Soạn bài một số thể loại văn học: thơ truyện (ngắn gọn) - Câu :
+ Ngôn ngữ có nhiều hình thức khác nhau: ngôn ngữ người kể chuyện, ngôn ngữ nhân vật; lời đối thoại, lời độc thoại nội tâm ; Ngôn ngữ truyện gần với ngôn ngữ đời sống. Câu 1: - Loại: là phương thức tồn tại chung - Thể: là sự hiện thực hóa của loại. - Tác phẩm văn học bao gồm: tự sự, trữ tình, kịch. + Các thể loại trữ tình: ca dao, thơ cách luật, thơ tự do, thơ trào phúng + Các thể loại tự sự: truyện, ngắn, tiểu thuyết, truyện vừa, bút kí, phóng sự + Các thể loại kịch: kịch dân gian, kịch cổ điển, kịch hiện đại, bi kịch, hài kịch. Câu 2: - Đặc trưng của thơ: + Tiêu biểu cho loại trữ tình. + Là tiếng nói của tình cảm con người + Chú trọng đến cai đẹp, phần thi vị của tâm hồn con người và cuộc sống khách quan. + Ngôn ngữ thơ cô đọng, hàm súc, giàu hình ảnh và nhạc điệu. - Kiểu loại thơ: + Theo nội dung biểu hiện: thơ trữ tình; thơ tự sự ; thơ trào phúng. + Theo cách thức tổ chức bài thơ: thơ cách luật; thơ tự do ; thơ văn xuôi. - Yêu cầu về đọc thơ: + Cần biết rõ xuất xứ + Đọc kĩ bài thơ, cảm nhận ý thơ qua câu chữ, hình ảnh, nhịp điệu. + Từ câu thơ, lời thơ, ý thơ cái tôi của nhân vật trữ tình ta đánh giá, lí giải bài thơ ở hai phương diện nội dung và nghệ thuật. Câu 3: - Đặc trưng của truyện: + Truyện tiêu biểu cho loại tự sự. + Phản ánh đời sống trong tính khách quan của nó. + Truyện có cốt truyện, tình tiết, sự kiện, biến cố, nhân vật và số phận của từng nhân vật, hoàn cảnh và môi trường, không gian và thời gian. + Ngôn ngữ có nhiều hình thức khác nhau: ngôn ngữ người kể chuyện, ngôn ngữ nhân vật; lời đối thoại, lời độc thoại nội tâm ; Ngôn ngữ truyện gần với ngôn ngữ đời sống. - Các kiểu loại truyện: + Trong văn học dân gian: thần thoại, truyền thuyết... + Trong văn học trung đại: truyện viết bằng chữ Hán; Truyện thơ Nôm. + Trong văn học hiện đại: Truyện ngắn, truyện vừa, truyện dài. - Yêu cầu về đọc: + Tìm hiểu bối cảnh XH, hoàn cảnh sáng + Đọc kĩ truyện, nắm vững cốt truyện và có thể tóm tắt nội dung truyện. + Phân tích nhân vật, phân tích tình huống truyện và ý nghĩa của tình huống đối với việc khắc họa chủ đề của truyện. Khái quát chủ đề tư tưởng của truyện. Luyện tập: Bài 1: Nghệ thuật tả cảnh, tả tình và sử dụng ngôn ngữ trong bài thơ Câu cá mùa thu của Nguyễn Khuyến có nét đặc biệt là: - Một bức tranh thu cổ điển với thi đề, thi liệu quen thuộc. - Mùa thu trong Câu cá mùa thu là điển hình cho mùa thu của làng quê Việt Nam vùng đồng bằng Bắc Bộ. - Đường nét trong bức tranh thu thật mảnh mai, tinh tế. - Sự hòa phối màu sắc đã đạt đến độ tinh tế bậc thầy. - Ngôn ngữ giản dị, trong sáng, diễn tả được những biểu hiện tinh tế của sự vật và của tâm trạng con người. - Bút pháp nghệ thuật của thơ cổ điển (lấy động tả tĩnh). ⟹Cảnh chan chứa tình và tình thấm đẫm trong cảnh là nét đặc trưng của mùa thu trong thơ Nguyễn Khuyến. Bài 2: Trong truyện ngắn Hai đứa trẻ: a. Cốt truyện: không có cốt truyện, các chi tiế là một sự duy trì tuần hoàn về không gian thời gian. b. Nhân vật: lần lượt xuất hiện theo thời gian. Truyện không thiên về các sự kiện, tình tiết mà đi sâu vào diễn biến tâm trạng của nhân vật. c. Lời kể: tâm tình, thủ thỉ như lời tâm sự. Thạch Lam đã sử dụng
|