Có thể khẳng định rằng thị trường lao động chính là thị trường đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của nền kinh tế. Chúng được mua báo và trao đổi dựa trên thời gian, lượng lao động hay mức tiền lương. Tuy nhiên khái niệm này còn khá mơ hồ đối với mọi người. Vậy hàng hóa sức lao động là gì? Hãy cùng chúng tôi đi phân tích ngay qua bài viết dưới đây nhé!
Hàng hóa sức lao động là gì?
Để có thể hiểu được rõ ràng mọi ngóc ngách của hàng hóa sức lao động là gì thì ta cần phân tích chi tiết hai khái niệm hàng hóa là gì và sức lao động là gì cùng những điều kiện cần để biến sức lao động trở thành hàng hóa.
Bạn đang xem: Tại sao nói hàng hóa sức lao đông là hàng hóa đặc biệt
Hàng hóa theo định nghĩa cơ bản thì chúng chính là sản phẩm của sức lao động do con người tạo ra. Sau đó được sử dụng với các mục đích trao đổi và mua bán theo một nhu cầu nào đó.Sức lao động theo quan điểm của Mác - Lênin thì đây chính là toàn bộ năng lực, chúng bao gồm trí tuệ, tinh thần và cả thể chất tồn tại bên trong cơ thể. Được họ sử dụng vào sản xuất để từ đó tạo ra giá trị. Hay nói cho dễ hiểu thì sức lao động chính là khả năng lao động, một điều kiện quan trọng để các công việc sản xuất trở nên trơn tru, hiệu quả.Hàng hóa sức lao động được hiểu là một loại hàng hóa đặc biệt. Chúng mang trong mình những thuộc tính riêng và tất nhiên là phải liên kết chặt chẽ với sự tồn tại, phát triển của toàn nền kinh tế. Thêm vào đó thì sức lao động trở thành hàng hóa chính là một điều kiện tiên quyết trong việc hình thành nền kinh tế dạng tư bản. Đánh dấu một bước tiến quan trọng để tạo nên quyền tự do cá nhân và tạo ra sự phát triển cho nền kinh tế.
Điều kiện để sức lao động trở thành hàng hóa?
Điều này bạn hoàn toàn có thể nhận ra được là mọi công việc sản xuất kinh doanh đều cần đến lao động. Đây là một lực lượng nòng cốt đóng góp nhiều công sức. Tuy nhiên để khiến cho sức lao động trở thành một công cụ, một loại hàng hóa thì chúng cần có các điều kiện sau đây:
Đầu tiên, người lao động phải là một người hoàn toàn tự do và tự chủ động chi phối phần sức lao động của chính mình. Họ sẽ dùng nó để bán hay đổi lấy một thứ gì đó giá trị hơn. Điều đó có nghĩa là trong họ không tồn tại một mối ràng buộc nào, tự do làm những thứ mình muốn.Tiếp theo, chính bản thân của người lao động không thể một mình lao động nên cần bán sức lao động của mình để sinh sống.Khi mà cả hai điều kiện ở trên cùng tồn tại một cách song hành thì sức lao động sẽ tạo thành một loại hàng hóa tất yếu và hiển nhiên. Xét trên thực tế thì hàng hóa sức lao động đã có mặt từ trước thời điểm xã hội tư bản chủ nghĩa. Tuy nhiên chỉ đến lúc tư bản chủ nghĩa đã được hình thành thì chúng mới được khẳng định và trở nên phổ biến. Cũng tại thời điểm này thì sự bóc lột lao động cũng không còn mà thay vào đó chính là sự thỏa thuận theo dạng “thuận mua - vừa bán” - đánh dấu một bước ngoặt cực văn minh ra đời.
→ Các đề tài tiểu luận kinh tế chính trị Mác-Lênin chọn lọc 2020
Hai thuộc tính của hàng hóa sức lao động là gì?
Giá trị hàng hóa sức lao động
Cũng giống như các loại hàng hóa thông thường khác, hàng hóa sức lao động được quyết định bởi một lượng thời gian lao động xã hội cần thiết để sản xuất và tái sản xuất sức lao động. Sức lao động chỉ tồn tại như là năng lực sống của con người, muốn tái sản xuất ra năng lực đó, người công nhân trong chủ nghĩa tư bản phải tiêu dùng một lượng tư liệu sinh hoạt nhất định để ăn, uống, mặc, ở, đi lại, học nghề, đào tạo nghề… Ngoài ra, người lao động còn phải thỏa mãn những nhu cầu của gia đình và con cái họ. Chỉ có như vậy thì sức lao động mới được sản xuất và tái sản xuất một cách liên tục.
Xem thêm: Top 2 Cách Tắt Wifi Trên Modem Viettel, Fpt Từ Xa, Hướng Dẫn Cách Bật Tắt Wifi Modem Mạng Viettel
Như vậy, thời gian lao động xã hội cần thiết để tái sản xuất ra sức lao động sẽ được quy thành thời gian lao động xã hội cần thiết để sản xuất ra những tư liệu sinh hoạt nuôi sống bản thân người lao động và gia đình của họ. Hay nói cách khác, giá trị hàng hóa sức lao động được đo gián tiếp bằng giá trị của những tư liệu sinh hoạt cần thiết để tái sản xuất ra sức lao động.
Giá trị sử dụng hàng hóa sức lao động
Là công công dụng của hàng hóa sức lao động nhằm thỏa mãn các nhu cầu sử dụng của nhà tư bản. Giá trị sử dụng hàng hóa sức lao động được thể hiện thông qua quá trình tiêu dùng sức lao động [quá trình lao động của người công nhân]. Quá trình tiêu dùng hàng hóa sức lao động khác với quá trình tiêu dùng hàng hóa thông thường ở chỗ:
Ở các hàng hóa thông thường, sau quá trình tiêu dùng, sử dụng cả giá trị và giá trị sử dụng của hàng hóa sẽ biến mất theo thời gian. Còn đối với hàng hóa sức lao động, quá trình tiêu dùng chính là quá trình sản xuất ra một loại hàng hóa nào đó, đồng thời là quá trình tạo ra một giá trị mới lớn hơn giá trị của bản thân hàng hóa sức lao động. Phần lớn hơn này được gọi là giá trị thặng dư.
Tại sao nói hàng hóa sức lao động là hàng hóa đặc biệt?
Khác biệt với những loại hàng hóa thông thường khác, hàng hóa sức lao động được các nhà khoa học khẳng định là một hàng hóa đặc biệt. Nguyên nhân của sự đặc biệt này chính là do nó được hình thành do con người với mục đích thỏa mãn các nhu cầu đa dạng. Đôi khi có phần phức tạp ở cả vật chất và tinh thần và tồn tại song song với quá trình phát triển của toàn xã hội.
Do vậy tầng lớp công nhân không đơn giản chỉ có nhu cầu về mặt vật chất mà họ còn luôn mong muốn được đáp ứng các yêu cầu về tinh thần khác như được vui chơi, được khích lệ hay được tôn trọng,... Và những nhu cầu này không hề cố định, chúng sẽ thay đổi tùy theo thời gian và xã hội. Thêm vào đó vì con người chính là công cụ và là chủ thể làm chủ sức lao động nên việc loại hàng hóa đặc biệt này có chất lượng hay không, có đáp ứng đủ nhu cầu hay không còn phụ thuộc vào nhận thức, tâm lý, địa lý, văn hóa, môi trường họ sinh hoạt,... Ngoài ra không thể không nhắc đến việc hàng hóa sức lao động còn tạo nên giá trị thặng dư cho toàn thể xã hội, nhỏ hơn là nơi mà họ đóng góp. Điều này được thể hiện rõ nhất ở khía cạnh là người lao động luôn tại ra các giá trị lớn hơn phần giá trị sức lao động của họ để phù hợp với mục tiêu và nhu cầu của người đang sử dụng lao động.
Xem thêm:
Trên đây là một vài chia sẻ về "hàng hóa sức lao động là gì" mà chúng tôi muốn chia sẻ đến với bạn đọc tham khảo thêm. Mong rằng bài viết đã thực sự mang đến những kiến thức hữu ích nhất để giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm trừu tượng này.
Loading Preview
Sorry, preview is currently unavailable. You can download the paper by clicking the button above.
Thị trường lao động đóng vai trò quan trọng trong việc đưa nền kinh tế phát triển. Nguồn thu của kinh tế đều dựa vào sự phát triển và trao đổi của lực lượng lao động. Sức lao động thường được nhắc đến trong kinh tế chính trị của Mác – xít. Vậy hàng hóa sức lao động là gì? Có những thuộc tính hàng hóa sức lao động nào?
Sức lao động hay chính là thể lực và trí lực mà con người có và sẽ được vận dụng vào quá trình lao động sản xuất. Sức lao động được nhắc đến rất nhiều trong kinh tế chính trị. Sức lao động sẽ tồn tại trong cơ thể con người đang sống và khi đưa vào vận dụng sẽ tạo ra giá trị thặng dư.
Sức lao động có liên quan mật thiết đến khả năng lao động. Một điều kiện tiên quyết trong mọi quá trình sản xuất. Đồng thời chính là lực lượng sản xuất sáng tạo chủ yếu trong xã hội. Tuy nhiên sức lao động cũng mới chỉ liên quan đến khả năng lao động. Còn lao động lại là tiêu dùng sức lực trong hiện thực.
Ở thời kỳ chủ nghĩa tư bản đã xuất hiện những khái niệm khác nhau về nó. Vậy hàng hóa sức lao động là gì?
Một mặt Cách mạng tư sản giúp giải phóng người lao động ra khỏi sự lệ thuộc thân thể vào chủ nô và chúa phong kiến. Nhưng về mặt khác lại chịu tác động của quy luật giá trị và biện pháp tích lũy nguyên thủy. Chính những điều đó của tư bản đã phá tan công sức của người buôn bán nhỏ. Biến họ thành giai cấp vô sản và tư liệu sản xuất giờ chỉ còn tập trung trong tay số ít tư bản.
Hình thức mua bán sức lao động sẽ được thực hiện trên danh nghĩa thuê mượn. Quan niệm về làm thuê đã tồn tại từ lâu trước khi khi có chủ nghĩa tư bản. Nhưng không được phổ biến và chỉ phục vụ cho các công việc của nhà nước và quốc phòng. Phải đến khi chủ nghĩa tư bản hoạt động mạnh mẽ thì mới phổ biến. Dần dần biến thành một hệ thống tổ chức cơ bản trong toàn bộ nền sản xuất kinh tế.
Khi sự cưỡng bức phi kinh tế dần được thay thế bằng hợp đồng của người chủ sở hữu. Nó sẽ hoạt động bình đẳng với nhau dựa vào cơ sở “thuận mua vừa bán”. Chính nó đã tạo ra khả năng khách quan cho mọi thứ phát triển tự do cá nhân ở công dân. Đồng thời cũng như một dấu mốc mới cho sự phát triển văn minh của nhân loại.
Như vậy, sức lao động biến thành hàng hóa sẽ là điều kiện chủ yếu quyết định sự chuyển hóa tiền thành tư bản.
Trong mọi hoạt động sản xuất không thể thiếu đi sức lao động. Ngoài hiểu hàng hóa sức lao động là gì còn phải biết sức lao động biến thành hàng hóa khi thỏa mãn những yếu tố như sau:
– Đầu tiên, người lao động phải được tự do và có quyền chi phối sức lao động của chính mình. Khi đó họ dùng sức lao động của mình tạo ra để bán rồi trao đổi với một giá trị khác. Không nhất thiết phải là tiền mà có thể là một loại hình ngang giá. Vì vậy cần đảm bảo không có tồn tại một mối quan hệ chiếm hữu nô lệ hay phong kiến. Như thế sức lao động sẽ biến thành một loại hàng hóa.
– Tiếp theo, Bản thân người lao động không thể tự lao động sản xuất mà phải bán sức lao động để sinh sống và tồn tại.
Chỉ khi hai vấn đề này tồn tại song song thì sức lao động sẽ trở thành hàng hóa như một điều tất yếu.
Thực tế lịch sử đã chứng minh, hàng hóa sức lao động đã có mặt từ trước khi chủ nghĩa tư bản xuất hiện. Nhưng phải đến khi chủ nghĩa tư bản hình thành thì quan hệ làm thuê mới dần phổ biến. Từ đó bộ máy sản xuất cho nền kinh tế mới được hoàn thiện.
Thời điểm này sẽ không còn sự cưỡng bức lao động mà thay vào đó là thỏa thuận giữa người bán sức lao động và người đi thuê. Nó cũng là tiền đề khiến chủ nghĩa tự do cá nhân phát triển những bước vượt bậc trong văn minh nhân loại.
||Tham khảo: [Giải Đáp] Xu Thế Toàn Cầu Hóa Là Hệ Quả
Cũng như mọi loại hàng hóa khác, hàng hóa sức lao động cũng có hai đặc trưng cơ bản.
Tương tự như các loại hàng hóa khác, hàng hóa sức lao động được quyết định bằng một thời lượng lao động xã hội.
Chúng phải đảm bảo để sản xuất cũng như tái xuất sức lao động. Sức lao động lúc này tồn tại như năng lực sống của con người. Nếu muốn tái sản xuất năng lượng đó thì người công nhân trong chủ nghĩa tư bản cần phải dùng lượng tư liệu nhất định.
Nói đơn giản người lao động cần ăn uống, mặc, ở, đi lại, học nghề, nâng cao tay nghề… Bên cạnh đó, người lao động còn cần thỏa mãn những nhu cầu cho gia đình và con cái của họ. Có như thế, sức lao động mới được sản xuất và tái sản xuất một cách liên tục.
Khi ấy, thời gian lao động xã hội cần thiết để tái sản xuất sức lao động sẽ được quy đổi thành thời gian lao động xã hội cần thiết. Như đó sẽ sản xuất ra tư liệu để sinh hoạt nuôi sống bản thân cũng như gia đình. Nói cách khác, giá trị hàng hóa sức lao động được cân đo gián tiếp bằng giá trị tư liệu sinh hoạt. Có nó mới tái sản xuất được ra sức lao động.
Giá trị sử dụng hay chính là công dụng của hàng hóa sức lao động nhằm thỏa mãn nhu cầu sử dụng của nhà tư bản. Giá trị ứng dụng hàng hóa sức lao động sẽ được thể hiện thông qua quá trình tiêu dùng sức lao động.
Quá trình tiêu dùng hàng hóa sức lao động sẽ khác hoàn toàn với quá trình tiêu dùng hàng hóa thông thường.
Nếu hàng hóa thông thường sau khi tiêu dùng hay sử dụng thì giá trị và giá trị sử dụng sẽ dần biến mất. Còn với loại hàng hóa sức lao động, quá trình tiêu dùng chính là quy trình sản xuất ra một loại hàng hóa nào đó. Không chỉ thế còn tạo ra một giá trị mới lớn hơn giá trị bản thân hàng hóa sức lao động. Phần dư ra đó được gọi là giá trị thặng dư.
Không như những loại hàng hóa thông thường mua đi bán lại, hàng hóa sức lao động đặc biệt hơn cả. Bởi nó hình thành vì con người và có những nhu cầu phức tạp lại đa dạng. Không chỉ có mỗi vật chất, tinh thần mà còn theo tiến trình phát triển của xã hội.
Cũng chính bởi con người là chủ thể của sức lao động nên vấn đề cung cấp hàng hóa đặc biệt phụ thuộc nhiều vào nhu cầu thực tế. Mỗi cá nhân sẽ có những điểm riêng biệt liên quan đến: tâm lý, nhận thức, văn hóa, khu vực địa lý, môi trường sống…
Không chỉ thế, hàng hóa sức lao động còn là loại hàng hóa tạo ra giá trị thặng dư cho xã hội. Vấn đề đó thể hiện ở chỗ người lao động luôn tạo ra hàng hóa có giá trị lớn hơn giá trị của sức lao động. Như thế mới đáp ứng được nhu cầu cũng như mục tiêu người sử dụng lao động.
Nói chung, hàng hóa sức lao động sẽ trở thành hàng hóa đặc biệt khi tồn tại đầy đủ hai điều kiện. Có liên quan mấu chốt đến tự do và nhu cầu bán sức lao động. Từ đó, duy trì được điều kiện cho hàng hóa sức lao động tạo ra giá trị thặng dư. Nhưng người lao động cũng phải đáp ứng nhu cầu đặc biệt về tâm lý, văn hóa,…
Như vậy, qua nội dung trong bài mọi người đã hiểu hàng hóa sức lao động là gì? Đồng thời cũng giúp cho chúng ta hiểu được sức lao động là một loại hàng hóa đặc biệt. Ở chúng có những thuộc tính riêng và liên kết đặc biệt với sự tồn tại của toàn bộ nền kinh tế.
||Tham khảo bài viết: