Các Phương Pháp Điều Trị Sỏi Niệu Quản 2024

Sỏi niệu quản là một vấn đề sức khỏe phổ biến có thể gây ra nhiều biến chứng nếu không được điều trị kịp thời. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về các phương pháp điều trị sỏi niệu quản và những biện pháp phòng ngừa cần thiết để giữ cho hệ thống niệu quản khỏe mạnh.

Tổng quan về sỏi niệu quản

Sỏi niệu quản là một loại bệnh lý phổ biến ảnh hưởng đến hệ thống niệu quản của cơ thể. Nó xuất hiện khi các khoáng chất trong nước tiểu tạo thành các hạt nhỏ trong niệu quản, gây ra đau và rủi ro cho sức khỏe. Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về bệnh lý này, từ phân loại, nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán đến các phương pháp điều trị và phòng ngừa.

Phân loại sỏi niệu quản

Sỏi niệu quản có thể được phân loại dựa trên thành phần chính tạo nên sỏi, bao gồm canxi oxalate, canxi phosphate và acid uric. Việc phân loại loại sỏi này quan trọng để xác định phương pháp điều trị phù hợp nhất.

Đối với sỏi canxi oxalate, chúng có thể tạo thành do nước tiểu chứa nhiều canxi, oxalate hoặc cả hai. Đây là loại sỏi phổ biến nhất, chiếm khoảng 80% trường hợp.

Đối với sỏi canxi phosphate, chúng thường xuất hiện trong môi trường kiềm hoặc do tăng sản xuất nước tiểu kiềm.

Và sỏi acid uric thường xuất hiện ở người có nồng độ acid uric cao trong nước tiểu, thường gặp ở người mắc bệnh gút.

Nguyên nhân gây sỏi niệu quản

Nguyên nhân gây sỏi niệu quản rất đa dạng, đôi khi do yếu tố di truyền, đôi khi do chế độ ăn uống không cân đối, uống ít nước hoặc do môi trường sống và làm việc. Một số nguyên nhân chính bao gồm:

1. Chế độ ăn uống: Ăn nhiều thực phẩm giàu oxalate, canxi, protein có thể tăng nguy cơ sỏi niệu quản.
2. Thiếu nước: Uống nước ít hàng ngày có thể làm tăng nồng độ các chất tạo sỏi trong nước tiểu.
3. Yếu tố di truyền: Người có người thân đã từng mắc sỏi niệu quản có nguy cơ cao hơn.

Triệu chứng của sỏi niệu quản

Triệu chứng của sỏi niệu quản có thể biến đổi tùy thuộc vào vị trí và kích thước của sỏi. Một số triệu chứng phổ biến bao gồm:

• Đau ở bụng dưới, thường lan ra vùng mông và/hoặc bên trong đùi.
• Tiểu buốt, đau hoặc tiểu ít.
• Những cơn đau kéo dài và cường độ thay đổi.
• Tiểu màu hồng hoặc có máu. Biến chứng của sỏi niệu quản

Sỏi niệu quản có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, bao gồm viêm nhiễm niệu quản, viêm thận, thậm chí là suy thận dẫn đến hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe. Việc điều trị kịp thời và phòng ngừa là rất quan trọng để tránh những biến chứng này.

Chẩn đoán sỏi niệu quản

Để chẩn đoán sỏi niệu quản, các phương pháp hình ảnh chính là cách tiếp cận phổ biến nhất. Các kỹ thuật hình ảnh bao gồm siêu âm, chụp X-quang, CT scan hoặc cả MRI. Siêu âm thường được sử dụng ban đầu để xem xét sự hiện diện của sỏi, trong khi CT scan có thể cung cấp thông tin chi tiết hơn về kích thước và vị trí của sỏi.

Một phương pháp khác là xác định chất lượng nước tiểu và sự có mặt của các tạp chất bằng cách kiểm tra mẫu nước tiểu.

Điều trị sỏi niệu quản

Khi đã được chẩn đoán mắc sỏi niệu quản, việc điều trị là cực kỳ quan trọng để giảm đau, loại bỏ sỏi và ngăn ngừa tái phát. Có nhiều phương pháp điều trị khác nhau có thể được áp dụng, tùy thuộc vào kích thước và vị trí của sỏi, cũng như sự nghiệp của bệnh lý.

Phương pháp nội soi (Ureteroscopy)

Phương pháp nội soi thường được sử dụng khi sỏi nằm trong niệu quản hoặc ở túi niệu quản. Bác sĩ sẽ chèn một ống nội soi qua niệu quản và dẫn đến vị trí sỏi. Sau đó, sỏi sẽ được loại bỏ bằng cách sử dụng các công cụ hoặc phá hủy bằng laser. Phương pháp này có thể được áp dụng khi sỏi có kích thước nhỏ và không cần phải mổ.

Phương pháp ngoại soi (Lithotripsy)

Phương pháp ngoại soi sử dụng sóng rung âm thanh mạnh để phá vỡ sỏi thành các mảnh nhỏ hơn, giúp sỏi dễ dàng thoát ra nước tiểu. Phương pháp này thích hợp với sỏi có kích thước từ 4mm đến 2cm. Sau quá trình phẫu thuật, bệnh nhân cần uống nhiều nước và tiểu liên tục để loại bỏ sỏi.

Phương pháp mở cột niệu quản (Ureterolithotomy)

Trong trường hợp sỏi quá lớn hoặc không thể loại bỏ bằng cách nội soi hay ngoại soi, phương pháp mở cột niệu quản có thể được áp dụng. Phương pháp này đòi hỏi phẫu thuật mở da và cột niệu quản để loại bỏ sỏi.

Phòng ngừa sỏi niệu quản

Việc phòng ngừa sỏi niệu quản cũng quan trọng như việc điều trị. Có một số biện pháp có thể giúp giảm nguy cơ tái phát sỏi niệu quản.

Chế độ ăn uống cho người bị sỏi niệu quản

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc giảm nguy cơ tái phát sỏi niệu quản. Các biện pháp cụ thể bao gồm:

• Uống nhiều nước: Uống từ 2-3 lít nước hàng ngày giúp làm loãng nước tiểu, giúp ngăn chặn sự tạo thành sỏi mới.
• Hạn chế canxi và oxalate: Hạn chế thực phẩm chứa nhiều canxi và oxalate như sô cô la, cà chua, cải xoong, cà rốt, củ cải đường.
• Giảm protein: Hạn chế ăn thực phẩm giàu protein như thịt bò, heo, gia cầm.
• Kiểm soát nồng độ acid uric: Hạn chế thực phẩm giàu purine như hải sản, thịt đỏ và men bia.

Lối sống lành mạnh cho người bị sỏi niệu quản

Ngoài chế độ ăn uống, một lối sống lành mạnh cũng giúp giảm nguy cơ tái phát sỏi niệu quản. Điều này bao gồm:

• Vận động thể chất đều đặn: Tập luyện thể dục thường xuyên giúp giảm nguy cơ tái phát sỏi niệu quản.
• Hạn chế uống rượu và caffeine: Rượu và caffeine có thể tăng nguy cơ tái phát sỏi niệu quản, việc hạn chế sẽ giúp giảm nguy cơ này.

Top 7 các phương pháp điều trị sỏi niệu quản

1. Nội khoa:
   • Uống nhiều nước (khoảng 2-3 lít nước mỗi ngày) để giúp làm loãng nước tiểu và dễ dàng đẩy sỏi ra ngoài.
   • Sử dụng thuốc lợi tiểu để giúp tăng lượng nước tiểu và làm loãng nước tiểu, giúp đẩy sỏi ra ngoài nhanh hơn.
   • Sử dụng thuốc giảm đau để giúp giảm các triệu chứng đau do sỏi niệu quản gây ra.
   • Sử dụng thuốc tan sỏi để giúp làm hòa tan sỏi, giúp sỏi dễ dàng đi qua ống niệu quản hơn.

2. Ngoài cơ thể:
   • Thăm dò ngược dòng niệu quản: Ống soi được đưa vào niệu quản để phá vỡ sỏi và đưa chúng ra ngoài.
   • Sóng xung kích tán sỏi ngoài cơ thể (ESWL): Sử dụng sóng xung kích để phá vỡ sỏi, giúp sỏi dễ dàng đi qua ống niệu quản hơn.
   • Nội soi niệu quản ngược dòng (URS): Ống soi được đưa vào niệu quản để lấy sỏi ra ngoài.
   • Tán sỏi niệu quản bằng laser: Sử dụng laser để phá vỡ sỏi, giúp sỏi dễ dàng đi qua ống niệu quản hơn.

3. Phẫu thuật:
   • Phẫu thuật mở: Dùng một đường rạch ở bụng hoặc lưng để lấy sỏi ra ngoài.
   • Phẫu thuật xâm lấn tối thiểu: Sử dụng các dụng cụ chuyên khoa để phá vỡ sỏi thành những mảnh nhỏ, sau đó lấy chúng ra ngoài qua đường niệu đạo.

Kết luận

Trong bài viết này, chúng ta đã tìm hiểu về sỏi niệu quản từ cơ bản đến những phương pháp điều trị và phòng ngừa cần thiết. Việc hiểu rõ về bệnh lý này cũng như việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa có thể giúp người bệnh giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh, cũng như tăng cơ hội phục hồi hoàn toàn sau khi đã mắc bệnh.