Vì sao bón phân quá nhiều cây sẽ chết

Bón phân quá nhiều không những không tốt cho sức khỏe của cây mà còn khiến cây bị chết. Vậy vì sao bón phân nhiều cây sẽ chết? Nên bón phân như thế nào là hợp lý? Theo các chuyên gia, bón phân cho cây trồng là việc không thể thiếu để cung cấp dinh dưỡng cho các giai đoạn sinh trưởng và phát triển của cây. Tuy nhiên bón phân thừa hay thiếu đều không tốt. Nếu bón thiếu thì cây sẽ còi cọc, chậm phát triển, nếu bón thừa, cây bị héo và chết.

Vì sao bón phân quá nhiều cây sẽ chết?

Trong thực tế canh tác, bà con gặp nhiều trường hợp khi bón phân xong cây có biểu hiện bị héo và chết. Các chuyên gia giải thích, bón nhiều phân sẽ làm cho nồng độ chất tan ở trong dung dịch đất cao hơn so với nồng độ chất tan ở trong tế bào cây trồng, khiến cho rễ cây không hút được nước từ ngoài môi trường vào mà nước lại đi ra ngoài tế bào nên làm cho cây bị héo và chết.

Nguyên nhân: do rễ cây hút được các dưỡng chất, nhờ sự thẩm thấu để cân bằng hàm lượng dung dịch muối khoáng, axit,kiềm… vì các điện tích trong rễ cây cao hơn ở môi trường đất nên hút được nước và các dưỡng chất hòa tan. Khi bà con bón phân quá nhiều, nồng độ cao hơn trong rễ cây nên sẽ gây ra hiện tượng sẽ ngược lại, lúc đó dung dịch bên ngoài sẽ háo nước, hút cả nước trong cây làm cây héo mà chết , và đôi lúc cũng có trường hợp ngộ độc do cây hút vào nhiều một số chất, khi quá liều.

Nếu là phân bón vô cơ thì nồng độ chất hòa tan trong nước quá cao làm cho cây không những không hút được nước, mà còn phải thải nước ra để cân bằng lại nên cây héo mà rồi sẽ chết. 

Nếu là phân hữu cơ thường chưa hoai hết, độ axit trong đất tăng cao làm rễ khó hút nước cũng như muối khoáng, khiến cho rễ khó phát triển mà sẽ héo mà chết. Do đó bà con phải biết bón phân đúng lúc, đúng cách, đúng loại cần thiết.

Bón phân như thế nào là hợp lý?

Bón nhiều phân sẽ khiến cây bị chết, bón ít thì cây sẽ còi cọc, chậm phát triển. Vậy bón phân như thế nào là hợp lý?

Bà con cần phải nắm chắc các chất dinh dưỡng của từng loại phân để tránh bón thừa hoặc thiếu chất dinh dưỡng cho cây. Bón phân hợp lý là phải tuân thủ các nguyên tắc sau đây:

Đúng loại phân

Cây cần chất gì thì bón đúng loại phân cung cấp chất đó cho cây. Bón đúng loại phân không chỉ phải tính cho nhu cầu của cây mà còn phải tính đến đặc điểm của đất. Đất kiềm không nên bón loại phân có tính kiềm, đất chua không nên bón các loại phân có tính axit.

Bón đúng lúc

Tùy theo giai đoạn sinh trưởng và phát triển của cây mà nhu cầu về các chất dinh dưỡng thay đổi. Có những giai đoạn cây cần đạm hơn kali, có giai đoạn cây cần nhiều kali hơn đạm. Bón đúng lúc cây cần phân mới phát huy được tác dụng.

Đúng thời tiết, mùa vụ

Thời tiết có ảnh hưởng đến chiều hướng tác động và hiệu quả của phân bón. Nếu bón phân khi trời mưa sẽ làm rửa trôi phân bón gây lãng phí lớn. Nếu bón phân khi nắng gắt có thể gây cháy lá, hỏng hoa, quả.

Trong điều kiện ở nước ta, mỗi năm có 3-4 mùa vụ tùy loại cây trồng. Đặc điểm sinh trưởng và phát triển của cây trồng ở từng vụ có khác nhau, do đó nhu cầu đối với các nguyên tố dinh dưỡng cũng như phản ứng đối với từng yếu tố dinh dưỡng cũng khác nhau. Bón phân đúng thời tiết, mùa vụ giúp nâng cao hiệu quả sử dụng phân bón.

Bón đúng cách

Bón phân đúng cách là một trong những nguyên tắc bà con cần nhớ. Có nhiều cách bón: phương pháp bón phân theo hố, bón vào rãnh, bón rải trên mặt đất, hòa vào nước phun lên lá, bón phân kết hợp với tưới nước…

Có nhiều dạng bón phân: pha thành dung dịch để tưới, rắc bột, vo viên đút vào gốc. Có nhiều thời kỳ bón phân: bón lót, bón thúc đẻ nhánh, thúc ra hoa, thúc kết quả, thúc mẩy hạt…

Bón phân đúng cách cho loại cây trồng, cho vụ sản xuất, cho loại đất… giúp tăng hiệu quả sử dụng phân bón lên gấp nhiều lần.

Bón phân cân đối

Nhu cầu đối với các chất dinh dưỡng của cây trồng khác nhau. Bà con cần bón phân cân đối các chất dinh dưỡng theo nhu cầu của cây để cây phát triển khỏe mạnh, cho năng suất và chất lượng cao.

Cách bón phân như thế nào?

Có nhiều cách bón phân, trong đó có 3 cách phổ biến như sau:

• Bón bề mặt: phương pháp này thường được áp dụng đối với các loại phân đạm. Có thể rắc phân trên bề mặt. Nếu là phân hữu cơ thì bà con nên lấp đất hoặc trộn đều với đất bề mặt.
• Bón cho đất: phù hợp với các loại phân dễ hoà tan (Kali, photpho). Bà con có thể cho nước vào các lỗ, rãnh xung quanh cây trồng, sau đó tưới nước vào để phân nhanh ngấm vào đất.
• Phun lá: phương pháp này phù hợp với phân giàu hàm lượng sắt, kẽm, nhưng phương pháp này khó ước lượng được chính xác lượng phân mà cây hấp thu được, nhất là kali và photpho.

Lưu ý:  Bà con cần tiến hành tưới tiêu cho cây ngay sau khi bón phân để bảo vệ phân và giúp cây trồng tiếp cận nhanh với lượng phân vừa bón.

Phân đạm có những loại nào?

Phân đạm là một trong những loại phân bón có chứa nitơ. Đây là thành phần có tác động và vai trò rất lớn đến sự sinh trưởng và phát triển của cây trồng. Tuy nhiên không phải ai cũng biết bón phân đạm cho cây hợp lý và đúng cách. Nếu như không đúng kỹ thuật không những không giúp cây tăng năng suất. Mà còn khiến cây dễ bị chết, ngộ độc ảnh hưởng đến sức khỏe người sử dụng.

Phân đạm gồm có 6 loại phân đạm và với những tính năng riêng biệt khác nhau:

*Phân Urê Co(NH4)2

- Thành phần phân đạm có chứa 44 – 48% nitơ nguyên chất

- Đặc tính của loại đạm này là dễ phân huỷ và bay hơi. Có thể phát huy tác dụng trên nhiều loại đất và nhiều loại cây trồng

- Được sử dụng để bón thúc

- Bảo quản: bọc kỹ trong túi nilon, không để đạm tiếp xúc với ánh nắng mặt trời

*Phân Amôn Nitrat (NH4NO3)

- Thành phần loại đạm này có chứa 33 – 35% nitơ nguyên chất

- Dễ chảy nước, dễ tan trong nước, vón cục, khó bảo quản, có tính chua; phát huy tác dụng trên nhiều loại đất và nhiều loại cây trồng

- Sử dụng phân đạm bằng cách pha thành dung dịch dinh dưỡng hoặc dùng để bón thúc

- Cần phải bảo quản: bọc kỹ trong túi nilon, không để đạm tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, nước và không khí

*Phân Amoni Sunfat hay SA (NH4)2SO4

- Thành phần: chứa 20 – 21% nitơ nguyên chất, 29% lưu huỳnh

- Dễ tan trong nước, không vón cục, dễ bảo quản và sử dụng; phát huy tác dụng trên nhiều loại đất và nhiều loại cây trồng

-Bón thúc, nên chia thành nhiều lần bón

-Bảo quản: bọc kỹ trong túi nilon, không để đạm tiếp xúc với nước và hơi ẩm

*Phân đạm Clorua (NH4Cl)

-Thành phần: chứa 24 – 25% nitơ nguyên chất

-Dễ tan trong nước, ít hút ẩm, không vón cục, có tính chua

-Nên bón kết hợp với các loại phân khác. Không sử dụng cho khoai tây, chè, hành, bắp cải, tỏi,…

-Bảo quản: bọc kỹ trong túi nilon, không để đạm tiếp xúc với nước và hơi ẩm

* Phân Xianamit Canxi

-Thành phần: chứa 20 – 21% nitơ nguyên chất, 20 – 28% vôi, 9 – 12% than

-Dễ bốc hơi, có thể gây bỏng da hoặc bỏng giác mạc nên cần lưu ý khi bón phân

-Sử dụng cho các loại đất chua để cải thiện pH của đất. Dùng để bón lót, nếu muốn bón thúc phải đem ủ trước khi bón. Lưu ý, không dùng phân Xianamit Canxi để phun lên lá cây. Nên mặc đồ bảo hộ cẩn thận khi sử dụng phân Xianamit Canxi.

-Bảo quản: bọc kỹ trong túi nilon, không để đạm tiếp xúc với nước và hơi ẩm

* Phân Photphat đạm hay MAP

-Thành phần : chứa 16% nitơ, 20% photphat

-Đặc tính: dễ tan trong nước, phát huy hiệu quả nhanh

-Sử dụng phân đạm này để bón lót hoặc bón thúc. Nên dùng ở vùng đất nhiễm mặn vì không làm tăng độ mặn và chua của đất. Trong trường hợp sử dụng cho cây cần nhiều đạm. Thì cần kết hợp bón phân photphat đạm với những phân đạm khác.

-Bảo quản: bọc kỹ trong túi nilon, không để đạm tiếp xúc với nước và hơi ẩm

Khi nào bón phân đạm cho cây là hợp lý?

Bón phân đạm cho cây đúng thời điểm cây sẽ hấp thụ dinh dưỡng một cách tốt nhất. Cần phải phân chia thời gian bón phân đạm sao cho hợp lý để cây hấp thụ tối đa. Hầu hết thì bón phân đạm nên chọn thời gian sáng sớm. Hoặc là chiều muộn vì hạn chế nhiệt độ cao phân dễ bay hơi thất thoát. Tùy thuộc vào từng quá trình sinh trưởng của cây mà bón phân đạm hợp lý. Cây trồng cần phân đạm vào giai đoạn ra lá, giai đoạn sinh trưởng của cây. Theo một chu trình cây trồng thì chúng ta sẽ bón phân đạm cho cây vào các giai đoạn sau:

-Cây mới trồng, đã ra lá: bón lượng vừa phải không để lá cháy

-Khi cây đang sinh trường: bón lượng nhiều hơn, chia thành nhiều lần

-Cây ra hoa, quả: bón lượng vừa phải, cây quá nhiều đạm sẽ ra hoa, quả chậm hơn

Cách bón phân đạm cho cây

Bón đúng thời điểm và đúng liều lượng thôi chưa đủ. Còn cần phải bón đúng cách để cây hấp thụ được tối đa dinh dưỡng Ngoài cách hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất thì còn có thể bón theo hai cách như :

Bón đúng thời điểm và đúng liều lượng thôi chưa đủ.

* Bón đạm nguyên hạt

Với phương pháp bón đạm cho cây này nên sử dụng với những loại cây ăn trái, thân gỗ. Bởi vì như vậy sẽ đỡ tốn công sức và thời gian hơn. Cách thực hiện cũng sẽ đơn giản như :

- Chọn loại đạm dễ hòa tan phù hợp với tính chất đất và đặc điểm của cây trồng

- Đào rãnh hoặc tạo lỗ quanh các gốc cây cần bón đạm

- Rắc đạm vào rãnh và các lỗ đã tạo

- Tưới đều nước cho cây

- Khi gặp nước, đạm sẽ hoà tan và thấm vào đất, cho phép cây dễ dàng hấp thụ và chuyển hoá chất dinh dưỡng.

*Tưới phân đạm hòa tan với nước

Với phương pháp bón đạm cho cây này cần lựa chọn loại đạm dễ tan trong nước. Cây cũng sẽ dễ hấp thu chất dinh dưỡng hơn. Thích hợp với những loại cây trồng ăn lá, rau ngắn ngày. Cách thực hiện cũng rất đơn giản như :

- Ngâm 1kg đạm với 200 lít nước trong khoảng 5 phút.

- Không nên sử dụng liều lượng đạm cao vì đạm tồn dư trong cây lá sẽ gây hại cho sức khỏe người sử dụng.

- Trước khi tưới đạm, bạn cần tưới cây thật kỹ bằng nước thường.

- Tưới đạm khi đất khô có thể làm cháy rễ cây.

Trên đây là thông tin trả lời cho cây hỏi “vì sao bón phân nhiều cây sẽ chết”. Bà con cần bón phân hợp lý và cân đối, kết hợp ứng dụng giải pháp bón phân phù hợp để tối ưu năng suất lao động và phát huy tốt nhất công dụng của phân bón.