Lạm phát 2023

TS. Nguyễn Bích Lâm, nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục thống kê phát biểu tại diễn đàn. Ảnh chụp màn hình.

Chia sẻ tại diễn đàn “Dự báo kinh tế Việt Nam 2022-2023: Kịch bản tăng trưởng và triển vọng một số ngành kinh tế chính” Tạp chí Kinh tế và Dự báo tổ chức sáng ngày 12/5, TS. Nguyễn Bích Lâm, nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục thống kê cho biết lạm phát chuỗi cung ứng sẽ là nhóm yếu tố tạo áp lực lớn nhất đến lạm phát của nền kinh tế trong thời gian tới. 

"Kinh tế Việt Nam có đặc điểm khi giá nguyên vật liệu tăng 1% thì giá sản phẩm đầu ra tăng 2,06%, đồng nghĩa với gia tăng lạm phát của nền kinh tế, do đó rủi ro nhập khẩu lạm phát là không thể tránh khỏi trong bối cảnh các nền kinh tế là đối tác thương mại lớn, quan trọng hàng đầu của Việt Nam như Mỹ, EU, Hàn Quốc đều dự báo lạm phát ở mức đáng lo ngại", TS. Nguyễn Bích Lâm cho biết.

Cũng theo TS. Nguyễn Bích Lâm, chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội với quy mô 350 nghìn tỷ đồng, cùng với các gói hỗ trợ của năm 2021 đang thẩm thấu vào mọi lĩnh vực của nền kinh tế sẽ làm cho tổng cầu tăng đột biến, nhu cầu tiêu dùng hàng hóa và dịch vụ tăng mạnh sau thời gian dài chịu ảnh hưởng của đại dịch cũng là áp lực lớn đối với lạm phát trong năm 2022 và 2023.

Từ đó, vị chuyên gia này dự báo lạm phát của Việt Nam năm 2022 nằm trong khoảng 4-4,5%. Với độ trễ của gói phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội tại Việt Nam, đặt trong bối cảnh năm 2023 lạm phát vẫn ở mức cao ở các nền kinh tế là đối tác quan trọng của Việt Nam, lạm phát của nước ta có thể vượt qua ngưỡng 5%.

Để lạm phát Việt Nam cả giai đoạn 2021-2025 duy trì khoảng 4% - đạt mục tiêu kế hoạch đề ra trong kiểm soát lạm phát cả thời kỳ kế hoạch 5 năm, TS. Nguyễn Bích Lâm đã đề xuất 8 giải pháp.

Một là, Chính phủ cần kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về cơ chế, chính sách, thủ tục hành chính, tạo môi trường kinh doanh bình đẳng, thông thoáng thúc đẩy tổng cung, giảm áp lực lạm phát.

Hai là, cần đa dạng hóa nguồn cung. Đảm bảo nguồn cung của từng nhóm nguyên vật liệu của mỗi ngành không phụ thuộc vào một thị trường, một khu vực. Bộ Công Thương chủ trì, cùng với các bộ, ngành liên quan đẩy mạnh hoạt động tìm kiếm nguồn cung và thị trường tiêu thụ sản phẩm.

Ba là, cần có dự báo, dự trữ xăng dầu, trong đó phải dự trữ bằng hàng, chứ không phải bằng tiền, nhằm đảm bảo an ninh năng lượng.

Bốn là, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và Bộ Tài chính phối hợp chặt chẽ, thực hiện hài hoà chính sách tài khoá và tiền tệ.

Năm là, cộng đồng doanh nghiệp cần chủ động chuẩn bị đầy đủ các điều kiện đẩy mạnh sản xuất kinh doanh, bảo đảm nguồn cung và lưu thông hàng hóa.

Sáu là, đối với xăng dầu, Bộ Công Thương cần kiến nghị với Chính phủ mở rộng, nâng cao năng lực kho dự trữ xăng dầu đáp ứng dài hơn nhu cầu của nền kinh tế, giảm bớt lệ thuộc và tác hại của giá xăng dầu thế giới tăng cao đến sự ổn định và phát triển kinh tế. Bộ Tài chính cần rà soát và tính toán lại các mức chi phí trong cơ cấu tính giá cơ sở mặt hàng xăng dầu và các loại thuế, phí.

Bảy là, Ban Chỉ đạo điều hành giá của Chính phủ cần theo dõi chặt chẽ diễn biến giá cả, lạm phát trên thế giới, kịp thời cảnh báo các nguy cơ gây nên lạm phát trong nước; chỉ đạo các Bộ liên quan thực hiện hiệu quả và linh hoạt vai trò điều tiết, bình ổn giá các mặt hàng nhà nước quản lý như điện, dịch vụ y tế, dịch vụ giáo dục.

Tám là, các cơ quan truyền thông cần thực hiện hiệu quả hoạt động truyền thông nhằm thông tin kịp thời, chính xác và rõ ràng về các chính sách, giải pháp chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, loại bỏ thông tin sai lệch về giá cả thị trường, không để xảy ra hiện tượng lạm phát do tâm lý từ thông tin sai gây ra.

(Thanhuytphcm.vn) - Chiều 12/9, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái chủ trì hội nghị về giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng và đảm bảo các cân đối lớn của nền kinh tế. Dự hội nghị có lãnh đạo các bộ ngành, các chuyên gia kinh tế, nhà khoa học trong nước, cùng đại diện nhiều tổ chức quốc tế.

Báo cáo tại hội nghị, dự báo tình hình cuối năm 2022 và năm 2023, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch-Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, tăng trưởng kinh tế khả năng sẽ khó khăn hơn trong quý 4 và năm 2023; xu hướng chung của nhiều tổ chức quốc tế là nâng dự báo tăng trưởng năm 2022, hạ dự báo tăng trưởng năm 2023 của Việt Nam. Khó khăn, thách thức ngày càng tăng. Mục tiêu phấn đấu của chúng ta là tăng trưởng kinh tế năm 2022 vượt 7,5%; giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát năm 2022 tăng dưới 4%, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, thúc đẩy tăng trưởng…

Tại hội nghị, đại diện các tổ chức quốc tế đưa ra nhiều khuyến nghị quan trọng về các chính sách kinh tế, xã hội đối với Việt Nam trong thời gian tới. Đáng chú ý, ông Francois Phainchaud, Trưởng đại diện Văn phòng đại diện Quỹ tiền tệ quốc tế tại Việt Nam (IMF) và một số đại diện khác khuyến nghị điều hành chính sách tiền tệ cần hết sức thận trọng và tính toán kỹ lưỡng. Các chuyên gia kinh tế trong nước cũng thẳng thắn đưa ra các khuyến nghị với Chính phủ.

Ông Trần Du Lịch, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tiền tệ quốc gia cho rằng, nền kinh tế Việt Nam hiện nay cần vốn, nhưng cái cần hơn, cấp thiết hơn là hấp thụ vốn, nên chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ phải phối hợp tốt. Tín dụng bất động sản phải ưu tiên cho các dự án nhà ở xã hội, hạ tầng công nghiệp. Cùng với đó, phải phát triển cân đối thị trường chứng khoán, trái phiếu và cả thị trường tiền tệ, chứ không phải đẩy gánh nặng vốn trong trung và dài hạn cho chính sách tiền tệ.

GS Hoàng Văn Cường, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế quốc dân nêu ý kiến, cần thực hiện đúng chính sách điều hành tiền tệ linh hoạt nhưng không phải thắt chặt, cần bổ sung các công cụ để kiểm soát tăng trưởng tín dụng. Phải kiên định giữ tỷ giá nhưng không có nghĩa là cứng nhắc mà phải linh hoạt với thị trường.

Cùng quan điểm, ông Trương Văn Phước, nguyên quyền Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia tin chắc tăng trưởng năm nay của Việt Nam có thể trên 6,5%, thậm chí 7%; lạm phát có thể kiểm soát được. Theo ông, chắc chắn là ngày 21/9 này Mỹ tiếp tục tăng lãi suất, do đó Việt Nam cần tiếp tục kiên định sự ổn định của tỷ giá. TS Lê Xuân Nghĩa cũng cho rằng, lạm phát thế giới còn có thể cao, lãi suất thế giới có thể tăng thời gian tới, vì vậy Việt Nam chưa nên nghĩ tới việc nới lỏng chính sách tiền tệ.

TS Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương cũng cảnh báo những khó khăn tiềm ẩn và đề nghị chuẩn bị sẵn sàng các giải pháp để ứng phó. Ông đề nghị Thủ tướng lập Tổ phân tích các nguyên nhân về giải ngân đầu tư công chậm và với đầu tư nhân, vì ở các địa phương, hiện có quá nhiều dự án bị ách tắc. “Cần có Tổ phân loại nguyên nhân, có chỉ đạo sau đó tháo gỡ ách tắc đó cho dòng vốn đầu tư cả nhà nước và tư nhân. Một nguồn lực rất lớn nhưng chúng ta không sử dụng một cách hiệu quả”, ông Nguyễn Đình Cung đề nghị. Cùng quan điểm, PGS.TS Trần Đình Thiên, nguyên Phó Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam nhấn mạnh, nếu đầu tư công bơm tiền chậm, kém sẽ gây nên khát vốn, chuyển gánh nặng lên phía ngân hàng, thị trường tài chính. Chính phủ nên có một đánh giá tương quan, cần phải tiếp tục bơm tiền cho nền kinh tế. Không chỉ nên lo tăng trưởng mà đối với nền kinh tế Việt Nam cần chú ý đến yếu tố nợ xấu, bơm tiền hay không bơm tiền ra đều phải căn cứ vào nợ xấu. “Có thể không bơm tiền chưa chắc đã giảm nợ xấu. Nếu bơm tiền ra đúng đối tượng, những doanh nghiệp tốt, dự án tốt thì vẫn xử lý giúp cho ngành ngân hàng trong điều kiện hiện nay”, PGS.TS Trần Đình Thiên nêu.

Kết luận hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá, tình hình địa chính trị thế giới một tháng qua nhiều thay đổi, biến động nhanh, phức tạp. Xung đột Nga - Ukraine chưa có dấu hiệu kết thúc. Các yếu tố này ảnh hưởng trước mắt và lâu dài tới kinh tế toàn cầu cũng như Việt Nam. Trong bối cảnh khó khăn, chúng ta không bó tay, không ngồi chờ, không khuất phục trước khó khăn mà đi tìm sự ổn định trong sự bất định; đi tìm sự chủ động trong thế bị động. Việt Nam vẫn giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thị trường vốn, thị trường tiền tệ cơ bản ổn định, thúc đẩy tăng trưởng.

Thủ tướng cho rằng, tình hình còn rất khó khăn, thách thức nhiều hơn thời cơ và thuận lợi. Trong bối cảnh hiện nay, việc điều hành vừa phải bám sát thực tiễn, trên nền tảng các vấn đề kỹ thuật mang tính kinh tế, vừa phải ổn định chính trị - xã hội, với nghệ thuật điều hành linh hoạt, phù hợp, hiệu quả.

Thủ tướng yêu cầu tuyệt đối không được chủ quan, phải nắm chắc diễn biến tình hình quốc tế, trong nước, tăng cường năng lực phân tích, dự báo và kỷ luật, kỷ cương trong chỉ đạo điều hành kinh tế vĩ mô. Tiếp tục điều hành chủ động, linh hoạt, hiệu quả và phối hợp chặt chẽ, đồng bộ giữa chính sách tiền tệ, chính sách tài khóa và các chính sách khác để kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Có phương án, kịch bản điều hành cụ thể, thường xuyên cập nhật để bảo đảm đáp ứng kịp thời sự biến động nhanh, phức tạp của tình hình quốc tế, trong nước và yêu cầu phát triển đất nước trong tình hình mới. Kiểm soát giá, không để mất giá đồng tiền Việt Nam.

Đưa ra 5 nguyên tắc, 13 nhóm nhiệm vụ, giải pháp, Thủ tướng khẳng định, Việt Nam xác định rõ: ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế là một mục tiêu ưu tiên vừa mang tính cấp bách, vừa mang tầm chiến lược và cũng là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt trong thời gian còn lại năm 2022 và những năm tiếp theo.

5 nguyên tắc: Phải giữ vững sự ổn định trong sự bất định; giữ vững thế chủ động trong sự bị động; giữ được kiên định và nhất quán trong bối cảnh chuyển đổi và xáo trộn; thiết lập công cụ quản lý rủi ro trong suy thoái và khủng hoảng là thuộc tính đương nhiên của kinh tế thị trường; xây dựng phòng tuyến hợp tác và cạnh tranh kinh tế quốc tế trong hội nhập sâu rộng.