Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị sa sút trí tuệ 2022
Sa sút trí tuệ là một rối loạn đặc trưng bởi sự suy giảm nhận thức liên quan đến một hoặc nhiều lĩnh vực nhận thức (học tập và trí nhớ, ngôn ngữ, chức năng điều hành, sự chú ý phức tạp, vận động tri giác, nhận thức xã hội). Show
Nguyên nhân Chứng sa sút trí tuệ tuy chủ yếu ảnh hưởng đến người lớn tuổi, nhưng đây lại không phải là một quá trình lão hóa bình thường mà là hậu quả một số yếu tố bệnh tật. Hầu hết là do bệnh thoái hóa thần kinh gây ra, chúng tạo ra các hội chứng lâm sàng chồng chéo. Các tình trạng thoái hóa thần kinh phổ biến nhất gây ra chứng sa sút trí tuệ:
Sa sút trí tuệ cũng xuất hiện ở người bệnh Parkinson, bệnh Huntington, liệt trên nhân tiến triển (một bệnh lý thoái hóa hệ thần kinh trung ương hiếm gặp), giang mai thần kinh,... Một số bệnh lý cấu trúc não (tăng áp lực nội sọ, tụ máu dưới màng cứng), rối loạn chuyển hóa (suy giáp, thiếu vitamin B12) và chất độc (chì) gây suy giảm chậm nhận thức và có thể hồi phục khi điều trị. Triệu chứng Sa sút trí tuệ làm suy giảm nhận thức toàn bộ của người bệnh. Bệnh khởi phát dần dần, mặc dù vậy khi chức năng bị suy giảm, các thành viên trong gia đình của người bệnh có thể đột nhiên nhận thấy các rối loạn này.
Chẩn đoán
Xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh
Chẩn đoán hình ảnh thần kinh
Điều trị
Sa sút trí tuệ không chỉ tác động xấu đến thể chất, tâm lý xã hội và kinh tế của người bệnh mà còn cả với những người chăm sóc họ. Chính vì vậy người mắc bệnh cần được thăm khám để phát hiện sớm và có phương pháp điều trị phù hợp. ----------------- Để được hỗ trợ cung cấp thông tin và tư vấn chi tiết, vui lòng liên hệ: • Bệnh viện Quốc tế Vinh • Số 99, đường Phạm Đình Toái, xã Nghi Phú, TP Vinh, Nghệ An • Số điện thoại 02383.968.888/0901.74.71.73
Người mắc bệnh sa sút trí tuệ thường khởi đầu âm thầm. Một số trường hợp bệnh sẽ tự phục hồi, hoặc sau khi điều trị sẽ được phục hồi. Bệnh nhân mắc bệnh Alzheimer thì bệnh sẽ tiến triển nặng dần. Những người bị sa sút trí tuệ thường có các biểu hiện sau:
Hiện nay, việc chẩn đoán bệnh sa sút trí tuệ ở người cao tuổi sẽ dựa vào các yếu tố sau: 1.1 Dựa vào các tiêu chuẩn chẩn đoánChẩn đoán đối tượng bị sa sút trí tuệ Người bệnh sẽ được thực hiện các bài test đánh giá sa sút trí tuệ bằng các trắc nghiệm đọc xuôi và ngược các dãy số. Bên cạnh đó người bệnh có thể sẽ được nghe ba từ, sau khoảng 5 phút sẽ yêu cầu nhắc lại. Hoặc có thể kiểm tra trí nhớ của người bệnh bằng xem ba đồ vật, sau đó cất đi rồi yêu cầu bệnh nhân đọc lại. Một bài test khác có thể được đưa ra đó là cho bệnh nhân nghe một đoạn văn rồi sau đó yêu cầu bệnh nhân kể lại. Để kiểm tra trí nhớ dài hạn của người bệnh, có thể hỏi các câu hỏi về bản thân người bệnh rồi kiểm chứng qua lời của người thân. Đưa ra các câu hỏi phù hợp với nền tảng kiến thức và văn hóa của bệnh nhân để kiểm tra. Rối loạn ngôn ngữ ở người bị bệnh sa sút trí tuệ, gồm thất ngôn cổ điển, khó tìm từ để diễn đạt còn thể hiện qua các câu nói trống rỗng, không có đầy đủ danh, động từ. Khi người bệnh ở giai đoạn đầu, nên yêu cầu người bệnh nói càng nhiều tên con vật càng tốt. Những người mắc bệnh Alzheimer sẽ không nói được quá 10 tên con vật và thường sẽ có sự trùng lặp trong câu trả lời.
1.2 Dựa vào tiền sử của người bệnhCần tìm hiểu tiền sử của người bệnh về các thông tin như bệnh án, đơn thuốc, kết quả xét nghiệm, các bài test đánh giá sa sút trí tuệ... Cần xác minh các triệu chứng khởi phát cấp, bán cấp hay từ từ. Nếu các triệu chứng khởi phát cấp thì thường là người bệnh bị sảng hơn là sa sút trí tuệ. Thực hiện các chẩn đoán phân biệt với các nguyên nhân nhiễm trùng, mạch máu, chấn thương, tâm thần hoặc các nguyên nhân khác. Nếu các triệu chứng khởi phát bán cấp, thường gặp trong các nguyên nhân nhiễm trùng hoặc ung thư. Nếu các triệu chứng từ từ, thường gặp trong tình trạng sa sút trí tuệ. 1.3 Khám tổng quát, bao gồm khám thần kinhThực hiện khám tổng quát, khám thần kinh để tìm các dấu hiệu của bệnh tai biến mạch máu não, bệnh Parkinson... 1.4 Thực hiện các bài trắc nghiệm tâm lýThực hiện các bài test đánh giá sa sút trí tuệ để phân biệt các thể của sa sút trí tuệ cũng như theo dõi quá trình tiến triển của bệnh. Sử dụng các loại thuốc để làm chậm tiến triển của bệnh Sử dụng thuốc ức chế acetylcholinesterase để cải thiện khả năng nhận thức với người mắc bệnh Alzheimer. Các loại thuốc bao gồm: donepezil năm 1997, galantamine năm 2001, rivastigmin năm 2000. Các loại thuốc trên đều có tác dụng kháng cholinesterase trong bệnh Alzheimer, cũng như làm tăng chức năng điều hành, trí nhớ. 2.2 Điều trị các rối loạn hành vi ở người bệnhThay đổi môi trường sống:
Thực hiện điều trị trầm cảm:
Thực hiện điều trị mất ngủ:
Điều trị tình trạng kích động, bạo lực ở người bệnh:
Điều trị tình trạng loạn thần ở người bệnh
2.3 Sử dụng thuốc có tác dụng bảo vệ thần kinh
2.4 Tăng cường các hoạt động xã hội và hoạt động thể lựcGiúp người bệnh hòa nhập xã hội, không thu hẹp và cô lập bản thân. Tập thể dục đều đặn, tham gia các hoạt động xã hội sẽ có tác dụng tích cực để phòng bệnh sa sút trí tuệ. Để chăm sóc được người bị bệnh sa sút trí tuệ, người chăm sóc cần phải có những kiến thức nhất định, và điều quan trọng nhất, người bệnh cần được thăm khám và điều trị kịp thời bởi các chuyên gia y tế. Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn XEM THÊM: |