Sau đây là một số cảm nhận về các nhân vật Đăm Săn và Mtao Mxây, mời bạn tham khảo nhé!

Nhận xét về nhân vật Đăm Săn và Mtao Mxây

1. Tóm tắt sử thi

Sau khi về làm chồng hai chị em Hợ Nhị và Hơ Bhị, Đăm Săn trở nên một tù trưởng giàu có và uy danh lừng lẫy. Các tù trưởng Kên Kên ( Mtao Grư), tù trưởng Sắt (Mtao Mxây) lừa lúc Đăm Săn cùng các nô lệ lên rẫy, ra sông làm lụng đã kéo người tới cướp phá buôn của chàng, bắt Hơ Nhị về làm vợ. Cả hai lần Đăm Săn đều tổ chức đánh trả và đều chiến thắng, cứu được vợ và tịch thu của cải, đất đai của kẻ địch khiến oai danh của chàng càng lừng lẫy, bộ tộc càng giàu có, đông đúc. Một lần tình cờ gặp cây sơ – múc (cây thần vật tổ bên nhà vợ), Đăm Săn ra sức chặt đổ kì được. Liền đó cả hai vợ đều chết và Đăm Săn lại tìm cách lên trời hỏi nữ thần Mặt Trời (con gái của Trời) về làm vợ. Tức giận vì bị từ chối, chàng bỏ về và cả người lẫn ngựa bị chết ngập ở rừng Sáp Đen nhão như bùn nước. Hồn Đăm Săn biến thành con ruồi bay vào miệng chị gái là Hơ Âng khiến nàng có mang và sinh ra đứa con trai. Đó là Đăm Săn cháu, lớn lên lại đi tiếp con đường của người cậu anh hùng.

2. Tóm tắt đoạn trích

Nhân lúc Đăm Săn cùng các nô lệ lên rẫy, Mtao Mxây đã đến phá buôn làng và bắt Hơ Nhị về làm vợ. Đăm Săn đến nhà Mtao Mxây khiêu chiến để cứu người vợ của mình. Lần đầu, chàng thách Mtao Mxây đọ dao nhưng hắn sợ không dám đồng ý. Khi Đăm Săn dọa đốt nhà, hắn mới chịu xuống và múa khiên. Mtao Mxây rung khiên múa, tiếng kêu lạch xạch; đến lượt Đăm Săn, mỗi lần xốc tới, chàng vượt một đồi tranh, chạy vun vút trong khi Mtao Mxây chỉ bước thấp bước cao chạy hết bãi đông sang bãi tây. Mtao Mxây bảo Hơ Nhị quăng cho một miếng trầu nhưng Đăm Săn đỡ được, ăn vào thì sức lực tăng lên gấp bội. Đăm Săn lại múa khiên, đâm Mtao Mxây nhưng không thủng được áo giáp của hắn. Nhờ Trời giúp đỡ, Đăm Săn ném một cái chày tròn vào tai của kẻ địch, nên giành được chiến thắng, cắt đầu của Mtao Mxây đem bêu ra đường. Chàng cứu được vợ, và tất cả tôi tớ của Mtao Mxây nguyện đi theo Đăm Săn. Dân làng mở tiệc mừng chiến thắng của Đăm Săn và đón chào những dân làng mới.

3. Nhận xét hình tượng Đăm Săn

Với lối mô tả song hành, lối so sánh phóng đại, Đăm Săn hơn hẳn Mtao Mxây về cả tài năng, sức lực, phẩm chất và phong độ. Đòi vợ chỉ là cái cớ, cao hơn chính là mở mang bờ cõi, làm nổi uy danh cộng đồng.

- Đăm Săn là một nhân vật anh hùng sử thi đích thực.

Đăm Săn là một nhân vật trong sử thi anh hùng của người Ê Đê. Đoạn trích Chiến thắng Mtao Mxây đã thể hiện một cách rõ nét nhất hình ảnh của nhân vật Đăm Săn, một người anh hùng dũng cảm, mưu trí, một người tộc trưởng tài ba,… 

Trước tiên, nhân vật Đăm Săn có vẻ ngoài đậm chất anh hùng với giọng nói hào sảng, vang rộn khi ra lệnh cho tôi tớ chuẩn bị lễ vật cúng thần. Chỉ với một lời nói của Đăm Săn, tất cả buôn làng đều lắng nghe và làm theo. Âm thanh của lời chàng vang vọng khắp núi rừng. Ngoài giọng nói đầy uy lực, Đăm Săn còn có thân hình vạm vỡ, phi thường “Bắp chân chàng to bằng cây xà ngang, bắp đùi to bằng ống bễ, sức chàng ngang sức voi đực, hơi thở chàng ầm ầm, tựa sấm dạy, chàng nằm sấp thì gẫy rầm rầm, chàng nằm ngửa thì gãy xà dọc. Chàng ăn không biết no, uống không biết say, trò chuyện không biết chán”. Chỉ với vài lời miêu tả như vậy cũng đủ hiện lên trong đầu người đọc một hình ảnh người anh hùng Đăm Săn uy lực, dũng mãnh. Sức mạnh uy quyền của Đăm Săn càng được tôn lên thông qua bộ trang phục mà chàng mặc: “mình quấn chéo một tấm mềm chiến, tai đeo nụ, sát bên mình nghênh ngang đủ giáo gươm, đôi mắt long lanh như mắt chim ghếch ăn hoa tre”. Của cải của Đăm Săn thì nhiều không kể xiết khiến cả thần linh cũng biết đến tiếng tăm của chàng.

Bên cạnh vẻ đẹp uy nghiêm là vẻ đẹp đậm chất lãng mạn. Trên đầu chàng đội một chiếc khăn nhiễu, vai mang nải hoa trên võng, tóc thả trên sàn và hứng tóc của chàng là một cái nong hoa. Khi miêu tả Đăm Săn, người Ê Đê sử dụng những mĩ từ với giọng điệu sùng kính và thái độ ngưỡng mộ, tự hào. Cùng với đó là các biện pháp nghệ thuật như phóng đại, so sánh. Từ một người anh hùng tù trưởng, người dân Tây Nguyên đã miêu tả Đăm Săn như một vị thần có sức mạnh phi thường.

Thông qua cuộc chiến với Mtao Mxây vẻ đẹp của Đăm Săn hiện lên thật oai hùng. Cuộc chiến của Đăm Săn là cuộc chiến để bảo vệ danh dự, bảo vệ cộng đồng. Khi biết Mtao Mxây bắt vợ mình, chàng không hề run sợ mà lập tức tìm đến nơi ở của hắn. Mặc dù ở trong địa bàn của một người tù trưởng khác nhưng Đăm Săn không hề run sợ mà ngược lại chàng tràn đầy sự tự tin. Chàng đã dùng những lời lẽ khôn ngoan vừa đe dọa vừa khích tướng buộc kẻ thù phải rời khỏi hang ổ. Khi kẻ địch run sợ, Đăm Săn lại bình tĩnh, kiên cường. Vẻ đẹp của chàng một lần nữa hiện lên thông qua việc múa khiên: “một lần xốc tới chàng vượt mội đồi tranh, một lần xốc tới nữa chàng vượt một đồi lồ ô, chàng chạy vun vút qua phía đông, vun vút qua phía tây”. Sức mạnh của chàng tăng lên sau mỗi lần múa khiên. Trong sức mạnh có chứa sự trừng phạt nên càng trở nên ghê gớm hơn. Và vì đứng về phía chính nghĩa nên Đăm Săn nhận được sự giúp đỡ của thần linh. Ở chàng có sự kết tinh của sức mạnh và vẻ đẹp của cả cộng đồng.

Sau khi chiến thắng Mtao Mxây, Đăm Săn đối xử đầy lòng vị tha với tôi tớ của hắn. Họ theo chàng về với buôn làng của chàng, trở thành cộng đồng trong buôn làng ấy. Thông qua hình ảnh này ta thấy được lý tưởng thống nhất cả buôn làng, khát vọng hòa bình của người Tây Nguyên. Tại buổi lễ ăn mừng, Đăm Săn không quên thể hiện sự tôn kính với thần linh và với tổ tiên.

Thông qua những ngôn từ trong sáng, trang trọng và đầy chất thơ nhàn điệu, hình ảnh người anh hùng Đăm Săn hiện lên một cách đậm nét. Chàng không chỉ bảo vệ được hạnh phúc gia đình mình mà còn bảo vệ được sự sống cho cả bộ tộc. Hình tượng nhân vật Đăm Săn là hình mẫu lý tưởng của cộng đồng người Ê Đê.

4. Nhân vật Mtao Mxây

Mtao Mxây là tù trưởng của một bộ lạc. Hắn được gọi là tù trưởng Sắt vì khi giao chiến, hắn thường mặc một lớp giáp sắt bảo vệ.

Là một tù trưởng "đẹp trai", "thần cho cái giàu", nhưng Mtao Mxây lại ghen tức vì Đăm Săn có vợ đẹp. Và hắn quyết cướp vợ của Đăm Săn. Đầu tiên, hắn cho tôi tớ đi dò la tin tức và được biết Đăm Săn không có nhà. Thế là Mtao Mxây vui sướng, cải trang thành một người khách đến chơi nhà Đăm Săn. Khi ra về, Mtao Mxây giả vờ để quên con dao trong nhà và bảo vợ Đăm Săn cầm hộ ra. Hơ Nhị, vợ Đăm Săn không nghi ngờ gì, cầm dao ra cho hắn. Thế là Mtao Mxây kéo luôn Hơ Nhị lên bành voi và thúc voi đi mất. Khi người nhà báo tin cho Đăm Săn biết, chàng chuẩn bị vũ khí và kéo theo lực lượng hùng hậu đến nhà Mtao Mxây cứu vợ.

Tù trưởng Đăm Săn đến nhà Mtao Mxây khiêu chiến. Vì có một tù trưởng là Mtao Grư cũng từng cướp vợ Đăm Săn và bị Đăm Săn chém chết nên Mtao Mxây không tránh khỏi sự khiếp sợ trước Đăm Săn. Mặc dù đã được mặc áo sắt và cầm khiên tròn, nhưng Mtao Mxây vẫn không dám xuống đánh nhau. Đăm Săn phải đe dọa sẽ phá nhà Mtao Mxây, hắn mới chịu xuống. Trong phần thi múa khiên, Mtao Mxây múa lạch xạch như quả mướp khô, rất kém cỏi. Còn Đăm Săn múa khiên xuất thần, làm trời nổi gió, ba đồi tranh bật rễ bay tung ... Mtao Mxây bước thấp bước cao chạy trốn mũi giáo thần của Đăm Săn.

Qua lời văn, miêu tả của tác giả, cho thấy nhân vật Mtao Mxây là kẻ "phản diện", không màn đúng sai khi có hành động cướp vợ của Đăm Săn, từ đó gây nên cuộc chiến giữa hai nhân vật

 

Trên đây là một vài nhận xét cá nhân đối với hai nhân vật Đăm Săn và Mtao Mxây, cảm ơn bạn đã theo dõi.