu cầu, Thành và Thủy đau đớn nhận ra sự thật rằng cả hai sắp phải chia tay nhau. Thủy bất giác “run lên bần bật, kinh hoàng đưa cặp mắt tuyệt vọng nhìn anh; cặp mắt đen của em lúc này buồn thăm thẳm, hai bờ mi đã sưng mọng lên vì khóc nhiều, khóc cả đêm”. Còn Thành khi “n ghe tiếng khóc tức tưởi của em, cứ phải cắn chặt môi để khỏi bật lên tiếng khóc to, nhưng nước mắt cứ tuôn ra như suối, ướt đầm cả gối và hai cánh tay áo”. Những câu văn trên đã diễn tả tâm trạng buồn bã, đau đớn của Thành và Thủy.
Tiếp đến, cảnh tượng chia đồ chơi diễn ra thật cảm động. Thành dành toàn bộ độ chơi cho em dù chẳng có gì nhiều: bộ tú lơ khơ, bàn cá ngựa, những con ốc biển và bộ chỉ màu và ngay cả hai con búp bê là Em Nhỏ và Vệ Sĩ. Ngay cả Thủy cũng muốn để lại hết cho anh. Có thể thấy, Thành và Thủy rất mực gần gũi, cả hai anh em đều nhường nhịn và yêu thương nhau. Sau khi chia đồ chơi, Thành đã đưa Thủy đến trường. Thủy đứng ở ngoài nhìn vào lớp học. Em “cắn chặt môi im lặng, mắt đăm đăm nhìn khắp sân trường rồi bật khóc thút thít”. Cô giáo nhận ra Thủy và kêu em vào lớp học. Cô tặng cho em một cái bút máy nắp vàng và một quyển sổ. Cô tặng cho Thủy một quyển sổ và một chiếc bút mực nhưng Thủy không dám nhận vì không còn được đi học nữa. Điều đó đã khiến cho cô giáo và các bạn sửng sốt. Ai cũng cảm thấy thương cho Thủy. Một đứa trẻ đáng lẽ ra phải được học hành mà bây giờ đã phải mang gánh nặng mưu sinh.
Cuối truyện, một cuộc chia tay chính thức đã diễn ra. Khi vừa tới nhà, hai anh em đã nhìn thấy một chiếc xe tải đỗ trước cổng, mấy người hàng xóm đang giúp khuân đồ lên xe. Cuộc chia tay quá đột ngột khiến Thành và Thủy vô cùng bất ngờ. Thủy thì người như người mất hồn, mặt tái xanh như tàu lá. Em vội vàng chạy vào trong nhà lấy con Vệ Sĩ đưa cho anh để nó trông cho anh ngủ. Còn Thành thì qua những làn nước mắt, Thành nhìn theo mẹ và em đang trèo lên xe. Bỗng nhiên Thủy chạy lại và đưa con Em Nhỏ cho anh, bắt anh phải hứa không bao giờ để chúng xa nhau. Thành hứa với em, rồi đứng lặng nhìn theo cái bóng nhỏ liêu xiêu của em. Chi tiết này gợi lên tình cảm yêu thương sâu sắc mà Thủy dành cho anh trai. Đối với Thủy, hai con búp bê cũng giống như hai anh em và Thủy thì không muốn chúng phải chia cắt. Truyện kết thúc thật ám ảnh “ chiếc xe tải rồ máy, lao ra đường và phóng đi mất hút”.
Tác phẩm đã cho thấy được rằng tổ ấm gia đình là vô cùng quan trọng với mỗi con người. Chính vì vậy, mọi người hãy cố gắng bảo vệ và gìn giữ gia đình của mình.