Cài arch linux lên usb

Xin chào các bạn! Chắc hẳn các bạn là Developer thì cũng từng nghe tới Linux rồi đúng không :D Trong bài blog này mình sẽ chỉ các bạn các bước để cài đặt Arch Linux

Arch Linux là gì?

Trong số các bản phân phối Linux phổ biến, Arch Linux rất đặc biệt. Ubuntu và Fedora, như Windows và macOS, sẵn sàng hoạt động ngay sau khi cài đặt. Ngược lại, Arch Linux thách thức bạn tự xây dựng hệ điều hành PC của riêng mình.

Quá trình cài đặt không đơn giản là nhấp qua các cửa sổ cài đặt. Bạn sẽ cần phải biết nhiều lệnh terminal và phải tự lựa chọn các thành phần của riêng mình, như môi trường desktop, server âm thanh, có cần WiFi không v.v... Quá trình này có thể mất khá nhiều thời gian.

Lượng kiến ​​thức cần thiết khiến Arch khó cài đặt hơn hầu hết các bản phân phối khác. Nhưng nếu bạn đủ kiên nhẫn, bạn có thể thực hiện thành công.

Cuối cùng, bạn sẽ có một hệ thống thực hiện chính xác những gì bạn muốn. Và ngay cả khi bạn cài đặt một bản phân phối dựa trên Arch cung cấp trải nghiệm mặc định, bạn vẫn có thể thay thế các phần theo ý muốn.

Vì Arch cho phép bạn chọn các thành phần của riêng mình, điều đó có nghĩa là bạn sẽ không phải cài đặt một loạt phần mềm mà bạn không mong đợi. Ubuntu không chỉ đi kèm với một số lượng lớn các ứng dụng desktop được cài đặt sẵn mà còn có khá nhiều dịch vụ nền.

Mặc dù con số này nhỏ so với số lượng ứng dụng chạy trong nền trên Windows, nhưng có thể bạn vẫn không nắm được tất cả những tiến trình đang diễn ra.

Theo mặc định, những dịch vụ này không chỉ không chạy trong Arch Linux, mà chúng thậm chí còn không được cài đặt. Điều đó có nghĩa là bạn không lãng phí tài nguyên cho các tiến trình hệ thống bổ sung. Bạn cũng tiết kiệm được băng thông Internet bằng cách không tải xuống các bản cập nhật không cần thiết. (theo QuanTriMang)

Trong bài viết này, mình sẽ cài đặt ArchLinux trên máy tính UEFI

Tạo dụng cụ cài đặt Arch Linux

Nếu bạn có một chiếc USB, chạy HĐH Linux thì bạn sử dụng lệnh này để biết USB được mount ở đâu: 

lsblk

Sau khi chạy command trên, các bạn sẽ ra được một list như sau:

NAME   MAJ:MIN RM  SIZE RO TYPE MOUNTPOINT
sda      8:0    0  113G  0 disk 
├─sda1   8:1    0  512M  0 part /boot/efi
├─sda2   8:2    0 21.1G  0 part /
├─sda3   8:3    0  7.4G  0 part /var
├─sda4   8:4    0  977M  0 part [SWAP]
├─sda5   8:5    0  1.3G  0 part /tmp
└─sda6   8:6    0 81.8G  0 part /home
sdc      8:32   0  1.8T  0 disk 
├─sdc1   8:33   0  337M  0 part /media/tran/Debian 10.9.0 amd64 n
└─sdc2   8:34   0  2.8M  0 part 

Trong trường hợp này thì trong máy, mình đang có 1 chiếc SSD 128G và một chiếc ổ cứng 2TB

Để ý phần Size và sd<*>, các bạn cần xác định đúng chiếc USB hoặc ổ cứng có tên là gì (trong trường hợp của mình là /dev/sdc).

Để tải file ISO chứa bộ cài Arch, các bạn vào trang web này, rồi chọn file có đuôi là *.iso

Sau đó vào Terminal, các bạn vào thư mục đã tải về bằng lệnh cd và chạy lệnh: 

sudo dd if=<đường dẫn tới file ISO> of= bs=2M

Sau khi đã xong, các bạn sẽ được một output tương tự thế này

251+1 records in
251+1 records out
527417929 bytes (527 MB, 503 MiB) copied, 1.35432 s, 389 MB/s

Sau khi thực hiện xong việc tạo USB, chúng ta sẽ tiến hành vào cài đặt Arch

Cài đặt Arch Linux

Các bạn hãy boot vào chiếc USB đã tạo để vào được Minimal CD cài đặt

Ở trong phần này, mình sẽ chia nhỏ thành nhiều phần khác nhau, các bạn thực hiện theo nhé :3

1. Phân chia ổ đĩa

Ở đây thì mình sẽ thay hẳn Windows bằng Arch Linux, cho nên mình sẽ phải xóa hết phân vùng ở Windows đi, các bạn sẽ tiếp tục chạy lệnh lsblk để biết được ổ đĩa cần cài đặt (tìm ổ đĩa tương tự như phần tạo USB, trong trường hợp này của mình là /dev/sda, các bạn tự thay thành ổ đĩa các bạn nhé)

Chạy lệnh fdisk /dev/sda

Gõ lệnh g w để xóa hết dữ liệu trong ổ đĩa

Sau đó, mình sẽ chạy cfdisk để phân chia ổ đĩa một cách đơn giản.

1. Chạy lệnh cfdisk /dev/sda
2. Tạo phân vùng EFI bằng cách nhấn New -> Primary -> Gõ 500M -> Type -> EFI System
3. Tạo phân vùng Swap bằng cách nhấn New -> Primary -> Gõ dung lượng bằng số RAM của các bạn * 2 -> Type -> Linux Swap
4. Tạo phân vùng Root bằng cách nhần New -> Primary -> Nhấn Enter
5. Lưu thay đổi: Nhấn write

Tiếp theo, các bạn sẽ tiến hành format các ổ đĩa cho về đúng dạng:

1. Phân vùng EFI: mkfs.fat -F32 /dev/sda1
2. Phân vùng Swap: mkswap /dev/sda2; swapon /dev/sda2
3. Phân vùng root: mkfs.ext4 /dev/sda3

Sau đó, mình sẽ mount các phân vùng:

1. Đầu tiên, mình mount ổ root: mount /dev/sda3 /mnt
2. Tiếp theo, mount ổ EFI: mkdir /mnt/efi; mount /dev/sda1 /mnt/efi

2. Cài đặt Arch Linux

Sau khi đã mount phân vùng root và EFI xong, chúng ta sẽ tiến hành cài đặt. Đây là các gói mà mình sẽ cài đặt trên bài viết này: base, base-devel, linux, linux-firmware, vim, nano, sudo, plasma, plasma-wayland-session, kde-applications (Lưu ý: 3 gói cuối cùng là DE, các bạn có thể tự thay thế nếu thích, ở đây mình dùng KDE Plasma)

Các bạn chạy lệnh: pacstrap /mnt base base-devel linux linux-firmware vim sudo nano plasma plasma-wayland-session kde-applications, sau đó ngồi đợi cài đặt....

Sau khi đã cài đặt xong, các bạn tiến hành tạo File fstab và chroot vào ArchLinux mà bạn vừa cài: genfstab -U /mnt >> /mnt/etc/fstab; arch-chroot /mnt

Khi chroot thành công, thì bạn đang ở trong chính Arch Linux mà bạn vừa cài xong, nhưng nó hoàn toàn chưa sẵn sàng để sử dụng độc lập, các bạn cần làm nhưng bước sau:

1. Đặt timezone: timedatectl set-timezone (VD: timedatectl set-timezone Asia/Ho_Chi_Minh)
2. Đặt locale: nano /etc/locale.gen -> (xóa dấu # trước dòng en_US.UTF-8), sau đó chạy locale-gen; echo LANG=en_US.UTF-8 > /etc/locale.conf; export LANG=en_US.UTF-8
3. Tạo một user mới: useradd -m -G wheel
4. Đổi mật khẩu cho user root và user vừa tạo: passwd; passwd -> Gõ mật khẩu cho user root trước, sau đó đến user của bạn (không nên để giống nhau)
5. Bật các service cần thiết: systemctl enable sddm; systemctl enable NetworkManager
6. Cài đặt bootloader (phần này rất quan trọng, nếu bỏ qua thì sẽ không boot được Arch Linux):
   - Cài đặt gói grub và efibootmgr: pacman -S grub efibootmgr
   - Cài đặt bootloader: grub-install --efi-directory=/efi
   - Cấu hình bootloader với kernel: grub-mkconfig -o /boot/grub/grub.cfg
7. Gõ lệnh exit và reboot (không dùng 2 lệnh liền nhau)

Config thêm cho Arch Linux

1. Đầu tiên, mình sẽ cài đặt firefox (để vào internet):

1. Các bạn mở Konsole (nếu dùng KDE) 
2. Gõ lệnh: su - root
3. Nhập password cho user root
4. Gõ lệnh: pacman -S firefox

2. Cài đặt ibus và ibus-bamboo (để gõ được tiếng Việt)

1. Gõ lệnh pacman -S ibus git (chỉ chạy được nếu vẫn đang ở trong môi trường root)
2. Gõ lệnh mkdir Downloads (KDE không tự tạo thư mục này)
3. Gõ lệnh cd Downloads
4. Gõ lệnh git clone https://aur.archlinux.org/ibus-bamboo.git
5. Gõ lệnh cd ibus-bamboo
6. Gõ lệnh makepkg -si
7. Nhấn y nếu makepkg hỏi cài đặt ibus-bamboo

3. Config lệnh sudo

1. Gõ lệnh nano /etc/sudoers
2. Thêm dòng sau: ALL=(ALL:ALL) ALL

Cài đặt thành công

Vậy là các bạn đã cài đặt thành công Arch Linux trên chiếc máy tính của bạn, nếu mình đã giúp cho các bạn thành công thì đừng quên để lại 5* cho mình nhé :3, nếu có đóng góp thì các bạn có thể comment ở dưới. Cảm ơn các bạn đã đọc bài viết này của mình <3