Nêu một số kinh nghiệm dân gian mà em biết
|
Công ty cổ phần BINGGROUP © 2014 - 2022
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁPHÒNG GD&ĐT TP THANH HÓASÁNG KIẾN KINH NGHIỆMMỘT SỐ KINH NGHIỆMNHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ KHI TỔ CHỨCCÁC TRÒ CHƠI DÂN GIAN Ở TRƯỜNG TIỂU HỌCNgười thực hiện: Đỗ Thị LoanChức vụ: Giáo viênĐơn vị công tác: Trường TH Quảng HưngSKKN thuộc lĩnh mực (môn): HĐNGTHANH HOÁ NĂM 20171MỤC LỤC1. MỞ ĐẦU .………………………………………………………………11.1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI:................................................................ …11.2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU: ….......................................................21.3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU: .........................................................21.4 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU: ....................................................22. NỘI DUNG SÁNG KIẾN .......................................................................22.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN: ...........................................................................22.2. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ: ......................................................32.3. CÁC GIẢI PHÁP VÀ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN: ..........................42.4 HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN: ......................................................133. KẾT LUẬN -KIẾN NGHỊ .....................................................................143.1. KẾT LUẬN: ....................................................................................143.2. NHỮNG KIẾN NGHỊ:.................................................................. 1511. MỞ ĐẦU1.1.LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI:Như chúng ta đã biết, bên cạnh hoạt động chủ đạo của của học sinh tiểu họclà học tập, thì hoạt động vui chơi cũng rất quan trọng đối với sự phát triển củacác em. Các em không chỉ cần được chăm sóc sức khoẻ, được học tập, mà còncó nhu cầu vui chơi, giải trí. Xuất phát từ vai trò quan trọng của hoạt động vuichơi đối với học sinh tiểu học và nhu cầu hưởng thụ hoạt động này, tôi thấy việctổ chức cho các em chơi các trò chơi dân gian là một việc làm cần thiết và rất cóý nghĩa.Nhắc đến trò chơi dân gian thì ai trong số chúng ta chắc cũng không thể nàoquên những trò chơi đơn giản mà vô cùng lý thú đối với tuổi thơ như: cướp cờ,chơi ô ăn quan, kéo co, chơi chuyền, bịt mắt bắt dê….Vậy trò chơi dân gian bắtnguồn từ đâu? Khi tham gia chơi có tác dụng ra sao? Đây là những câu hỏi mànhiều người tham gia trò chơi đều muốn có câu trả lời.Trò chơi dân gian là một nét sinh hoạt văn hóa do nhân dân sáng tạo trongquá trình lao động, sản xuất và được lưu truyền tự nhiên, rộng rãi trong cộngđồng, trò chơi dân gian xưa được xem như là hình thức giáo dục đơn giản, giúphình thành nhân cách cũng như phát triển thể chất cho trẻ nhỏ. Trò chơi dân gianđược lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác như một di sản văn hoá dân tộc.Trong hoàn cảnh công nghệ thông tin bùng nổ như hiện nay, học sinh hầu hếtbị lôi cuốn với những trò chơi điện tử, các đồ chơi bạo lực trên mạng. chính điềuđó đã và đang làm cho các trò chơi dân gian có phần bị mai một, lãng quên. Vìvậy, việc đưa trò chơi dân gian vào trường học đã tạo điều kiện cho các emđược tham gia nhiều hoạt động vui chơi lành mạnh, góp phần gìn giữ nét vănhóa truyền thống cho dân tộc Việt Nam.Trong trường học sau những giờ học căng thẳng, các em được chơi các tròchơi dân gian bổ ích sẽ tạo nên hứng thú cho những giờ học tiếp theo. Thôngqua hoạt động tiếp cận của học sinh khi chơi trò chơi dân gian thì chính các emlà những người nuôi dưỡng và phổ biến văn hoá dân tộc ở lứa tuổi quan trọngnhất hình thành văn hoá dân tộc.Chính vì vậy, việc đưa và tổ chức trò chơi dân gian trong trường học là phùhợp và cần thiết. Vì nó không chỉ là một giải trí đơn thuần mà thông qua việcchơi cũng đã góp phần vào việc giáo dục có hiệu quả, giúp học sinh tăng cườngsức khoẻ, phát triển giao tiếp, bình đẳng giới, hình thành nhân cách con ngườiViệt Nam ở các em và trong toàn xã hội.Vậy tổ chức cho các em chơi trò chơi dân gian như thế nào là phù hợp màmang lại hiệu quả cao? Từ những lý do trên tôi đã chọn đề tài: “Một số kinhnghiệm nhằm nâng cao hiệu quả khi tổ chức các trò chơi dân gian ở trườngtiểu học” làm đề tài nghiên cứu.11.2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:Dựa trên nghiên cứu về lí luận và thực tiễn về trò chơi dân gian trong nhà trườngTiểu học, đề tài đề xuất những giải pháp phù hợp dể đưa trò chơi dân gian vàocác hoạt động vui chơi của học sinh Tiểu học, trên cơ sở đó từng bước nâng caochất lượng hoạt động vui chơi của học sinh, góp phần nâng cao chất lượng giáodục Tiểu học1.3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨUGiải pháp nâng cao hiệu quả khi tổ chức các trò chơi dân gian vào nhàtrường Tiểu học1.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:-Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin- Phương pháp thống kê, phân tích số liệu, xử lí số liệu2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN2.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN:Đối với trẻ thơ, trò chơi dân gian là một trong những yếu tố hình thành nênbản sắc văn hoá dân tộc, là nguồn sữa nuôi dưỡng thế giới tinh thần, là nhịp cầunối tâm thức các em với mọi bài học về cuộc sống xã hội bởi vì nó có sức hấpdẫn, lôi cuốn mạnh mẽ nhất đối với các em. Tổ chức cho các em chơi các tròchơi dân gian là phương tiện giúp các em phát triển tình cảm, đạo đức, tình đoànkết, mở rộng nhận thức, tình yêu thiên nhiên, yêu quê hương đất nước, qua đógóp phần giáo dục các em về truyền thống văn hoá của cộng đồng các dân tộcViệt Nam.Trò chơi dân gian cũng là một di sản quý báu của dân tộc. Nó được kết thànhtừ quá trình lao động và sinh hoạt, trong đó tích tụ cả trí tuệ và niềm vui cuộcsống của bao thế hệ người Việt xưa. Đặt biệt đối với trẻ em, trò chơi dân gianvới những chức năng đặc biệt của nó đã mang lại cho thế giới trẻ thơ nhiều điềuthú vị, bổ ích.Trò chơi đặc biệt là trò chơi dân gian là một hoạt động thu hút được thiếunhi, bởi tính hấp dẫn của nó. Với đặc điểm tâm lí của trẻ em là hiếu động, thíchcái mới, cái hấp dẫn, ham chơi, khi tổ chức các hoạt động cho thiếu nhi Phụtrách Đội không thể không đưa nội dung trò chơi vào nội dung hoạt động củaliên đội, chi đội.2.2. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀHiện nay, ngoài giờ học, một số học sinh thường chơi game, nghe nhạc, xemti vi ...có nhiều em quá mê game nên quên cả học, quên ăn uống. Ngồi chơi vàxem ti vi lâu quá sẽ ảnh hưởng đến đôi mắt và cột sống. Có em nhỏ tuổi đã bịbéo phì vì ăn nhiều chất mà thiếu vận động, có em mới học lớp 1 đã đeo cặpkính cận dày, đi lệch vai, vẹo cột sống...2Vì vậy trò chơi dân gian giúp cho các em rèn luyện thể chất, sự khéo léo, trởnên nhanh nhẹn hoạt bát, tạo sự hoà đồng, thân thiện, đoàn kết... Những phút vuichơi thoải mái, lành mạnh sẽ giúp các em thêm hào hứng để học tập và sống hồnnhiên hơn. Hơn nữa, việc vui chơi lành mạnh còn tạo ra nhiều đức tính tốt đẹp,hạn chế những tật xấu, đồng thời rèn luyện thể chất và tâm hồn các em theochiều hướng tốt hơn.Để văn hóa truyền thống thấm dần vào tâm hồn trẻ thơ, không có cách nàohay hơn là áp dụng trò chơi dân gian vào trường học. Sự kết hợp giữa các tròchơi dân gian, trò chơi có tính trí tuệ trong giải toán tuổi thơ, trò chơi có tínhứng xử trên cơ sở “xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” sẽ giúpcác em được ôn luyện, trau dồi thêm kiến thức về lịch sử dân tộc, văn hóa dângian…Ở Trường Tiểu học Quảng Hưng hiện nay, Học sinh đa phần là con em làmcông nhân, nông nghiệp, các em ít được tham gia các hoạt động ngoại khóa, ítđược đi tham quan đó đây, khả năng giao tiếp còn hạn chế nên rất khó khăn choviệc học tập và tham gia các hoạt động tập thể.Thêm vào đó trò chơi dân gian lànhững trò chơi đôi khi còn xa lạ với các em chỉ một số trò chơi dân gian gắn vớicuộc sống và được các anh chị lớp trên hay chơi truyền lại mà các em biết.Chẳng hạn như: kéo co, chơi chuyền… còn các trò chơi dân gian khác gắn vớicác bài Đồng giao thì các em ít được tiếp xúc. Có khi các em có biết nhưng lờihát do “ Tam sao thất bản” nên đã bị thay đổi và sai lệch so với bản chính rấtnhiều làm cho ý nghĩa của nó cũng bị thay đổi theo.. Chính vì vậy việc lôi kéocác em vào tham gia các trò chơi cũng gặp không ít khó khăn.Theo khảo sát đầu năm học 2016 – 2017: Khi tôi tổ chức một số trò chơi cho30 học sinh lớp 3C tại Trường TH Quảng Hưng, thu được kết quả như sau:Số học sinhkhông thíchtham gia tròchơidângian làSố học sinhham thíchtrò chơi dângian làSố họcsinh hiểubiết về tròchơi dângian làSố họcsinh tựdạn, tự tinkhi thamgia làSố học sinhbiết tự tổchức tròchơi làSố học sinhsáng tạo khichơi tròchơi làSLTLSLSLSLSLSL2066,7% 10TL33,3% 3TL10% 15TL50% 7TL23,4% 5TL16,6%Tôi nhận thấy rằng với tỷ lệ này là rất thấp nên tôi cần phải tìm ra các giảipháp để các em ham thích và tham gia trò chơi hiệu quả hơn.32.3. CÁC GIẢI PHÁP VÀ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN2.3.1. Sưu tầm và chọn lọc các trò chơi phù hợp với học sinh, bố trí thờigian, không gian hợp lí:Sau khi nghiên cứu các dạng trò chơi dân gian thông dụng, hiện nay cáctrường tiểu học thường tổ chức cho các em chơi, mặt khác dựa vào đặc trưngcủa trò chơi ta có thể phân các trò chơi dân gian vào 4 nhóm chính sau:Nhóm 1: Trò chơi luyện tinh mắt dẻo chân như: Trồng nụ trồng hoa, nhảylò cò, nhảy dây, đá cầu, bắn bi, nu na nu nống,…Đây là những trò chơi vận động nên phải bố trí không gian và thời gian phùhợp để nâng cao hiệu quả cho trò chơi.Một số lưu ý về không gian và thời gian:+ Về không gian: Cần lựa chọn không gian rộng, thoáng mát, vệ sinh sạchsẽ, an toàn để tổ chức cho các em tham gia chơi.+ Về thời gian: Tổ chức đều trong tất cả các tháng trong năm, vào các buổihoạt động người giờ, các hoạt động tập thể, các ngày lễ như: khai giảng, chàomừng 26/3, 15/ 5…Nhóm 2 : Trò chơi luyện sự phán đoán tính toán chính xác: Ô ăn quan,cờ gánh, chơi chuyền….Đây là những trò chơi sự phán đoán tính toán chính xác nên không gian và thờigian chuẩn bị như sau:+Về không gian: không cần không gian rộng mà chỉ cần những khoảngkhông gian nhỏ hẹp như: trong lớp, ngoài hè của phòng hoc… miễn sao sạch sẽhợp vệ sinh là có thể tổ chức cho các em chơi được+ Về thời gian: Tổ chức cho các em trong tất cả các tháng trong năm, vàocác buổi hoạt động người giờ, các hoạt động tập thể, các ngày lễ như: khaigiảng, chào mừng 26/3, 15/ 5…, những buổi ra chơi, sinh hoạt ngoại khóa…Học sinh trường TH Quảng Hưng đang chơi trò chơi : Chơi ô ăn quan4Nhóm 3: Trò chơi phát hiện sự nhanh nhẹn, khéo léo, rèn sức khỏe, pháthuy tinh thần tập thể: Kéo co, rồng rắn lên mây, cướp cờ, mèo đuổi chuột….Học sinh trường TH Quảng Hưng đang chơi trò chơi: Mèo đuổi chuộtĐây là những trò chơi vận động nên phải bố trí không gian và thời gianphù hợp để nâng cao hiệu quả cho trò chơi.+ Về không gian: Cần lựa chọn không gian rộng, thoáng mát, vệ sinhsạch sẽ, an toàn để tổ chức cho các em tham gia chơi+ Về thời gian: Tổ chức đều trong tất cả các tháng trong năm, vào cácbuổi hoạt động người giờ, các hoạt động tập thể, các ngày lễ như: khai giảng,chào mừng 26/3…5Nhóm 4: Trò chơi rèn luyện sự phán đoán thính tai: Bịt mắt bắt dê, bỏ khăn,bịt mắt đánh trốngHọc sinh trường TH Quảng Hưng đangchơi trò chơi: Bịt mắt bắt dêĐây là những trò chơi vận động nên phải bố trí không gian và thời gian phùhợp để nâng cao hiệu quả cho trò chơi.+Về không gian: Cần lựa chọn không gian rộng, thoáng mát, vệ sinh sạchsẽ, an toàn để tổ chức cho các em tham gia chơi.+ Về thời gian: Tổ chức đều trong tất cả các tháng trong năm, vào các buổihoạt động người giờ, các hoạt động tập thể, các ngày lễ như: khai giảng, chàomừng 26/3…Tóm lại: Mỗi trò chơi đều đem lại cho các em niềm vui, sự phấn khích khácnhau. Mỗi một trò chơi đều rèn cho các em một đức tính riêng phù hợp với từngtrò chơi đó. Tuy vậy, khi tham gia trò chơi cần phải phù hợp với không gian vàthời gian thì mới phát huy được tác dụng của nó62.3.2. Phải đảm bảo các nguyên tắc khi tổ chức trò chơi dân gian- Nguyên tắc 1: Học sinh nắm và hiểu rõ tên, yêu cầu, nội dung và cáchthức tổ chức trò chơi.+ Tên trò chơi có tác dụng gây hứng thú cho học sinh khi chơi: vì vậy phảiđảm bảo tất cả học sinh phải nắm được tên trò chơi.+ Đối với trò chơi có tác dụng định hướng quá trình tổ chức, các em phảinắm chắc yêu cầu mới có thể tham gia chơi tích cực và phù hợp.+ Nội dung trò chơi giúp cho học sinh biết cần làm gì trong khi chơi.+ Cách thức tổ chức trò chơi giúp cho học sinh cần phải làm thế nào trongkhi chơi.- Nguyên tắc 2: Bảo đảm phát huy tính tích cực, độc lập sáng tạo của họcsinh trong quá trình tổ chức chơi.Tùy vào điều kiện từng nơi để chúng ta tổ chức sao cho phù hợp, đối với họcsinh trường TH Quảng Hưng do các em còn rụt rè nên tôi tổ chức như sau:- Giáo viên chọn, hướng dẫn và tổ chức trò chơi. Tổ chức vài lần yêu cầu HSchú ý sau đó để học sinh tự tổ chức trò chơi.Nếu Học sinh thực hiện được ta có thể tổ chức như sau:- Giáo viên chọn và hướng dẫn trò chơi, còn học sinh tự tổ chức trò chơi.- Giáo viên chọn trò chơi, còn học sinh tự nghiên cứu và tự tổ chức trò chơi.Tổ chức theo cách nào không quan trọng miễn sao chúng ta lôi cuốn đượcnhiều em vào tham gia và tham gia trò chơi thật hiệu quả là được.- Nguyên tắc 3: Đảm bảo tổ chức trò chơi được tự nhiên, không gò ép.Khi tổ chức các trò chơi tôi thường giúp học sinh tham gia một cách tựnhiên, không gò ép, các em được vui chơi thoải mái.Ngoài ra khi tổ chức chúng ta cần tổ chức luân phiên trò chơi một cách hợplí, thay đổi trò chơi để các em không bị nhàm chán.Thêm vào đó vào những thời gian thích hợp chúng ta tổ chức cho các em thiđua có thưởng giữa các đội các lớp với nhau, để chúng ta có thể nhận xét đánhgiá cụ thể từng các nhân, tập thể nhằm gây hứng thú cho các em tham gia nhiệttình khi chơi.2.3.3. Giáo viên hãy tham gia chơi cùng trẻ:- Là một giáo viên trong dạy học cũng như các hoạt động khác để hiểu đượctâm tư nguyện vọng của trẻ hãy yêu trẻ và đặt mình vào cương vị của trẻ. Đặcbiệt là khi tổ chức trò chơi, nếu không tham gia cùng trẻ vô tình chúng ta đangtạo một khoảng cách với trẻ, như vậy sẽ rất khó khăn trong việc lôi cuốn trẻ vàotrò chơi.- Trong trò chơi, người quản trò rất quan trọng, cuộc chơi có hào hứng hấpdẫn hay không là nhờ sự khéo léo, linh hoạt nhạy bén của người quản trò.- Trong quá trình tổ chức trò chơi cho học sinh, bản thân chúng ta phải luôngần gũi, động viên, vui vẻ cởi mở tạo không khí vui tươi hào hứng bằng dáng vẻhài hước, dí dỏm, hấp dẫn gây tiếng cười làm cho học sinh cảm thấy thoải máivà sảng khoái trong khi chơi. Qua đó, học sinh mạnh dạn, tự tin hơn, sẵn sàngbày tỏ nguyện vọng của mình với giáo viên và tự khẳng định mình trong tập thể.72.3.4. Chuẩn bị tốt các bài đồng dao tập cho học sinh để phục vụ cho tròchơi ( Đối với những trò chơi có bài Đồng dao):Một phần không thể thiếu trong một số không ít trò chơi dân gian là các bàivè, các bài Đồng dao lồng vào khi chơi.Vì vậy, để tổ chức tốt trò chơi cho họcsinh chúng ta phải sưu tầm và tập cho học sinh học thuộc các bài Đồng dao phụcvụ cho trò chơi. Có thuộc các bài thơ, Đồng dao thì trò chơi mới sinh động, líthú.Ví dụ 1: Bài Đồng dao cho trò chơi: “Thả đỉa ba ba”:Thả đỉa ba baĐổ mắm đổ muốiChớ bắt đàn bàĐổ chuối hạt tiêuPhải tội đàn ôngĐổ niêu nước chèCơm trắng như bôngĐổ phải nhà nàoGạo hiền như tấmNhà ấy phải chịuVí dụ 2: Bài đồng dao cho trò chơi: “Lộn cầu vồng”Lộn cầu vồng,Nước trong nước chảy,Có cô mười bảy,Có chị mười ba,Hai chị em taCùng lộn cầu vồng2.3.5. Làm tốt công tác chuẩn bị và tổ chức trò chơi.- Công tác chuẩn bị:Người ta thường nói nếu chuẩn bị tốt chúng ta đã hoàn thành 50% nhiệmvụ cần làm. Trong tổ chức trò chơi dân gian cũng vậy nếu chuẩn bị tốt chúng tasẽ tổ chức trò chơi rất đơn giản và dễ thành công. Vậy chúng ta cần chuẩn bịnhững gì?Theo bản thân tôi chuẩn bị như sau:- Thiết kế kịch bản cho trò chơi, Bao gồm:+ Tên trò chơi.+ Lời ca bài Đồng dao(nếu có).+ Mục đích, yêu cầu của trò chơi.+ Cách chơi, luật chơi.+ Các phương tiện đồ dùng cần thiết cho trò chơi (sân bãi, đồ dùng thiết bịphục vụ trò chơi)+ Cách đánh giá, thang điểm và gải thưởng(nếu có).+Chuẩn bị thêm đồ dùng y tế ( nếu cần dùng)- Tiến hành tổ chức trò chơi:Sau khi mọi công tác chuẩn bị đã hoàn tất chúng ta tổ chức cho các em thamgia chơi. Thông thường tôi tổ chức như sau:+ Nêu tên trò chơi và giải thích ngắn gọn ý nghĩa của trò chơi.+ Nêu yêu cầu của trò chơi.+ Phổ biến luật chơi, nêu rõ cách chơi, hiệu lệnh, phân việc, cách thức làmviệc.8+ Công bố trọng tài (có thể là giáo viên cùng với học sinh trong lớp).+ Tiến hành trò chơi: Hô hiệu lệnh dứt khoát cho các nhóm đồng loạt tiếnhành. Trọng tài chú ý quan sát, điều chỉnh, giúp đỡ các thành viên về cách chơi,kịp thời uốn nắn những lệch lạc.- Kết thúc trò chơi:Giáo viên(hoặc trọng tài) tập hợp lớplàm một số việc sau:+ Thu dọn đồ dùng đã dùng để chơi trò chơi.+ Làm một số động tác thư giãn (nếu chơi trò vận động).+ Tính tổng điểm của từng nhóm và công bố kết quả.+ Tuyên dương học sinh, đặc biệt là cá nhân (nhóm) có cố gắng.2.3.6. Thiết kế kịch bản một số trò chơi dân gianTrò thứ nhất: Trò chơi dân gian: “ Kéo co”.1.Mục tiêu:- Nhằm rèn luyện sức khỏe, tính đồng đội, kỷ luật.- Tạo không khí sôi nổi, vui tươi trong học tập, sinh hoạt2. Chuẩn bị: Sân bãi rộng, thoáng mát, sạch sẽ, an toàn.3. Cách chơi:- Cách chơi 1:+ Quản trò chia các bạn chơi thành 2 đội có số người bằng nhau, đứng đốidiện nhau.+ Cách đứng như sau: hai bạn đứng đầu của 2 đội đan 2 bàn tay vào nhaurồi lồng vào nhau. Các bạn còn lại ôm bụng bạn đứng trước.+ Các đội đứng ở vạch của đội mình.+ Khi có hiệu lệnh chuẩn bị thì hai bạn ở đầu hàng của mỗi đội vòng taylồng vào nhau để chuẩn bị kéo.+ Khi có hiệu lệnh bắt đầu hai đội tìm cách kéo đội bạn qua vạch của mình+ Nếu một đội kéo được đội bạn qua đến vạch giới hạn của đội mình thì độiđó thắng cuộc. Hoặc nếu một đội nào đó bị ngã, bị đứt đoạn thì cũng thua cuộc.+ Tiến hành kéo 3 keo, nếu bên nào thắng 2 keo thì đội đó thắng trong lượtchơi đó.- Tuyên dương, Thưởng đội thắng (nếu là tổ chức thi)9Học sinh trường TH Quảng Hưng đang chơi trò chơi : Kéo co (dùng tay kéo)- Cách chơi 2:+ Quản trò chia các bạn chơi thành 2 đội có số người bằng nhau, đứng đốidiện nhau.+ Dùng 1 dây thừng dài có buộc một cái khăn hay dải vải màu vào chínhgiữa dây và cho 2 đội nắm vào dây.+ Khi có hiệu lệnh chuẩn bị thì hai đội vào vị trí, tay cầm dây thừng đ ứngphía dưới vạch giới hạn của đội mình và trong tư thế chuẩn bị.+ Khi có hiệu lệnh bắt đầu, các đội tìm cách kéo đội bạn qua được vạch quyđịnh giữa sân và kéo sang vạch giới hạn của đội mình thì đội đó thắng cuộc.Hoặc nếu một đội nào đó bị ngã, bị đứt đoạn thì cũng thua cuộc.+ Tiến hành kéo 3 keo, nếu bên nào thắng 2 keo thì đội đó thắng trong lượtchơi đó.4.Tiến hành chơi:- Giáo viên hoặc quản trò chọn đội và tổ chức cho các em chơi thử sau đóchơi thật. Giáo viên quan sát giúp đỡ các đội chơi. Khi thấy các đội chơi mệtgiáo viên có thể dừng cuộc chơi và nhận xét đánh giá và tuyên dương những bạnchơi nhiệt tình.- Tuyên dương, khen hưởng đội thắng (nếu là tổ chức thi)10Trò thứ hai: Trò chơi: “Rồng rắn lên mây”Học sinh trường TH Quảng Hưng đang chơi trò chơi : Rồng rắn lên mây1. Mục tiêu:- Rèn luyện phản xạ nhanh nhẹn, sức khỏe, tính đồng đội, kỉ luật.- Tạo không khí sôi nổi trong học tập, sinh hoạt.2. Chuẩn bị: Địa điểm chơi: Sân chơi khoảng 10m x 10m3. Các bước thực hiện:GV nêu tên trò chơi: Một người đứng ra làm thầy thuốc, những người cònlại xếp thành hàng một, tay người sau nắm vạt áo người trước hoặc đặt trên vaingười trước. Sau đó tất cả đi lượn qua lượn lại như con rắn, vừa đi vừa hát:Rồng rắn lên mây,Có cây xúc xắc,Có quả đồng hồ,Hỏi thăm thầy thuốcCó nhà hay không?- Xúc xắc xúc xẻ, Thầy thuốc có nhà không?Thầy thuốc lắc đầu trả lời rằng: Không, Thầy thuốc đi bắt cá rồi.Rồng rắn: Vui quá, vui quá.Rồng rắn lại đi thêm một vòng nữa vừa đi vừa đọc lại câu trên, Thầy thuốclại lắc đầu trả lời: Không, Thầy thuốc đi ăn cỗ rồi.Rồng rắn: Ngon quá ngon quá.11Rồng rắn lại đi thêm một vòng nữa vừa đi vừa đọc lại câu trên.Thầy thuốc đáp rằng: Có.Rồng rắn: - cho xin tí lửa.Thầy thuốc: - Lửa tắt.Rồng rắn: - Cho xin hộp quẹt.Thầy thuốc: - Hộp quẹt chưa mua.Rồng rắn: - cho xin con cua.Thầy thuốc: - cua kẹp cua kẹpRồng rắn: - Cho xin cái nẹp.Thầy thuốc:- Nẹp gãy nẹp gãy.Rồng rắn: - Cho xin cái đãy.Thầy thuốc: - Cái đãy đựng trầu.Rồng rắn: - Cho xin cái dao.Thầy thuốc: - Dao làm gì?Rồng rắn: - Chặt cá.Thầy thuốc: - Cho xin cái đầu.Rồng rắn: - Đầu xương đầu xẩu.Thầy thuốc - Xin khúc giữa.Rồng rắn: - Những máu cùng meThầy thuốc: - Cho xin cái đuôi.Rồng rắn: - Tha hồ mà đuổi.Lúc đó thầy thuốc phải tìm cách làm sao mà bắt cho được người cuối cùngtrong hàng.Ngược lại, thì người đứng đầu phải dang tay chạy, cố ngăn cản không chongười thầy thuốc bắt được cái đuôi của mình, trong lúc đó cái đuôi phải chạy vàtìm cách né tránh thầy thuốc. Nếu thầy thuốc bắt được người cuối cùng thì ngườiđó phải ra làm thầy thuốc.Nếu đang chơi dằng co giữa chừng mà rồng rắn bị đứt ngang thì tạm ngừngđể nối lại và tiếp tục trò chơi.Giáo viên phổ biến luật chơi: Trong một khoảng thời gian quy định thầythuốc phải bắt được khúc rắn. Thầy thuốc dùng tay đập được khúc rắn nào (bạnnào) bạn đó sẽ đóng vai thầy thuốc, trò chơi lại diễn ra từ đầu.GV cử học sinh làm trọng tài- Tiến hành chơi. Chia lớp thành hai nhóm, lần lượt từng nhóm một.- Chơi thử - Chơi thật. GV quan sát, giúp đỡ.- Tuyên dương, khen hưởng đội thắng (nếu là tổ chức thi)Trò thứ ba: Trò chơi “ Cướp cờ’1.Dụng cụ:+Một khoảng sân rộng, sạch sẽ, thoáng mát, an toàn.+ Một cái cờ cầm tay hoặc cái khăn voan bất kì tượng trưng cho cờ+ Một vòng tròn ở trung tâm của hai đội chơi làm vòng chứa cờ.+ Vạch xuất phát củng là đích của 2 đội.+ In các số từ 1 đến sáu làm số báo danh của từng người chơi(nếu cần).12+ Khoảng cách cờ đến hai đội bằng nhau.2. Cách chơi:+ Quản trò chia tập thể chơi thành hai đội, có số lượng bằng nhau mỗi độicó từ 5-6 bạn, đứng hàng ngang ở vạp xuất phát của đội mình. Đếm theo số thứtự 1,2,3,4,5,6… các bạn phải nhớ số của mình.+ Khi quản trò gọi tới số nào thì số đó của hai đội nhanh chóng chạy đếnvòng và cướp cờ.+ Khi quản trò gọi số nào về thì số đó phải về+ Một lúc quản trò có thể gọi hai ba bốn số3.Luật chơi:+ Khi đang cầm cờ để chạy về nếu bị bạn vỗ vào người, thua cuộc.+ Khi lấy được cờ chạy về vạch xuất phát của đội mình không bị đội bạn vỗvào người, thắng cuộc+ Khi có nguy cơ bị vỗ vào người thì được phép bỏ cờ xuống đất để tránhbị thua+ Số nào vỗ số đó không được vỗ vào số khác. Nếu bị số khác vỗ vàokhông thua+ Số nào bị thua rồi (“bị chết”) quản trò không gọi số đó chơi nữa+ Người chơi không được ôm, giữ nhau cho bạn cướp cờ+ Người chơi tìm cách lừa đối phương để mang cờ về.- Tiến hành chơi. GV cử học sinh làm trọng tài. Quản trò lần lượt chọn haiđội chơi, mỗi đội 5 em tham gia.Cứ chơi lần lượt cho đến khi tất cả các em đềuđược tham gia trò chơi.- Giáo viên tổ chức : Chơi thử - Chơi thật. GV quan sát, giúp đỡ.- Tuyên dương, khen hưởng đội thắng(nếu là tổ chức thi)Trên đây chỉ là vài ví dụ nhỏ về cách tổ chức trò chơi dân gian, còn vô vàntrò chơi dân gian khác cũng vô cùng thích thú và bổ ích. Mỗi trò chơi có cáchchơi khác nhau nhưng khi chuẩn bị và tổ chức thì cũng phải tuân thủ theo nhữnggì đã nêu ở trên.2.4. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN.Qua một quá trình tổ chức thực hiện với nhiều biện pháp và sự nổ lực củabản thân. Có nhiều kết quả cụ thể:- HS Tích cực tham gia tìm hiểu các trò chơi dân gian.- Đa số các em nắm được cách thức chơi một số trò chơi dân gian.- Biết cách tổ chức trò chơi, thuộc được nhiều bài hát Đồng dao.- Một số em đã có sự sáng tạo trong khi tham gia chơi trò chơi.- Qua việc chơi trò chơi giúp các em rèn được thể chất, phản xạ nhanh,khéo léo, thể hiện tinh thần tập thể, đoàn kết với nhau hơn.- Sau giờ chơi, các em có hứng thú tích cực tham gia vào các hoạt độnghọc tập, chất lượng học tập nâng lên rõ rệt.- HS mở rộng kiến thức và có thêm hiểu biết về trò chơi dân gian.13- Hầu hết các em hứng thú tham gia các trò chơi một cách tích cực. Khôngnhững các em tham gia mà còn động viên các bạn cùng tham gia.Tính đến giữa học kỳ II năm học 2016 - 2017, cũng bằng phương phápkhảo sát đối với 30 em học sinh mà tôi đã khảo sát đầu năm học này, kết quả thuđược như sauSố học sinh Số học sinh Số học sinh Số họcSố học sinh Số họckhông thích ham thíchhiểu biết về sinh tựbiết tự tổsinh sángtham gia trò trò chơi dân trò chơi dân dạn, tự tin chức tròtạo khichơi dângian làgian làkhi thamchơi làchơi trògian làgia làchơi làSLTLSLTLSL00%30100% 25TLSL83,3% 27TLSL90% 20TLSL66,6% 15TL50%Như vậy sau khi áp dụng các biện pháp cũng như các kinh nghiệm trongtổ chức trò chơi tôi nhận thấy 100% học sinh đều ham thích trò chơi dân gian,số học sinh hiểu biết, mạnh dạn, tự tin, biết tự tổ chức và sáng tạo trong khi chơităng lên đáng kể. Đó cũng là thành quả của quá trình nỗ lực nghiên cứu và ápdụng những biện pháp, kinh nghiệm mà bản thân đã đúc rút ra trong quá trìnhcông tác.3. KẾT LUẬN – KIẾN NGHI3.1. Kết luận3.1.1. Bài học kinh nghiệm:Sau khi nghiên cứu và tổ chức trò chơi dân gian tôi nhận thấy để tổchức tốt trò chơi dân gian chúng ta cần lưu ý một vấn đề sau:- Lựa chọn trò chơi phù hợp với tâm đặc điểm tâm lí lứa tuổi, văn hoá vùngmiền, giới tính để các em đều có thể tham gia trò chơi mạnh dạn tự tin hơn.- Bố trí thời gian tổ chức trò chơi hợp lí, vừa sức vừa mức để đảm bảo sứckhoẻ cho thiếu nhi.- Biết dừng lại việc tổ chức trò chơi đúng lúc.- Thay đổi hình thức của trò chơi một cách linh hoạt, sáng tạo để tránh sựnhàm chán với các em.- Tránh việc quá chú trọng sự phân định thắng thua, hoặc đánh giá việc thmagia chơi của các đội vì sẽ tạo nên sự ganh đua, gây mất đoàn kết.- Đảm bảo an toàn tuyệt đối trong khi tổ chức trò chơi.3.1.2. Kết luận:Năm học 2016 - 2017 sắp đi qua, nhưng các trò chơi dân gian đang và sẽđồng hành cùng các em học sinh đến từng góc phố, từng làng quê. Đối với họcsinh Quảng Hưng chúng tôi thì các trò chơi dân gian này còn được các em mangtheo khi ra đồng chăn trâu cắt cỏ, khi ở nhà bồng em nấu cơm, đi cấy lúa giúp14cha mẹ. Hi vọng rằng, trong những năm học tiếp theo, trò chơi dân gian vẫn sẽtiếp tục là “món ăn tinh thần” giúp học sinh có nhiều hứng thú khi đi học, đểmỗi ngày đến lớp, đến trường là một ngày vui, góp phần lưu giữ nét đẹp văn hóamang tính thể thao, trí tuệ trong các trò chơi dân gian.3.2. Những kiến nghịKhi trò chơi dân gian được đưa vào nhà trường thì tự thân nó đã có tính mụcđích nhưng không đơn thuần dừng lại ở mục đích giải trí. Hơn nữa, không phảitrò chơi nào cũng có thể đưa vào nhà trường mà phải chọn lọc, đảm bảo tínhgiáo dục, an toàn, vệ sinh. Ví dụ, trò chơi leo cột mỡ mang đậm tính dân giannhưng không phù hợp với trường học, nhất là ở cấp tiểu học. Trò chơi đánhkhăng, chọi cù không an toàn vì dễ gây chấn thương. Các trò chơi khác thì phảichú ý đến khâu vệ sinh vì người chơi thường ngồi bệt xuống đất.Tốt nhất là nhà trường nên lựa chọn các trò chơi mang tính cộng đồng, nhấtlà trò chơi có các bài hát đồng dao. Không chỉ sôi động mà còn nâng cao nhậnthức về văn học. Một điều nữa là không phải trò chơi nào các em học sinh cũngchơi được mà phải có thầy cô tổ chức hướng dẫn, làm sao trong giờ nghỉ các emchơi được nhiều trò hơn. Cuối cùng, việc đưa trò chơi dân gian vào lớp học phảilưu ý tới đối tượng học sinh, tùy thuộc vào điều kiện cơ sở vật chất cho phép củanhà trường, đảm bảo an toàn cho học sinh, tạo không khí thoải mái và không hềgây áp lực cho các em.Trên đây là “Một số kinh nghiệm nhằm nâng cao hiệu quả khi tổ chứccác trò chơi dân gian ở trường tiểu học” ít ỏi của tôi. Rất mong các đồng chíđọc, góp ý và xây dựng để sáng kiến kinh nghiệm này của tôi được hoàn chỉnhhơn và áp dụng thực tế cuộc sống được tốt hơn.Tôi xin chân thành cảm ơn!XÁC NHẬN CỦA BGHThanh Hóa, ngày 13 tháng 4 năm 2017Tôi xin cam đoan SKKN là do tôi tự viếtkhông sao chép của người khác.Người viết SKKNĐỗ Thị Loan15TÀI LIỆU THAM KHẢO1. Những trò chơi dân gian phổ thông và vui nhộn dành cho thiếu nhiTác giả: Đỗ Biên Thùy, Mai Hùng TâmNXB Trẻ2. 100 trò chơi dân gian dành cho thiếu nhiTác giả: Nguyễn Thị Thanh ThủyNXB Kim Đồng16DANH MỤC CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Đà ĐƯỢC HỘIĐỒNG ĐÁNH GIÁ XÉT XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD & ĐT, CÂP SỞGD & ĐT VÀ CÁC CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊNHọ và tên tác giả: ĐỖ THỊ LOANChức vụ, đơn vị công tác: GV Trường Tiểu học Quảng Hưng, Thành phố Thanh HóaSTT12Tổ chức một số tròSở GD và ĐTchơi toán học lớp 1Thanh Hóanhằm gây hứng thú chohọc sinhCNăm họcđánh giáxếp loại2009-2010Một số biện pháp rènđọc thành tiếng chohọc sinh lớp 3 TrườngTiểu học Quảng HưngC2013-2014Tên đề tài SKKNKết quảđánh giáxếp loạiCấp đánh giáxếp loạiSở GD và ĐTThanh HóaThành phố ngày 13/4/2017Người viếtĐỗ Thi Loan17 |
