Đánh giá rủi ro của chất pfas
|
Cơ quan quản lý thực phẩm của Liên minh châu âu đã cập nhật chỉ thị hướng dẫn bảo vệ người tiêu dùng trước các chất per floroalkyl và polyfloroalkyl (PFAS) trong thực phẩm. Khuyến cáo mới nhất của Cục An toàn thực phẩm châu âu (EFSA), công bố ngày 17.9.2020, đã đặt ra giới hạn đối với sự phơi nhiễm kết hợp 4 chất PFAS là perflorooctanoit (PFOA), perflorooctan sulfonat (PFOS), axit perflorooctanoit (PFNA) và axit perflorohexan sulfonic (PFHxS). Trước đó EFSA đã đưa ra khuyến cáo về các giới hạn riêng rẽ đối với PFOA và PFOS. Giới hạn mới theo khuyến cáo của EFSA đối với 4 chất PFAS kết hợp là 4,4 ng/kg thể trọng/tuần. EFSA đưa ra số liệu này dựa trên tính chất của PFAS làm suy giảm sự đáp ứng miễn dịch của con người đối với vắc-xin. Trái lại, năm 2018 khi công bố hướng dẫn về PFAS trong thực phẩm, EFSA cho rằng mức cholesterol tăng cao là tác động chính đối với sức khỏe. PFAS là một nhóm lớn gồm hàng ngàn hợp chất kỵ nước, không hoà tan trong lipid hoặc các dung môi không phân cực trong tự nhiên, cực kỳ bền do sức mạnh của liên kết carbon-flo, vì thế không bị phá vỡ trong môi trường và cơ thể con người. Chúng phân bố rộng rãi ở khắp mọi nơi do độ hòa tan trong nước cao. PFAS được tìm thấy ở nhiều sản phẩm như hàng dệt may, bao bì thực phẩm, chảo chống dính, bọt cứu hoả,… và nhiều thực phẩm, nhất là cá, hoa quả và trứng. Con người tiếp xúc với PFAS chủ yếu là do ăn phải thực phẩm hoặc sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm. 4 hóa chất mà EFSA nêu lên trong bản đánh giá rủi ro của mình là những chất PFAS có mặt trong thực phẩm, có thể tích luỹ sinh học trong cơ thể con người. Nhưng thức ăn chỉ là một trong những nguồn phơi nhiễm PFAS. Bên cạnh đó, việc hấp thụ bụi hoặc thở không khí trong nhà cũng có thể đóng vai trò quan trọng. Năm 2019, Cục quản lý Thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) đã tiến hành một cuộc khảo sát 16 chất PFAS trong các sản phẩm thịt, sữa, ngũ cốc và các loại thực phẩm khác. Nhưng cơ quan này tuyên bố là không thể đưa ra kết luận từ những dữ liệu đó, vì quy mô lấy mẫu hạn chế. Mặc dù vậy, FDA cho rằng không có dấu hiệu cho thấy hàm lượng PFAS tìm thấy trong thực phẩm có thể tạo thành rủi ro đối với sức khỏe con người. Theo FDA, những báo cáo ban đầu về hàm lượng axit peflorooctanoic cao trong bánh chocolate và sữa chocolate là do sử dụng phương pháp phân tích không chính xác. Khi FDA kiểm tra lại các sản phẩm đó với phương pháp đã điều chỉnh thì thấy hàm lượng PFAS thấp hơn mức giới hạn phát hiện. Hàng ngàn hóa chất độc hại có thể sẽ sớm bị cấm tại châu Âu theo quy định hạn chế mới. Đây là kế hoạch được các nhà vận động chính sách ca ngợi là mạnh mẽ nhất từ trước đến nay. Đề xuất về các chất hạn chế PFAS: kế hoạch cấm "lớn nhất từ trước đến nay” tại Châu ÂuVào ngày 13 tháng 1 năm 2023, năm cơ quan có thẩm quyền của Châu Âu (Đan Mạch, Đức, Hà Lan, Na Uy và Thụy Điển) đã đệ trình một đề xuất hạn chế lên ECHA (Cơ quan Hóa chất Châu Âu). Họ đã làm việc cùng nhau trong đề xuất này nhằm hạn chế việc sử dụng PFAS (các chất Per- và poly-fluoroalkyl) ở EU, nghiên cứu sâu rộng về PFAS, việc sử dụng chúng và những rủi ro mà chúng gây ra cho con người và môi trường trong ba năm qua. Giai đoạn này liên quan đến việc tham khảo các tài liệu khoa học và các yêu cầu thông tin khác nhau từ các doanh nghiệp, cơ quan công quyền và tổ chức có liên quan. Vào ngày 7 tháng 2 năm 2023, ECHA đã công bố đề xuất hạn chế mới này. Đề xuất hạn chế tìm cách cấm cả việc sử dụng và sản xuất PFAS để giảm rủi ro mà các chất này gây ra cho con người và môi trường. PFAS là một nhóm hóa chất được sản xuất tổng hợp được sử dụng rộng rãi trong xã hội. Điểm chung của tất cả các PFAS là chúng phân hủy rất chậm trong môi trường và chúng có các đặc tính tiêu cực đối với sức khỏe và gây hại cho môi trường. Có hơn 10.000 loại PFAS khác nhau. Chúng có sẵn trong nhiều loại sản phẩm hàng ngày và cung cấp cho sản phẩm các đặc tính chống thấm nước và bụi bẩn, trong số những sản phẩm khác. Do đó, chúng được sử dụng trong nhiều sản phẩm tiêu dùng, ví dụ như để ngâm tẩm hàng dệt may, trong bao bì thực phẩm, trong lớp phủ chống trượt trong chảo rán, trong chất làm mát cho tủ lạnh và máy điều hòa không khí, trong chất bôi trơn trượt tuyết, thiết bị điện tử và sơn. PFAS cũng được sử dụng trong các hoạt động công nghiệp như mạ crôm, làm chất ức chế bọt và trong các vật liệu nhựa có chứa flo. Sau đây, các giai đoạn chính trong quá trình cấm sử dụng PFAS sẽ là:
Tóm tắt quy trình được dự tính triển khai: Năm Quy trình 2020 Tháng 1: Cuộc họp đầu tiên Tháng 5-tháng 7: Kêu gọi bằng chứng 2021 Tháng 7-tháng 10: Tham vấn các bên liên quan lần thứ 2 Tháng 10: Bắt đầu soạn thảo đề xuất 2023 Ngày 13 tháng 1 năm 2023: Gửi hồ sơ với đề xuất mới Ngày 7 tháng 2 năm 2023: ECHA công bố đề xuất mới. Ngày 22 tháng 3: Mở tham vấn trong 6 tháng (đến ngày 22 tháng 9 năm 2023) Ngày 5 tháng 4: phiên thông tin trực tuyến của ECHA 2024 Ý kiến của các Ủy ban 2025 Quyết định có hiệu lực 2026/2027 Các hạn chế được áp dụng Tóm tắt đề xuất hạn chếCác chất per- và poly-fluoroalkyl (PFAS) được định nghĩa là: Bất kỳ chất nào có chứa ít nhất một nguyên tử cacbon metyl (CF3-) hoặc metylen (-CF2-) flo hóa hoàn toàn (không có bất kỳ H/Cl/Br/I nào gắn vào nó) Điều kiện:
Một số vi phạm, yêu cầu báo cáo và thực hiện kế hoạch quản lý cũng đã được cung cấp trong các điều kiện hạn chế (Đoạn 4 đến 9). Để biết thêm thông tin về những điều này, vui lòng tham khảo báo cáo hạn chế đầy đủ của Phụ lục XV tại trang web của ECHA |
