Công thức liên hệ giữa khối lượng và trọng lượng của một vật

Giữa trọng lượng và khối lượng có mối quan hệ nhất định, được thể hiện bằng công thức. Vậy bài ngày hôm nay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu công thức liên hệ giữa trọng lượng và khối lượng, cách vận dụng công thức vào giải các bài tập liên quan. 

Mối liên hệ giữa trọng lượng và khối lượng 

Đầu tiên chúng ta cùng nhau ôn lại về khối lượng là gì? 

Khối lượng là gì? 

Công thức liên hệ giữa khối lượng và trọng lượng của một vật

Khối lượng là số đo lượng chất của một vật. Để đo được khối lượng của vật người ta có thể dùng cân. 

Đơn vị tiêu chuẩn để đo khối lượng là kg

Kí hiệu của khối lượng là m 

Ví dụ: khối lượng cơ thể của một người là 48 kg 

Trọng lượng là gì? 

Công thức liên hệ giữa khối lượng và trọng lượng của một vật

Trọng lượng là độ lớn của trọng lực tác dụng lên vật thể. 

Đơn vị đo trọng lượng là Newton (N) 

Ví dụ: Trọng lượng của quả cân 100g là 1 N 

Mối liên hệ giữa trọng lượng và khối lượng 

Do trọng lượng tác động lên mọi vật có khối lượng. Ta có mối liên hệ giữa trọng lượng và khối lượng như sau: 

Khối lượng của một vật tỉ lệ thuận với trọng lượng của vật đó. Khối lượng càng cao thì trọng lượng càng lớn. 

Mối quan hệ giữa trọng lượng và khối lượng cũng được thể hiện qua công thức ở phần dưới đây. 

Công thức liên hệ giữa trọng lượng và khối lượng    

Công thức liên hệ giữa trọng lượng và khối lượng 

Ta có công thức liên hệ giữa trọng lượng và khối lượng hay công thức tính trọng lượng của vật dựa trên khối lượng như sau: 


P: Trọng lượng (N) 

m: Khối lượng (kg) 

Chú ý: Khi áp dụng công thức trên, ta cần biết được khối lượng của vật. Do khối lượng của vật tính bằng kg nên cần đổi khối lượng về đơn vị kg. 

Dưới đây là bảng quy đổi đơn vị đo khối lượng cần nhớ 

Công thức liên hệ giữa khối lượng và trọng lượng của một vật

Mỗi đơn vị đứng trước lớn hơn đơn vị đứng sau liền kề 10 lần (Ví dụ 1 yến = 10 kg). Mỗi đơn vị đứng sau kém đơn vị đứng trước liền kề 10 lần (ví dụ 1kg = 1/10 yến).

Phương pháp giải bài tập về trọng lượng

Có hai dạng bài tập hay gặp về tính trọng lượng và khối lượng, dưới đây là cách chúng ta giải những bài tập liên quan. 

Dạng 1:  Cho khối lượng yêu cầu tính trọng lượng. 

Với dạng bài tập này, trước tiên ta cần xem khối lượng đã được quy đổi về đơn vị đo kg hay chưa? Tiếp theo ta áp dụng công thức tính P = 10.m (N) 

Dạng 2: Cho trọng lượng yêu cầu tính khối lượng 

Cách giải: Ta áp dụng công thức m = P/10 (kg) 

Xem thêm: Các loại máy cơ đơn giản: Cấu tạo, công dụng & ví dụ chi tiết từng loại

Bài tập vận dụng công thức liên hệ giữa trọng lượng và khối lượng 

Bài 1: Một xe tải có khối lượng 3,2 tấn sẽ có trọng lượng bao nhiêu Niutơn? 

Đáp án: Ta có m = 3,2 tấn = 3,2 x 1000 = 3200kg. Vậy trọng lượng của xe tải là: P = 3200 x 10 = 32 000 N

Bài 2: Một vật có trọng lượng 15 N. Tính khối lượng của vật. 

Đáp án: Khối lượng của vật: m = P/10 = 15/10 = 1,5 (kg) 

Bài 3: Một bao gạo có khối lượng 0,5 tạ. Tính trọng lượng của bao gạo? 

Đáp án: Ta đổi 0,5 tạ = 50kg. Trọng lượng của bao gạo là: P = 50.10 = 500 N 

Bài 4: Điền số thích hợp vào ô trống 

Một ô tô tải có khối lượng 2,8 tấn sẽ nặng… niutơn?

Đáp án: 28.000 N

Bài 5: Từ nào trong dấu ngoặc là từ đúng?

a. Khi cân hàng hóa đem theo người lên máy bay thì ta quan tâm đến (trọng lượng, khối lượng, thể tích) của hàng hóa.

b. Khi cân một túi kẹo thì ta quan tâm đến (trọng lượng, khối lượng) của túi kẹo.

c. Khi một xe ôtô tải chạy qua một chiếc cầu yếu, nếu (trọng lượng, khối lượng) của ôtô quá lớn sẽ có thể gãy cầu.

Đáp án: 

a) Trọng lượng                              

b) Khối lượng                    

c) Trọng lượng

Bài 6: Câu nào không đúng trong các câu dưới đây ?

A. Khối lượng của túi đường chỉ lượng đường chứa trong túi

B. Trọng lượng của một người là độ lớn của lực hút của Trái Đất tác dụng lên người đó

C. Trọng lượng của một vật tỉ lệ thuận với khối lượng của vật đó

D. Khối lượng của một vật phụ thuộc vào trọng lượng của nó.

Đáp án: D

Bài 7:  Một quyển vở có khối lượng 80g thì có trọng lượng bao nhiêu niutơn?

A. 0,08N

B. 0,8N

C. 8N

D. 80N

Đáp án: B 

Bài 8: Một cặp sách có trọng lượng 35N thì có khối lượng bao nhiêu gam ?

A. 3,5g

B. 35g

C. 350g

D. 3500g 

Đáp án: D

Qua bài viết trên, Monkey hy vọng rằng các bạn dễ dàng nhớ được công thức liên hệ giữa trọng lượng và khối lượng. Ngoài những bài tập cơ bản luyện tập bên trên, bạn nên tìm thêm nhiều bài tập nâng cao để học chuyên sâu về kiến thức này. Monkey chúc các em học tốt. 

Giống như khối lượng, vạn vật trên trái đất này đều có khối lượng riêng, trọng lượng riêng. Chúng ta không thể tự nhiên xác định được những yếu tố này mà cần phải dựa vào quy trình, tính toán. Trong bộ môn Vật lý, chúng ta sẽ có những công thức để tính toán ra những số liệu này. Các nhà khoa học đã nghiên cứu và đem đến cho chúng ta nhằm giải đáp những câu hỏi. Vậy khối lượng riêng và trọng lượng riêng là gì? Nó đem lại ý nghĩa gì cho cuộc sống hàng ngày? Chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu và lấy ví dụ để hiểu hơn về chủ đề, bài học này nhé!

Khối lượng riêng là gì?

Chúng ta đã được nghe rất nhiều về khối lượng của một vật. Khối lượng chỉ đơn giản là độ nặng của một vật hoặc một chất nào đó. Tuy nhiên, với khối lượng riêng thì lại không chỉ đơn giản như vậy. Nếu như khối lượng xác định độ nặng của một vật, không tính theo các chất cấu thành lên vật. Thì đến với khối lượng riêng, người ta quan tâm nhiều hơn đến chất.

Công thức liên hệ giữa khối lượng và trọng lượng của một vật

Các chất khác nhau có khối lượng riêng khác nhau

Khối lượng riêng của một chất được xác định bằng khối lượng của một đơn vị thể tích (1m khối) của chất đó. Đơn vị của khối lượng riêng kg/1m khối. Khối lượng riêng của một chất được xác định bằng thương số giữa khối lượng (m) của 1 vật bằng chất ấy nguyên chất và thể tích của vật ấy (V). Chúng ta hoàn toàn có thể xác định được khối lượng riêng của một chất nhờ vào một vật được làm hoàn toàn bằng chất ấy. Chỉ cầu có đủ 3 điều kiện, vật được làm hoàn toàn bằng chất ấy, thể tích của vật, khối lượng của vật.

Công thức tổng quát để xác định khối lượng riêng của một chất như sau:

Trong đó D là khối lượng riêng của chất. Kí hiệu m là khối lượng của vật được làm bằng chất đó. Kí hiệu V là thể tích của vật. Trong các bài toán yêu cầu xác định khối lượng riêng trọng lượng riêng của vật, các em cần phải ghi nhớ công thức này. Đây sẽ là công cụ giúp các em dễ dàng tính toàn, xác định các yếu tố làm bài tập trên lớp.

Khối lượng riêng là gì?

Bên cạnh khối lượng riêng trọng lượng riêng cũng là một trong những yếu tố cần được xác định. Chúng ta đã được tìm hiểu rất kỹ về trọng lượng, trọng lực. Trọng lượng là độ lớn của trọng lực tác động lên vật. Vậy trọng lượng riêng của một chất là gì? Trọng lượng riêng của chất được xác định bằng trọng lượng của 1 m khối chất đó. Đây sẽ là đại lượng liên quan đến chất cấu thành vật chứ không phải là của vật như trước đây. Chính vì vậy mà đại lượng này được gọi là trọng lượng riêng.

Công thức liên hệ giữa khối lượng và trọng lượng của một vật

Các để xác định khối lượng riêng và trọng lượng riêng

Nếu một vật được hoàn toàn làm bằng chất đó, chúng ta có thể xác định khối lượng riêng của chất nhờ vào vật này. Khối lượng riêng của chất được xác định bằng thương số của trọng lượng riêng của vật và thể tích. Tuy nhiên, công thức này chỉ đúng khi vật được làm hoàn toàn bằng chất này. Ta có công thức như sau:

Giải thích công thức

Trong đó d chính là kí hiệu trọng riêng riêng của chất. P là trọng lượng của vật được cấu thành từ chất đó. V là thể tích của vật được làm từ chất này. Các em nên ghi nhớ đơn vị đo của khối lượng riêng trọng lượng riêng để tránh bị nhầm lẫn. Trọng lượng riêng có đơn vị đo là N/m khối. Các em sẽ có những bài tập liên quan đến hai đại lượng này. Vì vậy, hiểu công thức và học thuộc được những công thức này. Các em sẽ vận dụng vào bài tập tốt hơn. Không phải tự nhiên, những kiến thức này được đưa vào chương trình giảng dạy của các em trong môn vật lý 6.

>>> Tìm hiểu thêm

Lực kế phép đo lực trọng lượng và khối lượng – Vật lý 6

Các máy cơ đơn giản là gì? Giải đáp những điều cần biết về vật lý 6

Mối quan hệ giữa khối lượng riêng và trọng lượng riêng

Đây là hai đại lượng có sự liên kết với nhau. Khi xét trên cùng một chất, các em có thể suy từ khối lượng riêng ra trọng lượng riêng. Điều này đã được chứng minh trong các thí nghiệm khoa học. Dựa vào công thức gốc P = 10.m. Ta có thể áp dụng để suy ra mối quan hệ giữa hai đại lượng D và d.

Công thức liên hệ giữa khối lượng và trọng lượng của một vật

Công thức tính khối lượng riêng, trọng lượng riêng

Từ công thức đã biến đổi này, chúng ta có thể thấy khối lượng riêng của chất đó chia cho 10. Công thức này giúp các em tính toán nhanh chóng khi đề bài yêu cầu xác định đại lượng chưa biết. Khối lượng riêng trọng lượng riêng của một chất luôn có sự liên hệ với nhau. Nhưng khi làm bài, các em cần phải xác định rõ là cùng một chất mới có thể dùng công thức này. Ngoài ra khi áp dụng công thức, các em cần chú ý đơn vị của khối lượng riêng trọng lượng riêng. Sai đơn vị, các em sẽ bị sai kết quả và dễ bị nhầm lẫn giữa hai đại lượng.

Ứng dụng khối lượng riêng và trọng lượng riêng trong cuộc sống

Trong cuộc sống hằng ngày, hai đại lượng này cũng được áp dụng rất nhiều để xử lý công việc. Khối lượng riêng giúp con người ta so sánh mức độ nặng nhẹ của vật chất này so với vật chất khác. Chúng ta có thể hiểu đơn giản. Cùng là một món đồ, nhưng khi sử dụng chất có khối lượng riêng nhẹ hơn để làm sẽ đem đến khối lượng vật nhỏ hơn. Như vậy, chúng ta có thể dễ chọn chất liệu để làm vật hơn. Ví dụ như cái nồi bằng đồng sẽ nặng hơn cái nồi bằng nhôm. Đây chính là ý nghĩa của khối lượng riêng và trọng lượng riêng.

Chú ý khi làm bài tập

Không chỉ vậy, khối lượng riêng còn là yếu tố tiên quyết để chọn vật liệu trong ngành cơ khí. Trong vận tải đường thủy, khối lượng riêng cũng được chọn để tính tỷ trọng dầu nhớt, nước để phân bổ vào các két cho phù hợp và cân bằng. Như vậy, việc biết đến khối lượng riêng, trọng lượng riêng của chất giúp chúng ta rất nhiều trong cuộc sống hằng ngày. Đối với các em, đây cũng là điều giúp các em làm bài, học tập tốt hơn. Hãy học và ghi nhớ những kiến thức này để có thể đạt được nhiều điểm tốt nhé!

Công thức liên hệ giữa khối lượng và trọng lượng của một vật

Bảng khối lượng riêng

Các bài tập trắc nghiệm liên quan đến khối lượng riêng trọng lượng riêng

Bài 1: Phát biểu nào sau đây đúng?

  1. Khối lượng riêng của một chất là khối lượng của 1m^3 chất đó.
  2. Khối lượng riêng của một chất là khối lượng 1 m chất đó.
  3. Khối lượng riêng của một chất là khối lượng cân được của một chất hình khối.

Đáp án:

Chọn đáp án A: Khối lượng riêng của một chất là khối lượng của 1m^2 chất đó

Bài 2: Đơn vị nào sau đây là đơn vị của trọng lượng riêng:

A.Kg/m^3

Đáp án:

Chọn đáp án A

Bài 3: Biết thể tích đá là 0,5m^2, khối lượng riêng của đá là 2600kg/m^3. Vậy khối lượng của đá là bao nhiêu?

Đáp án: Áp dụng công thức: m = D.V nên ta có: m=0,5.2600=1300(kg)

Bài 4: Muốn đo khối lượng riêng của các viên bi thuỷ tinh ta cần dùng những dụng cụ gì? Hãy chọn câu trả lời đúng.

  1. Chỉ cần dùng một cái lực kế
  2. Chỉ cần một cái cân
  3. Chỉ dùng một cái cân và một bình chia độ
  4. Chỉ cần dùng một bình chia độ

Đáp án:

Chọn đáp án C: cần dùng một cái cân và một bình chia độ.

Bài 5: Trong các câu sau đây, câu nào không đúng?

a, Lực kế là dụng cụ để đo khối lượng.

b, Cân Rôbécvan là dụng cụ đo khối lượng.

c, Lực kế dùng để đo lực. Còn cân dùng để đo khối lượng.

Đáp án: Chọn đáp án C: Lực kế dùng để đo lực. Còn cân dùng để đo khối lượng.

Bài tập vận dụng

Bài 6: Phát biểu nào sau đây về khối lượng riêng là đúng?

  1. Khối lượng riêng của một chất là khối lượng của một đơn vị thể tích chất đó.
  2. Nói khối lượng riêng của sắt là 7800kg/m3 có nghĩa là 1cm3 sắt có khối lượng 7800kg.
  3. Công thức tính khối lượng riêng là D = m.V.
  4. Khối lượng riêng bằng trọng lượng riêng.

Đáp án

– Nói khối lượng riêng của sắt là 7800kg/m3 có nghĩa là 1m3 sắt có khối lượng 7800kg ⇒ B sai.

– Công thức tính khối lượng riêng là Khối lượng riêng, Trọng lượng riêng⇒ C sai

– Khối lượng riêng D khác trọng lượng riêng d ⇒ D sai

Vậy đáp án đúng là A: Khối lượng riêng của một chất là khối lượng của một đơn vị thể tích chất đó.

Bài tập liên hệ

Bài 7: Gọi d và D lần lượt là trọng lượng riêng và khối lượng riêng. Mối liên hệ giữa d và D là:

Khối lượng riêng, Trọng lượng riêng

Đáp án

– Khối lượng riêng Khối lượng riêng, Trọng lượng riêng

– Trọng lượng riêng Khối lượng riêng, Trọng lượng riêng

⇒ Đáp án B

Bài 8: Hiện tượng nào sau đây xảy ra đối với khối lượng riêng của nước khi đun nước trong một bình thủy tinh?

    1. Khối lượng riêng của nước tăng.
  1. Khối lượng riêng của nước giảm.
  2. Khối lượng riêng của nước không thay đổi.
  3. Khối lượng riêng của nước lúc đầu giảm sau đó mới tăng.

Đáp án

Khi đun nước sôi, thể tích nước tăng dần ⇒ khối lượng riêng giảm ⇒ Đáp án B

Có thể nói, những điều chúng tôi đề cập trên đây chính là những kiến thức các em cần biết về khối lượng riêng và trọng lượng riêng. Cảm ơn các em đã đón đọc bài viết này. Các em hãy ghi chép lại những kiến thức này để sử dụng giải bài tập nhé!

Ngoài ra, chúng tôi có rất nhiều những bài viết mới về chủ đều vật lý lớp 6. Các em hãy tham khảo ngay tại đây.

>>> Tìm đọc thêm các bài viết khác

Giải pháp toàn diện giúp con đạt điểm 9-10 dễ dàng cùng Toppy

Với mục tiêu lấy học sinh làm trung tâm, Toppy chú trọng việc xây dựng cho học sinh một lộ trình học tập cá nhân, giúp học sinh nắm vững căn bản và tiếp cận kiến thức nâng cao nhờ hệ thống nhắc học, thư viện bài tập và đề thi chuẩn khung năng lực từ 9 lên 10.

Kho học liệu khổng lồ

Kho video bài giảng, nội dung minh hoạ sinh động, dễ hiểu, gắn kết học sinh vào hoạt động tự học. Thư viên bài tập, đề thi phong phú, bài tập tự luyện phân cấp nhiều trình độ.Tự luyện – tự chữa bài giúp tăng hiệu quả và rút ngắn thời gian học. Kết hợp phòng thi ảo (Mock Test) có giám thị thật để chuẩn bị sẵn sàng và tháo gỡ nỗi lo về bài thi IELTS.

Công thức liên hệ giữa khối lượng và trọng lượng của một vật

Học online cùng Toppy

Nền tảng học tập thông minh, không giới hạn, cam kết hiệu quả

Chỉ cần điện thoại hoặc máy tính/laptop là bạn có thể học bất cứ lúc nào, bất cứ nơi đâu. 100% học viên trải nghiệm tự học cùng TOPPY đều đạt kết quả như mong muốn. Các kỹ năng cần tập trung đều được cải thiện đạt hiệu quả cao. Học lại miễn phí tới khi đạt!

Tự động thiết lập lộ trình học tập tối ưu nhất

Lộ trình học tập cá nhân hóa cho mỗi học viên dựa trên bài kiểm tra đầu vào, hành vi học tập, kết quả luyện tập (tốc độ, điểm số) trên từng đơn vị kiến thức; từ đó tập trung vào các kỹ năng còn yếu và những phần kiến thức học viên chưa nắm vững.

Trợ lý ảo và Cố vấn học tập Online đồng hành hỗ trợ xuyên suốt quá trình học tập

Kết hợp với ứng dụng AI nhắc học, đánh giá học tập thông minh, chi tiết và đội ngũ hỗ trợ thắc mắc 24/7, giúp kèm cặp và động viên học sinh trong suốt quá trình học, tạo sự yên tâm giao phó cho phụ huynh.