Gen di truyền là gì, gen di truyền chiếm bao nhiêu phần trăm chiều cao

Gen di truyền là gì?

Gen di truyền là những đoạn ADN chứa thông tin di truyền, đóng vai trò quan trọng trong quá trình di truyền. Chúng được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác thông qua quá trình sinh sản. Trong mỗi tế bào của sinh vật, gen di truyền được chứa trong các nhiễm sắc thể.

Gen di truyền đóng vai trò những gì?

• gen di truyền xác định các đặc điểm về thể chất của một cá thể, chẳng hạn như màu da, màu tóc, màu mắt, chiều cao, cân nặng, hình dạng cơ thể...
• gen di truyền cũng liên quan đến một số bệnh di truyền, chẳng hạn như hội chứng Down, hội chứng Angelman, bệnh Huntington...
• gen di truyền cũng ảnh hưởng đến trí thông minh, tính cách và hành vi của một cá thể.

Chiều cao được di truyền như thế nào?

Chiều cao của một cá thể chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố, trong đó có yếu tố di truyền và yếu tố môi trường. Yếu tố di truyền chiếm khoảng 60-80% chiều cao của một cá thể, trong khi yếu tố môi trường (chế độ ăn uống, chế độ sinh hoạt, môi trường sống...) chiếm khoảng 20-40% chiều cao.

Làm thế nào để cải thiện chiều cao?

Có một số cách để cải thiện chiều cao, trong đó có:

• Ăn uống đủ chất: chế độ ăn uống giàu canxi, protein, vitamin và khoáng chất giúp xương phát triển khỏe mạnh và đạt được chiều cao tối đa.
• Tập thể dục thường xuyên: các bài tập thể dục như chạy bộ, nhảy dây, bóng chuyền, bóng rổ... giúp kích thích xương phát triển và tăng cường sức khỏe tổng thể.
• Ngủ đủ giấc: giấc ngủ đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình tăng trưởng của xương. Khi ngủ, cơ thể sản xuất hormone tăng trưởng, giúp xương phát triển mạnh mẽ hơn.
• Tránh các yếu tố ảnh hưởng đến chiều cao: hút thuốc lá, uống rượu, sử dụng chất kích thích... có thể ảnh hưởng đến quá trình phát triển của xương và khiến chiều cao bị hạn chế.

Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, chiều cao của người Việt thấp hơn so với các nước trong khu vực Châu Á và thấp hơn nhiều so với các quốc gia Châu Âu. Trong khi phần lớn trẻ em Việt Nam mới sinh có chiều dài tương đương với các quốc gia khác (~50cm).

Khoa học đã chứng minh, gen di truyền chỉ quyết định 23% chiều cao của trẻ. Các bậc phụ huynh có đến 77% cơ hội quyết định chiều cao của con với ba yếu tố có thể tác động và can thiệp mỗi ngày để giúp bé cao lớn đó là Dinh dưỡng – Vận động thể dục thể thao và Giấc ngủ. Trong đó, dinh dưỡng là yếu tố quan trọng nhất, quyết định 32% sự phát triển chiều cao của bé. Dinh dưỡng tối ưu chiều cao của trẻ phải phù hợp với thể trạng đặc thù và nhu cầu dinh dưỡng đặc thù của trẻ.

Việc cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng trong chế độ ăn vô cùng cần thiết, nhưng chưa đầy đủ cho sự phát triển của trẻ trong độ tuổi mầm non – giai đoạn vàng để tăng trưởng tối ưu chiều cao - mà còn cần thực hiện song song các hoạt động thể chất hợp lý và thường xuyên. Chính vì vậy, các động tác của bài tập khởi động trong lễ phát động mở đầu chuỗi sự kiện thể dục thể thao ý nghĩa này, được xây dựng nhằm tăng chiều cao và sức khoẻ, hướng tới mục tiêu nâng tầm vóc Việt.

Người dân khỏe mạnh là tài sản lớn nhất của bất cứ quốc gia nào. Nhằm động viên đông đảo nhân dân tham gia rèn luyện thể dục thể thao, Sở Văn hoá và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức chuỗi hoạt động thể dục thể thao nhân kỷ niệm Ngày Thể thao Việt Nam 27/3 và Ngày chạy vì sức khoẻ toàn dân 2023, trong đó, sự kiện Lễ phát động “Bài tập khởi động tăng trưởng chiều cao và sức khoẻ” được tổ chức với sự đồng hành của nhãn hàng Sữa tăng chiều cao từ Thụy Điển - Nuvi Grow - diễn ra vào sáng 18/04/2023 tại Trường Mầm Non Thành Phố, Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh.

Sự kiện Lễ phát động “Bài tập khởi động tăng trưởng chiều cao và sức khoẻ” được tổ chức với sự đồng hành của nhãn hàng Sữa tăng chiều cao từ Thụy Điển - Nuvi Grow.

Nhiều bậc phụ huynh nghĩ rằng, con cái cao hay thấp là do gen quy định nhưng các nghiên cứu khoa học chỉ ra, chiều cao của trẻ không phụ thuộc hoàn toàn vào gen!

Các nghiên cứu khoa học chỉ ra, yếu tố di truyền tác động tới chiều cao của người Châu Á khoảng 60%, 40% còn lại là các yếu tố: dinh dưỡng, vận động, giấc ngủ…

Chiều cao do gen quy định có khoảng dao động từ cận dưới đến cận trên lên tới 17cm. Nghĩa là trẻ có gen kết hợp của bố mẹ quy định có thể dao động từ 1m60 – 1m77 và chiều cao đạt đến mức tối thiểu hay tối đa khi trưởng thành là do chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt, vận động thể thao và giấc ngủ hằng ngày.

Chiều cao do gen quy định có khoảng dao động từ cận dưới đến cận trên lên tới 17cm.

Di truyền không thể thay đổi được nhưng để phát huy được ưu thế từ gen cần có sự tác động của các yếu tố còn lại, đặc biệt là dinh dưỡng, vận động để trẻ có sự bứt phá về chiều cao.

Nếu một trẻ có gen cao nhưng không được chăm sóc tốt sẽ rất khó phát huy được các ưu điểm của gen và chiều cao khó lòng như mong đợi. Ngược lại, một trẻ có gen kém ưu thế hơn nhưng được chăm sóc đúng cách và khoa học, chiều cao hoàn toàn có thể vượt xa mong đợi từ gen.

Dinh dưỡng là yếu tố quan trọng nhất có thể tác động để tăng chiều cao cho trẻ. Nhưng điều quan trọng hơn nữa là dinh dưỡng phải đủ và đúng, đặc biệt là vào các thời điểm vàng tăng trưởng của trẻ.

Theo GS. Dewey (ĐH California, Mỹ) thời điểm vàng đầu tiên khá nhạy cảm bởi dinh dưỡng và yếu tố kích thích môi trường được cho là từ lúc sinh đến hết 3 tuổi. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) nhận định, chiều cao lúc 3 tuổi sẽ quyết định đến 60% chiều cao trưởng thành.

Điều này cũng đồng nghĩa với việc, để con tăng chiều cao tốt trong tương lai, các bậc phụ huynh nên tập trung giúp con tăng chiều cao ngay từ nhỏ.

Trong năm đầu tiên, nếu tác động dinh dưỡng đúng và đủ, trẻ có thể tăng được 25cm/năm. Hai năm tiếp theo, trẻ có thể tăng 10 – 12cm/năm.

Giai đoạn 4 – 6 tuổi tuy tốc độ tăng chậm hơn giai đoạn trước 3 tuổi nhưng nếu được chăm sóc tốt và tác động đúng cách, trẻ có thể tăng 5 – 6cm/năm. Đây là giai đoạn tạo đà cho bước phát triển chiều cao của trẻ ở giai đoạn tiền dậy thì và dậy thì – giai đoạn vàng tăng trưởng chiều cao cuối cùng của trẻ.

Ở giai đoạn tiền dậy thì và dậy thì (thường sau 9 tuổi), dinh dưỡng đúng và đủ sẽ giúp con tăng từ 10 – 15cm/năm. Sau giai đoạn này, chiều cao tăng rất chậm hoặc có thể không tăng.

Các bậc phụ huynh thường quan niệm muốn con tăng chiều cao chỉ cần tập trung vào canxi là đủ. Tuy nhiên, các chuyên gia dinh dưỡng chỉ ra đây là quan niệm sai lầm.

Trẻ cần được đảm bảo chế độ dinh dưỡng đa dạng, cân đối, đủ các nhóm chất như tinh bột (từ gạo, ngô, khoai, bánh mì, bún…), chất đạm (từ thịt lợn, gà, bò, cá, trứng, đậu phụ…), chất béo (dầu mỡ), rau củ quả. Canxi cần được chú trọng qua nguồn thực phẩm phong phú như hải sản có vỏ, tôm, cua đồng, cá, đậu, các loại rau, sữa và các chế phẩm từ sữa… bởi canxi trong thực phẩm có hoạt tính sinh học và hấp thu an toàn hơn cho trẻ.

Nhưng canxi để có thể hấp thu được tốt nhất và thực hiện đúng vai trò của nó đối với sự phát triển của hệ xương và chiều cao không thể thiếu sự góp mặt của vitamin D3 và vitamin K2.

Trẻ cần được nhận đủ vitamin D3 để đưa canxi từ hệ tiêu hóa (ruột) vào máu. Cần vitamin K2 để gắn canxi hiệu quả vào xương, vừa tăng cường mật độ xương, khối lượng xương, giúp xương chắc khỏe, tăng chiều cao vừa kiểm soát canxi không bị lạc chỗ tại các mô mềm, mạch máu gây các bệnh lý nguy hiểm cho cơ thể.

Hàng loạt công trình thực nghiệm từ ĐH Harvard (Mỹ), Viện Dinh dưỡng Quốc gia, Viện Y học Ứng dụng Việt Nam… cho thấy, việc bổ sung từ 400 – 800 IU vitamin D3 kết hợp vitamin K2 giúp trẻ tăng chiều cao tốt hơn hẳn trẻ không bổ sung từ 2-3cm/năm.

Hiện trên thị trường có khá nhiều sản phẩm tăng chiều cao cho trẻ, trong đó, bộ đôi Dimao Vitamin D3 400 IU và Keovon Vitamin K2 (MK7) dạng xịt đang được các bậc phụ huynh ưa chuộng hơn cả nhờ sự tiện dụng, chuẩn liều trong mỗi nhát xịt, hấp thu nhanh vượt trội, hương vị dễ chịu khiến trẻ cực kỳ thích thú bổ sung.

Đặc biệt, bộ đôi này tác động đúng bản chất của quá trình phát triển hệ xương và chiều cao, giúp trẻ tăng chiều cao vượt trội từ 8 – 15cm/năm tùy vào từng lứa tuổi, cao hơn hẳn 2 – 3cm/năm đối với trẻ không được bổ sung.

Ngoài ra, đây còn là sản phẩm dạng xịt duy nhất tại Việt Nam hiện nay được nhập khẩu trực tiếp từ châu Âu, được kiểm duyệt bởi Bộ Y tế, không phải là hàng xách tay trôi nổi khó kiểm định chất lượng – điều luôn được các chuyên gia y tế khuyên phụ huynh chú ý khi lựa chọn các sản phẩm bổ sung cho con.

Gen di truyền chiếm bao nhiêu phần trăm chiều cao?

Gen di truyền chỉ ảnh hưởng 23% chiều cao của trẻ, ngoài ra còn có các yếu tố khác chiếm đến 77% như dinh dưỡng, môi trường sống, thói quen sinh hoạt (vận động, đi ngủ sớm…) - Dinh dưỡng là yếu tố chiếm đến 32% trong việc phát triển chiều cao, nhất là chế độ dinh dưỡng cho trẻ trong giai đoạn 3 năm đầu đời.

Gen di truyền quyết định bao nhiêu phần trăm?

Trả Lời: Theo một số nghiên cứu, các yếu tố ảnh hưởng đến chiều cao của trẻ là di truyền, dinh dưỡng và một số yếu tố khác.

Yếu tố di truyền quyết định bao nhiêu chiều cao?

Theo ước tính của các nhà khoa học, có 80% chiều cao được quyết định bởi yếu tố di truyền.

Chiều cao do gì quy định?

DNA là yếu tố chính xác định chiều cao của một người. Các nhà khoa học đã xác định được hơn 700 biến thể gen khác nhau xác định chiều cao. Một số gen này ảnh hưởng đến các đĩa tăng trưởng, và một số gen khác ảnh hưởng đến việc sản xuất các hormone tăng trưởng.