Tại sao chân lạnh buốt

Trả lời:

Cơ thể tiếp xúc quá lâu trong môi trường lạnh làm cho tay, chân trở nên lạnh cóng hay khí huyết lưu thông kém, chế độ ăn uống không đủ chất dinh dưỡng, thiếu máu, thiếu sắt, lượng hồng cầu trong máu hạ thấp.

Để giữ ấm, bạn có thể ngâm tay, chân trong nước ấm 40-50 độ, chỉ cần ngâm 15-20 phút trước khi đi ngủ để tăng huyết lưu thông, lại giúp tinh thần thoải mái, ngủ ngon hơn. Thường xuyên massage lòng bàn tay, lòng bàn chân để tuần hoàn máu ở vùng này được tăng cường, giúp tay chân ấm nóng. Tắm nước ấm, có thể thêm tinh dầu thiên nhiên như tinh dầu gừng, bạc hà, hoa quế, hoa oải hương... để thúc đẩy lưu thông máu, giữ ấm cho cơ thể.

Luôn giữ ấm khi ra ngoài bằng tất, đội kín mũi, giày cao cổ. Nên sử dụng chất liệu cotton, len, tạo cảm giác dễ chịu, hấp thụ mồ hôi tốt. Hạn chế mặc đồ quá bó sát, cản trở vận động, giảm quá trình lưu thông của mạch máu. Tập luyện thể thao nhẹ nhàng, không tập sáng sớm hay tập quá sức. Bổ sung thực phẩm giàu calo, vitamin để tái tạo năng lượng. Uống đủ nước, ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi ngày.

Ngoài ra, bạn có thể sử dụng ngải cứu, gừng, muối hoặc hành tím để ngâm tay chân và giữ ấm cho cơ thể.

Một số bài thuốc có thể tham khảo như: Lấy khoảng 30-50 g ngải cứu tươi đun sôi với 1/2 nồi nước khoảng 10 phút. Sau đó pha thêm nước (để nhiệt độ giảm còn khoảng 40 độ) thì cho thêm muối khuấy đều rồi ngâm tay chân 15-20 phút. Bài thuốc này có tác dụng trừ lạnh, tăng cường dương khí, không chỉ dùng cho người bị tay chân lạnh mà còn hỗ trợ chữa bệnh đường hô hấp rất tốt.

Hoặc, dùng 20-30 g gừng tươi đập dập rồi cho vào đun sôi trong 10 phút với 1/2 nồi nước, đậy nắp kín để tránh bay hơi một số chất trong gừng. Pha thêm nước lạnh và muối vào nước gừng để cho nhiệt độ còn khoảng 40 độ thì ngâm tay chân. Áp dụng mỗi buổi tối trước khi đi ngủ sẽ giúp máu huyết lưu thông tốt, từ đó giải trừ chứng tay chân lạnh hiệu quả. Có thể thay ngải cứu và gừng bắng vỏ quế, hoa tiêu, vỏ cam quýt bưởi.

Lưu ý, chỉ ngâm nước đến dưới mắt cá chân, ngược lại có thể gây phản tác dụng. Áp dụng đều đặn vào mỗi buổi tối trước khi đi ngủ. Khi ngâm xong thì lau khô tay chân và giữ ấm bằng tất, tránh tiếp xúc với nước lạnh. Nếu chân lạnh nhiều, có thể dùng lót giày bằng vỏ gỗ quế để làm ấm và kích thích các huyệt ở bàn chân.

Trong một số trường hợp, tay lạnh và bàn chân lạnh có thể là nguyên nhân của các bệnh như huyết áp thấp, suy giáp, các bệnh về tim mạch... Bạn nên đi khám định kỳ để theo dõi sức khỏe và điều trị sớm.

Lương y Bùi Đắc Sáng
Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ, Hội Đông y Việt Nam

8 lý do khiến bàn chân bị lạnh

Cập nhật: 9/11/2020 | 8:12:30 AM

Bàn chân lạnh là một hiện tượng phổ biến và trong hầu hết các trường hợp, không có gì phải lo lắng. Bàn chân lạnh thường do thời tiết lạnh và có thể dễ dàng giải quyết bằng cách mang thêm một đôi tất.

Tuy nhiên, nếu bạn bị lạnh chân kinh niên, chúng có thể là triệu chứng của một bệnh lý tiềm ẩn. Dưới đây là một số bệnh lý có thể gây lạnh bàn chân và đáng được kiểm tra.

Xơ vữa động mạch

Xơ vữa động mạch là bệnh lý khiến mỡ tích tụ trong động mạch và ngăn cản dòng máu đến chân, khiến lưu thông máu kém. Khi máu mang hơi ấm không đến được bàn chân, nó có thể khiến bàn chân bị lạnh.

Động mạch ở bàn chân là những động mạch nhỏ nhất, có nghĩa là chúng dễ bị ảnh hưởng nhất. Khi những động mạch này bị tắc nghẽn, bạn có thể cảm thấy lạnh và đôi khi đau ở bàn chân.

Các yếu tố nguy cơ gây xơ vữa động mạch bao gồm:

- Hút thuốc lá

- Huyết áp cao

- Cholesterol cao

- Tuổi già

Tại sao chân lạnh buốt

Có một vài lý do khiến đái tháo đường làm bàn chân của bạn luôn bị lạnh:

Bệnh thần kinh đái tháo đường: Mặc dù bản thân đái tháo đường có thể không gây bàn chân lạnh, nhưng một số người mắc đái tháo đường bị tổn thương dây thần kinh ở bàn chân của họ. Tình trạng này phổ biến hơn với những người mắc đái tháo đường tuýp 2 - 50% người mắc đái tháo đường tuýp 2 có thể bị tổn thương thần kinh, so với tỷ lệ 20% ở người mắc đái tháo đường tuýp 1. Tổn thương dây thần kinh có thể làm gián đoạn dây thần kinh phát hiện nhiệt độ ở bàn chân, gây ra cảm giác khó chịu.

Tuần hoàn kém: Đối với những người mắc đái tháo đường tuýp 2, tình trạng này cũng có thể gây ra lạnh bàn chân vì những người mắc đái tháo đường thường có tuần hoàn máu kém. Theo thời gian, mức đường huyết cao liên quan đến đái tháo đường có thể gây tổn thương lớp niêm mạc của các mạch máu nhỏ đi xuống chân, dẫn đến hẹp và cứng các mạch này và làm giảm lưu lượng máu đến bàn chân. Điều này có thể gây ra bàn chân lạnh.

Bệnh Raynaud

Bệnh Raynaud là một bệnh lý hiếm gặp khiến các mạch máu ở bàn tay và bàn chân bị co thắt mỗi khi nào bạn cảm thấy lạnh hoặc căng thẳng.

Khi điều này xảy ra, máu không thể đến tay và chân và bạn có thể thấy các đầu chi chuyển sang màu trắng hoặc xanh. Bàn tay và bàn chân cũng sẽ lạnh hơn bình thường. Bàn chân cũng sẽ đỏ hơn khi nóng lên.

Những người sống ở vùng khí hậu lạnh dễ bị bệnh Raynaud hơn. Bệnh cũng phổ biến hơn ở phụ nữ và những người có tiền sử gia đình mắc bệnh này. Bệnh Raynaud không nguy hiểm nhưng có thể gây khó chịu.

Bệnh lý thần kinh ngoại biên

Bệnh thần kinh ngoại biên dùng để chỉ mọi tình trạng gây tổn thương dây thần kinh ở hệ thần kinh ngoại biên. Hệ thần kinh ngoại biên bao gồm tất cả các dây thần kinh trong cơ thể ngoại trừ những dây thần kinh ở não và tủy sống. Nó chịu trách nhiệm gửi tín hiệu từ não và tủy sống đến phần còn lại của cơ thể.

Các triệu chứng của bệnh thần kinh ngoại biên thường xuất hiện đầu tiên ở bàn chân và nhiều người mắc bệnh cho biết họ bị lạnh chân. Họ cũng có thể cảm thấy ngứa ran, bỏng rát hoặc cảm giác kim châm ở bàn chân.

Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh thần kinh ngoại biên là đái tháo đường. Tuy nhiên, các yếu tố nguy cơ khác bao gồm:

- Bệnh gan

- Bệnh thận

- Tiền sử gia đình bị bệnh

Thiếu máu

Thiếu máu là tình trạng khiến cơ thể sản sinh ít hồng cầu hơn bình thường. Nguyên nhân phổ biến nhất là do thiếu sắt, vì sắt là khoáng chất cần thiết để sản sinh các tế bào hồng cầu.

Tình trạng này có thể dẫn đến một số vấn đề, bao gồm cả bàn chân lạnh mãn tính. Lý do là vì người bị thiếu máu có số lượng tế bào hồng cầu và hemoglobin giảm, chất chịu trách nhiệm vận chuyển oxy đi khắp cơ thể.

Nếu cơ thể không sản sinh đủ hemoglobin, nó sẽ không thể sản sinh đủ tế bào hồng cầu giàu oxy để giữ ấm cho bàn chân vì các cơ và mô ở bàn chân không nhận được đủ oxy để hoạt động hiệu quả..

Các nguyên nhân khác

Một số nguyên nhân khác có thể gây ra lạnh bàn chân bao gồm:

- Lo âu: Khi lo âu, cơ thể sẽ tiết ra hormone adrenaline. Ngoài việc chuyển cơ thể sang chế độ “chiến đấu hoặc bỏ chạy”, adrenaline còn khiến máu bị kéo ra khỏi các bộ phận cơ thể ít quan trọng hơn, như tay và chân, để bảo vệ các cơ quan chính. Điều này có thể khiến bàn tay và bàn chân bị lạnh.

- Suy giáp: Với tình trạng này, tuyến giáp không sản xuất đủ hormon để hoạt động bình thường. Tuyến giáp kém hoạt động có thể dẫn đến giảm tuần hoàn, giảm lưu lượng máu đến bàn chân và cảm giác lạnh chân.

- Bệnh Buerger: Tình trạng này làm cho các động mạch và tĩnh mạch bị viêm và tắc nghẽn docác cục máu đông. Nguyên nhân chính xác vẫn chưa được biết rõ, tuy nhiên, nghiên cứu cho thấy sử dụng thuốc lá có thể gây kích ứng các lớp niêm mạc của động mạch và tĩnh mạch, khiến chúng sưng lên. Bệnh thường ảnh hưởng nhất đến bàn tay và bàn chân, và có thể dẫn đến lạnh và tê ở bàn tay và bàn chân.

Cách làm ấm cho bàn chân lạnh

Nếu nghi ngờ bàn chân lạnh có thể do bất kỳ tình trạng nào ở trên gây ra, bạn nên đến gặp bác sĩ để giải quyết căn nguyên và điều trị cần thiết.

Tuy nhiên, nếu bàn chân lạnh không do bất kỳ bệnh lý tiềm ẩn nào gây ra, thì đây là một số biện pháp khắc phục tại nhà mà bạn có thể thử để giúp làm ấm chân:

- Tập thể dục thường xuyên: Giúp cải thiện lưu thông máu và làm ấm bàn chân.

- Mặc ấm hơn: Chỉ cần đi tất dày hơn và đảm bảo chân luôn được che chắn đúng cách có thể là tất cả những gì bạn cần.

- Mát-xa chân. Mát-xa cũng có thể giúp cải thiện lưu thông và máu lưu thông sẽ làm ấm bàn chân.

- Bỏ thuốc lá. Nicotine cũng có thể gây ra lưu thông máu kém, vì vậy bỏ thuốc lá hoặc các sản phẩm thuốc lá khác có thể hữu ích.

Chân bị lạnh là rất phổ biến trong mùa lạnh và hầu hết các trường hợp không phải là dấu hiệu của bất kỳ rối loạn hoặc tình trạng bệnh lý nào. Tuy nhiên, nếu cảm thấy lạnh chân thường xuyên hơn bình thường, thì bạn nên nói chuyện với bác sĩ, người có thể giúp xác định nguyên nhân và cách điều trị thích hợp.

Đây là tình trạng bình thường, do khí hậu quá lạnh hoặc giữ ấm không đúng cách. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, lạnh buốt chân tay có thể gây mất ngủ, stress... nên không thể chủ quan. Biểu hiện của chứng bệnh này là: Da vùng bàn chân, tay nhợt nhạt, tím tái, có khi chuyển sang màu hơi trắng, ngứa, thô ráp, đen và dày hơn. Chân tay bị sưng phù hoặc xuất hiện mụn nước.

2. Nguyên nhân dẫn tới chứng chân tay lạnh

- Khả năng hoạt động của tim giảm, quá trình lưu thông máu không ổn định khiến máu đi đến chân tay không đủ. Nhiệt độ ngoài trời hạ thấp khiến cho các thành mạch co lại, khí huyết không được lưu thông thuận lợi có thể dẫn tới tình trạng tắc nghẽn mạch máu. Vì thế khả năng hoạt động của gan và thận cũng bị ảnh hưởng. Sức đề kháng của cơ thể bị giảm sút.

- Bị thiếu máu cũng dễ mắc chứng chân tay lạnh vì lượng hồng cầu trong máu hạ thấp. Người bệnh hay bị gan bàn tay, bàn chân lạnh ngắt dù là trời nóng hay lạnh.

Tại sao chân lạnh buốt

Bàn tay bàn chân bạn luôn cảm thấy lạnh buốt có thể là dấu hiệu của bệnh lý

- Thay đổi hocmon: Nữ giới dễ mắc chân tay lạnh hơn nam giới. Thêm nữa vào kỳ kinh nguyệt nữ giới sẽ bị mất một lượng máu khá lớn khiến nhiệt độ cơ thể cũng có thể bị giảm.

- Những người mắc các bệnh như tim mạch, viêm tĩnh mạch, tiểu đường, tổn thương thần kinh, suy giáp, tắc mạch máu thường bị chân tay lạnh. Ngoài ra, căng thẳng, mệt mỏi cũng có thể làm chứng bệnh này thêm nặng.

- Thiếu vitamin B12: Cơ thể thiếu B12 có thể dẫn đến một số triệu chứng thần kinh trong đó bao gồm cả cảm giác buốt lạnh ở bàn tay, bàn chân. Các triệu chứng khi cơ thể thiếu vitamin B12: thiếu máu, mệt mỏi, da nhợt nhạt, hụt hơi, loét miệng…

- Ngoài ra, nhiều nguyên nhân khác cũng có thể dẫn đến tình trạng bàn tay và bàn chân lạnh: Sốt, nhiễm trùng do vi khuẩn, virus; stress kéo dài; khó tiêu mạn; người cao tuổi mất khả năng điều chỉnh nhiệt độ cơ thể khi thời tiết chuyển lạnh...

3. Khắc phục chứng chân, tay lạnh

Bệnh thường không gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe. Tuy nhiên nếu không khắc phục kịp thời chứng chân tay lạnh lâu dần sẽ gây ra chứng mất ngủ, stress kéo dài và nhiều hệ lụy khác cho sức khỏe bệnh nhân. Chính vì thế trong điều kiện thời tiết lạnh giá như hiện nay, việc giữ ấm bàn chân và bàn tay là rất quan trọng.

Một số biện pháp giúp giữ ấm chân, tay:

  • Luôn mặc ấm, giữ kín cổ, đội mũ, đeo găng tay, đi tất khi thời tiết lạnh. Hạn chế mặc quần áo quá bó sát.
  • Uống nước ấm khi khát.
  • Ngâm tay và chân trong nước ấm (40 độ C) có thể cho thêm chút muối và vài lát gừng tươi trong khoảng 20 phút. Trong khi ngâm, có thể kết hợp với mát-xa bàn chân và tay để tăng cường tuần hoàn máu.
  • Tập thể dục hàng ngày để cải thiện tình trạng lưu thông máu và làm ấm cơ thể hiệu quả; Đối với những người ngồi văn phòng lâu, cần tăng cường hoạt động, tập một số động tác thể dục tại chỗ để tăng cường tuần hoàn máu.
  • Sử dụng túi sưởi để giữ ấm cơ thể khi ngủ; nên mang tất và găng tay cả trong khi ngủ.
  • Chà xát, mát xa tay và chân để làm tăng lưu thông máu, làm ấm nóng gan bàn chân tay.
  • Bổ sung cho cơ thể vitamin B1, B2, F và những thực phẩm có nhiều calo, chất béo, chất sắt để cung cấp thêm năng lượng làm ấm nóng cơ thể; Ăn những thực phẩm như sữa, trứng, thịt lợn, bơ, các loại hạt và ngũ cốc…
  • Ngủ đủ giấc, tránh stress: Nghỉ ngơi, thư giãn và ngủ đầy đủ sẽ giúp cơ thể giữ ấm tốt hơn.

Tại sao chân lạnh buốt

Thể dục đều đặn giúp lưu thông máu cải thiện chứng chân tay lạnh.

Tóm lại: tình trạng bàn chân và bàn tay lạnh khi nhiệt độ xuống thấp  là do cơ thể đã huy động máu làm ấm các cơ quan quan trọng như tim, não… khiến tay, chân ở xa không nhận được lượng máu cần thiết để làm ấm. Tuy nhiên nếu đã khắc phục mà tình trạng bàn chân và bàn tay lạnh không thuyên giảm hoặc lạnh cả khi thời tiết, nhiệt độ xung quanh bình thường kèm theo các triệu chứng: ngón chân, ngón tay thay đổi màu hoặc khó thở, thì đó có thể là dấu hiệu của một bệnh lý khác. Trong trường hợp này cần đi khám tại các cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị.

Tại sao chân lạnh buốt
Nguyên nhân gây tê bì chân tay

Mời xem video được quan tâm:

Những nguyên nhân dẫn tới suy nhược thần kinh