QUÁ TRÌNH NHÂN ĐÔI ADN
1. Vị trí và thời gian diễn ra
Quá trình nhân đôi ADN diễn ra ở trong nhân tế bào trong pha S, ở kì trung gian của chu kì tế bào.
2. Thành phần tham gia
- ADN khuôn
- Cácloại nucleotit tự do
- Enzim tham gia: enzim tháo xoắn, ARN Polimeraza, enzim ADN polimeraza, ligaza.
3. Nguyên tắc nhân đôi
- Nguyên tắc bổ sung: một nucleotit trên mạch khuôn của gen liên kết bổ sung với một nucleotit trong môi trường nội bào bằng liên kết hidro [A-T bằng 2 liên kết; G-X bằng 3 liên kết].
- Nguyên tắc bán bảo tồn: phân tử ADN con có một mạch mới từ nguyên liệu môi trường nội bào và một mạch cũ là của ADN mẹ].
4. Diễn biến
Quá trình nhân đôi ADN trải qua 3 giai đoạn:
- Tháo xoắn phân tử ADN
Nhờ các enzim tháo xoắn, 2 mạch đơn của phân tử ADN tách nhau dần tạo nên chạc tái bản [hình chữ Y] và để lộ ra 2 mạch khuôn.
- Tổng hợp mạch ADN mới
ADN - pôlimerara xúc tác hình thành mạch đơn mới theo chiều 5 3 [ngược chiều với mạch làm khuôn]. Các nuclêôtit của môi trường nội bào liên kết với mạch làm khuôn theo nguyên tắc bổ sung [A T, G X].
Do ADN chỉ gắn được nucleotit vào mạch mới khi có đầu 3OH nên:
+ Trên mạch mã gốc [3 5] mạch mới được tổng liên tục.
+ Trên mạch bổ sung [5 3] mạch mới được tổng hợp gián đoạn tạo nên các đoạn ngắn [đoạn Okazaki], sau đó các đoạn Okazaki được nối với nhau nhờ enzim nối.
- Hai phân tử ADN mới được tạo thành
Các mạch mới tổng hợp đến đâu thì 2 mạch đơn xoắn đến đó tạo thành phân tử ADN con, trong đó một mạch mới được tổng hợp còn mạch kia là của ADN ban đầu [nguyên tắc bán bảo tồn].
Kết quả: từ 1 ADN mẹ ban đầu qua quá trình nhân đôi tạo 2 ADN con giống nhau và giống hệt mẹ.
Xem video quá trình ADN tự nhân đôi tại đây: