Thao túng tâm lý là gì, làm sao để nhận biết và tránh bị thao túng tâm lý

Thao túng tâm lý là gì?

Thao túng tâm lý là một hình thức ảnh hưởng xã hội, trong đó một cá nhân sử dụng chiến lược gian dối hoặc lừa đảo để đạt được mục tiêu của mình bằng cách thao túng suy nghĩ, cảm xúc hoặc hành vi của người khác. Người thao túng thường tìm kiếm để kiểm soát hoặc lợi dụng người khác, điều này có thể gây hại về mặt cảm xúc, tâm lý, tài chính hoặc thể chất.

Làm sao để nhận biết và tránh bị thao túng tâm lý:

  1. Hiểu các chiến lược thao túng phổ biến: Những người thao túng thường sử dụng các chiến lược như:
    • Phô trương sự quyến rũ và lịch sự ban đầu: Người thao túng có thể thể hiện sự quan tâm, lòng tốt và sự quyến rũ ban đầu để khiến bạn cảm thấy tin tưởng và cởi mở hơn.
    • Tạo ra cảm giác tội lỗi hoặc xấu hổ: Người thao túng có thể sử dụng các chiến thuật để khiến bạn cảm thấy tội lỗi hoặc xấu hổ về bản thân nếu bạn không đồng ý với họ hoặc nếu bạn cố gắng bảo vệ bản thân.
    • Sử dụng kỹ thuật gây hiểu lầm hoặc lừa dối: Người thao túng có thể sử dụng các kỹ thuật gây hiểu lầm hoặc lừa dối để che giấu động cơ thực sự của họ hoặc để khiến bạn ra quyết định mà bạn sau này sẽ phải hối tiếc.
    • Cô lập bạn khỏi những người hỗ trợ: Người thao túng có thể cố gắng cô lập bạn khỏi bạn bè, gia đình hoặc những người hỗ trợ khác để bạn trở nên phụ thuộc hơn vào họ.
    • Đe dọa hoặc sử dụng bạo lực: Người thao túng có thể sử dụng các mối đe dọa hoặc thậm chí là bạo lực để khiến bạn tuân theo ý muốn của họ.
  1. Hãy cảnh giác với những người cố gắng kiểm soát hoặc thao túng bạn: Hãy để ý nếu ai đó liên tục cố gắng kiểm soát hoặc thao túng suy nghĩ, cảm xúc hoặc hành vi của bạn. Ví dụ, họ có thể cố gắng nói cho bạn biết phải làm gì, phải nghĩ gì hoặc phải cảm thấy như thế nào.
  1. Hãy tin vào trực giác của mình: Nếu bạn có cảm giác khó chịu hoặc không an toàn khi ở bên cạnh ai đó, thì hãy chú ý đến trực giác của mình. Trực giác của bạn có thể cảnh báo bạn về những nguy hiểm tiềm ẩn.
  1. Đặt ra ranh giới và các giới hạn: Hãy đặt ra ranh giới và các giới hạn rõ ràng với những người có hành vi thao túng. Cho họ biết rằng bạn không chấp nhận bị thao túng và rằng bạn sẽ không dung thứ cho hành vi của họ.
  1. Hãy tìm kiếm sự giúp đỡ nếu bạn cảm thấy bị thao túng: Nếu bạn cảm thấy bị thao túng, thì hãy tìm kiếm sự giúp đỡ từ bạn bè, gia đình, cố vấn hoặc các chuyên gia sức khỏe tâm thần. Họ có thể giúp bạn xử lý tình huống và phát triển các chiến lược để bảo vệ bản thân khỏi bị thao túng trong tương lai.

Nhận biết các dấu hiệu về thao túng tâm lý từ đối phương sẽ có thể giúp bạn phần nào tìm ra hướng giải quyết và tránh xa các mối nguy hại xấu.

Họ gây tranh cãi vì những thứ vụn vặt

Tranh cãi là điều khó có thể ngăn chặn trong bất kỳ mối quan hệ nào, nhưng nếu đối phương viện cớ vào những điều nhỏ nhặt để khiến hai bạn xích mích thì đó là một dấu hiệu của việc thao túng tâm lý. Về cơ bản, họ nhận thức được bạn sẽ cố gắng tránh xung đột nhất có thể, vì vậy họ trở nên hung hăng để bạn dễ dàng từ bỏ và "xuống nước" trước.

Vì thế, bạn nên tự làm chủ những lựa chọn của chính mình và không để ai kiểm soát, ngay cả những khía cạnh nhỏ nhất trong cuộc sống của bạn.

Bạn không lắng nghe trực giác của mình

Việc liên tục tuân theo những điều mà đối phương nói và yêu cầu, dù cho bạn không muốn làm có thể là dấu hiệu cho biết bạn đang bị thao túng tâm lý. Thực chất, việc "cả nể" không muốn gây ra rắc rối hoặc bị lợi dụng điểm yếu là một phần nguyên nhân khiến bạn cam tâm tình nguyện làm những điều ấy.

Điều quan trọng là bạn phải luôn lắng nghe bản thân để biết chính xác điều gì bạn không cảm thấy thoải mái. Và hãy tin tưởng vào bản lĩnh của mình và đừng ngại nói với người khác ý kiến của mình.

Thao túng tâm lý là gì, làm sao để nhận biết và tránh bị thao túng tâm lý

Dấu hiệu thao túng tâm lý: Bạn cảm thấy mình bị kiểm soát.

Họ sử dụng mối quan hệ làm mồi nhử

Những người thao túng tâm lý trong tình yêu sẽ luôn khiến bạn cảm thấy bản thân phải liên tục chứng minh rằng tình cảm dành cho họ. Hầu hết, họ sẽ thường sử dụng những câu nói đánh giá rằng họ đã làm nhiều điều cho bạn, còn bạn thì không và bạn nên cảm thấy tội lỗi về điều đó.

Vì thế, hãy tạo cho bản thân sự cân bằng và sự rõ ràng, rành mạch về nhu cầu, ý kiến của bản thân.

Họ không nói trực tiếp những gì họ muốn

Vòng vo, ẩn ý, ám chỉ, "nhét chữ" vào miệng người khác là những gì mà người thao túng tâm lý thường hay sử dụng để giao tiếp với bạn. Điều này mang lại cho họ cảm giác về trí tuệ vượt trội hơn nhưng cũng vô tình gây ra nhiều hiểu lầm không đáng có. Vì thế, bạn nên nhắc nhở và hỏi rõ đối phương, thay vì cứ cố gắng đọc suy nghĩ của họ.

Bạn cảm thấy bị kiểm soát, mất quyền riêng tư

Đây là dấu hiệu điển hình của những kẻ thao túng tâm lý trong tình cảm, họ luôn nghi ngờ mọi điều bạn làm và mọi mối quan hệ xung quanh bạn. Thậm chí, họ sẽ kiểm soát mọi hành động của bạn trên mạng xã hội, cấm cản, theo dõi và luôn kiểm tra xem bạn đang ở đâu, làm gì, nhưng cũng có thể chính họ lại thường có nhiều bí mật và giấu giếm bạn nhiều điều.

Đừng ngại ngần đảm bảo và thiết lập rõ quyền riêng tư của bản thân. Khi cảm thấy không được tôn trọng đúng mức, bạn nên rời đi để tránh phải bị dày vò thêm.

Bạn cảm thấy bị thấp kém

Hạ thấp, coi thường và sỉ nhục người khác cũng là cách để những người thao túng tâm lý để khiến bạn nghĩ rằng họ tốt hơn bạn và bạn cần họ trong cuộc sống nhiều hơn. Đây là cách tác động mạnh vào tâm lý, khiến bạn cảm thấy bất an và có suy nghĩ "sẽ không thể sống được nếu không có người ấy".

Hãy nên nhớ rằng bạn là phiên bản tốt nhất của chính bạn và xứng đáng được nhận về sự tôn trọng.

Thao túng tâm lý là gì, làm sao để nhận biết và tránh bị thao túng tâm lý

Người đang có dấu hiệu thao túng tâm lý bạn thường có xu hướng phóng đại mọi thứ để khiến bạn cảm thấy có lỗi.

Bạn dành ít thời gian hơn cho gia đình và bạn bè

Những người có tính thao túng thường không thực sự quan tâm đến hạnh phúc của bạn, vì vậy, họ có thể khiến bạn tránh xa những người thực sự quan tâm tới bạn. Một ví dụ điển hình là việc họ sẽ có cách dụ dỗ, lôi kéo bạn về mặt tâm lý để bạn không còn cảm thấy tin tưởng người thân, thậm chí còn rủ rê bạn đi "trốn" và sống chung với họ ở một nơi khác.

Điều này xảy ra khi họ muốn can thiệp vào hạnh phúc của bạn và có thể dẫn tới nhiều hệ quả không tốt. Vì thế, nếu gia đình và bạn bè đều cho rằng đối phương không tốt, bạn nên lắng nghe ý kiến đó.

Họ có xu hướng phóng đại

Xu hướng sử dụng những từ ngữ phóng đại, nói quá chủ yếu nhằm khiến bạn cảm thấy có lỗi hoặc khơi gợi lòng trắc ẩn, tình thương từ bạn dành cho họ mà quên đi những sai lầm trong hành động, ngôn từ. Ví dụ như "Bạn sẽ không thể tìm được người nào tốt hơn tôi, yêu và thương bạn hơn tôi". Hãy đảm bảo giao tiếp của bạn với những người như vậy càng rõ ràng càng tốt để những nỗ lực thao túng tâm lý của họ hoàn toàn thất bại.

Thao túng tâm lý là một thủ thuật lạm dụng tinh thần và cảm xúc của người khác bằng lời nói, hành vi, hành động. Việc làm này có thể ảnh hưởng đến cách bạn nhìn nhận về bản thân, những người thân yêu và thế giới xung quanh mình.

Nếu bị thao túng tâm lý liên tục trong một khoảng thời gian dài có thể ảnh hưởng tiêu cực đến lòng tự trọng của bạn và dẫn đến căng thẳng, lo âu và trầm cảm.

Thao túng tâm lý có thể xảy ra trong các mối quan hệ gia đình, tình cảm, bạn bè và thậm chí là đồng nghiệp. Đây là một thủ thuật phức tạp vì kẻ thao túng có thể sử dụng các chiến lược và chiến thuật khác nhau để kiểm soát và khai thác nạn nhân.

Có 7 dấu hiệu cho biết bạn đang bị thao túng tâm lý mà có thể chính bản thân bạn cũng không hề nhận ra.

1. Lúc nào bạn cũng cảm thấy tội lỗi

Bạn luôn cảm thấy rằng mọi chuyện xảy ra đều do lỗi của bạn. Những kẻ thao túng thường sử dụng cảm giác tội lỗi đó như một chiến thuật để đạt được điều họ muốn. Họ khiến bạn cảm thấy phải chịu trách nhiệm về những sai lầm của họ, đồng thời khiến cho suy nghĩ, cảm xúc và hành vi của bạn thay đổi.

Kẻ thao túng có thể “bóp méo” sự thật, biện minh cho hành động của họ để khiến bạn cảm thấy bản thân luôn sai.

2. Bạn bị phán xét liên tục

Bất kể bạn có làm việc chăm chỉ và nỗ lực như thế nào, người thao túng bạn không bao giờ khen ngợi mà còn không ngần ngại chỉ trích bạn. Họ thậm chí còn thể hiện rằng họ có thể làm điều đó tốt hơn bạn.

Họ sẽ liên tục khiến bạn cảm thấy rằng bạn thua kém họ.

3. Bạn có lòng tự trọng thấp

Kẻ thao túng sẽ luôn tập trung vào việc phá vỡ sự tự tin của bạn để chiếm lấy quyền kiểm soát bạn. Đó là lý do vì sao họ luôn sử dụng các chiến lược khác nhau để khiến bạn cảm thấy mình thua kém.

Kẻ thao túng sẽ khiến bạn cảm thấy rằng bạn cần phải chứng minh giá trị của bản thân cho họ. Bạn sẽ luôn tìm kiếm sự công nhận từ họ cho mọi thứ bạn làm.

Khi kẻ thao túng đã phá vỡ được lòng tự trọng của bạn, bạn bắt đầu làm những gì mà họ muốn và bạn sẽ có xu hướng tránh đối đầu bằng cách ngại bộc lộ cảm xúc thật của mình.

Thao túng tâm lý là gì, làm sao để nhận biết và tránh bị thao túng tâm lý

4. Bạn nghi ngờ sự tỉnh táo của mình

Bạn bắt đầu đặt câu hỏi về sức khỏe tinh thần của bản thân? Bạn thậm chí còn nghĩ mình sắp mất trí?

Đánh lừa bạn là một thủ thuật thao túng nguy hiểm, nó khiến bạn nghi ngờ bản thân mình. Kẻ thao túng có thể bóp méo sự thật hoặc phủ nhận hoàn toàn những gì đã xảy ra khi bạn đối đầu với họ.

Kẻ thao túng sẽ thuyết phục bạn rằng bạn đang nhớ nhầm hoặc tạo ra những thứ đó trong đầu của mình nhằm khiến bạn nghi ngờ về chính những suy nghĩ, ký ức, cảm xúc và phán đoán của bạn.

5. Bạn luôn bị so sánh với người khác

Cha mẹ, sếp hay người yêu/chồng/vợ của bạn có liên tục so sánh bạn với người khác hay không?

Nếu có, có thể bạn đang bị thao túng tâm lý. So sánh bạn với người khác là một thủ đoạn tinh vi để khiến bạn cảm thấy bản thân thấp kém. Kẻ thao túng sẽ khiến cho bạn thấy những người khác làm tốt hơn bạn như thế nào và bạn luôn không thể đáp ứng được kỳ vọng như thế nào.

Bạn cảm thấy rằng bất kể bạn làm gì, bạn cũng không bao giờ đủ tốt với họ.

6. Bạn nghĩ rằng họ yêu bạn, nhưng họ vẫn khiến bạn tổn thương

“Ném bom tình yêu” là một thủ thuật thao túng khiến cho bạn dễ trở nên phụ thuộc vào người khác.

Bằng cách liên tục “tấn công” bạn bằng sự quan tâm, chăm sóc thái quá, họ sẽ khiến bạn nhanh chóng bước vào một mối quan hệ.

Sau khi bạn đã coi trọng họ và trở nên phụ thuộc vào họ, kẻ thao túng sẽ trở nên khắt khe và xem nhẹ những gì bạn nói.

7. Bạn cảm thấy bị lợi dụng

Một kẻ thao túng tâm lý sẽ luôn tìm ra những điểm yếu và nỗi sợ hãi nhất của bạn để phá vỡ sự tự tin của bạn. Họ sẽ cố ý chỉ trích bạn hoặc nói về sự bất an của bạn trước mặt người khác.

Họ sử dụng những khuyết điểm và nỗi sợ hãi của bạn để làm bạn tổn thương, đồng thời cho bạn thấy bạn yếu ớt như thế nào.

Trên đây là những dấu hiệu dễ dàng thấy nhất nếu một ai đó đang thao túng tâm lý bạn. Tuy nhiên, những kẻ thao túng tâm lý người khác có nhiều mánh khóe hơn nữa để khiến bạn bối rối và mất kiểm soát. Đó là lý do tại sao mà bạn cần phải biết những dấu hiệu của hành vi thao túng và thực hiện các biện pháp để bảo vệ bản thân và sức khỏe tinh thần của mình.