Bài thơ bánh trôi nước có mấy tầng nghĩa đó là những tầng nghĩa nào

Biện pháp nghệ thuật trong bài thơ Bánh trôi nước Lớp 7

Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương là bài thơ rất hay trong chương trình lớp 7, trong bài này sử dụng những biện pháp nghệ thuật, tu từ, xem bên dưới để biết tác giả đã sử dụng chúng hiệu quả như thế nào.

Tác giả – Tác phẩm

Hồ Xuân Hương, sống ở khoảng cuối thế kỉ 18 đầu thế kỉ 19. Bà được mệnh danh là “bà chúa thơ Nôm” với những bài thơ Nôm viết về người phụ nữ nổi tiếng. Hồ Xuân Hương là một trong những nhà thơ tiêu biểu của văn học trung đại Việt Nam với những giá trị cho đến tận ngày nay. Cuộc đời Hồ Xuân Hương trải qua nhiều thăng trầm, sống ở thời kì Lê mạt – Nguyễn Sơ, đây được coi là giai đoạn với nhiều biến động trong xã hội. Tuy nhiên, dù ở thời kì cuối phong kiến bà vẫn có cuộc sống êm đềm ở chốn phồn hoa – cổ Nguyệt đường ven Tây hồ. Bà là một người phụ nữ thông minh, tài giỏi, có thiên phú về thơ ca đồng thời cũng hiểu biết rộng và giao du với nhiều nhà thơ, nhà văn lúc bấy giờ. Tuy nhiên trong con đường tình duyên, bà lại không mấy suôn sẻ, đều làm lẽ qua hai đời chồng và hạnh phúc cũng ngắn ngủi.

Các sáng tác của Hồ Xuân Hương luôn để lại những giá trị ý nghĩa sâu sắc. Các đề tài luôn xoay quanh tình yêu gia đình, quê hương, đất nước. Tuy nhiên khi nhắc đến thơ Nôm không thể không nhắc tới những bài thơ viết về số phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Có thể nói thơ Hồ Xuân Hương khi viết về người phụ nữ cũng chính là tiếng lòng của bà, tiếc thay cho thân phận chính mình. Trong đó vừa có sự hóm hỉnh, sâu cay vừa có gì đó xót xa, từng trải nhưng không kém phần ngạo nghễ. Các tập thơ nổi tiếng như “Xuân Hương thi tập”, “Lưu hương ký”…

-Hoàn cảnh sáng tác bài “Bánh trôi nước”: là một người phụ nữ sống trong thời kì phong kiến, bà tiếp xúc với nhiều người dân lao động nghèo, đặc biệt là những người phụ nữ bị áp bức bất công. Trong xã hội đó luôn đề cao tinh thần trọng nam khinh nữ, chế độ đa thê đa thiếp khiến cho người phụ nữ bị rè rúng, sống cuộc đời bị hắt hủi, đau thương. Chính vì thương thay cho số phận bất hạnh của những người phụ nữ đó bà đã chiêm nghiệm và viết nên bài “Bánh trôi nước”.

Giá trị nội dung

Bài thơ “Bánh trôi nước” có giá trị nội dung, ý nghĩa sâu sắc. Thông qua hình ảnh chiếc bánh trôi với nhiều tầng nghĩa, được miêu tả thực, Hồ Xuân Hương đã làm hiện rõ hình ảnh người phụ nữ trong xã hội phong kiến xưa.

Bài thơ là tiếng lòng cảm thông, xót xa không chỉ cho thân phận người phụ nữ mà còn là cho chính bản thân mình. Sống ở thời kì mà xã hội không có chỗ cho người phụ nữ lên tiếng nên bà chỉ còn cách gửi gắm nỗi lòng vào những vần thơ. Thân phận người phụ nữ hiện lên với những bất hạnh, khổ đau, lênh đênh, lận đận không thể làm chủ cho chính mình. Song người con gái ấy vẫn một lòng son sắt, thủy chung. Vẻ đẹp đó thật đáng ngợi ca.

Xem thêm >>> Biện pháp nghệ thuật trong bài thơ Bánh trôi nước Lớp 7

Biện pháp nghệ thuật sử dụng trong bài Bánh trôi nước

Các biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong bài thơ Bánh trôi nước gồm có:

-Ẩn dụ: tác giả mượn hình ảnh bánh trôi nước để nói về thân phận của những người con gái xưa dù tài hoa, xinh đẹp trong xã hội xưa mà số phận lênh đênh trôi nổi, số phận của họ lại bị phụ thuộc vào những kẻ khác.

-Thành ngữ: “bảy nổi ba chìm” mục đích để nói về cuộc đời đầy lận đận, bấp bênh của những người phụ nữ của những kiếp hồng nhan bạc phận của phụ nữ xưa.

– Điệp từ sử dụng từ “vừa” trong câu “thân em vừa trắng lại vừa tròn” nói lên những người phụ nữ xưa đều rất tài giỏi và xinh đẹp.

=>Bài thơ của tác giả nói về bánh trôi nước, món ăn dân tộc quen thuộc và gần gũi với dân gian, bài thơ được kể bằng một thứ ngôn ngữ bình dị. “Bánh trôi nước” được viết bằng thể thơ thất ngôn tứ tuyệt đa nghĩa giàu bản sắc Hồ Xuân Hương. Bài thơ Bánh trôi nước còn biểu lộ niềm cảm thông với thân phận của những người phụ nữ xưa và niềm tự hào về những phẩm chất của người phụ nữ Việt Nam, bài thơ mang lại giá trị nhân bản đặc sắc.

Dàn ý phân tích tác phẩm

-Hình ảnh bánh trôi nước:

+ Bánh trôi nước là loại bánh nổi tiếng của miền bắc. Hình dáng bên ngoài: trắng, tròn.

+Cách làm bánh: Lớp bên ngoài là lớp vỏ bánh được nặn tròn, nhân bên trong màu đỏ. Luộc bánh để qua mấy lần chìm nổi thì mới chín và ngon. Khi nặn bánh độ tròn méo như nào phụ thuộc vào tay người nặn. Khi chín vỏ bánh mềm và nhân bên trong vẫn không hề bị méo.

-Hình ảnh người phụ nữ:

+ Cách dùng: thông qua hình ảnh bánh trôi nước để liên hệ đến thân phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến.

+ Hình ảnh bên ngoài của bánh trắng tròn đại diện cho vẻ đẹp hình thức của người con gái. Hình ảnh “bảy nổi ba chìm” chỉ số phận của họ lênh đênh lận đận. “Rắn nát” hay hạnh phúc đều phụ thuộc vào tay người đàn ông trong xã hội.

=> Hai hình ảnh có sự hòa quyện với nhau, đây là cách liên tưởng độc đáo của Hồ Xuân Hương. Mượn hình ảnh một món ăn nổi tiếng trong xã hội để nói lên số phận con người. Một cuộc đời bất hạnh, đau khổ. Đó là niềm thương xót và lên án những bất công trong xã hội xưa.

Các em theo dõi bên dưới để tìm kiếm thêm nhiều bài soạn văn cũng như một số bài văn mẫu hay trong chương trình Ngữ Văn Lớp 7. Chúc các em học tốt Ngữ Văn 7.

» Cảm nhận về bài thơ Bánh trôi nước

Lớp 7 -
  • Nêu cảm nghĩ về bài thơ Phò giá về kinh (Tụng giá hoàn kinh sư) lớp 7

  • Kể lại câu chuyện Lượm theo ngôi thứ ba bài văn lớp 7

  • Dàn ý biểu cảm về cây mai và cây bàng bài số 2 Lớp 7

  • Dàn ý, bài văn biểu cảm về cây tre chương trình lớp 7

  • Dàn ý biểu cảm về cây dừa & biểu cảm cây chuối bài văn 2, lớp 7

  • Chứng minh giải thích câu tục ngữ Thời gian là vàng bạc (văn mẫu)

  • Dàn ý chứng minh tính đúng đắn câu Có công mài sắt có ngày nên kim

Bánh trôi nước - Nội dung, Hoàn cảnh sáng tác, Dàn ý phân tích tác phẩm

112 63.783

Tải về Bài viết đã được lưu

Bài thơ: Bánh trôi nước - Nội dung bài thơ, Hoàn cảnh sáng tác, Dàn ý phân tích tác phẩm được VnDoc sưu tầm và đăng tải nhằm giới thiệu Nội dung tác phẩm, Hoàn cảnh sáng tác nằm trong chương trình giảng dạy môn Ngữ văn lớp 7. Mời quý thầy cô cùng các bạn tham khảo tài liệu dưới đây

Bánh trôi nước - Hồ Xuân Hương

  • Nội dung bài Bánh trôi nước
  • Tác giả Hồ Xuân Hương
  • Bài thơ Bánh trôi nước
    • Thể thơ bài Bánh trôi nước
    • Hoàn cảnh sáng tácbài Bánh trôi nước
    • Xuất xứ bài Bánh trôi nước
    • Đề tài bài Bánh trôi nước
    • Phương thức biểu đạt bài Bánh trôi nước
    • Giá trị nội dung bài thơ Bánh trôi nước
    • Giá trị nghệ thuật bài thơ Bánh trôi nước
  • Dàn ý phân tích bài Bánh trôi nước

Lưu ý: Nếu bạn muốn Tải bài viết này về máy tính hoặc điện thoại, vui lòng kéo xuống cuối bài viết.

Để giao lưu và dễ dàng chia sẻ các tài liệu học tập hay lớp 7, mời các bạn tham gia nhóm facebook Tài liệu học tập lớp 7.

Nội dung bài Bánh trôi nước

Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son.

Tác giả Hồ Xuân Hương

- Hồ Xuân Hương lai lịch chưa thật rõ.

- Xuất thân:

  • Nhiều sách vẫn nói bà là con Hồ Phi Diễn (1704-?), quê ở làng Quỳnh Đôi, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An
  • Hồ Xuân Hương là con vợ lẽ, ông thân sinh ra Bắc dạy học, lấy vợ lẽ là người Bắc Kinh
  • Gia đình Hồ Xuân Hương từng sống ở phường Khán Xuân, gần Hồ Tây của Hà Nội

- Cuộc đời:

  • Hồ Xuân Hương được hưởng những năm tháng ấu thơ êm đềm ở một dinh thự lớn tên Cổ Nguyệt đường ven hồ Tây, bấy giờ là chốn phồn hoa đô hội bậc nhất xứ Đàng Ngoài.
  • Dù ít phải ràng buộc trong gia giáo nghiêm khắc như mọi nữ lưu cùng thời, Hồ Xuân Hương vẫn hội tụ được tư chất thông minh và hiếu học.
  • Bà có con đường tình duyên lận đận, 2 lần làm lẽ và cả 2 lần đều trở thành góa phụ

- Sự nghiệp sáng tác:

  • Thơ bà luôn được trình bày theo phong cách thất ngôn bát cú hoặc thất ngôn tứ tuyệt
  • Bà sáng tác chủ yếu bằng chữ Nôm, đến nay chỉ để lại các kiệt tác bằng thơ.
  • Hồ Xuân Hương được xem như hiện tượng kỳ thú của dòng thi ca cổ điển Việt Nam khi tích cực đưa ra cái nhìn đối lập với truyền thống đạo đức, cùng quá trình mục rữa của nhiều lề lối cũ nhưng không vì thế mà tự trở nên suy đồi.
  • Tác phẩm tiêu biểu: Bánh trôi nước, Tự tình, Thiếu nữ ngủ ngày...
  • Hồ Xuân Hương được mệnh danh là Bà Chúa Thơ Nôm

Xem thêm:

  • Phân tích bài thơ Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương
  • Trình bày cảm nhận của em về thân phận, vẻ đẹp và tâm hồn của người phụ nữ qua bài thơ Bánh trôi nước (Hồ Xuân Hương)
  • Hình ảnh người phụ nữ trong bài thơ “Bánh trôi nước” Hồ Xuân Hương
  • Giá trị nhân đạo trong bài thơ Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương
  • Đề kiểm tra 15 phút môn Ngữ văn lớp 7: Bánh trôi nước
  • Đề kiểm tra 15 phút bài Bánh trôi nước
  • Cảm nhận về bài Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương
  • Bánh trôi nước - Lý thuyết ngữ văn 7
  • Phân tích bài thơ "Bánh trôi nước" của Hồ Xuân Hương
  • Dàn ý cho đề bài: Tài năng sử dụng ngôn ngữ dân tộc của Hồ Xuân Hương qua bài thơ Bánh trôi nước
  • Phát biểu cảm nghĩ về bài thơ Bánh trôi nước
  • Viết đoạn văn nêu cảm nghĩ về thân phận người phụ nữ trong bài thơ Bánh trôi nước
  • Soạn bài Bánh trôi nước ngắn gọn

Bài thơ Bánh trôi nước

Thể thơ bài Bánh trôi nước

Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật

Hoàn cảnh sáng tácbài Bánh trôi nước

Là một người phụ nữ sống giữa xã hội phong kiến đầy những bất công đối với phụ nữ. Thi sĩ Hồ Xuân Hương đặc biệt thấu hiểu và đồng cảm với những nỗi đau khổ, bất hạnh mà người phụ nữ phải gánh chịu. Đồng thời, bà cũng tự ý thức được những nét đẹp và giá trị phẩm chất cao quý của người phụ nữ. Vì vậy, bà đã gói gém tất cả tâm tư, tình cảm mà viết nên tác phẩm Bánh trôi nước.

Xuất xứ bài Bánh trôi nước

In trong hợp tuyển thơ văn Việt Nam tập III, NXB Văn hóa Hà Nội, năm 1963

Đề tài bài Bánh trôi nước

Vịnh vật (bánh trôi nước)

Phương thức biểu đạt bài Bánh trôi nước

PTBĐ tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm

Giá trị nội dung bài thơ Bánh trôi nước

  • Bánh trôi nước là bài thơ có nhiều tầng ý nghĩa, với ý nghĩa tả thực là miêu tả chiếc bánh trôi nước trắng, tròn, chìm nổi
  • Bài thơ là tiếng lòng cảm thông, xót xa cho thân phận lênh đênh, chìm nổi của người phụ nữ trong xã hội cũ. Là tiếng nói trân trọng, ngợi ca vẻ đẹp phẩm chất trong sáng, tình nghĩa, sắt son của người phụ nữ Việt Nam ngày xưa.

Giá trị nghệ thuật bài thơ Bánh trôi nước

  • Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt
  • Ngôn ngữ thơ bình dị, thành ngữ, mô-típ dân gian
  • Sáng tạo trong việc xây dựng nhiều tầng ý nghĩa

Bài thơ bánh trôi nước có mấy tầng nghĩa đó là những tầng nghĩa nào

Dàn ý phân tích bài Bánh trôi nước

1. Mở bài

  • Giới thiệu về tác giả Hồ Xuân Hương
  • Giới thiệu về bài thơ Bánh trôi nước (khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật)

2. Thân bài

a. Tầng nghĩa thứ nhất: Hình ảnh bánh trôi nước

- Bài thơ cung cấp đầy đủ các thông tin về chiếc bánh trôi nước:

  • Hình dáng bên ngoài: hình tròn, có màu trắng → Điệp từ "vừa" nhằm nhấn mạnh đặc điểm ngoại hình nổi bật của chiếc bánh
  • Cách nấu bánh: luộc bánh trong nước - khi nào ba phần nổi, bảy phần chìm thì là bánh đã chín
  • Cách làm bánh: tùy thuộc vào độ khéo léo, chú tâm khi nhồi bột của người làm mà bánh sẽ nhão hay là rắn
  • Màu sắc của nhân bánh: màu đỏ son

→ Tác giả miêu tả chiếc bánh trôi nước một cách cặn kẽ, chi tiết, cụ thể, từ hình dáng bên ngoài, nhân bánh đến cách thức làm bánh → Đây là lớp nghĩa tả thực của bài thơ

b. Tầng nghĩa thứ 2: Hình ảnh người phụ nữ

- Mở đầu bài thơ là cụm từ "thân em" - đây là 1 mô típ quen thuộc của ca dao, dân ca dân gian nước ta. Mô tip thân em dùng để truyền tải những câu hát tha, thở về số phận của người phụ nữ.

→ Khi bài thơ được mở đầu bằng cụm từ này là đã phần nào hé lộ nội dung của bài thơ

- Ngoại hình của người phụ nữ:

"Thân em vừa trắng lại vừa tròn"

  • Thân hình tròn trịa, đầy đặn
  • Nước da trắng hồng, rạng rỡ

→ Đây là chuẩn mực cho cái đẹp ở thời đại của Hồ Xuân Hương. Ai hội thụ được 2 đặc điểm này thì được xem là 1 người phụ nữ xinh đẹp, yêu kiều, duyên dáng

- Số phận của người phụ nữ:

"Bảy nổi ba chìm với nước non
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn"

→ Khắc họa rõ nét số phận những người phụ nữ trong xã hội phong kiến:

  • Sử dụng phép đảo thành ngữ "ba chìm bảy nổi" giúp tái hiện cuộc sống bấp bênh, chìm nổi, lận đận, truân chuyên của những người phụ nữ xưa.
  • Hình ảnh "mặc dầu tay kẻ nặn" thể hiện rõ nét sự cam chịu về số phận của những người phụ nữ trong xã hội xưa. Sướng hay khổ, buồn hay vui thì họ đều phụ thuộc vào kẻ khác, không thể tự làm chủ được cuộc sống của mình.

- Phẩm chất của người phụ nữ: tuy cuộc sống lênh đênh, bấp bênh, không đoán định được trước như vậy, nhưng những người phụ nữ ấy vẫn luôn giữ cho mình một tấm lòng son - luôn thủy chung, son sắt một lòng, không thay đổi dù số phận có ra sao - đây là phẩm chất vô cùng cao quý, cần được trân trọng của người phụ nữ.

3. Kết bài

- Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ:

  • Nội dung: mượn hình ảnh chiếc bánh trôi nước, qua đó thể hiện sự trân trọng, ngợi ca vẻ đẹp của người phụ nữ và sự cảm thương sâu sắc trước số phận chìm nổi của họ
  • Nghệ thuật: thể thơ thất ngôn tứ tuyệt, ngôn ngữ bình dị, xây dựng nhiều tầng ý nghĩa,…

- Mở rộng: liên hệ với những câu ca dao viết về người phụ nữ bắt đầu bằng cụm từ “thân em”

------------------------------------------------------------

Như vậy là chúng tôi đã giới thiệu cho các bạn bài Bài thơ: Bánh trôi nước - Nội dung bài thơ, Hoàn cảnh sáng tác, Dàn ý phân tích tác phẩm. Mời các bạn tham khảo thêm đề thi học kì 1 lớp 7 từ tất cả các trường THCS trên toàn quốc của tất cả các môn Toán, Văn, Anh, Lý, Hóa, Sinh.

Hy vọng rằng tài liệu lớp 7 này sẽ giúp ích trong việc ôn tập và rèn luyện thêm kiến thức ở nhà. Chúc các bạn học tốt và đạt kết quả cao trong kì thi sắp tới.

Tài liệu tham khảo:

  • Soạn bài lớp 7: Bánh trôi nước
  • Soạn Văn 7: Bánh trôi nước
  • Văn mẫu lớp 7: Phân tích bài thơ "Bánh trôi nước" của Hồ Xuân Hương
  • Phân tích bài thơ Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương
  • Văn mẫu lớp 7: Hình ảnh người phụ nữ trong bài thơ “Bánh trôi nước” Hồ Xuân Hương
  • Giải vở bài tập Ngữ văn 7 bài 7: Bánh trôi nước
  • Văn mẫu lớp 7: Phân tích bài thơ "Bánh trôi nước" của Hồ Xuân Hương

Tham khảo thêm

  • Bài thơ bánh trôi nước có mấy tầng nghĩa đó là những tầng nghĩa nào
    Giá trị nhân đạo trong bài thơ Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương
  • Bài thơ bánh trôi nước có mấy tầng nghĩa đó là những tầng nghĩa nào
    Video: Hình ảnh người phụ nữ trong bài thơ “Bánh trôi nước” Hồ Xuân Hương
  • Bài thơ bánh trôi nước có mấy tầng nghĩa đó là những tầng nghĩa nào
    Video: Phân tích bài thơ "Bánh trôi nước" của Hồ Xuân Hương
  • Bài thơ bánh trôi nước có mấy tầng nghĩa đó là những tầng nghĩa nào
    Cảm nhận về bài Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương