Tại sao bị chuột rút bắp chân

Chuột rút bắp chân là gì? Nguyên nhân và cách xử trí chuột rút chân

Thứ Tư ngày 11/05/2022

  • Các mẹ bầu nên đọc: Cách hết chuột rút khi đang mang thai
  • Chuột rút bàn chân: Nguyên nhân và cách phòng tránh
  • Cách phòng ngừa chuột rút khi mang thai các mẹ bầu nên biết

Những cơn đau do chuột rút bắp chân thường kéo dài khoảng vài phút và gây ra nhiều đau đớn, khó chịu cho người bị, ảnh hưởng đến chất lượng công việc. Để biết thêm về nguyên nhân gây ra hiện tượng trên và cách xử lý, mời bạn tham khảo bài viết dưới đây.

Chuột rút bắp chân là hiện tượng thường gặp khi cơ thể vận động quá sức khiến cơ bắp và hệ thần kinh vùng mệt mỏi, đặc biệt là tình trạng chuột rút bắp chân khi chơi thể thao trở nên rất phổ biến.

Chuột rút bắp chân là hiện tượng gì?

Chuột rút bắp chân là từ để chỉ những cơn đau do vùng cơ bắp chânbị co rút mạnh mẽ hoặc khi cơ bị căng cứng. Thông thường một cơn đau do chuột rút sẽ kéo dài từ vài giây đến vào phút đồng hồ, tuy nhiênvì một số nguyên nhân bệnh lý mà các cơn đau này có thể lâu đến 10 phút.

Chuột rút bắp chân khi ngủ và chuột rút bắp chân khi ngủ dậy là 2 trường hợp thường gặp nhất. Ngoài ra, khi đang vận động mạnh hoặc chơi thể thao cũng có thể xảy ra chuột rút chân.

Tại sao bị chuột rút bắp chân

Chuột rút bắp chân là hiện tượng phổ biến

Nguyên nhân dẫn đến chuột rút bắp chân

Nhiều người có suy nghĩ chuột rút chỉ diễn ra ở những người có cường độ vận động cao như vận động viên, người làm lao động nặng,… nhưng đây là một suy nghĩ chưa đúng. Tình trạng chuột rút bắp chân có thể xảy ra ở mọi đối tượng và nguyên nhân có thể đến từ chính những vấn đề sức khỏe của chúng ta.

Cơ thể không được bổ sung đủ nước

Cơ thể mất nước dẫn đến mất cân bằng chất điện giải sẽ dẫn đến nguy cơ bị chuột rút bắp chân xảy ra cao hơn. Các chất điện giải bị thiếu hụt sẽ làm giảm khả năng nhạy bén của các dây thần kinh khiến cơn đau co rút cơ bắp chân đến đột ngột. Để phòng tránh tình trạng này, bạn nên uống đủ 2 – 2.5 lít nước/ngày và nhiều hơn nếu bạn thường xuyên đổ mồ hôi hoặc đang thực hiện chế độ luyện tập nặng.

Giữ cơ thể ở một tư thế quá lâu

Điều này khiến cho các cơ bị căng cứng và ngay khi bạn đột ngột di chuyển, các cơ bắp không kịp thích nghi sẽ bị co rút gây ra những cơn đau không mong muốn. Bạn nên di chuyển vị trí, đồng thời xoa bóp nhẹ nhàng bắp chân thường xuyên để phòng ngừa chuột rút.

Thiếu hụt canxi

Tình trạng thiếu hụt canxi dẫn đến chuột rút chân thường diễn ra ở phụ nữ mang thai do trong giai đoạn này, cơ thể cần nhiều hơn lượng canxi để nuôi dưỡng thai nhi, đồng thời sự thay đổi hormone cũng khiến hiện tượng này thường xuyên xảy ra.

Bà bầu nên ăn uống hợp lý và sử dụng thêm thực phẩm chức năng bổ sung canxi để cơ thể và thai nhi luôn khỏe mạnh. Ngoài ra vận động nhẹ nhàng, tham gia các lớp học yoga bà bầu cũng giúp hạn chế chuột rút khi mang thai.

Tại sao bị chuột rút bắp chân

Chế độ ăn uống thiếu canxi gây ra chuột rút chân

Thiếu máu, tuần hoàn máu kém

Lượng máu đến phần chân, tay, bắp chân,… không đủ, thiếu máu cũng là nguyên nhân dẫn đến chuột rút bắp chân, gây ra những cơn đau kéo dài và thường xuyên, ảnh hưởng đến cuộc sống và sinh hoạt của người bị.Tình trạng này có thể cải thiện bằng cách sử dụng thực phẩm chức năng tăng tuần hoàn máu, bổ sung sắt qua đường ăn uống,…

Dây thần kinh bị đè ép quá mức

Một số bệnh lý có thể dẫn đến nguy cơ chuột rút chân cao hơn như viêm khớp, thoát vị đĩa đệm,... là do những bệnh này đè ép lên dây thầy kinh cột sống. Bạn có thể phòng ngừa bằng cách giữ cho lưng luôn thẳng ở mọi tư thế, hạn chế mang vác đồ nặng,…

Chuột rút bắp chân phải làm sao?

Nếu không biết chuột rút chân phảilàm sao, bạn có thể tham khảo các cách sau đây:

Căng cơ, thư giãn: Ngay khi cảm thấy những cơ co rút của cơ bắp, bạn hãy từ từ thả lỏng phần bị chuột rút, duỗi nhẹ chân ra và để các cơ bắp thư giãn, ổn định lại. Nếu được, bạn có thể làm vài động tác giãncơ đơn giản để kéo giãn phần cơ bắp chân, nhanh chóng giảm chuột rút.

Massage nhẹ nhàng: Người bị chuột rút có thể dùng tay để massage nhẹ nhàng lên phần cơ bắp chân để thư giãn và giảm đau. Ngoài ra, bạn có thể dùng thêm dầu gió hoặc cao xoa bóp để tăng hiệu quả lưu thông máu và giãn cơ.

Sử dụng thuốc điều trị chuột rút chân: Hiện nay trên thị trường đã có những loại thuốc điều trị chuột rút bắp chân. Tuy nhiên, bạn không nên tự ý sử dụng mà cần có những tham khảo từ bác sĩ chuyên khoa. Phương pháp này được áp dụng với những người thường xuyên bị chuột rút, còn đối với người chỉ gặp hiện tượng này do những lý do khách quan thì không cần sử dụng thuốc đặc trị.

Tại sao bị chuột rút bắp chân

Xoa bóp nhẹ làm giảm cơn đau do chuột rút chân

Chuột rút bắp chân không phải là tình trạng hiếm gặp hay nghiêm trọng và hoàn toàn có thể cải thiện cũng như phòng ngừa được bằng cách thay đổi thói quen sinh hoạt, ăn uống hàng ngày. Khi gặp tình trạng chuột rút chân thường xuyên trong một khoảng thời gian dài thì bạn nên đi khám để kiểm tra tình trạng sức khỏe. Mong rằng bài viết trên đã giúp bạn biết thêm về chuột rút bắp chân và có những biện pháp xử lý, phòng ngừa hiệu quả.

Hồng Nhung

Nguồn tổng hợp: Tham khảo

Lưu ý: Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.

  • chuột rút
  • vọp bẻ
  • căng cơ

Chuột rút hay vọp bẻ là hiện tượng co thắt cơ đột ngột, ngoài ý muốn, gây đau dữ dội ở một bắp thịt, làm cho sự cử động khó khăn. Chuột rút có thể xảy ra ở bất cứ bắp thịt nào, nhưng thường gặp ở bắp thịt của cẳng chân, bắp thịt đùi và hông, bàn tay, bàn chân và cơ bụng. Thời gian cơ co rút có thể diễn ra từ vài giây tới vài phút, nhưng hay tái diễn.

Khi nào hay bị chuột rút?

Cho đến nay, khoa học vẫn chưa biết rõ nguyên nhân gây ra tình trạng chuột rút. Người ta cho rằng có thể là do vận động quá mức, do tình trạng tĩnh tại quá lâu như khi ngủ ban đêm, khi ngồi lâu không thay đổi tư thế. Bệnh thường xảy ra vào ban đêm khi đang ngủ hoặc sau khi vận động, sử dụng cơ bắp trong thời gian dài liên tục. Bệnh xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng gặp nhiều hơn ở người trẻ tuổi và độ tuổi trên 60.

Chuột rút ban đêm

  • Do ban ngày đứng lâu trên nền cứng, cơ bắp không hoạt động, cứng nhắc.
  • Hình dạng bàn chân bất thường như không có độ cong của mu bàn chân, gót chân nằm phẳng trên mặt đất khiến cho bắp thịt luôn luôn căng.
  • Cơ thể bị thiếu nước.
  • Béo phì khiến chân chịu sức nặng quá mức liên tục.
  • Đeo giầy dép quá chật, gót quá cao.
  • Mất nước, mất muối do tiêu chảy, mất nhiều mồ hôi dẫn đến mất cân bằng điện giải.
  • Do tác dụng phụ của một số thuốc statin, prednison, thuốc lợi tiểu làm giảm kali và magiê
  • Mắc bệnh tiểu đường, Parkinson, đường huyết thấp, thiếu hồng cầu, bệnh tuyến giáp, bệnh thận đang lọc máu
  • Rối loạn tuần hoàn, bệnh mạch máu chi dưới khi đi lại nhiều…

Tại sao bị chuột rút bắp chân

Phụ nữ có thai

  • Thường hay bị chuột rút vào tháng thứ sáu của thai kỳ và kéo dài khi bụng ngày càng lớn.
  • Nguyên nhân chuột rút khi mang thai có thể do: thiếu calcium, phospho, magnesium; do các cơ ở dưới chân phải mang sức nặng của phần trên cơ thể; do thai nhi và tử cung lớn dần, cơ và dây chằng tử cung căng giãn; sức nặng và độ lớn của tử cung chèn ép ảnh hưởng lên các mạch máu ở chi dưới.

Hội chứng chân không nghỉ

Là một rối loạn chuyển động của chân mà nguyên nhân đến nay vẫn chưa biết rõ. Bệnh nhân bị cảm giác khó chịu, rần rần như có con vật gì đó bò ở dưới da, nhất là khi nằm ngủ ban đêm hoặc ngồi lâu. Để giải tỏa cảm giác khó chịu này, người bệnh phải liên tục cử động chân bằng cách đi lại, vươn duỗi chân. 

Người ta cho rằng do rối loạn hệ thần kinh, thiếu chất dopamin ở não, do gen di truyền hoặc cơ thể thiếu khoáng sắt.

Có một số yếu tố liên quan đến hội chứng này là: giới tính (bệnh ở nữ gặp nhiều hơn ở nam); tuổi (bệnh rất ít ở tuổi thiếu niên, nhiều hơn ở độ tuổi trên 65); yếu tố gia đình (2/3 người bệnh có liên hệ gia đình và thường xảy ra trước tuổi 40); phụ nữ có thai (khoảng 20% phụ nữ mang thai bị rối loạn này, nhưng sau khi sinh thì hết bệnh); lọc máu (nhiều bệnh nhân lọc máu vì thận suy cũng bị hội chứng này, nhưng sau khi được thay thận thì hết bệnh này); các bệnh viêm xương khớp, tiểu đường, mập phì, nghiện rượu, thiểu năng tuyến giáp, thiếu hồng cầu, bệnh cơ bắp, thương tích não bộ tủy sống; thiếu chất sắt, magnesium, folic acid…; mệt mỏi, nhiều căng thẳng, tiếp xúc quá lâu với lạnh; hút thuốc, uống rượu, uống nhiều café…

Tại sao bị chuột rút bắp chân

Chuột rút sau khi vận động

  • Thường gặp ở các bắp thịt lớn như cẳng chân và đùi.
  • Dơ bắp mệt mỏi, vận động quá lâu, quá mạnh, vận động khi thời tiết quá nóng hoặc quá lạnh, mất muối làm giảm nồng độ K, Mg, Na, Ca.
  • Lắng đọng acid lactic trong bắp thịt sau khi vận động nhiều.
  • Rối loạn dẫn truyền tín hiệu giữa dây thần kinh và cơ bắp nên dù não bộ muốn cơ thư giãn sau khi co nhưng cơ vẫn tiếp tục co gây ra đau. Theo đó những người ngồi làm việc lâu, ngồi lâu không thay đổi tư thế cũng hay bị chứng co cứng cơ. 

Tại sao bị chuột rút bắp chân

Phương pháp điều trị và phòng ngừa chuột rút

Bình thường chuột rút không kéo dài và không gây ra hậu quả nghiêm trọng. Tuy nhiên nếu chuột rút xảy ra khi đang lái xe, điều khiển máy móc thì có thể bị tai nạn, chuột rút khi đang bơi lội có thể làm bệnh nhân bị chết đuối. Biện pháp xử trí khi bị chuột rút là: xoa bóp bắp thịt bị co rút nhẹ nhàng. Nếu chuột rút ở bắp chuối, bạn nên nhè nhẹ vươn duỗi cơ theo chiều đối ngược: kéo đầu ngón chân và bàn lên phía trần nhà, hướng về đầu gối.

Trường hợp chuột rút bắp đùi, bạn cần nhờ người khác kéo thẳng chân ra, một tay nâng cao gót chân, tay kia đồng thời ấn đầu gối xuống. Nếu bị chuột rút cơ xương sườn, bạn phải hít thở sâu để thư giãn cơ hoành, đồng thời xoa bóp nhẹ các bắp thịt xung quanh lồng ngực. 

Có thể tắm nước nóng để thư giãn bắp thịt. Đạp xe thong thả chừng 5 – 10 phút trước khi đi ngủ. Nên đeo giày vừa chân, gót giày không quá cao. Mang tất đàn hồi hơi ép vào mạch máu để tránh máu ứ đọng ở tĩnh mạch chi dưới. Có thể dùng thuốc điều trị chuột rút với các loại như sau: quinin sulfat, diphenhydramin hydrochlorid, vitamin E, thuốc thư giãn cơ, veramil hydrochlorid, chloroquin phosphat…

Phòng bệnh chuột rút bằng cách: uống nước đầy đủ trước, trong và sau khi tập luyện, trước khi đi ngủ buổi tối. Thư giãn cơ bắp trước và sau mỗi lần tập luyện. Tập vươn duỗi chân vào buổi sáng và buổi tối trước khi đi ngủ: đứng thẳng cách xa tường 15cm, gót chân chạm đất; giữ gót chân chạm mặt đất, ngả mình về phía trước, hai bàn tay chống lên tường; đẩy hai bàn tay lên trên, giống như lau tường, càng cao càng tốt; giữ nguyên vị trí trong 30 giây, rồi buông tay xuống, thư giãn. 

Tập nhắc lại các động tác trên 5 lần. Khi ngồi, co bàn chân về phía đầu gối càng cao càng tốt. Làm như vậy để máu dễ dàng lưu thông ở bắp chuối. Cần khởi động trước khi vận động cơ thể.      

Theo dõi fanpage của Bệnh viện Ða khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác: https://www.facebook.com/BenhvienHongNgoc/