Chảy máu trực tràng là gì

Bệnh viêm loét đại trực tràng chảy máu là bệnh lý nguy hiểm, có xu hướng gia tăng ở các quốc gia phát triển. Bệnh xảy ra ở cả nam và nữ, với tỉ lệ tương đương.

Viêm loét đại trực tràng chảy máu là bệnh gì?

Viêm loét đại trực tràng chảy máu là bệnh về đường tiêu hóa hay gặp. Bệnh gây tổn thương lan tỏa lớp niêm mạc và dưới niêm mạc, vị trí chủ yếu là ở trực tràng và giảm dần cho đến đại tràng.

Ảnh minh họa: Viêm loét đại trực tràng chảy máu là bệnh gì?

Đọc thêm: Viêm ruột không chữa trị dễ dẫn tới ung thư

Nguyên nhân gây viêm loét đại trực tràng chảy máu

Nguyên nhân gây bệnh hiện nay vẫn chưa rõ ràng. Nhiều nghiên cứu chỉ ra bệnh có liên quan đến các yếu tố sau:

Yếu tố di truyền

Theo nhiều nghiên cứu, có khoảng 20% người bị viêm loét đại trực tràng chảy máu có người thân trong gia đình bị bệnh này. Nghiên cứu ở Nhật nhận thấy những người có gen HLA-DRB1*1502 [ DR2 ] có nguy cơ mắc bệnh cao hơn những người có genDR4.

Yếu tố nhiễm khuẩn

Nhiễm trùng đường ruột là yếu tố nguy cơ dẫn đến viêm loét đại trực tràng chảy máu. Yếu tố nhiễm khuẩn có thể gây khởi phát bệnh hoặc trong những đợt tái phát bệnh. Nếu là trường hợp tái phát thì thường liên quan đến các vi khuẩn gây nhiễm trùng đường ruột như E.Coli, Shigella, Campylobacter…

Yếu tố miễn dịch

Theo nghiên cứu, tự kháng thể pANCA [perinuclear  antineutrophil  cytoplasmic antibodies ] và ASCA [anti – Sacharomyces cerevisiae antibodies ] dương tính ở 80% bệnh nhân bị viêm loét đại trực tràng chảy máu. Đặc biệt tỷ lệ dương tính này còn cao hơn đối với những bệnh nhân có kết hợp viêm xơ chít hẹp đường mật tiên phát.

Yếu tố môi trường

Chế độ ăn uống thiếu khoa học, ăn nhiều đồ chiên rán, cay nóng và sử dụng chất kích thích, đồ uống có cồn là nguyên nhân gây bệnh và khiến bệnh ngày càng trở nên trầm trọng. Bên cạnh đó, phụ nữ dùng thuốc tránh thai thường xuyên có nguy cơ mắc bệnh cao gấp 2,5 lần so với người khác.

Yếu tố tâm sinh lý

Căng thẳng, stress kéo dài là một trong những nguyên nhân gây nên các bệnh về đường tiêu hóa, trong đó có bệnh viêm đại trực tràng chảy máu. Trường hợp đã mắc bệnh, nếu thường xuyên căng thẳng cũng khiến bệnh ngày càng trở nên nặng hơn.

Triệu chứng của viêm loét đại trực tràng chảy máu

• Đau bụng là triệu chứng hay gặp, đau bụng làm bệnh nhân phải đi đại tiện ngay. Mức độ đau khác nhau, từ khó chịu nhẹ đến đau bụng hoặc đau quặn bụng.

Ảnh minh họa: Triệu chứng viêm loét đại trực tràng chảy máu

• Rối loạn phân: đại tiện phân lỏng hoặc có nhầy máu nhiều lần trong ngày, phân có máu đỏ. Nếu bệnh nặng có khi chỉ thấy toàn nhầy máu mà không có phân.Thường có tình trạng mót rặn khi đi đại tiện.
• Ở trường hợp nhẹ, [chiếm khoảng 60%] người bệnh không có thay đổi về thể trạng, đại tiện dưới 4 lần/ ngày, có thể có hoặc không có máu, không có thiếu máu hay giảm protein máu. Đau bụng nhẹ hoặc chuột rút [cơ đại tràng bị co thắt đột ngột gây ra đau] có thể xảy ra.Bệnh nhân có triệu chứng mót rặn khi đại tiện.
• Trường hợp nặng hơn, [khoảng 25%] người bệnh thường đi đại tiện dưới 6 lần/ngày, đau bụng vừa, đại tiện phân máu, có thể biểu hiện thiếu máu [không cần truyền máu]. Thường kèm theo sốt nhẹ 38 đến 39 độ C, giảm protein máu làm người bệnh mệt mỏi.
• Trường hợp nghiêm trọng [khoảng 15%] khi người bệnh đại tiện có máu hơn 6 lần/ngày, mót rặn. Cơ thể suy sụp với nhịp tim nhanh, huyết áp hạ, thiếu máu, sốt cao.
• Trường hợp đặc biệt nghiêm trọng [chiếm khoảng 10%] người bệnh đại tiện hơn 10 lần/ngày, chảy máu liên tục yêu cầu phải chuyền máu, nhiễm độc, đau bụng, trướng bụng, và giãn đại tràng. Những người thuộc nhóm này có thể bị viêm lan rộng ra ngoài lớp niêm mạc, gây suy giảm nhu động đại tràng và dẫn đến phình đại tràng, thủng đại tràng có thể xảy ra. Trừ khi được điều trị nếu không sẽ sớm tử vong.

Đọc thêm: Nội soi dạ dày có phát hiện được viêm loét dạ dày không? 

Đọc thêm: Viêm loét đại trực tràng chảy máu: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh

Vì viêm loét đại trực tràng được cho là có liên quan đến một quá trình viêm nói chung, do đó người bệnh có thể biểu hiện các triệu chứng và biến chứng ngoài đại tràng bao gồm: loét miệng, viêm mống mắt, viêm khớp, viêm da, huyết khối, viêm xơ hóa đường mật.

Có thể thấy viêm loét đại trực tràng có những triệu chứng đặc trưng riêng và khá nghiêm trọng. Do đó bệnh yêu cầu cần theo dõi thường xuyên. Nếu thấy xuất hiện các triệu chứng bất thường, cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị. Tránh để lâu gây ra những biến chứng nguy hiểm.

Nên khám tiêu hóa ở đâu tốt?

Ảnh: Thăm khám và điều trị viêm loét dạ dày, tá tràng tại phòng khám đa khoa Hoàng Long

Phòng khám đa khoa Hoàng Long tự hào là đơn vị y tế chuyên sâu về tiêu hóa, gan mật được hàng trăm nghìn khách hàng trên cả nước tin tưởng lựa chọn.

Hệ thống máy móc hiện đại ở cả 2 cơ sở trong đó nổi bật với dây nội soi 7000 zoom của hãng Fuijfilm. Đây là loại dây soi hiện đại bậc nhất trên thế giới hiện nay với chế độ nhuộm màu ảo kết hợp phóng đại lên tới 300, giúp phát hiện những tổn thương như viêm loét dạ dày, tá tràng;…ngay từ giai đoạn rất sớm;

Hệ thống khử khuẩn dây soi IHI công nghệ Nhật Bản đạt tiêu chuẩn Thế giới, ngăn ngừa tối đa sự lây nhiễm chéo các loại virus, vi khuẩn như virus viêm gan B, viêm gan C, HIV, vi khuẩn HP;…

Bên cạnh đó, đội ngũ y bác sĩ tại Phòng khám là những chuyên gia hàng đầu  trong ngành, có nhiều năm kinh nghiệm làm việc tại các bệnh viện lớn như bệnh viện Bạch Mai, bệnh viện đại học Y, bệnh viện E,… sẽ mang đến những trải nghiệm tốt nhất cho khách hàng đến thăm khám và điều trị tại đây.

Thông tin liên hệ tới Phòng khám Đa Khoa Hoàng Long

- Địa chỉ: CS1: Tầng 10 Tòa tháp VCCI, số 9 Đào Duy Anh, Đống Đa, Hà Nội.

- Hotline: 19008904| 024 628 11 331

- Nhắn tin Zalo: 0986954448

- Fanpage: //www.facebook.com/phongkhamdakhoahoanglong

1. Tổng quan

Viêm loét đại trực tràng chảy máu là bệnh về đường tiêu hóa hay gặp. Bệnh gây tổn thương lan tỏa lớp niêm mạc và dưới niêm mạc, vị trí chủ yếu là ở trực tràng và giảm dần cho đến đại tràng.

Do viêm loét đại trực tràng có các biểu hiện giống như bệnh thông thường khác nên người bệnh thường chủ quan nhập viện muộn khiến cho việc điều trị khó khăn. Chính vì vậy việc phát hiện sớm, điều trị kịp thời là điều vô cùng cần thiết để tránh gây các biến chứng nguy hiểm.

Viêm loét đại trực tràng chảy máu là bệnh viêm mạn tính, có tính chất tự miễn, gây loét và xuất huyết đại tràng, làm tổn thương lan tỏa lớp niêm mạc và dưới niêm mạc, vị trí chủ yếu ở trực tràng và giảm dần cho đến đại tràng phải.

2. Nguyên nhân gây viêm loét đại trực tràng

Đại tràng là đoạn cuối của đường tiêu hóa, là nơi hình thành và chứa đựng phân trước khi bài xuất ra ngoài cơ thể. Đại tràng bao gồm: manh tràng là đoạn nối với đoạn cuối ruột non, tiếp đến là đại tràng lên [đại tràng phải], đại tràng góc gan, đại tràng ngang, đại tràng góc lách, đại tràng xuống [đại tràng trái], đại tràng sigma, trực tràng và cuối cùng là hậu môn.

Nguyên nhân viêm loét đại trực tràng đến nay cũng chưa rõ, nhưng bệnh có liên quan tới quá trình đáp ứng miễn dịch. Viêm loét đại tràng chảy máu và bệnh Crohn được gọi chung là nhóm bệnh viêm ruột [Inflammatory Bowel Disease – IBD]. Bệnh lúc đầu có thể chỉ khu trú tại trực tràng, về sau lan dần vào trong, tổn thương có thể toàn bộ đại tràng, đôi khi có thể lan cả sang một phần của đoạn cuối ruột non.

Nam và nữ đều có thể mắc bệnh như nhau và thường gặp ở người trong khoảng 15-30 tuổi và 60-70 tuổi.

3. Chẩn đoán bệnh viêm đại trực tràng chảy máu

Để có thể đưa ra hướng điều trị tốt nhất, bác sĩ cần chắc chắn rằng bạn đang mắc phải bệnh viêm đại trực tràng chảy máu dựa vào các phương pháp chẩn đoán:

3.1. Chẩn đoán lâm sàng

Đối với bệnh viêm đại trực tràng chảy máu, bác sĩ thường dựa vào các triệu chứng lâm sàng mà người bệnh gặp phải để đưa ra chẩn đoán ban đầu. Đau bụng, đại điện phân có nhầy máu sẽ là dấu hiệu đầu tiên mà bệnh gây ra.
Tuy nhiên, khi bệnh diễn biến phức tạp hơn, người bệnh có khi đại tiện chỉ toàn nhầy máu mà không có phân. Đôi khi, người bệnh còn gặp phải triệu chứng sốt, protein máu giảm gây cảm giác mệt mỏi.

Khi bệnh trở nên nghiêm trọng, bệnh nhân thường đại tiện có máu hơn 6 lần 1 ngày, diễn ra nhiều hơn vào ban đêm. Một số biểu hiện đi kèm như huyết áp hạ, nhịp tim nhanh, sốt cao, bụng trướng.

3.2. Chẩn đoán cận lâm sàng

Để kết luận chính xác bệnh thì dựa vào những triệu chứng lâm sàng là chưa đủ, một số phương pháp cận lâm sàng có thể sẽ được bác sĩ chỉ định.
=> Nội soi toàn bộ đại trực tràng

Việc nội soi và quan sát hình ảnh nội soi sẽ giúp bác sĩ phân loại được từng giai đoạn của bệnh.

• Giai đoạn 0: niêm mạc thường nhạt màu, các mạch máu dưới niêm mạc mỏng hơn so với bình thường.
• Giai đoạn 1: niêm mạc sần sùi, chỉ nhìn thấy 1 phần mạch máu.
• Giai đoạn 2: niêm mạc bị mất nếp ngang, xuất hiện các ổ loét, dễ chảy máu khi đèn chạm phải.
• Giai đoạn 3: niêm mạc bị phù nề, xung huyết, xuất hiện các ổ loét lớn, chảy máu niêm mạc tự phát.

“Phương pháp nội soi sẽ được chỉ định trong chẩn đoán viêm đại trực tràng chảy máu”

=> Chẩn đoán hình ảnh và xét nghiệm

Ngoài việc nội soi, bác sĩ có thể cần đến một số phương pháp khác để hỗ trợ chẩn đoán:

• Chụp khung đại tràng: Một số dấu hiệu có thể thấy thông qua hình ảnh như đại tràng dạng ống chì, hẹp đại tràng, phình giãn đại tràng…
• CT Scan ổ bụng: thành đại tràng dày liên tục tập trung ở đại tràng sigma và quanh trực tràng.
• Xét nghiệm máu: Hematocrit thường giảm, Protein phản ứng C tăng, máu lắng tăng…

4. Điều trị viêm loét đại trực tràng chảy máu như thế nào?

4.1 Nguyên tắc điều trị

• Đối với các trường hợp chưa từng điều trị: Khởi đầu 1 loại thuốc, đánh giá đáp ứng dựa vào triệu chứng lâm sàng sau 10- 15 ngày;
• Đối với trường hợp đã hoặc đang điều trị có đợt tiến triển nặng: Bắt đầu lại điều trị bằng 2 loại thuốc đang điều trị và kết hợp thêm 1 loại thuốc khác;
• Trường hợp đã được điều trị và ngừng điều trị lâu: Điều trị khởi đầu như trường hợp chưa được điều trị, nên bắt đầu điều trị bằng loại thuốc khác;
• Trường hợp thể nhẹ tổn thương tối thiểu ở trực tràng và đại tràng sigma nên kết hợp thêm thuốc điều trị tại chỗ viên đặt hậu môn và thuốc thụt;
• Điều trị gồm có điều trị tấn công và điều trị duy trì.

4.2 Điều trị nội khoa

Người bệnh cần sử dụng thuốc theo chỉ định và sự hướng dẫn của bác sĩ

• Sử dụng thuốc theo chỉ định và sự hướng dẫn của bác sĩ;
• Truyền máu cho bệnh nhân nếu như đại trực tràng bị xuất huyết nặng gây ra thiếu máu, tụt huyết áp để bù vào lượng máu đã mất;
• Chế độ ăn uống cần được điều chỉnh, cần tuân thủ chế độ ăn uống giàu dinh dưỡng, lựa chọn thức ăn mềm, dễ tiêu hóa. Kiêng các loại thức ăn nhiều dầu mỡ, rau sống, đồ uống có cồn, thức ăn cay nóng.

Chế độ dinh dưỡng và điều trị triệu chứng => Mức độ nhẹ hoặc vừa: Nên chọn thức ăn mềm, hạn chế chất xơ tạm thời;

=> Mức độ nặng: