Xử lý khi trẻ nôn trớ
 Khi trẻ nôn trớ, cha mẹ nên xem trẻ có những biểu hiện nào kèm theo không, ví dụ như sốt hay tiêu lỏng, ho, hay sổ mũi, phát ban v.v… Nôn trớ đơn thuần thường liên quan đến ăn uống. Hay gặp ở trẻ nhỏ do ép trẻ ăn quá nhiều, bú quá no, nằm liền sau khi bú, hoặc không dung nạp thức ăn hoặc bắt đầu ăn bổ sung với thức ăn mới lạ, hoặc ăn nhiều quá 1 loại thức ăn nào đó. Nôn thường xuất hiện sớm, số lượng chất nôn ít, chủ yếu là thức ăn. Trẻ vẫn chơi bình thường, không ảnh hưởng đến tình trạng cơ thể. Do vậy, chỉ cần điều chỉnh cách cho ăn. - Không ép trẻ ăn nhiều làm cho trẻ ngại khi nhìn thấy thức ăn. - Khi cho 1 loại thức ăn mới nên cho từ ít đến nhiều, từ lỏng đến đặc, chia làm nhiều bữa nhỏ trong ngày . - Ngoài ra có thể sử dụng thuốc chống nôn theo chỉ định của bác sĩ. Trẻ nôn đột ngột và kèm theo các triệu chứng đặc hiệu của từng bệnh. Cần đưa trẻ đến khám ở cơ sở y tế để xử trí kịp thời. Khi bé nôn nhiều cũng giống như đi tiêu lỏng , bé sẽ mất một lượng nước khá lớn. Do đó quan trọng là phải bổ sung lượng nước đã mất để cơ thể bé không mất chất điện giải. Tại nhà ta có thể dùng dung dịch Oresol, nước chín hay nước trái cây loãng. Khi bé nôn nhiều, đừng cố gắng cho bé tiếp tục uống mà cần thực hiện các biện pháp sau: Lưu ý : tư thế khi bé nôn nên để bé nằm nghiêng hoặc đỡ bé ngồi dậy , đề phòng khi bé nôn, chất nôn sẽ tràn vào khí quản , gây sặc rất nguy hiểm. Đã từng có trường hợp bé nôn trớ khi nằm ngữa , chất nôn tràn vào phổi gây ngừng thở, đến khi người nhà phát hiện đưa bé vào viện thì bé đã tím tái , không còn cứu chữa được. Khi đã lưu ý tư thế, thì nên chờ cho bé bớt nôn trớ, hãy cho uống một lượng nhỏ nước chín hoặc dung dịch Oresol, bé bị mất nước nhiều nên sẽ khát, khi đưa nước bé sẽ có khuynh hướng uống nhiều, sau đó sẽ nôn thốc tháo, do đó nên cho uống bằng muỗng nhỏ hoặc từng ngụm một . Nếu bé tiếp tục nôn nhiều, nên đưa bé đi khám. Nếu bé bớt nôn trớ thì cần cho uống luân phiên 50ml dung dịch Oresol và 50ml nước chín sau mỗi nửa giờ. Sau khi cho bé uống loại nước này mà bé không nôn trớ nữa thì cho bé bú sữa mẹ hoặc bú bình, tăng dần số lượng từ 80 - 100ml sau mỗi 3 - 4 giờ. Nếu bé không nôn trớ từ 12 - 24 giờ thì có thể cho bé ăn uống bình thường, nhưng vẫn cho bé uống nhiều nước. Bắt đầu với những thực phẩm dễ tiêu hoá như ngũ cốc hay sữa chua. Nên nhớ khi bé nôn nhiều tức là bộ phận tiêu hóa đang có vấn đề cần nên nghỉ ngơi cho nên phụ huynh chỉ nên cho bé uống nước để không bị mất nước, đừng nên cố gắng ép ăn, không giúp được bé mà còn làm tăng triệu chứng và bé càng quấy khóc nhiều hơn. Giúp trẻ ngủ sẽ làm cho bé nhanh hồi phục hơn, vì dạ dày trống trong suốt thời gian này sẽ giúp bé dễ chịu hơn. Không cho bé dùng bất kỳ loại thuốc chống nôn nào khi chưa được sự cho phép của bác sĩ. Trường hợp trẻ nôn trớ kéo dài hoặc nôn do bệnh lý mà trẻ có biểu hiện các triệu chứng như: sốt, đau bụng, lơ mơ, co giật, hay nôn ói liên tục, có dấu hiệu mất nước như: miệng khô, ít nước mắt, tiểu ít,... thì cần đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế để được chữa trị kịp thời. Trường hợp trẻ bị sặc , đừng cố lấy tay móc thức ăn hay chất nôn ra, nên làm nghiệm pháp Heimlich ở trẻ lớn, đứng sau lưng trẻ, quàng 2 tay ra ôm lấy bụng trẻ và ấn mạnh vào, áp lực mạnh sẽ làm trẻ nôn ói ra dị vật đường thở. Ở trẻ nhỏ hơn thì nên để nằm sấp trên đùi chúng ta và vỗ mạnh vào lưng trẻ như hình vẽ. Dị vật , chất nôn sẽ được tống ra. Sau khi tống chất nôn ói ra được nếu bé còn mệt thì nên đưa bé đến cơ sở y tế gần nhất. ✳️ Nguyên nhân gây nôn ói ở trẻ là gì? Các nguyên nhân thường gặp khác nhau tuỳ vào độ tuổi của trẻ: Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ < 12 tháng tuổi:
Ở trẻ > 12 tháng tuổi:
✳️ Cần làm gì khi trẻ nôn ói? 1️⃣ Xử trí khi nôn ói:
2️⃣ Theo dõi dấu hiệu mất nước
+ Môi khô nhiều, mắt trũng + Khóc không thấy nước mắt + Tiểu ít + Tay chân lạnh + Lừ đừ + Mạch nhanh, sốc trụy tim mạch Khi trẻ có một trong các dấu hiệu này, phải đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay. 3️⃣ Bù dịch bằng đường uống
4️⃣ Chế độ ăn Nếu trẻ không có dấu hiệu mất nước có thể tiếp tục cho trẻ ăn. Nếu có dấu mất nước, sau khi bù nước trong vòng 2-3g trẻ bớt ói có thể bắt đầu cho ăn lại. Nguyên tắc là cho trẻ ăn thức ăn lỏng dễ tiêu hoá và chia thành nhiều cử nhỏ.
+ Không cố gắng ép trẻ ăn, nhất là trong 24 giờ đầu. Nên khuyến khích trẻ uống nước bù dịch (như trên). + Cho trẻ ăn thức ăn lỏng dễ tiêu hóa như cháo thịt nạc, súp, sữa chua,... Hạn chế các thức ăn nhiều chất béo vì khó tiêu. 5️⃣ Cho trẻ uống thuốc gì khi nôn ói? Vì nôn ói là một phản ứng có lợi, giúp cơ thể loại bỏ yếu tố gây bệnh, các chất có hại. Do đó, chỉ nên dùng các thuốc chống nôn khi trẻ nôn ói quá nhiều gây nguy cơ mất nước hoặc dùng để giảm say tàu xe. Tuy nhiên những loại thuốc này cần được bác sĩ chỉ định, không nên tự ý dùng cho trẻ. 6️⃣ Cần đưa trẻ đi khám ngay khi nào? Khi trẻ có một trong các dấu hiệu nguy hiểm sau:
|
