Liên Xô phóng tàu vũ trụ đưa nhà du hành
|
Cách đây 60 năm, ngày 12/4/1961, tàu vũ trụ Vostok chở theo nhà du hành Gagarin được phóng đi từ sân bay vũ trụ Baikonour ở Kazakhstan, khi đó còn là một phần của Liên bang Xô Viết. Chuyến bay kéo dài chỉ 108 phút khi tàu hoàn thành một vòng quay quanh quỹ đạo Trái đất và trở về. Kể từ đó, nhà du hành vũ trụ Gagarin cũng trở thành huyền thoại. Nhà sử học Alexander Zheleznyakov gọi đây là thời khắc giúp cả nhân loại có niềm tin chắc chắn rằng khám phá một thế giới khác bên ngoài vũ trụ bao la hoàn toàn nằm trong tầm tay. Sự kiện đã ghi dấu ấn sâu đậm đến nỗi mà câu nói "Poekhali" (Đi thôi) của phi hành gia 27 tuổi đã trở thành câu khẩu hiệu mang tính biểu tượng với người dân Nga trong suốt những năm về sau. Sau 60 năm, phi hành gia Yuri Gagarin vẫn được nhắc tới như một người anh hùng của dân tộc. Hằng năm, rất đông người dân Nga vẫn tới đặt hoa tại các địa điểm tưởng niệm ông trên cả nước trong ngày 12/4. Trong khi Gagarin được vinh danh thì tàu vũ trụ Vostok cũng được đưa vào trưng bày tại Bảo tảng Du hành vũ trụ tại thủ đô Moskva. Cho tới nay, chuyến bay của Gagarin vẫn luôn được nhắc đến như niềm tự hào dân tộc với mỗi người Nga, một biểu tượng thể hiện sức mạnh của Liên bang Xô Viết trong lĩnh vực hàng không vũ trụ. Hằng năm, Nga đều kỷ nhiệm chuyến bay đầu tiên của phi hành gia Gagarin vào vũ trụ và ngày 12/4 trở thành Ngày Du hành Vũ trụ của Nga. Năm 2011, Đại hội đồng Liên Hợp Quốc tuyên bố ngày 12/4 trở thành Ngày Quốc tế của Chuyến bay đưa con người vào không gian. Nhân dịp này, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đến Engels, thành phố trên bờ sông Volga ở miền Nam nước này, điểm đáp của phi thuyền chở nhà du hành Gagarin trong chuyến bay lịch sử. Bốn năm trước chuyến bay của Gagarin, ngày 4/10/1957, Liên bang Xô Viết cũng chính là quốc gia đầu tiên trên thế giới đưa vệ tinh vào quỹ đạo Trái đất- vệ tinh Sputnik. Cho đến bây giờ, thế giới vẫn coi những tín hiệu là 2 tiếng "beep-beep" đầu tiên mà Sputnik gửi về Trái đất đã kích hoạt một cuộc chạy đua giữa Liên bang Xô Viết khi đó và Mỹ trong lĩnh vực không gian vũ trụ. Trong những năm sau đó, Nga luôn dẫn đầu khi Gagarin thực hiện thành công chuyến bay của mình, hay sự kiện nhà du hành Alexei Leonov trở thành người đầu tiên bước ra ngoài không gian và sự kiện Nga là quốc gia đầu tiên phóng thành công tàu thăm dò Mặt trăng năm 1966. Tuy nhiên, 3 năm sau đó, Mỹ đã trở thành quốc gia đầu tiên đưa người lên Mặt trăng. Cạnh tranh khốc liệt Suốt 60 năm qua, Nga vẫn khẳng định vị thế hàng đầu trong lĩnh vực khám phá vũ trụ, đều đặn đưa các phi hành gia lên ISS. Dù vậy, giới quan sát đánh giá Nga hiện đang phải cạnh tranh với những đối thủ mạnh như Mỹ và Trung Quốc trong cuộc đua phát triển công nghệ không gian. Năm 2020, Nga mất thế độc quyền thực hiện các vụ phóng đưa người lên ISS khi Công ty Space X của tỷ phú công nghệ Mỹ Elon Musk phát triển và đưa vào sử dụng thành công các hệ thống tên lửa có thể tái sử dụng, đưa các nhà du hành NASA đáp thành công xuống ISS. Dù Giám Roscosmos Dmitry Rogozin vẫn khẳng định cơ quan này đang theo đuổi những dự án đầy tham vọng như sứ mệnh lên sao Kim, sao Hỏa hay lập một trạm vũ trụ trên Mặt trăng thì những người trong ngành vẫn coi đây là thời điểm đầy khó khăn với Nga khi các đối thủ nổi lên ngày càng mạnh mẽ. Dù vậy, người dân Nga vẫn luôn tin tưởng vào thành công trong tương lai khi nhìn vào thực tế lịch sử rằng quốc gia này luôn xuất hiện ở những thời điểm đáng nhớ trong lịch sử nhân loại. BT Nga đã chọn ngày 12/4 là Ngày du hành vũ trụ và nhân dịp tròn 60 năm chuyến bay vào vũ trụ của nhà du hành Yuri Gagarin, các hoạt động được tổ chức long trọng ở nhiều nơi, nổi bật là ở tỉnh Smolensk - nơi Gagarin sinh ra, ở tỉnh Saratov - nơi ông hạ cánh sau chuyến bay lịch sử, cũng như ở thành phố Korolev – thành phố mang tên viện sỹ, nhà thiết kế tên lửa hàng đầu của Nga.
 Tại quảng trường trung tâm thành phố Korolev, festival Không gian với các chương trình phong phú, sôi động đã được bố trí, như triển lãm các bức ảnh về chuyến bay đầu tiên của nhà du hành Yuri Gagarin, hướng dẫn trẻ em vẽ chân dung ông, vẽ tranh về vũ trụ, gấp tên lửa từ giấy, tổ chức hòa nhạc, diễn kịch, diễu hành qua các phố với những mô hình tàu vũ trụ, các nhà du hành vũ trụ… Phát biểu tại buổi lễ, ông Aleksander Khodyrev, người đứng đầu thành phố Korolev tự hào nói: “Hôm nay chúng tôi bắt đầu ngày lễ, tuần lễ Không gian, từ ngày 10-18/4, kỷ niệm 60 năm chuyến bay của nhà du hành Yuri Gagarin. Đây là một chiến công trong lịch sử thế giới mà chúng tôi rất thân thuộc. Chúng tôi đã, đang và sẽ tự hào về ngành du hành vũ trụ quốc gia”.
Ông Khodyrev đã mang theo bản sao của các tờ báo được xuất bản ở các quốc gia khác nhau trên thế giới vào ngày 13/4/1961. Vào ngày hôm đó, tất cả các phương tiện truyền thông thế giới đều viết về chuyến bay của nhà du hành vũ trụ Liên Xô Yuri Gagarin. Chuyến bay đã mở ra một kỷ nguyên mới trong lịch sử khám phá Không gian. Đến dự khai mạc lễ hội có Chủ tịch Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Liên bang Nga Gennady Zyuganov, Anh hùng Nga, phi công - nhà du hành vũ trụ, người đứng đầu Phi đội du hành vũ trụ, công dân danh dự của thành phố Korolev Oleg Kononenko, đại biểu Duma Quốc gia Nga Sergei Pakhomov. Chủ tịch Đảng cộng sản Nga Gennady Zyuganov đã phát biểu, nhắc lại về chiến công của nhà du hành Yuri Gagarin, mang lại vinh quang cho Liên Xô trước các nước phương Tây thời đó. Đảng cộng sản Nga đã phát động một cuộc thi viết luận về Yuri Gagarin với chủ đề “người con của nước Nga”, thu hút rất đông các học sinh tham gia, để tấm gương của nhà du hành mãi lưu giữ trong các thế hệ học sinh, trong các gia đình...
Lễ hội Không gian đã được các vị đại biểu khai mạc bằng cách nhấn nút "Bắt đầu" tượng trưng, sau tiếng đếm ngược của người dân thành phố, tương tự trước khi phóng tàu vũ trụ Phương Đông với nhà du hành vũ trụ đầu tiên trên tàu. Rất đông người dân thành phố đến tham dự sự kiện và đều tự hào về lịch sử phát triển của nơi đây, gắn với tên tuổi của các nhà phát minh, nhà khoa học, viện sĩ nổi tiếng, đặc biệt là trong ngành vũ trụ.
“Phần lớn người dân ở đây đều làm những công việc liên quan đến ngành vũ trụ. Em muốn sau này trở thành một kỹ sư chế tạo tên lửa vũ trụ”, Mark Sazarnov - một học sinh phổ thông tham gia biểu diễn trong buổi hòa nhạc chia sẻ. Thành phố được mang tên viện sỹ Korolev vào năm 1996, trước đây có tên là Kaliningad. Người đứng đầu thành phố Aleksander Khodyrev khẳng định, Korolev là thành phố của vinh quang vũ trụ, từ đây bắt đầu lịch sử huy hoàng của ngành thám hiểm Không gian, không chỉ của Nga mà của toàn thế giới. Viện sỹ Sergei Korolev là nhà khoa học, nhà thiết kế tên lửa hàng đầu của Liên Xô. Ông đã giúp Liên Xô vượt lên trên Mỹ trong cuộc đua chinh phục Không gian vào những thập niên 1950 - 1960.
Hiện tại ở thành phố có bảo tàng của Tập đoàn Năng lượng Tên lửa và Không gian mang tên Korolev, đại lộ mang tên ông, tượng đài ông đặt trang trọng tại đại lộ này, tượng đài ông ngồi trên băng ghế cùng với Yuri Gagarin trên quảng trường trung tâm, Trung tâm điều hành các chuyến bay của Tập đoàn Vũ trụ Nga Roskosomos. Ngoài ra còn có nhiều công trình, tuyến phố được đặt tên của các nhà du hành vũ trụ, các Tổng công trình sư nổi tiếng của Nga. Tất cả đều đã và đang nhắc nhở về một lĩnh vực mà nước Nga có quyền tự hào với bề dày lịch sử và thành tựu của mình -nghiên cứu và chinh phục Không gian./. |
