Bản giao hưởng Sonate ánh trăng của Beethoven
|
Ludwig van Beethoven là một trong những nhạc sĩ nổi tiếng nhất mọi thời đại. Các nhạc phẩm của ông thường được đánh giá là sống mãi với thời gian. Trong đó, nổi tiếng nhất cõ lẽ chính là bản Sonata Ánh Trăng.  Kể từ khi âm nhạc ra đời, con người đã biết yêu thích những bản nhạc không lời. Không phải lúc nào chúng ta cũng cần ngôn từ thể hiện hay cần dùng cảnh ngụ tình. Đôi khi, chúng ta chỉ cần để trí tưởng tượng phát huy với những bản nhạc không lời làm chất xúc tác. Ludwig van Beethoven là một trong những nhạc sĩ nổi tiếng nhất mọi thời đại, có tầm ảnh hưởng sâu sắc đến lịch sử phương Tây, đồng thời cũng là cha đẻ của những bản nhạc đã đi vào lòng người nghe. Trong thế giới âm nhạc, ông được coi là hình tượng tiêu biểu của giai đoạn chuyển đổi từ thời kỳ cổ điển (1750–1820) sang thời kỳ lãng mạn (c.1780–1910). Cho đến nay, các tác phẩm của ông vẫn được biểu diễn thường xuyên, gia tài đồ sộ ấy bao gồm chín bản giao hưởng, năm bản concerto cho piano, một bản concerto cho violin, 32 bản sonata cho piano, 16 bản tứ tấu bộ dây, bộ lễ trọng Missa solemnis và bản opera Fidelio. Giai đoạn sáng tác của ông có thể chia ra làm ba thời kỳ: thời kỳ đầu kéo dài cho đến năm 1802, thời kỳ giữa từ năm 1802 đến năm 1812, và thời kỳ cuối từ năm 1812 đến khi Beethoven qua đời năm 1827. Trong số các tác phẩm của ông, bản sonata Ánh trăng được đánh giá là một trong những bản nhạc được yêu thích nhất. Bản nhạc này có tên đầy đủ là bản sonata viết cho đàn dương cầm số 14 op. 27 No. 2 ở cung Đô thăng thứ. Ngoài ra ông còn đặt tên cho nó là Sonata quasi una Fantasia. Bản nhạc được hoàn thành vào năm 1801 và dành cho người học trò của ông, nữ bá tước Giulietta Guicciardi. Cái tên sonata Ánh trăng là do nhà thơ kiêm nhà phê bình âm nhạc người Đức Ludwig Rellstab đặt tên cho bản nhạc sau khi Beethoven qua đời được năm năm, chủ yếu là vì hiệu ứng ánh trăng mờ ảo xuất hiện trong khổ đầu tiên. Nó đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối giữa khổ đầu tiên và khổ thứ ba, từng được Franz List gọi là “một bông hoa giữa hai bờ vực thẳm.” Bản sonata này bao gồm ba khổ: adagio sostenuto, allegretto and presto agitato. Một điều rất thú vị là cách bố trí của tác phẩm này không tuân theo sự sắp xếp các khổ truyền thống trong thời kỳ cổ điển, vốn là sự kết hợp giữa các tiết tấu nhanh, chậm và nhanh. Thay vào đó, khổ đầu tiên được chơi rất lặng lẽ (tiết tấu pianissimo), và âm thanh lớn nhất trong khổ này dừng lại ở mức độ mezzo forte (to vừa phải). Adagio sostenuto đã tạo ấn tượng mạnh mẽ và lâu dài đối với nhiều người nghe. Ở Việt Nam khi nhắc đến sonata Ánh trăng, người ta cũng thường nhớ đến khổ đầu tiên hơn là các khổ khác. Khổ này thường được nhận định là đoạn giới thiệu hoặc khúc dạo đầu. Khổ thứ hai – allegretto được chơi nhanh hơn một chút và là cầu nối để chuyển sang khổ tiếp theo. Phần lớn bản nhạc được thực hiện ở mức độ nhẹ nhàng, nhưng cũng có một số nốt được đánh ở mức mạnh mẽ, rõ ràng để tạo nên cảm giác vui tươi cho bản nhạc. Nếu như khổ đầu tiên nhẹ nhàng, êm ái, giống như một bài hát ru thì kết thúc của bản sonata lại hoàn toàn ngược lại: Presto agitato được thể hiện một cách mạnh mẽ và hào hùng, hoàn toàn khác hẳn so với hai khổ trước. Với các hợp âm arpeggio xuất hiện ngày càng dày đặc và các nốt sforzando giàu năng lượng, Beethoven đã tạo nên một cuộc chạy nước rút ngoạn mục tới cái kết của bản nhạc. Xen lẫn giữa giai điệu trầm hùng này, ta vẫn cảm thấy được những đoạn ngân nga sâu lắng và rất quyến rũ. Có thể thấy Beethoven đã đặt khổ nhạc với sức mạnh như cơn bão tố này ở cuối bản nhạc một cách có chủ ý. Khổ nhạc này dường như thể hiện những cảm xúc cực kỳ mãnh liệt, khó kiểm soát. Ngay cả ở thời điểm hiện tại, hơn hai trăm năm kể từ sau khi bản nhạc được sáng tác, sự dữ dội của nó vẫn khiến người nghe phải kinh ngạc. Beethoven đã thay đổi các đoạn từ piano sang fortissimo một cách rất uyển chuyển, linh hoạt để tạo ra cảm giác âm thanh rất mạnh mẽ nhưng không kém phần sâu lắng, đem đến ấn tượng sâu sắc cho bất cứ ai đã nghe qua. Có thể thấy, bản sonata Ánh trăng dường như đã nói lên tâm trạng của bất cứ ai khi không được ở bên cạnh người mình thương mến. Bất cứ ai cũng sẽ dễ dàng chìm đắm trong những cảm xúc bất tận mà từng giai điệu mang lại. Các bạn có thể tham khảo các sản phẩm khác tại đây Lựa chọn số lượng loa hợp lý cho hệ thống âm thanh Nguyễn Hào
Ludwig van Beethoven (phiên âm: Lút-vích van Bét-thô-ven, 17 tháng 12 năm 1770 – 26 tháng 3 năm 1827) là một nhà soạn nhạc cổ điển người Đức nhưng phần lớn cuộc đời ông sống ở Viên, Áo. Beethoven được khắp nơi công nhận là nhà soạn nhạc vĩ đại nhất, nổi tiếng nhất và có ảnh hưởng tới rất nhiều những nhà soạn nhạc, nhạc sỹ, và khán giả về sau. Trong số các kiệt tác của ông, bản “ Sonate ánh trăng” là tác phẩm có giai thoại huyền ảo vì ngay cả sự ra đời của nó cũng có rất nhiều giai thoại. “Sonata Ánh trăng” có thể coi là một bản nhạc đánh dấu sự thay đổi trong phong cách sáng tác âm nhạc của nhà soạn nhạc thiên tài Ludwig van Beethoven. Nó vừa có một cái gì đó như là tiếc thương, mất mát, vừa có những lời nguyện cầu, vừa có sự dữ dội như bão tố & đằng sau bản Sonata nổi tiếng này là rất nhiều câu chuyện, rất nhiều giai thoại… Beethoven sáng tác bản Sonata cho piano số 14 năm 1801 và đề tặng cho cô học trò 17 tuổi của mình là nữ bá tước Giulietta Guicciardi. Sau khi Beethoven qua đời vài năm, nhà thơ và cũng là nhà phê bình âm nhạc Đức Ludwig Rellstab đã so sánh những giai điệu mượt mà trong chương đầu của tác phẩm với ánh trăng trên hồ Lucerne. Từ đó bản nhạc này được mọi người biết đến dưới cái tên "Sonata ánh trăng". "Sonata ánh trăng" huyền ảo quá, và ngay cả sự ra đời của nó cũng có thật nhiều giai thoại. Sau đây là một giai thoại nổi tiếng về xuất xứ của bản nhạc bất hủ này. Năm 1801, Beethoven đang sống ở kinh đô âm nhạc thế giới là thành Vienna – thủ đô nước Áo. Để trang trải khó khăn trong cuộc sống thường ngày, ngoài việc sáng tác, Beethoven còn dạy nhạc cho con gái các nhà quý tộc. Beethoven xấu trai nhưng mang một trái tim nghệ sĩ đa tình. Ông đem lòng yêu say đắm một học trò của mình là Giulietta Guicciardi. Cô thiếu nữ dường như cũng biết được điều đó nhưng chỉ im lặng khiến Beethoven càng thêm hy vọng. Thế nhưng, tình cảm ấy của Beethoven đã bị cự tuyệt khi ông ngỏ lời với Giulietta dưới vòm hoa nhà nàng vào một buổi tối sau khi dạy xong.
Xúc động trước tình cảm của người cha dành cho con gái và ngạc nhiên trước tiếng dương cầm thánh thót của người thiếu nữ mù, Beethoven ngồi vào cây đàn và bắt đầu chơi. Những nốt nhạc vang lên ngẫu hứng, ào ạt dâng theo cảm xúc mãnh liệt của nhà soạn nhạc thiên tài, lúc nhẹ nhàng hiền dịu như ánh trăng, lúc lại mạnh mẽ mênh mang như sóng sông Danube. Dường như không còn cuộc sống vất vả với những lo toan thường nhật, không còn những mảnh đời đau khổ, những bi thương tuyệt vọng mà chỉ còn một thế giới huyền ảo, lung linh như cổ tích. Tiếng nhạc bài “Sonata Ánh Trăng “ ngân lên trong ánh trăng, thấm đẫm trong ánh trăng, dạt dào trong ánh trăng, đọng lại từng giọt cảm xúc đầy khát vọng bứt ra khỏi lời nguyền của số phận. Xem thêm về tiểu sử của nhạc sĩ thiên tài Beethoven -----------> Nghệ sĩ piano Yiruma --------------> Lớp học piano online Beethoven sáng tác bản Sonata cho piano số 14 năm 1801 và đề tặng cho cô học trò 17 tuổi của mình là nữ bá tước Giulietta Guicciardi. Sau khi Beethoven qua đời vài năm, nhà thơ và cũng là nhà phê bình âm nhạc Đức Ludwig Rellstab đã so sánh những giai điệu mượt mà trong chương đầu của tác phẩm với ánh trăng trên hồ Lucerne. Từ đó bản nhạc này được mọi người biết đến dưới cái tên "Sonata ánh trăng". "Sonata ánh trăng" huyền ảo quá, và ngay cả sự ra đời của nó cũng có thật nhiều giai thoại. Sau đây là một giai thoại nổi tiếng về xuất xứ của bản nhạc bất hủ này. Năm 1801, Beethoven đang sống ở kinh đô âm nhạc thế giới là thành Vienna – thủ đô nước Áo. Để trang trải khó khăn trong cuộc sống thường ngày, ngoài việc sáng tác, Beethoven còn dạy nhạc cho con gái các nhà quý tộc. Beethoven xấu trai nhưng mang một trái tim nghệ sĩ đa tình. Ông đem lòng yêu say đắm một học trò của mình là Giulietta Guicciardi. Cô thiếu nữ dường như cũng biết được điều đó nhưng chỉ im lặng khiến Beethoven càng thêm hy vọng. Thế nhưng, tình cảm ấy của Beethoven đã bị cự tuyệt khi ông ngỏ lời với Giulietta dưới vòm hoa nhà nàng vào một buổi tối sau khi dạy xong. Tuyệt vọng và đau đớn, đêm hôm đó Beethoven đã lang thang vô định trong thành Vienna rồi đứng cô độc trên cây cầu bắc qua dòng Danube xanh xinh đẹp. Đó là một đêm trăng rất sáng, Beetthoven như sực tỉnh khi đắm mình trong một không gian tĩnh lặng ngập tràn ánh trăng với nước sông Danube lấp lánh huyền ảo. Thành Vienna đã chìm sâu vào giấc ngủ, chỉ còn người nhạc sĩ đau đáu một mảnh tình đơn phương đang đứng cô độc giữa đất trời thấm đẫm ánh trăng. Đâu đây tiếng dương cầm vang lên xa vắng, tiếng đàn như hút hồn dẫn bước chân Beethoven đi một cách vô thức đến một ngôi nhà trong khu lao động nghèo. Ở đó chỉ có người cha đang ngồi nghe cô con gái mù của mình chơi dương cầm. Người cha đau khổ bảo Beethoven rằng con gái mình chỉ có một ước mơ duy nhất suốt cuộc đời là được ngắm nhìn ánh trăng trên dòng Danube, nhưng ông chẳng bao giờ có thể đem đến cho con niềm hạnh phúc giản dị ấy. Xúc động trước tình cảm của người cha dành cho con gái và ngạc nhiên trước tiếng dương cầm thánh thót của người thiếu nữ mù, Beethoven ngồi vào cây đàn và bắt đầu chơi. Những nốt nhạc vang lên ngẫu hứng, ào ạt dâng theo cảm xúc mãnh liệt của nhà soạn nhạc thiên tài, lúc nhẹ nhàng hiền dịu như ánh trăng, lúc lại mạnh mẽ mênh mang như sóng sông Danube. Dường như không còn cuộc sống vất vả với những lo toan thường nhật, không còn những mảnh đời đau khổ, những bi thương tuyệt vọng mà chỉ còn một thế giới huyền ảo, lung linh như cổ tích. Tiếng nhạc ngân lên trong ánh trăng, thấm đẫm trong ánh trăng, dạt dào trong ánh trăng, đọng lại từng giọt cảm xúc đầy khát vọng bứt ra khỏi lời nguyền của số phận. Nghe nhạc tại đây www.timhieuamnhac.net - Sưu tầm |
