Nhân vật bất hạnh trong truyện cổ tích

Câu 1. Truyện cổ tích thường kể về nhân vật bất hạnh (người mồ côi, người mang lốt vật...), nhân vật dũng sĩ, nhân vật thông minh. Theo em, Sọ Dừa thuộc kiểu nhân vật nào?

Câu 2. Sắp xếp lại các sự việc theo đúng trình từ xảy ra trong truyện:

a. Bà mẹ đi hái cửi, uống nước trong sọ dừa rồi có mang, sinh ra Sọ Dừa dị hình dị dạng.

b. Sọ Dừa chăm lo học hành, đỗ trạng và đi sứ.

c. Sọ Dừa đi sứ về, hết sức vui mừng khi gặp lại vợ trên đảo.

d. Ở nhà phú ông, Sọ Dừa gặp được cô út và kết hôn với cô, trút bỏ lốt xấu xí.

đ. Hai người chị hại em, đẩy vợ Sọ Dừa xuống biển.

e. Nhờ làm theo lời dặn của chồng, người vợ thoát nạn và sống trên đảo hoang.

g. Hai người chị xấu hổ bỏ đi biệt xứ.

h. Sọ Dừa xin đi chăn bò ở nhà phú ông để phụ giúp mẹ già.

Câu 3. Phẩm chất của nhân vật trong truyện cổ tích thường được bộc lộ qua chuỗi hành động xuyên suốt tác phẩm. Điều này được thể hiện như thế nào qua nhân vật Sọ Dừa?

Bài làm:

Câu 1. Truyên cổ tích Sọ Dừa thuộc kiểu nhân vật bất hạnh - người có hình dạng xấu xí.

Câu 2. Sắp xếp các sự việc theo trình tự đúng: a - h - d - b - đ - e - c - g

Các sự việc trong truyện cổ tích được sắp xếp theo thứ tự tự nhiên, theo trình tự thời gian, sự việc gì xảy ra trước kể trước, việc gì xảy ra sau kể sau.

Câu 3. Phẩm chất của nhân vật Sọ Dừa được bộc lộ qua chuỗi hành động xuyên suốt tác phẩm, Sọ Dừa rất tài giỏi, thông minh được thể hiện qua các chi tiết:

  • Chàng chăn bò rất giỏi: ngày nắng cũng như ngày mưa, bò con nào con nấy bụng no căng.
  • Tài thổi sáo rất hay (tiếng sáo véo von).
  • Giục mẹ hỏi con gái phú ông làm vợ và sắm đủ lễ vật theo yêu cầu của phú ông (một chĩnh vàng cốm, mười tấm lụa đào, mười con lợn béo, mười vò rượu tăm).
  • Đỗ trạng nguyên (Sọ Dừa tỏ ra thông minh khác thường, ngày đêm miẹt mài đèn sách và đỗ trạng nguyên.
  • Sọ Dừa có tài dự đoán, lo xa mọi chuyên (khi chia tay vợ, chàng đưa cho vợ một hòn đá lửa, một con dao và hai quả trứng gà, dặn dắt theo người phòng khi dùng đến)

Cập nhật: 07/09/2021

Tấm cám, Sọ Dừa, Thạch Sanh - Lý Thông… đều là những tựa truyện quen thuộc với tuổi thơ chúng ta. Và đây là những tựa truyện cổ tích nổi tiếng, là niềm tự hào của kho tàng truyện dân gian Việt Nam vì bất kể đứa trẻ nào cũng biết về nó. Thế nhưng ít ai biết được những điều thú vị đằng sau những câu truyện ấy. Đó là gì? 

Truyện cổ tích là gì?

Nhân vật bất hạnh trong truyện cổ tích

Truyện cổ tích là gì? 

Truyện cổ tích là một loại truyện dân gian kể về cuộc đời của một số kiểu nhân vật điển hình như:

  • Kiểu nhân vật bất hạnh: người mồ côi, người em út, người con riêng, người có hình dạng xấu xí…;

  • Kiểu nhân vật dũng sĩ có tài năng đặc biệt để cứu nước, giúp dân;

  • Kiểu nhân vật thông minh hoặc nhân vật ngờ nghệch;

  • Động vật có những điều đặc biệt như biết nói, hoạt động như con người hoặc có tính cách như con người… 

Truyện cổ tích có bao nhiêu loại?

Dựa vào đặc điểm của những kiểu nhân vật và tính chất sự việc được kể lại mà chia truyện cổ tích thành 3 loại như sau:

Truyện cổ tích về các loài vật 

  • Có thể là vật nuôi trong nhà, thường miêu tả đặc điểm khác biệt của loài vật quen thuộc với chúng ta;

  • Có thể là động vật hoang dã, sống trong rừng nhưng được thừa hưởng một khả năng đặc biệt nào đó như biết nói chuyện, thông minh, mưu mẹo so với những loài vật khác. 

Điểm chung của cả 2 kiểu truyện trên nhằm khám phá thế giới loài vật. Một vài câu chuyện về động vật có sự tham gia của con người nhưng một số thì không, các nhân vật chỉ toàn là con vật. Điểm khác biệt giữa truyện cổ tích về loài vật với thể loại thần thoại ngụ ngôn là sự nhân cách hóa. 

Trong thần thoại, các tình tiết trong câu chuyện sẽ có một chút trừu tượng trong khi cổ tích lại thiên về phản ánh xã hội loài vật hơn. Vẫn có một số truyện vừa là thần thoại, vừa là cổ tích, chẳng hạn như Cóc kiện Trời, Công và quạ… 

Nhân vật bất hạnh trong truyện cổ tích
Truyện Cóc kiện trời 

Loại cổ tích thần kỳ 

Kể về những sự việc xảy ra xung quanh cuộc sống gia đình hoặc xảy ra ở xã hội loài người. Đó có thể là mâu thuẫn gia đình, có thể là tình yêu hay các mối quan hệ xã hội. Điển hình của thể loại truyện này là truyện Tấm Cám, Cây Khế… 

Tóm lại, nội dung của cổ tích thần kỳ thường hướng đến số phận con người và đời sống xã hội. Đối tượng chính là miêu tả, phản ánh số phận của nhân vật trung tâm. Trong thể loại này sẽ có sự xuất hiện của nhân vật thần kỳ, có thể là bà tiên, ông bụt… nhưng đó không phải là nhân vật trung tâm mà chỉ là yếu tố thêm thắt vào. 

Nếu nhân vật thần kỳ có vai trò lớn hơn con người thì câu chuyện đó nghiêng về hướng thần thoại hơn. Trong thể loại truyện thần kỳ lại được chia thành 2 nhóm nhỏ là truyện về nhân vật tài giỏi và truyện về nhân vật bất hạnh. 

  • Truyện về nhân vật tài giỏi: kể về nhân vật có tài năng đặc biệt, siêu phàm như chữa bệnh giỏi, bắn cung giỏi hoặc tài năng võ nghệ… Nội dung thường là cuộc phiêu lưu của nhân vật chính và kết quả cuối cùng là lập được chiến công, tiêu diệt cái ác. Những mẩu truyện về nhân vật tài giỏi là sự mưu cầu hạnh phúc của những con người nhỏ bé, bình thường. 

  • Truyện về nhân vật bất hạnh: thường là nhân vật người em út trong gia đình, con riêng của bố, người giúp việc hoặc nhân vật có bề ngoài xấu xí. Điểm chung của những nhân vật này là ức hiếp, chịu nhiều thiệt thòi. Tính cách tốt, đạo đức tốt nhưng lại khá cam chịu. Tuy nhiên, sau khi trải qua nhiều thử thách thì có cơ hội đổi đời và được hưởng hạnh phúc trọn vẹn. 

Nhân vật bất hạnh trong truyện cổ tích

Truyện Tấm Cám

Những sự kiện ly kỳ xuất hiện từ thế giới trần tục. Trong thể loại cổ tích thế lực, vẫn có yếu tố thần kỳ xen vào nhưng không quan trọng bằng truyện cổ tích thần kỳ. Hơn nữa, nhân vật trung tâm trong loại truyện này cũng chủ động hơn, tích cực hơn cho dù số phận của họ cũng bất hạnh, gặp nhiều bế tắc. 

Kiểu bế tắc trong truyện thế lực cũng hiện thực hơn, không phải là ước muốn đổi đời huyền ảo. Có thể tìm đọc những câu chuyện sau đây như Sự tích chim Quốc, Đứa con trời đánh, Em bé thông minh, Chàng ngốc được kiện, Làm công chúa nói được, Cái chết của bốn ông sư…

Nhân vật bất hạnh trong truyện cổ tích

Truyện Sự tích chim Quốc  

  • Đặc trưng về nghệ thuật: đa phần các câu chuyện đều có yếu tố hư cấu, hoang đường;

  • Đặc trưng về cốt truyện: diễn biến của câu chuyện thường là sinh ra - biến cố - trải qua biến cố - kết cục, hầu hết kết cục của truyện đều có hậu;

  • Đặc trưng về ý nghĩa, nội dung: truyền tải ước mơ, niềm tin của nhân dân về cái thiện chiến thắng cái ác, về sự công bằng và về khát khao thoát khỏi chiến tranh. 

Việt Nam ta tự hào khi có kho tàng truyện cổ tích khổng lồ. Nhờ đó mà các thế hệ non trẻ biết được cội nguồn của dân tộc, biết về những đạo lý sống và cách làm người. Vì vậy hãy tìm đọc truyện cổ tích thêm nữa nhé.

Danh sách những truyện cổ tích việt nam hay nhất: Truyền thuyết Thánh gióng, truyện cổ tích tấm cám, sọ dừa, truyền thuyết về Sơn Tinh - Thủy Tinh, truyền thuyết hồ hoàn kiếm, sự tích trầu cau, sự tích con rồng cháu tiên, truyền thuyết thành cổ loa, Cóc kiện trời, Sự tích Táo Quân, chú thỏ tinh khôn, Sự tích chùa Một cột, Chàng ngốc học khôn, Sự tích sấm sét, Sự tích hoa Mào gà, Chử Đồng Tử và Công chúa Tiên Dung, truyện cổ tích trí khôn của ta đây, Sự tích con chuồn chuồn, Sự tích Hòn Vọng Phu, Truyền thuyết Mỵ Châu – Trọng Thủy, sự tích cây khế, Sự tích Thánh làng Chèm, Sự tích thỏ tai dài đuôi ngắn, Sự tích hoa mười giờ, Sự tích chim Quốc, Sự tích công chúa Liễu Hạnh, Cây táo thần, thạch sanh,…

Tổng hợp các câu chuyện cổ tích thế giới hay và ý nghĩa nhất, truyện cổ grimm, truyện cổ Andersen, cổ tích thần kỳ: Nàng công chúa ngủ trong rừng, Alibaba và bốn mươi tên cướp, Nàng công chúa chăn ngỗng, Cô bé lọ lem, Chú bé tí hon, Ông lão đánh cá và con cá vàng, nàng bạch tuyết và bảy chú lùn, Truyện cổ tích Bà chúa tuyết, Aladdin và cây đèn thần, Ba sợi tóc vàng của con quỷ, Hoàng tử ếch, Con quỷ và ba người lính, Cô bé quàng khăn đỏ,…

Soạn bài Sọ Dừa – Văn 6. Trả lời câu 1 trang 42 SGK Ngữ văn lớp 6 tập 1 Chân trời sáng tạo – Phần suy ngẫm và phản hồi

Câu hỏi: Truyện cổ tích thường kể về nhân vật bất hạnh (người mồ côi, người mang lốt vật…), nhân vật dũng sĩ, nhân vật thông minh. Theo em, Sọ Dừa thuộc kiểu nhân vật nào?

Trả lời: Truyên cổ tích Sọ Dừa thuộc kiểu nhân vật bất hạnh – người có hình dạng xấu xí.



    Chuyên mục:

Quảng cáo