Cuộc đua mở cửa hàng tiện lợi 24/7 ngày càng được đẩy mạnh, nhưng thời điểm hiện tại phần lớn vẫn đang tập trung ở các thành phố lớn là Hồ Chí Minh và Hà Nội.
Với tầng lớp trung lưu phát triển tốc độ nhanh nhất Đông Nam Á, Việt Nam đang trong giai đoạn thị trường bán lẻ tăng trưởng phi thường. Theo phân tích, xu hướng này vẫn đang tiếp tục trong tương lai, khi mà Việt Nam có nhân khẩu học tương đối trẻ và chi cho tiêu dùng chiếm tỷ trọng lớn.
Sự nở ra của miếng bánh bán lẻ quy mô 180 tỷ USD năm 2020 đi cùng những cấu phần bên trong nó, mà mô hình cửa hàng tiện lợi [Convenience Store] là một trong những điểm sáng.
Tính từ từ 2012 đến cuối năm 2018, số lượng cửa hàng tiện lợi trên toàn quốc gấp 4 lần, đồng thời lượng mở mới ngày càng tăng nhanh với những cái tên lớn VinMart, Bách hóa Xanh, Co.op Food – là đối thủ cạnh tranh trực tiếp với cửa hàng bách hoá truyền thống bởi sự gần gũi và tiện dụng.
Sức hấp dẫn của mô hình kinh doanh này thu hút đặc biệt sự quan tâm của các nhà đầu tư nước ngoài, những thương hiệu lâu năm tại thị trường phát triển và sớm đã chứng minh được sự thành công.
Số liệu từ báo cáo nghiên cứu của Deloitte cuối năm 2018 cho thấy rằng, thương hiệu ngoại chiếm tới 70% thị phần kênh cửa hàng tiện lợi so với chỉ 30% của các doanh nghiệp nội địa.
Trong bài viết này, CafeF đề cập đến nhánh nhỏ hơn, các cửa hàng tiện lợi hoạt động 24/7 với khác biệt nằm ở thời gian hoạt động không nghỉ, tập trung chủ yếu vào bán đồ ăn – thức uống, và là địa điểm ưa thích của giới trẻ cũng như những người lao động về đêm.
Circle K hiện chính là tay chơi lớn nhất thị trường với gần 400 cửa hàng, tập trung tại hai thành phố là Hồ Chí Minh và Hà Nội. Ra mắt tại Việt Nam từ cuối năm 2008, chuỗi cửa hàng tiên lợi Mỹ đã trở nên thân thuộc với thế hệ Z hay Millennials. Chỉ cần mua một món đồ bất kỳ, bạn sẽ có không gian có thể ngồi làm việc, đầy đủ wifi và điều hoà mát lạnh, có đồ ăn phục vụ bất cứ khi nào thấy đói…
Năm 2018, Circle K đạt quy mô doanh thu hơn 2.300 tỷ đồng sau 10 năm có mặt tại Việt Nam. Con số này tăng trưởng 33% so với trước đó một năm. Biên lợi nhuận gộp cho thấy sự cải thiện đáng kể, vượt 31%, đây cũng là mức hết sức ấn tượng trong ngành bán lẻ. Chúng ta đều biết rằng, giá các mặt hàng bày bán trong Circle K là tương đối đắt đỏ nếu so với các chuỗi cửa hàng thông thường.
Cũng chính vì cải thiện được tỷ suất lợi nhuận nên Circle K tỏ ra hiệu quả hơn, nhưng công ty này vẫn lỗ tới 130 tỷ đồng trong năm 2018, nâng tổng số lỗ luỹ kế lên gần 800 tỷ đồng.
Kể từ thời điểm chốt báo cáo tài chính 2018 cho đến nay, chuỗi tiện lợi tăng thêm 100 cửa hàng. Điều này để ngỏ doanh thu vẫn sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh, tuy vậy về hiệu quả vẫn còn là dấu hỏi bởi đặc thù ngành bán lẻ những cửa hàng mới mở sẽ chưa thể nhanh chóng bắt nhịp với chỉ số trung bình toàn hệ thống.
Xếp ngay sau, Family Mart cũng cho thấy sức mạnh của mình. Chỉ với khoảng 130 cửa hàng, nhưng doanh thu trong năm gần nhất lên tới 1.360 tỷ đồng. Đây là con số ấn tượng nhất trong các đơn vị kinh doanh bán lẻ 24/7 tại Việt Nam. Biên lợi nhuận gộp duy trì ở mức ổn định trong nhiều năm nay, đạt trên 26%. Mức lỗ đang giảm dần xuống còn 50 tỷ đồng năm 2019.
Family Mart cũng là một cái tên gạo cội trên thị trường, vào Việt Nam từ năm 2009 trong một liên doanh với CTCP Tập đoàn Phú Thái. Nhưng giai đoạn đầu, thương hiệu bán lẻ Nhật tỏ ra không mấy thành công.
Đến cuối năm 2013, hợp tác này chấm dứt. Family Mart xây dựng lại đế chế, trong khi Phú Thái tách ra lập thương hiệu bán lẻ riêng mang tên B’s Mart.
Cho đến thời điểm hiện tại, B’s Mart cũng không phải tay vừa, quy mô đạt gần 160 cửa hàng tập trung tại TP.HCM. Đỉnh cao của chuỗi này nằm ở năm 2017 với doanh thu 690 tỷ đồng, nhưng đi xuống trong hai năm gần đây.
Năm 2019, B’s Mart đạt 522 tỷ đồng doanh thu, biên lợi nhuận gộp duy trì từ 17-18%. Doanh thu giảm, mức lỗ cũng giảm, nhiều khả năng đây chính là sự chủ động kìm hãm việc tăng trưởng quá nóng. Thực tế, lỗ 2019 của B’s Mart còn 124 tỷ đồng, giảm 23% so với số 2017. Đáng chú ý lỗ luỹ kế lên tới 901 tỷ đồng.
Tập đoàn Phú Thái có mối liên hệ khăng khít với những ông chủ Thái Lan, cũng đang là những người sở hữu Sabeco, số một về thị phần bia nội địa. Không những vậy, Charoen Sirivadhanabhakdi người có khối tài sản gần 11 tỷ USD còn nắm trong tay hệ thống siêu thị Big C Thái Lan, cũng đang rất thành công tại Việt Nam.
Cuộc cạnh tranh tại phân khúc cửa hàng tiện lợi 24/7 tại Việt Nam đang khốc liệt và hấp dẫn không kém bất kỳ cuộc chiến kinh doanh nào. Nhưng một đặc điểm chung, tất cả đang phải chịu cảnh thua lỗ để đổi lấy độ phủ và thị phần.
Ministop, chuỗi bán lẻ của Tập đoàn Aeon [Nhật Bản] năm ngoái đạt doanh thu 994 tỷ đồng, lỗ 141 tỷ đồng. Hay như 7-Eleven, một thương hiệu hàng đầu thế giới trong lĩnh vực này gia nhập Việt Nam từ năm 2017 cũng nhanh chóng tăng mức lỗ lên 107 tỷ đồng. Cũng phải nói thêm rằng, tăng trưởng quy mô doanh thu của 7-Eleven là rất nhanh, đem về 415 tỷ đồng năm ngoái, gấp 2,2 lần năm trước đó. Một cái tên khác, G25, thương hiệu Hàn Quốc được vận hành bởi Tập đoàn Sơn Kim đạt gần 200 tỷ đồng doanh thu 2019, nhưng lỗ 67 tỷ đồng.
Không còn nghi ngờ, đây rõ ràng cũng là một cuộc đua đốt tiền đúng nghĩa. Sân chơi ngày càng trở nên đông đúc với sự tham gia của các tay chơi mới, nhưng cũng chia tay với không ít cái tên.
Shop&Go nằm trong số những thương hiệu đời đầu đã phải bán mình cho VinCommerce năm ngoái với giá chỉ 1 USD. Trong năm cuối cùng còn hoạt động đơn lẻ, chuỗi này đạt doanh thu 162 tỷ đồng, giảm 1/3. Mức lỗ tăng lên cao nhất 49 tỷ đồng, lỗ luỹ kế 93 tỷ đồng.
Tỷ trọng doanh thu của cửa hàng tiện lợi trên tổng quy mô ngành bán lẻ của Việt Nam vẫn đang ở mức thấp so với các nước trong khu vực để ngỏ dư địa tăng trưởng còn lớn. Bên cạnh đó, sự bùng nổ của thương mại điện tử và công nghệ áp dụng trong các cửa hàng, thay đổi thói quen người tiêu dùng đang trở thành ưu thế giúp kênh hiện đại lấy dần thị phần của kênh truyền thống.
Theo nhận định của Deloitte, sự mở rộng điểm bán hàng vật lý sẽ là điểm quan trọng đối với các chuỗi để phát triển chiến lược đa kênh, giúp quản lý một cách liền mạch trải nghiệm người dùng.
Được biết, cả 7-Eleven và G25 đang có kế hoạch nâng số điểm bán vật lý lên con số 1.000 và 2.500 trong vòng 10 năm tới.
[Đổi tiêu đề bởi Brands Vietnam]
Bạch Mộc
Nguồn CafeF
Cửa hàng tiện lợi chiếm lĩnh thị trường
Minh Phương
06:56 25/02/2021Theo xu thế chung, các địa phương trên cả nước xuất hiện ngày càng nhiều siêu thị mini, cửa hàng tiện lợi. Thực tế này, đặt các cửa hàng tạp hóa, truyền thống trước những nguy cơ bị ế ẩm, vắng bóng khách.
Xu thế tiêu dùng mới
Các cửa hàng tiện lợi, siêu thị mini mọc lên ngày một nhiều tại khắp các địa phương trên cả nước đã không chỉ đáp ứng nhu cầu thiết yếu, tâm lý tiêu dùng của người dân về tính nhanh gọn, thuận tiện mà còn đảm bảo những yêu cầu về chất lượng, xuất xứ hàng hóa, tính thẩm mỹ, sạch, đẹp... của người tiêu dùng.
Những năm trở lại đây, tại Hà Nội các chuỗi cửa hàng tiện lợi mọc lên như nấm. Hàng loạt các thương hiệu nổi tiếng xuất hiện như: Circle K, Family mart và cả Vinmart+... Với tính năng thuận tiện, hệ thống cửa hàng tiện lợi len lỏi vào từng ngõ ngách các con phố trên địa bàn thủ đô.
Dọc tuyến phố Tây Sơn, Hà Nội, dễ dàng nhận thấy mọc lên rất nhiều cửa hàng tiện lợi, siêu thị mini và đây là những kênh bán hàng thu hút khá đông đảo người tiêu dùng. Tương tự, tại các phố lớn như Nguyễn Trãi, Cầu Giấy, Nguyễn Lương Bằng, Bà Triệu… nhiều thương nhân nắm bắt cơ hội đầu tư các cửa hàng tiện lợi theo đúng xu hướng của thị trường.
Không chỉ phố lớn, ngay những con phố nhỏ trong các ngõ, hẻm như phố Chính Kinh [Nhân Chính, Thanh Xuân, Hà Nội], chỉ dài khoảng vài trăm mét những cũng có tới 3-4 cửa hàng tiện lợi với cái tên Circle K hay Vinmart+...
Hệ thống các cửa hàng tiện lợi, siêu thị mini cũng mọc lên ồ ạt tại TP Hồ Chí Minh cũng như các địa phương khác. Theo phản ảnh của người dân ở TP Hồ Chí Minh, sự ra đời của những chuỗi cửa hàng tiện lợi mởi 24/24 như Circle K đã làm thay đổi đáng kể thói quen tiêu dùng của người dân Sài thành.
Tại Nghệ An, trong vòng 5 năm trở lại đây cũng chứng kiến sự xuất hiện tới tấp của các cửa hàng tiện lợi. Hiện tại Nghệ An có 17 trung tâm thương mại, 95 siêu thị, ngoài ra còn hơn 100 cửa hàng chuyên doanh và cửa hàng tiện lợi hiện đại hoạt động theo mô hình chuỗi đang phát triển nhanh, góp phần rất lớn vào việc tăng trưởng tổng mức bán lẻ hàng hóa của địa phương này.
Nói về sự thay đổi thói quen tiêu dùng của mình, chị Hoàng Thu Thủy [ở phố Chính Kinh, Thanh Xuân, Hà Nội] cho biết, nhà chị ở tòa chung cư trên phố Chính Kinh, mỗi lần đi chợ mua đồ, chị chỉ cần đi cầu thang máy xuống dưới chân chung cư là đã có thể vào ngay siêu thị Đức Thành, đi thêm vài bước chân là Vinmart+, không thiếu bất cứ thứ gì từ thịt, cá, rau củ quả, đến đồ gia dụng...
“Mua sắm ở các cửa hàng tiện lợi có xuất xứ rõ ràng, hàng hóa được niêm yết giá, không phải mặc cả, và đáng nói hơn cả là an tâm về vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm. 3 năm nay, từ khi chuyển về khu chung cư này, tôi thay đổi thói quen mua sắm, thay vì mua ở các chợ dân sinh, cửa hàng tạp hóa, tôi chọn cửa hàng tiện lợi vì sự tiện lợi đúng nghĩa” - chị Thủy chia sẻ.
Nếu như trước đây, cứ mỗi dịp cuối tuần, chị Thu Phương [Đội Cấn, Ba Đình, Hà Nội] đến các siêu thị lớn để mua sắm những mặt hàng thực phẩm thiết yếu phục vụ sinh hoạt trong một tuần, thì nay, thói quen này đã thay đổi.
Theo chị Phương, từ ngày gần nhà mọc lên các cửa hàng tiện lợi, siêu thị mini, nhà chị không còn phải tích trữ thực phẩm trong tủ lạnh để dùng dần như trước mà hàng ngày chỉ cần dành 10 -15 phút là có thể mua được đồ tươi ngon về chế biến bữa ăn cho cả nhà.
“Mua hàng ở các chuỗi cửa hàng tiện lợi hoàn toàn yên tâm về chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm cũng như các yếu tố thuận tiện, nhanh chóng về thời gian” - chị Phương nói.
Kênh truyền thống gặp khó
Thực tế này đang đặt ra những mối lo ngại đối với các kênh bán hàng truyền thống như cửa hàng tạp hóa, chợ dân sinh... Theo nhận định của giới chuyên gia kinh tế, nắm bắt được xu hướng tiêu dùng hiện nay của người dân Việt Nam là ưa sự thuận tiện và chất lượng của sản phẩm nên các siêu thị mini, cửa hàng tiện lợi mọc lên ngày càng nhiều hơn, thay thế dần các kênh bán hàng truyền thống.
Theo nhận định của TS Lê Huy Khôi [Viện Nghiên cứu Chiến lược Chính sách Công thương [Bộ Công thương], trong nhiều năm trở lại đây, sự gia tăng ngày càng mạnh siêu thị mini, cửa hàng tiện lợi cho thấy sự bắt nhịp của các DN trong nước trước xu thế mới của hội nhập.
“Chúng ta thấy sự xuất hiện len lỏi của các siêu thị nhỏ vào từng ngõ ngách, khu dân cư. Đây cũng là một thế mạnh của ngành bán lẻ nước nhà trước sự thâm nhập mạnh mẽ của các nhà bán lẻ ngoại” – ông Khôi nêu quan điểm. Mặc dù bày tỏ những lo ngại về sự tồn tại của các kênh bán hàng truyền thống, song theo TS Khôi, đây vẫn là kênh còn nhiều dư địa vì thói quen tiêu dùng của người Việt Nam vẫn chuộng kênh truyền thống.
Đặc biệt, các hệ thống siêu thị mini, cửa hàng tiện lợi cũng chưa thể vươn xa được đến các khu vực nông thôn, vùng sâu xa, miền núi. Do đó, các kênh bán lẻ truyền thống vẫn có nhiều “đất sống”. Tuy nhiên, theo vị chuyên gia, với xu hướng tiêu dùng ngày càng thay đổi của người dân Việt Nam chuộng sự tiện ích và cung cách phục vụ ân cần, niềm nở cũng như các yếu tố khác… thì các kênh bán hàng truyền thống [chợ, cửa hàng tạp hóa] rất cần phải có sự thay đổi, cải tiến mạnh mẽ mới có thể cạnh tranh trong bối cảnh hiện nay.
“Chúng ta thấy sự xuất hiện len lỏi của các siêu thị nhỏ vào từng ngõ ngách, khu dân cư. Đây cũng là một thế mạnh của ngành bán lẻ nước nhà trước sự thâm nhập mạnh mẽ của các nhà bán lẻ ngoại” - TS Lê Huy Khôi [Viện Nghiên cứu chiến lược chính sách công thương [Bộ Công thương] nhận định.
Chủ đề: hàng hóa người tiêu dùng thị trường bán lẻ cửa hàng tiện lợi