Vì sao nấm là đồ ăn rất âm
Thực dưỡng Ohsawa được xây dựng trên nền tảng là nguyên lý âm dương. Bài viết với từ ngữ rõ ràng khúc chiết này sẽ là một tài liệu hiếm có là hành trang nguyên cứu PP dưỡng sinh Ohsawa. Nếu bạn là người nhập môn thực dưỡng, nguyên lý Âm Dương chính là nền móng cơ bản để bạn có thể xây dựng một sức khỏe cân bằng và trí tuệ phát triển trí phán đoán. Đây là một bài viết đặc biệt được chuyển ngữ trực tiếp từ Tiếng Nhật. Tuy không mới nhưng lời lẽ, ngôn từ ý tứ rất rõ ràng trong sáng và dễ hiểu sẽ giúp bạn thấy thích thú khi bắt đầu bước vào ngưỡng cửa tìm hiểu một thế giới mới. PHẦN 1 - Nguyên lý Âm và Dương trong Thực dưỡng Ohsawa Điều cần biết trước khi nấu ăn! Nguyên lý âm dương Trong vạn vật đều tồn tại hai thứ đó là: Dương và Âm Theo quan niệm của phương đông mọi thứ tồn tại trong vũ trụ đều chứa hai phần đối nghịch nhau và được phân thành Âm và Dương. Thế giới vật chất bắt nguồn từ vô cực. Vô cực tại một thời điểm nào đó tách ra làm hai do lực âm và lực dương. Hai lực này luôn luôn có xu hướng hợp nhất lại để hoàn thiện sự thiếu sót, chúng đối nhau nên bên này sẽ chứa những yếu tố bên kia thiếu. Và nhờ vào sự tương tác này, tất cả mọi hiện tượng của vũ trụ hiện hữu và duy trì sự vận động 1 cách tương đối. Trong nấu ăn âm tính và dương tính cũng rất được coi trọng để tạo ra món ăn ngon phù hợp với từng cơ thể của mỗi người. Một món ăn được coi là ngon lành phải đạt được sự cân bằng giữa hàn, nhiệt, ôn, bình, nói chung là giữa âm và dương. Sử dụng đúng cách các gia vị có hương vị làm dấy lên mùi thơm ngon, vừa có tác dụng kích thích dịch vị, vừa có tác dụng trung hòa hàn nhiệt, cân bằng âm dương, người ăn không phải chịu những phản ứng phụ có hại. Ở những vùng có khí hậu lạnh (âm) sinh ra các loại động vật và thực vật dương. Ngược lại, những nơi có khí hậu nóng (dương) lại sinh ra các loại động vật, thực vật âm. Người mang tính âm thường có biểu hiện trầm lặng, u ám trái ngược với người mang tính dương thường có biểu hiện khỏe mạnh, tươi vui tràn đầy sức sống. Ngày mưa mang tính âm, ngày nắng mang tính dương. Mùa đông khí hậu âm tính nên nấu những món ăn dương tính sẽ ngon hơn. Mùa hè khí hậu dương tính thì những món ăn âm tính sẽ ngon hơn. Đối với người có cơ thể nóng tức là thể chất mang tính dương thì ăn những món ăn âm sẽ tốt hơn, đối với người cơ thể lạnh tức là thể chất mang tính âm thì ăn những món ăn dương sẽ tốt hơn. Khi làm theo cách này, chúng ta có thể tự nấu những món ăn ngon, phù hợp và đảm bảo sức khỏe cho mình và mọi người phải không nào !
Âm và dương tách ra từ vô cực. Sự phân tách này làm vô cực trở nên tương đối và chia tách.
Ví dụ: Xắt cà rốt thành miếng nhỏ rồi bỏ muối vào. Nước từ trong củ cà rốt bị rút ra. Đây chính là hiện tượng dương tính của muối đã hút âm tính của nước.
Ví dụ: Khi nấu đậu đỏ trong lúc hạt đậu vẫn còn cứng thì cho muối vào khi đó không thể nấu mềm hạt đậu ra được nữa. Đây chính là hiện tượng dương tính của hạt đậu đã đối nghịch với dương tính của muối.
Ví dụ: Ở những nước nóng, cà phê mang âm tính mạnh. Uống vào sẽ trở nên mất ngủ. Mất ngủ là do thể hiện của dương tính nguyên nhân là do hiện tượng âm tính quá mạnh của cà phê đến cuối cùng đã trở thành dương tính.
Ví dụ: Người luôn tươi vui (dương) nhưng lại dễ khóc vì thứ gì đó (âm). Trái ngược lại, người luôn ôn hòa, điềm đạm (âm) nhưng lại dễ tức giận gay gắt vì lí do nào đó (dương) Trong tất cả mọi thứ đều không có thứ gì âm dương bằng nhau. Dù là thứ gì, thì nhất định sẽ có thứ âm hơn hoặc thứ dương hơn. Âm dương trong mọi vật:
Âm dương của đồ ăn: Toàn bộ đồ ăn được phân theo tiêu chuẩn tính chất, mùi vị và màu sắc, được sắp xếp khái quát theo như bảng dưới đây. Ăn chủ yếu những đồ ở giữa là rất tốt cho việc bảo vệ tim mạch và cơ thể. Từ nấm đến muối biển trong phạm vi bảng dưới đây rất quan trọng cho sự tuần hoàn của tim mạch. Nếu không ăn các loại cá cũng được nhưng nếu thỉnh thoảng ăn thì nên ăn số lượng ít. Tuy nhiên người có khuynh hướng dương tính thì kiêng sẽ tốt hơn. Hoa quả với người khuynh hướng âm tính thì không tốt nhưng với người dương tính thì rất tốt. Âm : đường trắng -> giấm -> đường tinh luyện -> rượu -> dầu ăn -> mật ong -> hoa quả -> nấm -> đậu phụ -> nước -> hạt> đậu -> rau -> rong biển -> ngũ cốc -> sò hến -> cá sông -> xì dầu -> tương đậu miso -> cá biển -> muối biển -> chim -> bò lợn -> trứng -> muối tinh chế : Dương Ví dụ: độ ngọt của cơm so với độ đắng của cơm cháy thì cơm cháy mang dương tính hơn Ví dụ: Cà rốt màu đỏ thì dương tính hơn rất nhiều so với cà tím. Người da đen dương tính hơn so với người da trắng.
Bản thân mỗi người có thể mang tính dương hoặc tính âm. Dựa vào tiêu chuẩn dưới để biết tình trạng cơ thể mang khuynh hướng âm hay dương. Vì cơ thể thay đổi hàng ngày nên thỉnh thoảng hãy kiểm tra để có lựa chọn phù hợp với bữa ăn chính và phụ.
So sánh âm dương trong các loại củ (củ cải)
Rau sống (salat) là rau củ đã thái nhỏ và cho thêm muối vì thế đã dương tính hóa hơn (Mục 1, 13 trong bảng "Âm dương trong mọi vật"). Nhưng rau đã chín nóng hơn vì thế dương tính hơn rau sống (Mục 20)
Nhìn vào màu sắc thì lá củ cải có màu xanh và củ thì màu trắng. Dựa vào bảng "Âm dương của màu sắc" có thể thấy màu xanh âm tính hơn màu trắng. Tiếp đến về cách sinh trưởng thì phần lá khi phát triển thì vươn lên trên còn phần rễ thì đâm xuống lòng đất. Theo bảng so sánh “Âm dương trong mọi vật” -mục 6 thì vươn trồi lên trên là âm, còn đâm xuống lòng đất là dương.
Nhìn vào phần củ thì củ cải trắng có màu trắng, cù cà rốt có màu đỏ. Dựa vào bảng thì ta thấy màu đỏ dương tính hơn màu trắng. Hơn nữa củ cải nhiều nước còn củ cà rốt ít nước hơn (Mục11).
Củ cải sống nhiều nước, củ cải sấy ít nước (Mục 11). Màu sắc: củ cải sống màu trắng, củ cải sấy màu nâu ngả vàng. Củ cải sống mềm, củ cải sấy cứng hơn (Mục 17) vì thế củ cải sấy dương tính hơn.
Củ cải sống nhiều nước (Mục 11) có vị cay nhưng không có vị mặn, trái ngược lại củ cải muối lượng nước bị giảm, có vị mặn vì thế củ cải sống âm tính hơn củ cải muối. Củ cải và củ khoai môn: Phần lá: lá củ cải có nhiều nhánh, lá củ khoai môn thì tròn và to (Mục 2). Lá củ cải mọc dưới đất thấp, còn lá khoai môn vươn cao lên trên mặt đất. Vì thế lá củ cải dương tính hơn (Mục 14) Nguyên lý âm dương phần 2 - Phán đoán âm dương: Cái nào âm ? Cái nào dương ? Áp dụng nguyên tắc ở phần trước để nhận biết cái nào âm cái nào dương. Ta thử nhận biết âm dương trong từng nguyên liệu thức ăn ở dưới đây. Nguyên lý âm dương không chỉ áp dụng trong các nguyên liệu thức ăn mà còn áp dụng được với người, động vật, đất đai…Càng thực hành nhận biết được nhiều thì món ăn sẽ trở nên ngon, lạ, và bổ hơn. *Áp dụng bảng âm dương để nhận biết các loại rau củ sau: Hẹ và Hành lá: Hành lá và Bắp cải: Bắp cải và Cải thảo: Cải thảo và bông cải xanh (súp lơ xanh): Cải thảo và Bồ công anh: Ngưu bàng và củ sen: Củ sen và khoai sọ: Khoai sọ và khoai tây: Khoai tây sống và khoai tây luộc: Khoai tây luộc và khoai tây rán: Cháo và cơm gạo lứt: Cơm gạo lứt nấu bằng nồi áp suất với mì zarusoba: Mì soba luộc với mì udon luộc: Mì udon luộc với bánh mì: Ngưu bàng và táo: Nho và nho khô: Nho khô và quả hồ đào: Lá và cuộng cải thảo: Vỏ và lõi cà rốt: Cà rốt và cà chua: Su hào và cà tím: Củ sen và ớt tây (ớt chuông): Nấm tươi và nấm khô: Nấm khô to và nấm khô nhỏ: Nấm khô và tảo bẹ (kombu): Tảo biển (hijiki) và rong biển (wakame): Quả táo và quả hồng: Quả hồng và quả quýt: Quả quýt nhiều nước hơn quả hồng (11), vì thế quýt mềm hơn còn hồng cứng hơn (17). Quả quýt mọc kết thành chùm còn quả hồng dính kết vào thân (3); do đó quả quýt âm hơn còn quả hồng dương hơn. Quả quýt và quả lê: Quả lê và quả chuối: Nước và dầu: Dầu thực vật và dầu động vật: Dầu vừng và dầu chiết xuất từ hạt cải dầu: Đậu phụ và đậu phụ cao nông (koyadofu): Quả hồ đào(quả óc chó) và đậu đỏ: Đậu đỏ và đậu tương: Đậu tương và đậu xanh: Đậu xanh và ngô: |