Kinh tế của Văn Lang - Âu Lạc
|
1. Quốc gia Văn Lang - Âu Lạc. - Thời gian đầu của cư dân văn hóa Đông Sơn (thiên niên kỷ I TCN đến thế kỷ I sau CN): + Công cụ bằng đồng thau, bằng sắt, nông nghiệp trồng lúa nước tại châu thổ sông Hồng, sông Mã, sông Cả, săn bắt, chăn nuôi, đánh cá, làm nghề thủ công như đúc đồng, làm gốm. + Xuất hiện sự phân công lao động giữa nông nghiệp và thủ công nghiệp. + Thời Phùng Nguyên bắt đầu có hiện tượng phân hóa xã hội giữa kẻ giàu, người nghèo. Đến thờ Đông Sơn, mức độ phân hóa phổ biến hơn nhưng chưa sâu sắc. + Xã hội phân hóa thành các tầng lớp, các công xã thị tộc giải thể, công xã nông thôn (làng, xóm) và các gia đình theo chế độ phụ hệ ra đời. + Do nhu cầu trị thủy và chống ngoại xâm dẫn đến sự ra đời của nhà nước Văn Lang - Âu Lạc. - Tổ chức nhà nước Văn Lang - Âu Lạc: + Đứng đầu nhà nước Văn Lang là vua Hùng, nhà nước Âu Lạc là vua Thục An Dương Vương. + Giúp vua có Lạc Hầu và Lạc Tướng, cả nước chia làm 15 bộ, dưới bộ là các xóm làng do Bồ chính (già làng) cai quản. + Kinh đô của Văn Lang là Bạch Hạc (Việt Trì ), kinh đô của Âu Lạc là Cổ Loa ( Đông Anh - Hà Nội). + Nhà nước Văn Lang đơn giản, sơ khai chưa có luật pháp và quân đội. + Nhà nước Âu Lạc được mở rộng hơn về mặt lãnh thổ, hoàn chỉnh hơn về bộ máy nhà nước như có quân đội mạnh, có vũ khí tốt và thành Cổ Loa kiên cố nên đã đánh thắng được cuộc xâm lược của Triệu Đà. + Xã hội Văn Lang Âu Lạc có các tầng lớp như vua, quý tộc, dân tự do và nô tì, cuộc sống vật chất và tinh thần khá phong phú. + Lương thực chính là thóc gạo, khoai sắn, thức ăn có cá, thịt, rau, củ. + Tập quán ở nhà sàn, nhuộm răng đen, ăn trầu, xăm mình, dùng đồ trang sức; nữ mặc áo váy, nam đóng khố. + Tín ngưỡng thờ thần Mặt Trời, thần Sông thần Núi và tục phồn thực, thờ cúng tổ tiên, các anh hùng dân tộc. + Tục lệ cưới xin, ma chay, lễ hội 2. Quốc gia cổ Cham-pa. - Hình thành ở ven biển miền Trung và Nam Trung Bộ: + Thời Bắc thuộc, nhà Hán đặt thành quận Nhật Nam và chia thành 5 huyện (từ Hoành Sơn đến Quảng Nam); huyện Tượng Lâm xa nhất (Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định). + Cuối thế kỷ II, Khu Liên lãnh đạo nhân dân Tượng Lâm giành độc lập từ tay nhà Hán, Khu Liên lên làm vua, đặt tên nước là Lâm Ấp. Các vua Lâm Ấp mở rộng lãnh thổ từ sông Gianh (Quảng Bình) đến Bình Thuận và đổi tên nước là Cham-pa. - Hoạt động kinh tế chủ yếu của cư dân Cham-pa là trồng lúa, sử dụng công cụ sắt, sức kéo của trâu bò, dùng guồng nước. - Ngoài nghề nông còn có các nghề thủ công như dệt, đồ trang sức, vũ khí bằng kim loại, đóng gạch và xây dựng, công trình nổi tiếng là khu Thánh địa Mỹ Sơn. - Cham-pa theo thể chế quân chủ, vua nắm mọi quyền hành về chính trị, kinh tế, tôn giáo, giúp việc có tể tướng và các đại thần, kinh đô ở Sin-ha-pu-ra (Quảng Nam), sau đó rời đến In-đra-pu-ra (Quảng Nam), rồi chuyển đến Vi-giay-a (Chà Bàn - Bình Định). - Từ thế kỉ IV, dân tộc Chăm đã có chữ viết, bắt nguồn từ chữ Phạn. Họ theo đạo Hinđu và Phật giáo. Có tập tục ở nhà sàn, ăn trầu cau, hỏa táng người chết. - Xã hội Chăm bao gồm tầng lớp quý tộc, dân tự do, nông dân lệ thuộc và nô lệ. Cham-pa phát triển trong các thế Kỷ X - XV, sau đó suy thoái và trở thành bộ phận của lãnh thổ, cư dân và văn hóa Việt Nam. 3. Quốc gia cổ Phù Nam. - Cách nay 1500 đến 2000 năm, hình thành nền văn hóa cổ từ cuối thời đại đá mới chuyển sang thời đại đồ đồng và sắt được gọi là văn hóa Óc Eo (nguồn gốc từ văn hóa Đồng Nai). - Địa bàn chủ yếu tại châu thổ sông Cửu Long (An giang, Kiên Giang, Đồng Tháp) và một số địa phương thuộc tỉnh Bình Dương, Tây Ninh, Đồng Nai, thành phố Hồ Chí Minh. - Trên cơ sở văn hóa Óc Eo, quốc gia cổ Phù Nam hình thành vào khoảng thế kỉ I và trở thành một quốc gia phát triển ở Đông Nam Á (thế kỷ III - V), có tiếng nói thuộc ngữ hệ Tam Đảo, thể chế quân chủ do vua đứng đầu nắm mọi quyền hành. + Cư dân Phù Nam sản xuất nông nghiệp, làm nghề thủ công, đánh cá và buôn bán. + Tập quán ở nhà sàn, theo đạo Phật và đạo Hinđu. + Nghệ thuật ca, múa, nhạc. + Xã hội phân hóa giàu nghèo thành các tầng lớp quý tộc, bình dân và nô lệ. + Cuối thế kỷ VI, Phù Nam suy yếu, bị Chân Lạp thôn tính. |
