Đâu không phải là đặc sắc nghệ thuật trong đoạn trích Hồn Trương Ba, da hàng thịt

những nét đặc sắc về nghệ thuật của tác phẩm hồn trương ba da hàng thịt

Đọc văn: HỒN TRƯƠNG BA, DA HÀNG THỊT

I. Mục tiêu bài học: Giúp HS:

- Hiểu được bi kịch của con người khi bị đặt vào nghịch cảnh: Phải sống nhờ, sống

vay mượn, trái với tự nhiên khiến tâm hồn nhân hậu, thanh cao bị nhiễm độc và bị

tha hóa bởi sự lấn át của thể xác phàm tục..

- Cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn của người lao động trong cuộc đấu tranh chống

lại sự giả tạo và dung tục, bảo vệ quyền được sống đích thực cùng khát vọng hoàn

- Thấy được kịch Lưu Quang Vũ đặc sắc ở: sự hấp dẫn của kịch bản văn học và

nghệ thuật sân khấu; sự kết hợp giữa tính hiện đại với các giá trị truyền thống; sự

phê phán mạnh mẽ và chất trữ tình đằm thắm.

II. Phương tiện dạy học: Sách giáo khoa, sách giáo viên, giáo án.

- Phân tích mâu thuẫn xung đột qua hành động ngôn ngữ đối thoại của các nhân

vật. HS tập làm diễn viên nhập vai thể hiện nội dung đoạn trích

- Vận dụng phương pháp đàm thoại, phát vấn, diễn giảng giúp HS tiếp cận những

thông điệp quan trọng của văn bản

- Những ràng buộc mang tính tương khắc giữa thể xác và linh hồn tong nghịch

cảnh: linh hồn nhân hậu, thanh cao phải sống nhờ, sống tạm một cách trái tự nhiên

trong thể xác thô lỗ, phàm tục.

- Cuộc đấu tranh của linh hồn với thể xác để bảo vệ những phẩm chất cao quí và

khát vọng hoàn thiện nhân cách để có một cuộc sống thực sự có ý nghĩa, xứng

- Sự kết hợp hài hoà giữa tính phê phán mạnh mẽ, quyết liệt và chất thơ sâu lắng,

bay bổng tạo nên sức hấp dẫn của kịch Lưu Quang Vũ.

- Phân tích cuộc đấu giữa ông già và con cá kiếm.

- Mối quan hệ giữa ông lão và con cá.

Hoạt động của GV Nội dung cần đạt

1. Tác giả : Lưu Quang Vũ (1948-1988).

- Một tài năng đa dạng: Thơ, văn xuôi,hội họa, kịch.

- Kịch là đóng góp đặc sắc nhất của ông.

- Nhà soạn kịch tài năng nhất của nền văn học nghệ

-Thể loại kịch – Từ một truyện cổ dân gian cùng tên

Lưu Quang Vũ đã hư cấu, sáng tạo thành một vở kịch

nói hiện đại; đặt ra nhiều vấn đề mới mẻ có ý nghĩa tư

tưởng triết lí và nhân văn sâu sắc

+ Cảnh VII và đoạn kết của vở kịch

--------------------------

1. Màn đối thoại giữa hồn Trương Ba và xác hàng

Hồn Trương Ba Xác hàng thịt

nhân hậu, trong sạch phải

trú nhờ trong một thân xác

- Bị xác thịt thô phàm điều

khiển, lấn át, dần dần bị tha

- Ý thức sâu sắc về sự tha

hóa; dằn vặt đau khổ, tìm

cách thoát khỏi xác thịt để

- Khinh bỉ, mắng mỏ lí lẽ ti

tiện của xác hàng thịt nhưng

phải nhập vào xác hàng thịt

b. Hàm ý của màn đối thoại:

- Trương Ba được trả lại sự sống nhưng đó là một

cuộc sống đáng hổ thẹn, vì phải sống chung với sự

dung tục và bị sự dung tục đồng hóa

- Khi con người phải sống trong dung tục thì tất yếu

cái dung tục ấy sẽ ngư trị, thắng thế và sẽ tàn phá

những gì trong sạch cao quí của con người

2. Màn đối thoại giữa hồn Trương Ba và những

Những người thân Hồn Trương Ba

- Vợ: đau khổ, giàu lòng vị

tha nhưng quyết định sẽ bỏ đi

hoàn cảnh trớ trêu của bố

- Cháu Gái: phản ứng dữ dội

quyết liệt, không chấp nhận

sự tồn tại của Trương Ba.

b. Quyết định của Hồn Trương Ba:

- Tình huống bi kịch thúc đẩy hồn Trương Ba phải lựa

chọn với sự phản kháng mãnh liệt "chẳng còn cách nào

khác…, Không cần đến cái đời sống do mày mang lại.

- Con người phải đấu tranh với nghịch cảnh, với chính

bản thân , chống lại sự dung tục để hoàn thiện nhân

3. Màn đối thoại giữa Hồn Trương Ba và Đế Thích

- Không chấp nhận kiểu - Ngạc nhiên vì những

- Đế Thích: cái nhìn hời hợt, phiến diện về con người

- Trương Ba: ý thức sâu sắc về ý nghĩa của sự sống:

Sống thực cho ra một con người không phải là điều

đơn giản- Hồn và Xác phải hài hòa, không thể có một

tâm hồn thanh cao trong một thân xác phàm tục tội lỗi

- Trương Ba trả xác cho anh hàng thịt; chấp nhận cái

chết để được là chính mình và linh hồn được trong

- Hóa thân vào cây cỏ, các sự vật thân thương để tồn

tại vĩnh viễn bên cạnh những người thân yêu với

niềm tin cuộc sống vẫn tuần hoàn theo quy luật của

- Bi kịch mang âm hưởng lạc quan; thông điệp về sự

chiến thắng của cái Thiện- cái Đẹp- của cuộc sống

1. Chủ đề: Từ một truyện cổ dân gian Lưu Quang

Vũ đã đưa ra một quan niệm cao đẹp về cách sống :

Hãy sống chân thật với chính mình, phải biết đấu

tranh với nghịch cảnh, với chính bản thân, chống lại

sự dung tục để hoàn thiện nhân cách và vươn tới

nhưng giá trị tinh thần cao quý.

- Xung đột giàu kịch tính

- Ngôn ngữ đặc trưng cho ngôn ngữ kịch

- Sự kết hợp tính hiện đại với các giá trị truyền thống

- Chất thơ, chất trữ tình bay bổng

a- Anh/ chị suy nghĩ gì về quan niệm sống sau đây:

“Không thể bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo

được. Tôi muốn được là tôi toàn vẹn”.

(Hồn Trương Ba da hàng thịt - Lưu Quang Vũ)

b-Nêu cảm nhận của anh chị về nhân vật Trương Ba

c- Anh chị có đồng ý với đoạn kết của vở kịch

Dặn dò: Chuẩn bị bài Diễn đạt trong văn nghị luận.