Hấp bánh răng bừa bao nhiêu phút
5
Nước chấm, gia vị: Tuỳ theo khẩu vị của các Mẹ, nếu có tinh dầu cà cuống gia vị dậy mùi rất đặc trưng. Mâm cơm ngày Tết của người dân quê tôi (Tiên Tân, Hồng Hà, Đan Phượng, Hà Nội), bên cạnh thịt nấu đông, măng gà, bánh chưng, xôi gấc truyền thống còn có thêm một món bánh rất ngon được làm từ gạo tẻ mà nếu như thiếu nó, một góc ngày Tết sẽ không còn. Ấy là bánh tẻ. Nguồn ảnh: xinhxinh Tết năm nào cũng thế, đến chiều 29, khi các loại bánh khác đã gói xong xuôi thì bà tôi lại tất tưởi đi mua hành lá, mộc nhĩ, thịt ba chỉ - những nguyên liệu chính để làm bánh tẻ. Kỳ công Bánh tẻ, có nơi gọi là bánh răng bừa, vì có hình dáng giống cái răng bừa, là thứ bánh truyền thống ở vùng đồng bằng Bắc Bộ. Nguồn ảnh: naungon Mỗi địa phương có cách làm bánh tẻ riêng, ít nhiều khác nhau. Có thể kể ra một số loại bánh tẻ nổi tiếng như bánh tẻ làng Chờ (Yên Phong, Bắc Ninh), bánh tẻ Phú Nhi (Sơn Tây, Hà Nội), bánh tẻ ở Văn Giang, Hưng Yên (hay còn gọi là bánh răng bừa). Ở Mỹ Đức, Hà Nội cũng có bánh tẻ nhưng ít nổi tiếng hơn. Để làm được những chiếc bánh ngon, bà tôi rất kỳ công ngay trong khâu chọn gạo. Gạo làm bánh tẻ phải là tẻ quê, hạt dài đều, trắng trong thơm mùi gạo mới và phải loại bỏ các hạt mốc, có nhiều cám bong ra. Sau khi chọn được gạo, bà khệ nệ bê nong gạo ra sân, tỉ mẩn nhặt tiệt những hạt sạn, hạt thóc để khi làm bánh, bánh được nguyên chất nhất. Gạo sau khi được lựa chọn kỹ càng sẽ được vo thật sạch rồi đem ngâm vào nước lạnh trong vòng 12 tiếng cho hạt gạo nở. Lá làm bánh tẻ là các loại lá chuối, lá dong ở vườn nhà, thậm chí là những tấm lá chuối khô bà đã “huy động” đàn cháu xé ở vườn từ vài tháng trước. Ngay từ sáng, bà tôi dậy sớm, ra vườn cắt hết những chiếc lá dong bánh tẻ (không non không già), rọc những tàu lá chuối còn đọng sương, đem về rửa sạch, xếp vào rổ. “Lá chuối tươi nếu được hơ qua than hồng cho mềm lại, khi gói bánh, bánh sẽ có mùi thơm và cũng dễ gói hơn”, bà giải thích cho lũ cháu đang xúm lại xem bà làm. Gạo ngâm qua một đêm đến sáng hôm sau đã mềm lại, bà bảo tôi đem gạo đãi thật sạch, đổ ra xô nhựa sau đó mang ra xay thật mịn. Mọi thứ đều phải kỹ càng, tỉ mỉ như thế. Khi tôi xách xô gạo về nhà cũng là lúc bà đã nhóm xong bếp lửa. Bà ngừng thổi lửa, đổ xô bột trắng tinh vào nồi, dùng đũa cả khuấy đều tay cho đến khi bột gần chín ngả sang màu trắng đục thì rút bớt củi, để nồi bột om trên bếp. Nguồn ảnh: xinhxinh Trước đó, hành lá mua về đã được bà rửa thật sạch, nhặt hết bỏ lá sâu, già. Những cánh mộc nhĩ cũng được bà tỉ mỉ ngâm vào nước ấm cho nở to ra, cắt hết chân rồi rửa sạch, thái chỉ xếp riêng ra bát. Thịt ba chỉ băm nhỏ tẩm ướp gia vị được cho vào chảo, bắc lên bếp đảo qua, nêm chút nước mắm, mì chính, hạt tiêu khi thịt gần chín thì cho hành và mộc nhĩ vào xào chung. Khi nào thấy dậy mùi thơm ngào ngạt của thịt, hành là nhân bánh đã xong. Cả nhà xúm xít trên cái chiếu trải trước thềm nhà, mỗi người một việc, mấy đứa trẻ nối dây, bà và mẹ gói bánh, các chị chuẩn bị xoong nồi, bếp núc để bắt đầu luộc mẻ bánh mới làm… Những chiếc bánh gói xong được xếp gọn vào nồi nhôm lớn, đổ nước ngập lưng bánh, đun lửa to đượm đến khi cháy hết một nén nhang thì bánh chín. Ngày Tết, những món ăn nhiều dầu mỡ và các loại bánh nếp dễ làm cho người ta thấy ngán, ngấy. Nhưng khi bóc một cái bánh tẻ, cắn miếng bánh xanh mát thì bao nhiêu cảm giác ngán ngấy biến đi đâu mất, nhường chỗ cho sự tận hưởng, ăn mãi không chán. Bánh tẻ thường chấm với nước mắm rắc hạt tiêu xay hoặc chấm với tương. Ở một số nơi thực khách còn dùng thêm món chả gà và một ít dầu cà cuống cho vào nước mắm để tăng thêm hương vị của bánh. Chỉ từ những thứ gạo, lá nhà trồng được, không biết ai đã sáng tạo nên món ăn giản dị, giản dị ngay từ cái tên bánh tẻ ở quê tôi.
Chào cả nhà, Khai bút năm mới 2015, tớ định viết ra vài dòng quyết tâm gọi là “nghị quyết của năm” – resolution of the year để mong cho một năm mới đạt được nhiều thành công mới. Tuy vậy, nói nhiều làm ít thì cũng chẳng thực hiện được nên tớ xin không viết gì nhiều mà đi thẳng vào chủ đề của bài viết này – giới thiệu cách làm món quà quê – bánh tẻ/ bánh răng bừa. Bánh tẻ còn cái tên gợi hình: bánh răng bừa. Đối với trẻ con thành phố hay nhiều người có lẽ cũng khá thắc mắc với tên gọi đó. Gọi là bánh tẻ vì bột bánh là bột tẻ (bột gạo tẻ), còn gọi là bánh răng bừa vì hình dáng của bánh khá giống răng của cái bừa (dụng cụ nhà nông nào cũng có). Sở dĩ tớ biết tới cái bừa cũng là vì bố tớ là người yêu truyền thống lịch sử. Cụ lọ mọ về quê xin từng thứ cũ kĩ ở nhà không dùng nữa, đi đâu cũng ngắm nghía sưu tập để mang về “bảo tàng gia đình”. Bố tớ nói những thứ này sau này muốn kiếm lại cũng khó vì giờ nghề nông cũng đã có sự trợ giúp của máy móc rất nhiều, hình ảnh con trâu đi bừa cũng trở nên hiếm hoi hơn. Ăn miếng bánh răng bừa chắc cũng sẽ là một nét văn hóa đẹp của nền văn hóa nông nghiệp xa xưa. Bánh tẻ có hình dáng giống răng bừa Tớ rất nhớ món bánh tẻ – bánh răng bừa này và luôn muốn thực hiện nó. Ban đầu tớ nghĩ chắc là khó lắm nhưng qua tìm hiểu xem một số đoạn phóng sự về làng nghề làm bánh tẻ ở Hà Tây, hay Hưng Yên hoặc Thanh Hóa thì tớ cũng mạo muội tự thử nghiệm và lên công thức, cách làm của riêng mình. Bánh tẻ – bánh răng bừa được làm bằng bột tẻ (bột gạo). Thường là loại gạo tẻ ngon được ngấm nước rồi xay nghiền bằng cối xay. Như vậy, bột làm nên bánh tẻ là bột nước chứ không phải là bột khô nhào với nước rồi nặn. Về cách gói để ra được hình ảnh răng bừa lúc đầu tớ nghĩ chắc là khó lắm. Tuy vậy, khá là đơn giản khi chỉ cần phết một lớp bột mỏng, một lớp nhân rồi gói theo hình dài, phần giữa bánh nhô lên (do nhân bánh) và dẹt ở hai đầu. Sau đó buộc dây và cuốn tròn xung quanh bánh nhiều vòng để tạo nên hình ảnh đặc trưng của bánh. Miếng quà quê – Bánh tẻ/ Bánh răng bừa Điều đặc biệt tớ rất nhớ khi ăn bánh tẻ này là thường ăn nguội. Vì làm bằng bột tẻ nên bánh ăn giòn (chứ không dai hay mềm như bánh giò). Nhân thì không có là bao nhưng điểm xuyết nhẹ nhàng và tớ rất thích mùi thơm của lá dong ngấm vào từng chiếc bánh. Nhờ lá dong, bánh còn có màu xanh hấp dẫn vô cùng. Tớ thì không có lá dong nên gói bằng lá chuối, độ ngon cũng giảm đi ít nhiều nhưng tớ cũn vẫn rất vui vì tự tay mình làm ra được chiếc bánh quê hương này.
Với tớ, bánh tẻ- bánh răng bừa là một món quà quê ngon trên cả tuyệt vời. Bánh nên ăn nguội thì mới thấy được độ giòn của bánh. Tớ láu táu ăn ngay khi vừa chín thì chẳng thấy ngon mấy vì bột có phần mềm quá. Món bánh này mùi vị cũng không quá đậm đà vì còn dành cho phần chấm với nước mắm ngon, cắt chút ớt vào nữa mà ;) Thưởng thức bánh tẻ/ bánh răng bừa với chút mắm ớt thơm ngon Cắn từng miếng bánh thấy thơm mùi thịt rất nhẹ, vị giòn của bột cùng với mộc nhĩ và có cả mùi thơm của lá chuối nữa. Tớ nhớ bánh này cũng hay được ăn vào mùa đông, khi trời se lạnh vì bánh ăn nguội nên thấy mát mát hehe. Có lẽ, sau Tết Tây mình lại nghĩ tới Tết ta nên ăn miếng bánh tẻ răng bừa này lại thấy cả một bầu trời quê hương hiện ra trước mắt :X … Bánh tẻ/ bánh răng bừa – Món quà quê hấp dẫn bánh răng bừabánh tẻbột tẻlá chuốirice flour |