Ý nghĩa của việc coi trong những giá trị văn hóa gia đình đối với tuổi trẻ trong cuộc sống hôm nay
Gia đình là cội nguồn sức mạnh Gia đình và hôn nhân là một giá trị quan trọng ở Việt Nam và là thiết chế xã hội phổ biến. Nghiên cứu mới đây của Viện Nghiên cứu Gia đình và Giới (Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam) cho thấy, phần lớn những người được hỏi vẫn khẳng định tầm quan trọng của hôn nhân. Quan điểm của nhóm những người chưa kết hôn cho thấy xu hướng hôn nhân vẫn là xu hướng chủ đạo trong tương lai (với 80,5% số người chưa kết hôn cho biết sẽ “kết hôn, có gia đình”, 46,2% cho rằng “thanh niên đến tuổi trưởng thành phải lập gia đình”; tỷ lệ người đồng ý với việc sống độc thân thấp hơn nhiều so với số người không đồng ý). Giá trị của gia đình cũng đã được chứng minh bằng nhiều thực tế. Vừa qua, khi đại dịch Covid-19 xảy ra, Việt Nam và nhiều nước thực hiện giãn cách xã hội, khi ấy, giá trị gia đình và văn hóa gia đình của người Việt được nhìn rõ hơn. Kết quả thực tế đã chứng minh những giá trị văn hóa gia đình Việt Nam góp phần giúp chúng ta chiến thắng dịch bệnh, trở thành một trong những hình mẫu của thế giới. Ở góc độ nhỏ hơn, giá trị gia đình, văn hóa gia đình một lần nữa được lan tỏa trong Lễ tuyên dương 20 gia đình trẻ tiêu biểu lần thứ nhất-năm 2020 do Trung ương Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam tổ chức cách đây ít ngày. Một trong số đó là gia đình anh Nguyễn Văn Thìn (34 tuổi), giáo viên Trường Trung cấp nghề số 11 TP Vĩnh Yên và chị Nguyễn Thị Việt Hà (34 tuổi), Giám đốc Trung tâm Khai Trí (Vĩnh Phúc). Trải qua sóng gió cuộc sống, khi anh gặp tai nạn rồi bệnh tật, chị một mình vừa chăm chồng, chăm con nhỏ mới sinh, vừa tận tâm giúp đỡ những hoàn cảnh khó khăn hơn. Để có được hạnh phúc, gia đình họ luôn tâm niệm về sự đồng thuận. Chị Hà tâm sự: “9 năm, quãng thời gian đủ dài để tôi hiểu được rằng, sau tất cả chỉ có gia đình mới là điều quan trọng nhất. Tôi càng hiểu rõ hơn rằng, gia đình hạnh phúc không phải là gia đình sống trong một ngôi nhà to mà là một ngôi nhà đầy ắp tiếng cười, niềm hạnh phúc và tin tưởng nhau tuyệt đối. Vợ chồng yêu thương, hòa thuận lẫn nhau, đồng lòng vượt qua mọi khó khăn và luôn ủng hộ, giúp đỡ nhau trong cuộc sống và công việc”.
Gạn đục khơi trong văn hóa gia đình Những giá trị văn hóa gia đình cho thấy đã thực sự đi vào cuộc sống, len lỏi vào từng “tế bào” của xã hội chứ không phải nằm trên những lý thuyết hay văn bản giấy tờ. Giá trị gia đình Việt Nam đã góp phần làm nên những con người Việt Nam, xã hội Việt Nam của thời đại mới, thích ứng, hội nhập nhưng vẫn giữ bản sắc. Điều này được khẳng định, được nhân lên qua các chương trình, phong trào, những cuộc vận động như toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa; cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới; toàn dân chăm sóc, bảo vệ và giáo dục trẻ em... Sau gần 20 năm Ngày Gia đình Việt Nam ra đời (2001), đến nay, từ Trung ương tới địa phương, nhiều bộ, ngành và 63 tỉnh, thành phố đã có chỉ đạo triển khai những hoạt động thiết thực như tôn vinh các gia đình tiêu biểu, trong đó có các gia đình trẻ, các gia đình cao niên, gia đình khuyết tật, các hoạt động từ thiện, nhân đạo, thăm hỏi, động viên và tổ chức các hội thi về văn hóa ứng xử trong gia đình, kỹ năng xây dựng gia đình hạnh phúc, về tiêu chí ứng xử trong gia đình, vận động và khuyến khích các gia đình Việt Nam tổ chức bữa cơm đoàn viên, bữa cơm sum họp. Bà Trần Tuyết Ánh, Vụ trưởng Vụ Gia đình (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) cho rằng: “Các gia đình văn hóa tiêu biểu là những tấm gương sáng, khẳng định trên thực tiễn mô hình gia đình ít con, no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc, gia đình vượt khó đi lên, gia đình nhiều thế hệ chung sống mẫu mực, gia đình văn hóa thực sự là "tổ ấm" của mỗi người, là môi trường văn hóa lành mạnh của xã hội, góp phần thực hiện mục tiêu chiến lược phát triển gia đình Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn 2030”. Theo PGS, TS Lê Thị Bích Hồng, giảng viên cao cấp Trường Đại học Sân khấu-Điện ảnh Hà Nội, những thành tố quan trọng của văn hóa gia đình truyền thống như: Gia phong, gia đạo, gia huấn có phần chưa được chú ý một cách đầy đủ, toàn diện trong cuộc sống hiện đại. Từ sự thiếu quan tâm đó đã dẫn đến những hệ lụy liên quan đến sự xuống cấp về đạo đức, lối sống của từng thành viên trong gia đình. Chính điều đó đã, đang, sẽ tác động trực tiếp đến gia đình-thành lũy kiên cố nhất góp phần bảo vệ, duy trì và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc.Tuy nhiên, những giá trị cốt lõi mang tính tích cực vẫn là ưu thế. Vì thế chúng ta phải luôn hướng tới những điều tích cực, làm sao để tất cả người Việt Nam đều cùng tham gia vào xây dựng những giá trị tốt đẹp nhất của gia đình Việt Nam. Hơn lúc nào hết, ba cột trụ quan trọng gia đình-làng-nước vốn là những thực thể gắn bó chặt chẽ với nhau không được lơi lỏng và càng không thể tách rời trong cuộc sống hiện đại hôm nay. Đó chính là khối đoàn kết cộng đồng tạo nên sức mạnh Việt Nam. Bài và ảnh:LAN DỊU
Văn hóa gia đình - một giá trị cốt lõi của văn hóa và con người Việt Nam thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế
Ngày phát hành: 27/08/2018 Lượt xem 29253
Văn hóa là con người có thể coi đó là định nghĩa bao quát nhất. Bởi vì khái niệm khởi nguồn của văn hóa mà chúng ta hiểu theo nghĩa rộng nhất đến nay bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp cổ đại là cultus: gieo trồng, trồng cấy- tức là có bàn tay của con người tác động vào một sự vật, hiện tượng bất kỳ làm nó thay đổi và cái đó gọi là văn hóa. Như vậy, ngoài những cái sẵn có trong tự nhiên, thì mọi thứ đều do con người tạo ra, nên hiểu nghĩa con người là văn hóa ở nghĩa bao quát nhất là như vậy. Điều đó cũng chỉ ra một điều, cái mà con người tạo ra không phải lúc nào cũng là cái tốt lấy thí dụ như một số phong tục, tập quán, tín ngưỡng mà đến một giai đọan nào đó không phù hợp, hay có thể sản phẩm được tạo ra là rất tốt nhưng lại gây hại cho người khác hay phá hủy môi trường ví như việc tạo ra những loại vũ khí hạt nhân, nếu chúng rơi vào tay những kẻ khủng bố hoặc gặp sự cố thì có thể gây thảm họa co con người và môi trường. Nói như vậy để thấy cái gọi là văn hóa ở nghĩa rộng đó có văn hóa tốt và có văn hóa không tốt, hay người ta thường gọi là phản văn hóa. Tuy vậy nếu xác định văn hóa là do con người tạo ra thì vẫn phải công nhận rằng đó vẫn thuộc trong khái niệm văn hóa. Nếu hiểu như vậy, chúng ta sẽ thấy một cách biện chứng hơn và thấy rằng văn hóa nằm trong mọi khía cạnh của cuộc sống, vì đó là cuộc sống của con người. Từ trước đến nay, chúng ta thường chỉ quan tâm đến phần thứ nhất của định nghĩa về văn hóa tức là chỉ quan tâm đến những cái hay cái đẹp của hiện tượng, một phần xuất phát từ thuật ngữ văn hóa từ chữ Hán (văn là nét đẹp, hóa là giáo hóa), hay từ quan điểm văn hóa chỉ là cái hay cái đẹp, cái cao cả, cái nhân văn, hướng thiện của văn hóa. Điều này không sai, nhưng chưa đủ và chính vì sự chưa đủ đó mà ta thường bỏ qua những mặt trái của văn hóa, chưa tìm hiểu nó để mà tránh, nên nhiều vấn đề xảy ra hiện nay chúng ta không giải thích được một cách đầy đủ và từ đó chưa thấy hết được vai trò của văn hóa như một mục tiêu, động lực của sự phát triển. Và nếu hiểu văn hóa với nghĩa đầy đủ như vậy thì chúng ta sẽ thấy văn hóa chính là yếu tố quyết định trong sự phát triển của mọi dân tộc như ý kiến của một tác giả. (Trương Quang Đệ, 2018).
|