Trong lịch sử phát triển của sinh giới trên trái đất, thực vật hạt kín phát sinh ở

I. Hóa thạch: là di tích của các sinh vật đã từng sinh sống trong các thời đại địa chất, được lưu tồn trong các lớp đất đá của vỏ trái đất.

Gồm các dạng:

- bằng đá

- xác nguyên vẹn

- khi chết, phần mềm của SV bị vi khuẩn phân hủy, phần cứng được giữ lại, hóa đá.

- xác chìm xuống đáy bị đất sét bao phủ, phần mềm tan để lại khoảng trống trong đất, chất khoáng [oxit silic...] lấp đầy khoảng trống đúc thành sinh vật bằng đá.

- ướp trong băng [xác voi ma mút]

- tẩm nhựa hổ phách [sâu bọ tẩm nhựa hổ phách]

- Nghiên cứu lịch sử phát triển của giới sinh vật

căn cứ tuổi lớp đất chứa hóa thạch để xác định tuổi hóa thạch, từ đó suy ra lịch sử xuất hiện, phát triển, diệt vong.

bằng phương pháp địa tầng học + phương pháp đo thời gian phân rã của các đồng vị phóng xạ xác định tuổi địa tầng -> tuổi sinh vật và ngược lại.

- Nghiên cứu lịch sử vỏ trái đất

căn cứ hóa thạch xác định đặc điểm môi trường sống, từ đó suy ra lịch sử biến đổi của vỏ trái đất qua các thời kì địa chất.

II. Sự phân chia thời gian địa chất

Phương pháp xác định tuổi của lớp đất, hóa thạch:

- địa tầng học -----> xác định tuổi tương đối.

- đo thời gian phân rã của các đồng vị phóng xạ -----> xác định tuổi tuyệt đối.

• Xác định tuổi tương đối [phương pháp địa tầng học]: căn cứ thời gian lắng đọng của các lớp trầm tích [địa tầng] phủ lên nhau theo thứ tự từ nông đến sâu, lớp sâu tuổi cổ hơn lớp nông. 

Phương pháp này không chính xác bởi vì vỏ trái đất, cũng như các lớp trầm tích có sự dịch chuyển.

• Xác định tuổi tuyệt đối [phương pháp đồng vị phóng xạ]: căn cứ vào thời gian bán rã của 1 chất đồng vị phóng xạ nào đó có trong hóa thạch [14C, 238U].

Thời gian bán rã: thời gian qua đó 50% lượng chất phóng xạ ban đầu bị phân rã. Tỉ lệ phân rã diễn ra trong thiên nhiên với tốc độ đều đặn, không phụ thuộc nhiệt độ, áp suất, các điều kiện môi trường:

+14C có thời gian bán rã là 5730 năm. Dùng 14C có thể xác định tuổi khoảng 75000 năm.

+238U có thời gian bán rã là 4.5 tỉ năm. Dùng 238U có thể xác định tuổi khoảng 4.5 tỉ năm.

Phân định mốc thời gian địa chất: căn cứ vào những biến cố lớn về địa chất và khí hậu:

- sự trồi sụt của mặt đất làm phân bố lại đại lục, đại dương -> thay đổi khí hậu -> ảnh hưởng đến sinh vật.

- sự dịch chuyển theo chiều ngang của đại lục -> phân bố lại đất liền -> thay đổi khí hậu -> ảnh hưởng đến sinh vật.

- chuyển động tạo sơn -> phân hóa khí hậu, phân bố lại đại lục và đại dương, động đất, núi lửa -> ảnh hưởng rất lớn đến sinh vật.

- sự phát triển của băng hà -> thay đổi khí hậu -> ảnh hưởng đến sinh vật.

Lịch sử của trái đất kèm theo sự sống được phân theo ĐẠI - KỈ - THỜI - THẾ, chia thành 5 đại [đầu tiên là đại Tối Thái Cổ]:

- Thái cổ

- Nguyên sinh

- Cổ sinh

- Trung sinh 

- Tân sinh

Tên kỉ: 

- tên lớp đất điển hình [Than đá: quyết cổ đại chết tạo than đá; Tam điệp: đất có 3 lớp, Phấn trắng: vỏ trùng lỗ].

- tên địa phương lần đầu nghiên cứu lớp đất [Cambri, Ocđovic,...].

III. Sinh vật trong các đại địa chất:

Hiện tượng trôi dạt lục địa: hiện tượng các phiến kiến tạo của vỏ trái đất di chuyển liên tục do lớp dung nham nóng chảy bên dưới chuyển động.

- cách đây 250 triệu năm, toàn bộ lục địa liên kết với nhau --> siêu lục địa Pangaea.

- cách đây 180 triệu năm, siêu lục địa Pangaea phân thành lục địa Laurasia [lục địa Bắc] và lục địa Gondwana [lục địa Nam].

- cách đây 60 triệu năm, 2 đại lục tan rã: châu Phi, Ấn Độ gắn vào châu Á, Nam Mĩ gắn vào Bắc Mĩ hình thành nhiều đại dương mới ngăn cách: Ấn Độ Dương, Đại Tây Dương, Thái Bình Dương.

- về sau các đại lục tiếp tục tách ra, nhập lại, cuối cùng phân tách thành các lục địa như ngày nay. Hiện nay các lục địa vẫn đang trôi dạt.

---> Ảnh hưởng rất lớn đến: 

- khí hậu: vùng trung tâm của siêu lục địa khô hạn khi các lục địa liên kết thành siêu lục địa và ngược lại, xuất hiện dãy núi, động đất, sóng thần, ...

- sinh vật: phát tán và tiến hóa sinh vật, xuất hiện các dãy núi, động đất, sóng thần -> có thể dẫn đến đại tuyệt chủng hàng loạt các loài -> bùng nổ phát sinh các loài mới.

Thực vật: kỉ Ocđôvic phát sinh.

-quyết trần cổ đại: kỉ Silua xuất hiện -> kỉ Đêvôn phân hóa -> kỉ Cacbon chết gần hết -> kỉ Pecmi tuyệt chủng.

-có hạt: kỉ Cacbon dương xỉ có hạt xuất hiện -> kỉ Triat hạt trần xuất hiện -> kỉ Jura hạt trần ngự trị -> kỉ Krêta hạt kín xuất hiện -> kỉ Đệ tam hạt kín ngự trị.

-động vật nguyên sinh, thân lỗ, ruột khoang, giun, thân mềm: đại Nguyên sinh xuất hiện.

-chân khớp [tôm 3 lá], da gai, động vật có dây sống [cá lưỡng tiêm]: kỉ Cambri xuất hiện -> nhện lên cạn, xuất hiện bọ cạp tôm: kỉ Silua -> côn trùng kỉ Đêvôn xuất hiện -> sâu bọ bay kỉ Cacbon xuất hiện -> côn trùng kỉ Pecmi, Đệ tam phân hóa.

-động vật có xương sống: 

+cá sụn kỉ Silua xuất hiện -> cá xương [cá phổi, cá vây chân] kỉ Đêvôn xuất hiện -> cá xương phát triển, cá sụn thu hẹp: kỉ Triat.

+lưỡng cư kỉ Đêvôn xuất hiện [lưỡng cư đầu cứng] -> kỉ Cacbon ngự trị -> kỉ Triat bị tiêu diệt.

+bò sát kỉ Cacbon xuất hiện -> phân hóa kỉ Pecmi [bò sát răng thú] -> phân hóa kỉ Triat [thằn lằn, rùa, cá sấu] -> ngự trị kỉ Jura [khủng long: thằn lằn cá, thằn lằn cổ rắn, thằn lằn sấm, thằn lằn khổng lồ, thằn lằn bay] -> ngự trị kỉ Krêta [thằn lằn leo trèo, thằn lằn 3 sừng] -> tuyệt diệt cuối kỉ Krêta.

+chim kỉ Triat xuất hiện -> kỉ Jura, Đệ tam phân hóa.

+thú kỉ kỉ Triat xuất hiện -> kỉ Krêta phát triển mạnh -> kỉ Đệ tam xuất hiện linh trưởng [khỉ, vượn người] -> kỉ Đệ tứ xuất hiện tê giác lông rậm, voi mamut, loài người.

Ý nghĩa sự tiến chiếm đất liền trong đại Cổ sinh: sự phát triển ưu thế của cơ thể [phức tạp hơn về tổ chức, hoàn thiện hơn về cách sinh sản] được đảm bảo nhờ CLTN do điều kiện trên cạn phức tạp hơn dưới nước.

Điều kiện tiến hóa: lịch sử phát triển của vỏ trái đất. Sự thay đổi điều kiện địa chất khí hậu thúc đẩy sự phát triển sinh giới.

Động lực tiến hóa: CLTN. Sự thay đổi điều kiện địa chất khí hậu dẫn đến sự biến đổi ở thực vật, qua đó ảnh hưởng tới động vật, tạo mối quan hệ phức tạp giữa sinh vật - sinh vật -> sự phát triển diễn ra nhanh hơn sự thay đổi chậm chạp của điều kiện khí hậu.

Hướng tiến hóa: 

-sinh giới ngày càng đa dạng

-tổ chức ngày càng cao

-thích nghi ngày càng hợp lí [là hướng tiến hóa cơ bản nhất]

Đặc biệt sự tiến chiếm đất liền ở đại Cổ sinh đánh dấu mốc quan trọng trong quá trình tiến hóa sinh học, sự xuất hiện loài người ở đại Tân sinh đánh dấu mốc quan trọng trong quá trình tiến hóa sinh học và tiến hóa xã hội.

Nhịp điệu tiến hóa: càng nhanh, không đều.

-càng nhanh do đã đạt được những mức thích nghi hoàn thiện hơn, bớt phụ thuộc môi trường.

-không đều ở các nhóm khác nhau hoặc ở trong cùng 1 nhóm.