Hiện nay thành phố đã phát hiện 4 trường hợp nhiễm mới với Covid – 19. Để ngăn chặn sự lây lan trong cộng đồng, các biện pháp phòng dịch đã được triển khai trong đó quan trọng nhất là việc khẩn trương truy vết tiếp xúc, xét nghiệm nhanh các trường hợp tiếp xúc gần. Hiện nay tâm lý hoang mang dẫn đến những phản ưng chưa phù hợp cũng đã xuất hiện. Trong cuộc chiến với COVID-19, bình tĩnh để xử trí đúng chính là chìa khóa của thành công trong kiểm soát dịch bệnh.
Tiếp xúc gần [F1] là gì?
Bằng chứng hiện nay cho thấy COVID-19 lây nhiễm qua đường tiếp xúc trực tiếp [xúc gần với người nhiễm bệnh qua dịch tiết từ miệng và mũi], gián tiếp [qua các vật dụng hoặc bề mặt bị nhiễm mầm bệnh]. Dịch tiết này bao gồm nước bọt, dịch tiết hô hấp hoặc các giọt bắn. Dịch tiết được phát xuất từ miệng hoặc mũi của người nhiễm bệnh khi họ ho, hắt hơi, nói hoặc hát. Người tiếp xúc gần với người đã nhiễm bệnh có thể mắc bệnh COVID-19 khi các giọt bắn nhiễm bệnh này thâm nhập vào miệng, mũi hoặc mắt của người tiếp xúc.
Do đó Bộ Y tế đã quy định tiếp xúc gần F1 là người có tiếp xúc gần trong vòng 2 mét với ca bệnh xác định trong khoảng thời gian từ 3 ngày trước khi khởi phát của ca bệnh cho đến khi ca bệnh được cách ly y tế. Khởi phát của ca bệnh được tính là ngày có triệu chứng bất thường đầu tiên về sức khỏe mà bệnh nhân cảm nhận được, có thể là một trong các triệu chứng sau: sốt, mệt mỏi; đau người, gai người ớn lạnh; giảm hoặc mất vị giác, khứu giác; sốt; ho; đau họng ... Nếu là người lành mang trùng [người không có bất cứ triệu chứng gì] thì ngày khởi phát được tính là ngày lấy mẫu bệnh phẩm có xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2.
Tiếp xúc của tiếp xúc gần [F2] là gì?
Là người tiếp xúc gần trong vòng 2 mét với F1 trong khoảng thời gian từ ngày đầu tiên F1 tiếp xúc với ca bệnh [kể từ 3 ngày trước khi ca bệnh khởi phát] cho đến khi F1 được cách ly y tế.
Vì sao F2 được chỉ định cách ly tại nhà?
Khả năng nhiễm bệnh của F2 phụ thuộc rất lớn vào kết quả xét nghiệm của F1. Nếu F1 âm tính thì F2 sẽ được giải tỏa vì thời điểm F2 tiếp xúc gần với F1, F1 không có khả năng lây bệnh. Nếu F1 dương thì F2 sẽ trở thành F1 và tiến hành các biện pháp phòng bệnh dành cho F1. Trong lúc chờ kết quả xét nghiệm của F1, để hạn chế khả năng có thể lây bệnh cho cộng đồng nên F2 cần thực hiện đúng quy định cách ly tại nhà.
Các tiếp xúc xa hoặc tiếp xúc không rõ ràng là gì?
Khác với F1 được xác định rõ về tiếp xúc gần, các trường hợp này có sự tiếp xúc không rõ ràng về thời gian hoặc khoảng cách khi tiếp xúc bệnh nhân COVID – 19 ví dụ sống cùng trong một tầng nhà hay cùng 1 khu phố, đến cùng nơi mà bệnh nhân từng tới. Do COVID – 19 lây lan qua gián tiếp các vật dụng nên các trường hợp được đánh giá là có nguy cơ lây nhiễm nhưng không cao. Do đó để hạn chế tối đa nguy cơ lây lan, Thành phố thực hiện xét nghiệm tầm soát mở rộng cho những trường hợp này. Với trường hợp tiếp xúc không rõ ràng thì Ngành tế đánh giá nguy cơ của từng trường hợp để có những khuyến cáo phòng dịch phù hợp. Ví dụ nếu tiếp xúc trong một không gian mở sẽ có nguy cơ thấp hơn không gian kín. Do đó người từng đến phòng tập gym sẽ có nguy cơ cao hơn người đi ăn tại cùng một quán ăn có thông khí tốt.
Vì sao lấy mẫu xét nghiệm các trường học?
Thành phố chỉ đạo lấy mẫu mở rộng các học sinh, sinh viên tại các trường học có liên quan đến bệnh nhân Covid – 19. Điều này không có nghĩa là đã có sự lây lan trong trường học mà đây là xét nghiệm giám sát mở rộng để đánh giá nguy cơ.
Các F3, F4 và các F… và những phản ứng chưa phù hợp
Trong quy định của Bộ Y tế hiện nay về truy vết, xứ trí tiếp xúc chỉ dừng ở F1, F2. Một số trường hợp đang tự xếp mình là các F3, F4, F5 và F… là không phù hợp với quy định của Bộ Y tế. Điều nay cho thấy chúng ta đang hoang mang về đánh giá nguy cơ của mình dẫn đến cách xử trí chưa phù hợp trong giai đoạn có sự lây nhiễm COVID – 19 trong cộng đồng.
Ngành Y tế tập trung điều tra xử lý chính các trường hợp F1, F2 là vì chúng ta cần tập trung đến nhóm này. Xử lý tốt nhóm này là chúng ta cơ bản kiểm soát được chuỗi lây truyền. Khi thực hiện truy vết nhanh, xét nghiệm khẩn các F1 thì sẽ phát hiện sớm các trường hợp dương tính. Khi đó Ngành Y tế sẽ truy vết, khoanh vùng tiếp để cắt đứt nguồn lây. Nếu F1 âm tính thì đóng lại trường hợp này để tập trung cho hoạt động khác. Do đó việc quan trọng của người dân Thành phố là cùng thực hiện các biện pháp phòng bệnh, thực hiện thành một nếp sống mới thay vì hoang mang tự đánh giá mình là các loại F3,F4… rồi có những phản ứng chưa phù hợp.
Nguy cơ dịch bệnh luôn hiện hữu, chúng ta cần làm gì?
Phòng chống Covid – 19 trong tình hình mới quan trọng là chúng ta luôn phải cảnh giác cao độ, tránh tâm lý chủ quan nhưng cũng không nên hoang mang để có những phản ứng quá mức, chưa phù hợp. Cả nước đang thực hiện theo phương châm trạng thái bình thường mới để đạt mục tiêu kép. Khi có dịch xảy ra điều quan trọng là bình tĩnh, hợp tác, xứ trí đúng mức theo khuyến cáo Ngành Y tế, tránh làm xáo trộn lớn đến cuộc sống bình thường.
Người dân cần cập nhật thông tin từ các nguồn chính thống, tránh tiếp cận quá nhiều thông tin không chính xác dễ làm chính chúng ta loạn thông tin gây hoang mang dư luận. Điều này không tốt cho hoạt động phòng chống dịch vốn dĩ được ví như cuộc chiến với COVID– 19. Trong chiến tranh, chúng ta đều biết người chiến thắng là người bình tĩnh xử lý mọi tình huống. Nếu chúng ta rối loạn thì chúng ta thất bại vì chính mình chứ không phải vì COVID – 19.
Hãy nhớ luôn thực hiện các biện pháp phòng bệnh theo thông điệp 5K: “Khẩu trang – Khử khuẩn – Khoảng cách – Không tập trung – Khai báo y tế" để chung sống an toàn với dịch bệnh.
Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP.HCM [HCDC]
Hiện nay, việc áp dụng biện pháp cách ly y tế tại nhà đối với các trường hợp F2 vẫn chưa được triển khai thống nhất ở một số địa phương, đơn vị. Có rất nhiều trường hợp F2 đủ điều kiện kết thúc áp dụng biện pháp cách ly trước thời gian quy định [14 ngày] nhưng vẫn bị cách ly đến hết 14 ngày. Thực hiện Quyết định số 3638/QĐ-BYT, ngày 30/7/2021, của Bộ Y tế ban hành “Hướng dẫn tạm thời giám sát và phòng, chống COVID-19” và căn cứ diễn biến tình hình dịch bệnh trên địa bàn, Sở Y tế đề nghị các địa phương, đơn vị thống nhất thực hiện như sau:
1. F2 là người tiếp xúc gần trong vòng 2 mét với F1 trong khoảng thời gian từ khi F1 có khả năng lây nhiễm từ ca bệnh [F0] cho đến khi F1 được cách ly y tế.
2. Tổ chức cách ly F2 tại nhà trong khi chờ kết quả xét nghiệm Real time RTPCR của F1:
2.1. Nếu kết quả xét nghiệm Real time RT-PCR lần 1 của F1 dương tính với SARS-CoV-2 thì chuyển cấp cách ly F2 lên thành F1.
2.2. Nếu kết quả xét nghiệm Real time RT-PCR lần 2 của F1 âm tính và F2 có kết quả xét nghiệm [test nhanh hoặc PCR gộp mẫu] âm tính: F2 được kết thúc cách ly y tế tại nhà và tiếp tục tự theo dõi sức khỏe trong 14 ngày, nếu xuất hiện triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh phải thông báo ngay cho cơ quan y tế và Tổ COVID cộng đồng.
Lưu ý: trường hợp F2 đủ điều kiện và đã được kết thúc cách ly trước 14 ngày, nhưng sau đó F1 trở thành F0 ở những lần xét nghiệm sau thì F2 này cũng không trở thành F1, không phải cách ly y tế.
Trước diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, việc phân loại, cách ly người nhiễm, nghi nhiễm và tiếp xúc với người nhiễm, nghi nghiễm có ý nghĩa quan trọng để khoanh vùng dịch, hạn chế dịch bệnh lây lan trong cộng đồng.
Thông tin từ Bộ Y tế cho biết, từ ngày 29/4/2021 đến sáng 12/5, Việt Nam đã có 26 tỉnh thành có người nhiễm SARS-CoV-2 với 03 ổ dịch lớn tại Hà Nam, Vĩnh Phúc và Hà Nội [tại Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương cơ sở Đông Anh]. Việc xuất hiện biến chủng mới của Ấn độ có khả năng lây nhiễm cao hơn kèm theo việc nhiều ca bệnh sau khi hoàn thành cách ly có lộ trình di chuyển dày đặc khiến tình hình dịch bệnh tiềm ẩn nhiều nguy cơ và diễn biến vô cùng phức tạp.
>>> Xem thêm thông tin về làn sóng lây nhiễm trong cộng đồng thứ 2 năm 2021 tại Việt Nam: Những tỉnh thành có bệnh nhân covid-19 chủng mới nhất-cập nhật hôm nay
Sơ đồ phân loại và cách ly người nhiễm, nghi nhiễm, tiếp xúc với người nhiễm, nghi nhiễm Covid-19 như sau:
F0: Người được xác định nhiễm Sars-CoV2:
- Điều trị theo chỉ định của bác sĩ
- Điều trị và cách ly tại các Bệnh viện được điều trị người bệnh dương tính theo quy định của Bộ Y tế
- Tự phục vụ để hạn chế lây cho mọi người
- Đồng thời báo cho F1 về tình trạng của mình.
F1: Người nghi nhiễm, người đi về từ vùng dịch hoặc tiếp xúc gần với F0
- Đeo ngay khẩu trang
- Báo cho cơ sở y tế nơi sinh sống
- Cách ly tại khu vực được quy định của Bộ Y tế theo cập nhật trong từng giai đoạn phòng dịch.
- Đồng thời báo cho F2 về tình trạng của mình.
F2: Người tiếp xúc với F1
- Đeo ngay khẩu trang
- Báo cho cơ sở y tế nơi sinh sống
- Cách ly tại nhà theo quy định của Bộ Y tế. Trong trường hợp F1 âm tính, F2 có thể giải phóng và tự theo dõi sức khỏe.
- Đồng thời báo cho F3 về tình trạng của mình.
F3: Người tiếp xúc với F2
- Đeo ngay khẩu trang
- Báo cho cơ sở y tế nơi sinh sống
- Tự theo dõi sức khỏe và báo cáo nếu có triệu chứng ho, sốt, khó thở, mệt mỏi...
- Đồng thời báo cho F4 về tình trạng của mình.
F4: Người tiếp xúc với F3 hoặc F5: Người tiếp xúc với F4
- Đeo ngay khẩu trang
- Không cần cách ly, tự theo dõi sức khỏe
Thời gian cách ly 14 – 21 ngày phụ thuộc vào cập nhật chỉ đạo trong từng giai đoạn dịch của Ban chỉ đạo phòng chống dịch quốc gia hoặc Bộ Y tế.
>>> Tin Covid ngày 15/6: Chuẩn bị chiến dịch tiêm chủng 150 triệu liều vắc-xin
Người cách ly y tế tập trung cần thực hiện theo hướng dẫn của Bộ Y tế theo quyết định số 878/QĐ-BYT ngày 12/3/2020 như sau:
- Chấp hành việc cách ly tập trung theo quy định và theo nội quy của cơ sở cách ly và thực hiện các biện pháp cách ly y tế. Thời gian cách ly 14 ngày tính từ ngày cuối cùng tiếp xúc với nguồn nghi ngờ truyền nhiễm.
- Tự thực hiện các biện pháp vệ sinh cá nhân, thường xuyên đeo khẩu trang, rửa tay bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn khác.
- Hằng ngày tự theo dõi sức khỏe và đo nhiệt độ cơ thể ít nhất 2 lần sáng, chiều.
- Thông báo ngay cho cán bộ y tế được phân công theo dõi khi có một trong các dấu hiệu: sốt, ho, khó thở...
- Hạn chế ra ngoài và tiếp xúc trực tiếp với người khác trong phân khu cách ly nếu có phải giữ khoảng cách tối thiểu 2 mét.
- Không tụ tập nói chuyện, không ngồi ăn chung, không tổ chức các trò chơi trong phòng, hành lang, ngoài sân trong phân khu cách ly
- Giặt, rửa vật dụng cá nhân như quần áo, bát đĩa, cốc chén bằng xà phòng hoặc chất tẩy rửa thông thường.
- Không sử dụng chung các vật dụng cá nhân như: cốc, chén, bát, đũa, thìa, khăn, bàn chải đánh răng...
- Đảm bảo ăn uống đủ chất dinh dưỡng, uống đủ nước, vận động cơ thể, tập thể dục nhẹ nhàng tại chỗ.
- Thu gom riêng khẩu trang, khăn, giấy lau mũi, miệng đã qua sử dụng vào thùng đựng chất thải lây nhiễm.
- Thu gom chất thải sinh hoạt khác vào thùng đựng chất thải sinh hoạt.
- Thu gom các rác thải sinh hoạt khác vào các thùng đựng rác thông thường.
- Thu gom riêng khẩu trang, khăn, giấy lau mũi miệng đã sử dụng vào thùng đựng chất thải lây nhiễm.
- Phối hợp với các cán bộ y tế lấy mẫu bệnh phẩm để xét nghiệm sàng lọc.
>>> Tin Covid ngày 15/6: Bệnh nhân 90 tuổi mắc Covid-19 xuất viện sau 40 ngày diễn tiến nặng
Cán bộ y tế và nhân viên cơ sở cách ly luôn sẵn sàng giúp đỡ, hướng dẫn người được cách ly trong suốt thời gian theo dõi.
Xem thêm: Quy định dành cho người cách ly y tế tập trung
Người cách ly y tế tập trung cần chấp hành việc cách ly tập trung theo quy định và theo nội quy của cơ sở cách ly
Những người đã hoàn thành cách ly tập trung ít nhất 14 ngày đối với người nhập cảnh sẽ được tổ chức bàn giao, đưa đón và tiếp nhận về nơi lưu trú theo quy định. Người sau khi hoàn thành cách ly tập trung sẽ tiếp tục được theo dõi sức khỏe trong 14 ngày tiếp theo và yêu cầu các trường hợp nhập cảnh hạn chế tiếp xúc với người xung quanh, thường xuyên áp dụng các biện pháp phòng hộ cá nhân gồm:
- Áp dụng các biện pháp phòng chống dịch và tự theo dõi sức khoẻ tại nhà, nơi lưu trú đồng thời phải chủ động báo cho cơ quan y tế địa phương nơi lưu trú biết ngay khi trở về từ khu cách ly tập trung;
- Phải sử dụng các ứng dụng công nghệ thông tin để giám sát việc thực hiện phòng chống dịch trong suốt thời gian theo dõi sức khỏe tại nhà, nơi lưu trú;
- Phải thực hiện việc khai báo sức khỏe hàng ngày cho cán bộ y tế địa phương. "Nếu có các dấu hiệu sốt, ho, đau họng, khó thở, mệt mỏi, ớn lạnh, mất vị giác chuyển ngay đến cơ sở y tế để được hướng dẫn quản lý kịp thời theo quy định.
- Không được ra khỏi nhà, nơi lưu trú; nếu bắt buộc phải ra khỏi nhà, nơi lưu trú để làm việc hoặc thực hiện các công việc cần thiết khác thì phải báo cho công an, y tế địa phương và thực hiện nghiêm khuyến cáo 5K [khẩu trang - khoảng cách - không tập trung - khử khuẩn - khai báo y tế] của Bộ Y tế; không tụ tập, đến nơi đông người
- Trường hợp cần thiết phải di chuyển tới địa phương khác thì cơ quan, đơn vị tiếp nhận chuyên gia [đối với chuyên gia] hoặc công dân Việt Nam phải báo trước cho Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, thành phố nơi lưu trú để thông báo cho Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, thành phố nơi đến để tiếp tục quản lý, theo dõi sức khỏe theo quy định;
- Phải thực hiện xét nghiệm vi rút SARS-CoV-2 vào ngày thứ 7 [tính từ ngày kết thúc cách ly tập trung]. Nếu kết quả xét nghiệm âm tính, tiếp tục theo dõi sức khỏe theo quy định cho đến khi đủ 14 ngày; nếu kết quả xét nghiệm dương tính, cách ly ngay tại cơ sở y tế theo quy định.
>>> Xem thêm: Những tỉnh thành có bệnh nhân SARS-CoV-2 chủng mới nhất năm 2021 - Cập nhật liên tục
Người cách ly y tế tại nhà, nơi lưu trú cần thực hiện theo Luật Phòng chống bệnh truyền nhiễm năm 2007, cụ thể như sau:
- Chấp hành việc tự cách ly tại nhà, nơi lưu trú đúng thời gian quy định, tốt nhất cách ly ở một phòng riêng. Trong trường hợp gia đình, nơi lưu trú không có phòng riêng thì giường ngủ của người được cách ly nên cách xa giường ngủ của các thành viên khác trong gia đình ít nhất 2 mét.
- Phòng cách ly nên đảm bảo thông thoáng khí, thường xuyên được vệ sinh, hạn chế các đồ đạc vật dụng trong phòng, nơi cách ly.
- Tự đo nhiệt độ cơ thể ít nhất 2 lần [sáng, chiều] một ngày; ghi chép kết quả đo và tình trạng sức khỏe chung vào phiếu theo dõi sức khỏe hàng ngày.
- Hàng ngày hạn chế ra khỏi phòng riêng, hạn chế tiếp xúc trực tiếp với người trong gia đình, nơi lưu trú cũng như những người khác; tự theo dõi sức khỏe; thực hiện các biện pháp vệ sinh cá nhân, đeo khẩu trang, thường xuyên rửa tay bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn khác.
- Hàng ngày thông báo cho cán bộ y tế xã, phường, thị trấn được phân công phụ trách theo dõi 2 lần sáng, chiều về kết quả đo nhiệt độ và tình hình sức khỏe của bản thân.
- Thông báo ngay cho cán bộ y tế xã, phường, thị trấn được phân công phụ trách theo dõi ngay khi có một trong các triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh: sốt, ho, khó thở.
- Không được tự động rời khỏi nhà, nơi lưu trú.
- Người được cách ly phải thu gom khẩu trang, khăn, giấy lau mũi, miệng đã qua sử dụng vào túi đựng rác thải riêng và để gọn vào góc phòng của người được cách ly.
- Không ăn chung cùng với những người khác trong gia đình, nơi lưu trú.
Trong trường hợp nghi ngờ bản thân nhiễm bệnh Covid-19, mọi người có thể chủ động đi xét nghiệm tại những địa điểm sau:
Các viện :
- Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương;
- Viện Sốt rét-Ký sinh trùng-Côn trùng Trung ương;
- Viện Pasteur Thành phố Hồ Chí Minh;
- Viện Pasteur Nha Trang;
- Viện Vệ sinh dịch tễ Tây Nguyên.
Các trung tâm kiểm soát bệnh tật các tỉnh, thành phố có khả năng xét nghiệm corona như:
- Trung tâm kiểm soát bệnh tật Hà Nội;
- Trung tâm kiểm soát bệnh tật Lào Cai;
- Trung tâm kiểm soát bệnh tật Bắc Ninh;
- Trung tâm kiểm soát bệnh tật Bắc Giang;
- Trung tâm kiểm soát bệnh tật Quảng Ninh;
- Trung tâm kiểm soát bệnh tật Thanh Hóa;
- Trung tâm kiểm soát bệnh tật Hà Tĩnh;
- Trung tâm kiểm soát bệnh tật Đà Nẵng.
Những bệnh viện ở Việt Nam đủ năng lực xét nghiệm corona virus bao gồm:
- Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP. Hồ Chí Minh;
- Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung Ương;
- Bệnh viện Bạch Mai;
- Bệnh viện Nhi Trung ương;
- Bệnh viện Chợ Rẫy;
- Bệnh viện Trung ương Huế.
Một số đơn vị khác cũng có thể chẩn đoán corona thông qua xét nghiệm như:
- Viện Thú y;
- Viện Vệ sinh phòng dịch quân đội;
- Trung tâm Nhiệt đới Việt – Nga;
- Trung tâm Chẩn đoán thú y trung ương;
- 6 chi cục thú y vùng.
>>> Tin Covid ngày 12/6: TP.HCM phát hiện 120 ca bệnh/ ngày
Người cách ly cần chấp hành việc tự cách ly tại nhà, nơi lưu trú đúng thời gian quy định, tốt nhất cách ly ở một phòng riêng.
Quý khách vui lòng theo dõi website [www.vinmec.com] và Fanpage chính thức của Vinmec [ Vinmec Health Care System] để có thêm thông tin hướng dẫn về phòng dịch, sẽ được chúng tôi cập nhật thường xuyên.
Tài liệu tham khảo:
- Công văn 425/CV-BCĐ ngày 19/01/2021, Công điện số 1640/CĐ-BCĐ ngày 15/10/2020,
- Quyết định số: 878/QĐ-BYT ngày 12/3/2020
- Quyết định số 1246/QĐ-BYT ngày 20/3/2020
- Quyết định số 3468/QĐ-BYT ngày 07/8/2020
- Công văn 425/CV-BCĐ ngày 19/01/2021 Hướng dẫn bàn giao, quản lý sau khi hoàn thành cách ly tập trung
Cách ly phòng nCoV tại nhà như thế nào là đúng và an toàn?
nCoV: Tại sao có người tiếp xúc với nguồn bệnh nhưng không nhiễm virus?
XEM THÊM: