Ngày càng có nhiều bạn trẻ Việt Nam yêu thích bóng rổ - Ảnh: M.P.
Theo Liên đoàn Bóng rổ quốc tế [FIBA], một trận đấu bóng rổ 5x5 sẽ có hai đội thi đấu với nhau với số lượng thành viên của mỗi đội tối đa 12 người. Nhưng mỗi bên chỉ được phép cho 5 cầu thủ thi đấu trên sân, số còn lại gọi là thành viên dự bị.
Ngoài 10 cầu thủ, trên sân còn có 3 trọng tài. Các trọng tài sẽ di chuyển ở sát các biên dọc và ngang để điều khiển trận đấu.
Mỗi đợt tấn công, VĐV chỉ có 24 giây để ném rổ - Ảnh: M.P.
Trận đấu có tổng thời gian là 40 phút được chia đều ra thành 4 hiệp chính [mỗi hiệp 10 phút]. Thời gian nghỉ giữa các hiệp là 2 phút, riêng khoảng nghỉ giữa hiệp 2 và hiệp 3 là 15 phút.
Khác với nhiều môn thể thao đồng đội, FIBA quy định trong một đợt tấn công, mỗi đội bóng chỉ có 24 giây để ném rổ. Bóng rổ không có khái niệm hòa, nếu bất phân thắng bại sau 4 hiệp chính thì hai đội sẽ bước vào hiệp phụ [thời gian mỗi hiệp là 5 phút].
Không như bóng đá, bóng rổ không có giới hạn cho việc thay người trong suốt trận đấu. Mỗi đội sẽ có một quyền hội ý kéo dài 60 giây trong mỗi hiệp, ngoại trừ hiệp 4 sẽ có hai quyền hội ý.
Đội bóng có quyền thay người hoặc gọi hội ý khi đồng hồ trận đấu đang dừng [bóng ra ngoài biên hoặc có tình huống lỗi trên sân]. Hai đội sẽ tiến hành đổi sân khi bước vào hiệp 3.
Ở mỗi hiệp, mỗi đội được quyền xin hội ý trong 60 giây - Ảnh: M.P
Sân bóng rổ có kích thước dài 28m và rộng 15m với 2 cột rổ có chiều cao khoảng 3,05m đặt hai bên.
Khu vực bàn trọng tài được đặt bên ngoài biên và nằm chính giữa, với bên trái là khu vực ngồi của đội chủ nhà - nơi mà huấn luyện viên và các trợ lý cùng các cầu thủ dự bị ngồi, tương tự bên phải là khu vực của đội khách.
Bàn y tế sẽ được đặt gần sân để kịp thời can thiệp khi cần thiết. Khu vực khán đài sẽ cách đường biên khoảng hơn 2m để khán giả không gây ảnh hưởng đến trận đấu.
Sơ đồ một sân bóng rổ chuẩn quốc tế - Ảnh: VBA
Các cú ném được tính là 3 điểm nếu được thực hiện ngoài vòng cung lớn [khu vực 3 điểm], còn bên trong chỉ được tính 2 điểm.
Hình chữ nhật nằm trong vòng cung gọi là khu vực 3 giây, còn vòng bán nguyệt màu đỏ là khu vực thực hiện ném phạt [một quả ném phạt được tính 1 điểm].
Bóng rổ là môn thể thao đồng đội, mỗi vị trí trên sân đều có một vai trò nhất định và đều có liên kết chặt chẽ đến các vị trí còn lại. Có 5 vị trí thi đấu cơ bản như sau:
Các vị trí cầu thủ trên sân - Ảnh: VBA
● Vị trí số 1 [Point Guard - PG]: Hậu vệ dẫn bóng được xem là "trái tim" trong các pha triển khai tấn công, điều nhịp tốc độ trận đấu và là tay phối bóng chính trong đội hình.
Vị trí PG đòi hỏi kỹ năng xử lý bóng rất cao, tầm quan sát rộng cùng khả năng chuyền bóng chắc chắn, và hơn hết là cần có IQ bóng rổ cao để đưa ra các chiến thuật phù hợp. Christian Juzang, Nguyễn Phú Hoàng hay Trần Đăng Khoa là những cầu thủ tiêu biểu chơi ở vị trí này.
● Vị trí số 2 [Shooting Guard - SG]: Hậu vệ ghi điểm được xem là vị trí ghi điểm chủ chốt của đội bóng ở vòng ngoài.
Ngoài nhiệm vụ phòng ngự của một hậu vệ ra thì vị trí này còn đòi hỏi cầu thủ phải có kỹ thuật ném rổ cực kỳ tốt, đặc biệt là 3 điểm và có khả năng thi đấu độc lập cùng việc chạy chỗ thông minh để tự tạo cơ hội cho mình.
Một vài cái tên tiêu biểu ở vị trí SG như Triệu Hán Minh, Đinh Thanh Tâm hoặc Võ Kim Bản.
● Vị trí số 3 [Small Forward - SF]: Tiền phong phụ có lối chơi tương tự SG nhưng đánh ở vị trí gần rổ hơn. Đây là vị trí linh hoạt nhất trong đội hình khi đòi hỏi người chơi vừa phải ném tốt, vừa phải dẫn bóng chắc chắn, vừa phải đột phá và lên rổ hiệu quả.
Thông thường các SF sẽ có chiều cao tương đối tốt cùng khả năng xử lý bóng và ghi 2 điểm ổn định. Có thể nhắc đến vài cái tên như Đinh Thanh Sang, Đinh Tiến Công hay Lê Ngọc Tú ở vị trí này.
Lê Ngọc Tú là một tiên phong phụ điển hình ở VBA - Ảnh: VBA
● Vị trí số 4 [Power Forward - PF]: Tiền phong chính thường là người ghi điểm chủ lực ở khu vực cận rổ, với vẻ ngoài cao lớn và có lối chơi thiên về sức mạnh thì PF là tay hỗ trợ đắc lực cho vị trí trung phong.
Ngoài khả năng phòng thủ chắc chắn ra thì vị trí này còn đòi hỏi cầu thủ phải có kỹ năng xử lý bóng chắc chắn trong không gian hẹp và dứt điểm cận rổ tốt. Justin Young, Đặng Thái Hưng hoặc Chris Dierker là những cầu thủ chơi tốt ở vị trí PF.
● Vị trí số 5 [Center - C]: Được xem là cầu thủ cao lớn nhất đội nên vị trí trung phong chính là bức tường phòng thủ kiên cố nhất của đội bóng. Với nhiệm vụ chính là tranh chấp bóng bật bảng, yểm trợ đồng đội và phòng thủ dưới bảng rổ.
Vị trí C đòi hỏi cầu thủ phải có tinh thần tốt, thể hình cứng cáp, có khả năng ghi điểm dưới rổ ổn định và di chuyển linh hoạt. Một vài gương mặt tiêu biểu cho vị trí C như Nguyễn Văn Hùng, Nguyễn Huỳnh Phú Vinh hay Mike Bell.
Hiện nay, để các chiến thuật trở nên đa dạng, hiệu quả và phù hợp với tình hình lực lượng của đội bóng, các huấn luyện viên sẽ cho các cầu thủ thi đấu đa năng hơn.
Vì vậy sẽ có nhiều cầu thủ có khả năng chơi ở nhiều hơn một vị trí như SG/PG, SF/SG, SF/PF hoặc PF/C. Có thể thấy một vài điển hình như: PFC Nguyễn Huỳnh Phú Vinh, SG/PG: Christian Juzang, SF/SG: Đinh Thanh Sang.
TẤN PHÚC
Chúng ta vẫn thường hay thắc mắc rằng “1 đội chơi bóng rổ có bao nhiêu người”. Bởi nhiều khi ta thấy một trận thi đấu mà mỗi đội chỉ có 3 người, nhưng nhiều khi lại thấy đội bóng tới 5 người. Vậy rốt cuộc 1 đội bóng rổ có bao nhiêu người? Hãy cùng tìm hiểu nhé!
1 đội bóng rổ có bao nhiêu người?
Theo luật của môn bóng rổ trên Thế Giới, cũng như ở Việt Nam. Một đội chơi bóng rổ trong thể thức thi đấu sẽ có 5 người. Thể thức thi đấu này được thi đấu với 2 rổ ở 2 bên. Các giải đấu tiêu biểu cho thể thức này như NBA [giải nhà nghề bóng rổ của Mỹ] và ABL [giải bóng rổ nhà nghề Đông Nam Á]
Tuy nhiên, việc bạn thấy 1 đội bóng rổ chỉ có 3 người cũng không phải là sai. Đó là thể thức thi đấu của bóng rổ đường phố – thể thức này chơi chủ yếu 1 rổ ở 1 bên. Trong bài viết này chúng ta chủ yếu tìm hiểu bóng rổ thể thức thi đấu 5 người.
Vị trí của các cầu thủ bóng rổ trên sân
Trên sân thi đấu bóng rổ, tương ứng với 5 người chơi sẽ có 5 vị trí với phân công nhiệm vụ rõ ràng cho từng người, cụ thể như sau:
-
- Point Guard [Hậu vệ dẫn dắt banh]
-
- Shooting Guard [Hậu vệ ghi điểm]
-
- Small Forward [Tiền đạo phụ]
-
- Power Forward [Tiền đạo chính]
Ngoài những cầu thủ sẽ thi trực tiếp trên sân, một đội bóng sẽ còn có các cầu thủ thay thế những cầu thủ trên sân trong những trường hợp cần thay đổi chiến thuật hoặc tình huống bất khả kháng. Ví dụ như theo điều luật của VBA, một đội bóng được đăng kí tối đa 14 cầu thủ chính thức và 3 cầu thủ dự bị.
Bóng rổ là đang trở thành môn thể thao học đường được yêu thích nhất, đặc biệt đối với các bạn trẻ từ 12 - 30 tuổi. Sau đây, chúng tôi xin giới thiệu những điều luật cơ bản người chơi bóng rổ nên biết để chơi môn thể thao này.
Bóng rổ là một môn thể thao đồng đội, trong đó hai đội, thường gồm năm cầu thủ, đối đầu nhau trên một sân hình chữ nhật, cạnh tranh với mục tiêu chính của ném một quả bóng [đường kính khoảng 9,4 inch [24 cm] qua vòng đai của rổ [đường kính 18 inch [46 cm] cao 10 foot [3,048 m] được gắn trên một tấm bảng ở mỗi đầu của sân] trong khi ngăn chặn đội đối phương làm điều tương tự vào rổ của phe mình. Một cú ném rổ gần trong phạm vi quy định có giá trị hai điểm, còn cú ném rổ được thực hiện từ phía sau vạch ba điểm sẽ có giá trị ba điểm. Sau khi phạm lỗi, thời gian dừng chơi và người chơi bị phạm lỗi hoặc được chỉ định để ném phạm lỗi kỹ thuật được cung cấp một hoặc nhiều cú ném phát một điểm. Đội nào có nhiều điểm nhất vào cuối trận sẽ thắng, nhưng nếu trận đấu kết thúc với số điểm hòa, thì một khoảng thời gian chơi bổ sung [thêm giờ] là bắt buộc.
Thế Giới Thể Thao xin tóm tắt những điểm chính trong bộ luật bóng rổ mới nhất được VBF ban hành bạn nên biết để có thể tập luyện và thi đấu bóng rổ tốt nhất.
Chương 1. Trận đấu bóng rổ
Theo luật bóng rổ, một trận đấu bóng rổ sẽ được thi đấu bởi 2 đội chơi. Mỗi đội bao gồm 5 cầu thủ trên sân. Mục tiêu chính của các đội sẽ là: “đưa bóng thành công vào rổ của đối phương mà không bị phạm luật”. Đội nào ném bóng vào rổ càng nhiều thì càng ghi được nhiều điểm. Đến cuối cùng, đội được nhiều điểm hơn sẽ giành chiến thắng.
Chương 2. Sân và thiết bị
2.1. Sân thi đấu
Sân thi đấu bóng rổ là mặt sân cứng, không có chướng ngại vât. Với kích thước chiều dài là 28m, chiều rộng là 15m. Trên sân được chia làm nhiều khu vực khác nhau, mời xem chi tiết hình dưới đây để hiểu hơn về sân bóng rổ.
Sân sau của mỗi đội bóng bao gồm rổ, mắt trước bảng rổ, phần sau được giới hạn bởi các đường cuối sân phía sau rổ.
Tất cả các đường kẻ trên sân phải là màu trắng, chiều rộng là 5cm
Sân thi đấu được giới hạn bởi hai đường biên ngang và hai đường biên dọc. Sân phải có đường giữa sân, vòng tròn giữa sân và hai nửa vòng tròn ném phạt.
Xem thêm về: báo giá Thảm sân bóng rổ được yêu thích nhất hiện nay
2.2. Trang thiết bị
Trang thiết bị và dụng cụ cần có để tổ chức một giải bóng rổ chuyên nghiệp bao gồm:
Chương 3: Luật về đội bóng
1. Quy định về đội bóng
2. Trang phục thi đấu và đồ dùng cá nhân
a. Trang phục thi đấu
3. Vật dụng cá nhân
Được phép:
Đồ bảo vệ cẳng chân, đùi, khuỷu tay, vai, đầu gối, mũi,…
Được phép đeo kính mắt nếu kính mắt đó không gây nguy hiểm gì cho những cầu thủ khác.
Nếu là cầu thủ nữ thì được phép mang theo dây buộc tóc có chiều rộng tối đa là 5 cm, được làm bằng vải/nhựa dẻo/cao su có một màu.
Không được phép:
Vật dụng bảo vệ và đồ trang sức làm bằng chất liệu cứng [da, nhựa dẻo, kim loại,..]
Móng tay phải được cắt ngắn gọn gàng
4. Vận động viên Chấn thương và công tác hỗ trợ
Trong trường hợp có bất kỳ cầu thủ nào trong trận đấu bị chấn thương thì trọng tài có thể dừng trận đấu
Nếu một cầu thủ chấn thương không thể tiếp tục thi đấu sau 15s hoặc cần điều trị ngay thì đội bóng có cầu thủ chấn thương đó sẽ phải thi đấu ít hơn 5 cầu thủ.
Huấn luyện viên và trợ lý huấn luyện viên đi theo đội có thể vào sân thi đấu để xem xét tình trạng chấn thương của cầu thủ trước khi thay thế họ bằng một cầu thủ dự bị khác nếu được phép của trọng tài.
Nếu một cầu thủ chấn thương bị chảy máu hoặc vết thương vẫn còn rỉ máu thì phải được thay bởi cầu thủ khác. Họ có thể xin trở lại sân nếu máu ngừng chảy và được băng bó cẩn thận.
Nếu cầu thủ chấn thương được nhận quả ném phạt thì các cầu thủ trong đội có thể thay thế thực hiện quả ném phạt đó.
5. Đội trưởng và huấn luyện viên trưởng
Đội trưởng theo luật bóng rổ
Quyền hạn của HLV và ban huấn luyện một đội bóng
Có thể bạn quan tâm:
Chương 4. Quy định thi đấu
1. Quy định về thời gian thi đấu bóng rổ
2. Quy tắc thi đấu bóng rổ: bắt đầu, kết thúc hiệp đấu và trận đấu
3. Tình trạng của bóng
Bóng sống:
Bóng chết:
4. Vị trí của vận động viên và trọng tài
5. Nhảy tranh bóng và luân phiên phát bóng biên
Chương 5. Cách chơi bóng rổ
Trong trận đấu, bóng chỉ được chơi bằng tay theo đúng luật bóng rổ. Các cầu thủ có thể chuyền, ném, lăn, dẫn bóng theo bất kỳ hướng nào chỉ cần không phạm lỗi.
1. Kiểm soát bóng
Một đội đang kiểm soát bóng nếu như cầu thủ của đội đó giữ bóng, dẫn bóng hay có bóng sống tại vị trí của cầu thủ đang giữ bóng.
2. Động tác ném rổ
Là khi cầu thủ cầm bóng bằng một hoặc cả hai tay rồi ném lên không trung hướng về phía rổ. Đó có thể là quả ném bóng thông thường hoặc ném phạt.
3. Bóng được tính điểm và cách tính điểm
Bóng như thế nào mới được tính điểm
Cách tính điểm trong bóng rổ:
4. Phát bóng biên
Là cú phát bóng được thực hiện ở mép bên ngoài đường biên chuyền vào trong sân thi đấu. Cầu thủ thực hiện quả phát bóng biên ở vị trí gần nhất với nơi vi phạm theo sự hướng dẫn của trọng tài hoặc nơi trận đấu vừa bị dừng [trừ vị trí ở phía sau bảng rổ].
Xử phạt: Đội đối phương sẽ được hưởng một pha phát bóng biên tại vị trí phát bóng biên ban đầu.
5. Thay người
Trận đấu sẽ được yêu cầu tạm dừng để thay đổi cầu thủ đang thi đấu bằng một cầu thủ dự bị
Cầu thủ được nhận quả ném phạt sẽ được thay thế khi:
6. Thua trận đấu khi bỏ cuộc
Một đội sẽ bị xử thua trận đấu do bỏ cuộc nếu:
Xử phạt:
7. Thua trận đấu theo mặc định
Luật: Một đội sẽ bị xử thua trận đấu theo mặc định nếu trong trận đấu đội có ít hơn 2 đấu thủ sẵn sàng thi đấu trên sân.
Xử phạt: Đội đối phương sẽ được hưởng một pha phát bóng biên tại nơi gần nhất với vị trí xảy ra vi phạm, trừ vị trí ngay phía sau bảng rổ, từ khi có quy định khác trong Luật này.
Chương 6: Các điều luật thi đấu dễ mắc phải
1. Cầu thủ ở ngoài biên và bóng ở ngoài biên
2. Luật dẫn bóng
3. Luật chạy bước trong bóng rổ
4. Luật bóng rổ 3 giây
Luật 3 giây trong thi đấu bóng rổ quy định như sau:
5. Luật 8 giây
Trong luật thi đấu bóng rổ ghi rõ, khi một cầu thủ cướp được bóng và kiểm soát bóng ở phần sân sau của đội, cần phải nhanh chóng chuyền bóng tới phần sân phía trước của đội nhà trong khoảng thời gian là 8 giây.
Và thời gian cũng được tính tương tự khi đội kiểm soát bóng có quyền ném phát bóng thuộc khu vực sân sau với những lý do:
6. Luật 24 giây
Khi một cầu thủ của một bên giành quyền kiểm soát bóng, thì khoảng thời gian từ lúc đội đó kiểm soát bóng tới khi ném bóng vào rổ không được vượt quá 24 giây. Luật 24 giây trong bóng rổ được tính cụ thể như sau:
Trên đây là tóm tắt những điều bạn cần biết về luật thi đấu bóng rổ. Ngoài ra để xem đầy đủ luật thi đấu bóng rổ, xin vui lòng xem thêm file đính kèm.
Xem thêm về: Thi công sân bóng rổ ngoài trời