Ví dụ về giao lưu và tiếp biến văn hóa mới 2024

1. Văn hóa ẩm thực:
2. Giao lưu: Các món ăn từ các nền văn hóa khác nhau được mang đến một quốc gia khác và trở nên phổ biến, ví dụ như bánh pizza từ Ý trở nên phổ biến ở nhiều quốc gia trên thế giới.
3. Tiếp biến: Các món ăn của một nền văn hóa khác được điều chỉnh để phù hợp với khẩu vị và văn hóa địa phương, ví dụ như món phở truyền thống của Việt Nam được làm với thịt bò, thì ở một số nơi ở nước ngoài, nó lại được làm với thịt gà hoặc tôm.

2. Văn hóa âm nhạc:
3. Giao lưu: Các loại nhạc từ các nền văn hóa khác nhau được mang đến một quốc gia khác và được thưởng thức bởi người dân địa phương, ví dụ như nhạc rock từ Mỹ trở nên phổ biến ở nhiều quốc gia trên thế giới.
4. Tiếp biến: Các thể loại nhạc của một nền văn hóa khác được kết hợp với các thể loại nhạc địa phương để tạo ra các phong cách âm nhạc mới, ví dụ như nhạc jazz kết hợp với âm nhạc dân tộc Việt Nam để tạo ra một phong cách âm nhạc mới gọi là jazz Việt Nam.

3. Văn hóa thời trang:
4. Giao lưu: Các kiểu quần áo từ các nền văn hóa khác nhau được mang đến một quốc gia khác và trở nên phổ biến, ví dụ như quần jeans từ Mỹ trở nên phổ biến ở nhiều quốc gia trên thế giới.
5. Tiếp biến: Các kiểu quần áo của một nền văn hóa khác được điều chỉnh để phù hợp với phong cách và sở thích địa phương, ví dụ như áo dài truyền thống của Việt Nam được thiết kế lại để phù hợp với phong cách thời trang hiện đại.

4. Văn hóa ngôn ngữ:
5. Giao lưu: Các từ vựng và cụm từ từ các ngôn ngữ khác nhau được đưa vào một ngôn ngữ khác, ví dụ như từ "coffee" từ tiếng Anh được sử dụng trong tiếng Việt là "cà phê".
6. Tiếp biến: Các từ vựng và cụm từ từ một ngôn ngữ khác được thay đổi để phù hợp với ngữ âm và cấu trúc của ngôn ngữ địa phương, ví dụ như từ "telephone" từ tiếng Anh được chuyển thành "điện thoại" trong tiếng Việt.

5. Văn hóa tín ngưỡng:
6. Giao lưu: Các tôn giáo từ các nền văn hóa khác nhau được mang đến một quốc gia khác và trở nên phổ biến, ví dụ như Phật giáo từ Ấn Độ trở nên phổ biến ở nhiều quốc gia trên thế giới.
7. Tiếp biến: Các tôn giáo của một nền văn hóa khác được điều chỉnh để phù hợp với văn hóa địa phương, ví dụ như Phật giáo khi đến Việt Nam đã kết hợp với các tín ngưỡng dân gian bản địa để tạo ra một hình thức Phật giáo riêng biệt.

Trong thời đại ngày nay, mọi thay đổi của các quan hệ xã hội đều do quá trình giao lưu và tiếp biến văn hóa. Trường hợp của bà con người Thái đen từ vùng thung lũng ven sông Đà thuộc xã Ít Ong, Mường La, Sơn La khi đến tái định cư tại xã Tân Lập, Mộc Châu, Hòa Bình trong chương trình Tái định cư thủy điện Sơn La là một ví dụ.

Điều đầu tiên phải kể đến là sự giao lưu, tiếp biến về văn hóa sản xuất. Nhóm người Thái đen từ Ít Ong đến Tân Lập định cư, bắt buộc phải tiếp nhận những phương thức sản xuất của nhóm Thái trắng sở tại để tồn tại và ổn định cuộc sống lâu dài trên quê hương mới. Thêm vào đó là sự khác nhau về không gian cư trú giữa hai cộng đồng dân cư, nhóm Thái đen là cư dân vùng thung lũng ven sông Đà còn nhóm Thái trắng ở Tân Lập là cư dân sống ở vùng cao. Nhiều vấn đề đặt ra mà nhìn dưới góc độ văn hóa tộc người cho chúng thấy sự hòa nhập giữa hai cộng đồng này không phải là một quá trình dễ dàng nhanh chóng.

Địa điểm xây dựng nhà máy Thủy điện Sơn La đặt tại xã Ít Ong, Mường La, Sơn La. Vùng ngập của lòng hồ Thủy điện Sơn La là một phạm vi khá rộng, bao gồm địa bàn của nhiều xã của các tỉnh Sơn La, Điện Biên và Lai Châu. Đây cũng là vùng cư trú của nhiều dân tộc thiểu số như Thái, Lự, Kháng, Laha, Mảng, Khơ mú, Si La, Cống, Mông, Dao..., đều là những dân tộc sinh sống lâu đời ở Tây Bắc và đã lưu giữ được nền văn hóa đa dạng và giàu bản sắc.

Ngay trong ngôn ngữ giao tiếp, người Thái trắng ở Tân Lập nói giống tiếng của người Thái trắng ở Mai Châu, Hòa Bình, nhưng khác với tiếng của người Thái đen. Đây là rào cản lớn nhất của những ngày đầu người Thái đen đến Tân Lập, phải qua vài vụ mùa, đến nay về cơ bản họ mới hiểu tiếng của người Thái sở tại. Tuy nhiên, khi về nhà họ vẫn dùng tiếng của người Thái Đen. Sự biến đổi trong ngôn ngữ giao tiếp này theo chúng tôi là cần thiết và phù hợp với nhịp điệu của cuộc sống. Đó là sự biến đổi để hòa nhập, thích ứng và phát triển nhưng họ vẫn không bỏ hẳn việc sử dụng ngôn ngữ Thái đen của mình. Phụ nữ Thái đen cũng không từ bỏ lối ăn mặc truyền thống. Đó chính là sự bảo tồn bản sắc văn hóa của mình một cách sinh động như một nhu cầu tự thân. Đến khu tái định cư Tân Lập, chúng ta vẫn bắt gặp nhiều chị em Thái đen “tằng cẩu” nói tiếng của nhóm Thái đen và vẫn có thể giao tiếp vui vẻ cùng các chị em Thái trắng bên nương chè Đài Loan xanh ngát đang vào vụ thu hoạch, công việc mà họ chỉ mới làm quen trong vài vụ gần đây.

Người Thái thường sống mật tập theo dòng họ, nay trong quá trình di chuyển tái định cư, các dòng họ bị xé lẻ, không thể cùng đi tới một địa diểm định cư và cư trú không còn mật tập như khi ở quê cũ. Đây có thể xem là tác động lớn đến mối quan hệ họ hàng thân tộc của người Thái tại các địa bàn tái định cư ở Tây Bắc nói chung. Trên quê hương mới, do nhu cầu của cuộc sống theo chương trình tái định cư như các mối quan hệ trong việc triển khai sản xuất và đặc biệt là những sinh hoạt cộng đồng để tiếp nhận các chủ trương chính sách mới về kinh tế chính trị xã hội, tiếp cận KHKT... đòi hỏi người Thái phải sớm kết mối thân tình, kể cả thông gia với bà con sở tại. Điều này góp phần tăng cường khối đại đoàn kết trong các khu tái định cư, giúp họ hòa nhập nhanh chóng. Đó chính là quá trình tiếp nhận văn hóa ứng xử của nhau giữa hai nhóm người Thái, là sự giao lưu và tiếp biến văn hóa trong quá trình tái định cư, làm cho cuộc sống đa dạng, phong phú hơn.

Tuy nhiên, chúng ta nên sớm có chủ trương, kế hoạch trong việc khuyến khích bà con sưu tầm, tổ chức lại trong sinh hoạt văn hóa cộng đồng những lễ hội dân gian, những bài ca, điệu múa, những câu chuyện cổ, lời ru mà chỉ riêng người Thái đen mới có, tránh nguy cơ đánh mất bản sắc. Bởi cách bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa tốt nhất là trả nó về cho chủ thể của mình.

GIAO L ƯU VÀ TIẾẾP BIẾẾN VĂN HÓA GI ỮA VI ỆT NAM VÀ

TRUNG QUỐẾC

Giao lưu và tiếp biến giữa văn hóa Việt Nam và văn hóa Trung Hoa là sự giao lưu, tiếp biến liên

tục qua nhiều thời kỳ của lịch sử. Dưới đây là những minh chứng cụ thể.

- Tôn giáo: Trung Hoa có rất nhiều những giáo lý và tư tưởng nổi tiếng, nhiều trong số đó đã ảnh

hưởng sâu sắc đến Việt Nam như Phật giáo (Bắc Tông), cá hệ tư tưởng như Nho giáo, Đạo giáo

các tư tưởng về quản lý,...ảnh hưởng sâu sắc tới nước ta, cho đến ngày nay nó vẫn còn ý nghĩa

quan trọng trong các hoạt động học tập nghiên cứu.

- Chữ viết: Tại nước ta, Chữ Hán đã từng một thời bị thực dân Phương bắc áp đặt đồng hóa

nhưng bất thành, chữ viết trở lên quan trọng đối với dân tộc tuy nhiên chúng ta đã sáng tạo thêm

khi không hoàn toàn dùng chữ Hán mà đó là cơ sở cho chữ Nôm ra đời dựa trên cơ sở chữ Hán

nhưng có sự thay đổi đi.

- Văn học: Cả hai nền văn học có nhiều điểm chung trong văn tự và thể loại. Điển hình như

“Truyền kì mạn lục” của Nguyễn Dữ, ông đã viết dựa theo “Tiễn Đăng Tăng Thoại” của Cù

Hựu. Mặc dù có vay mượn các thể loại của Văn học Trung Quốc nhưng Văn học Trung đại Việt

Nam vẫn có những sáng tạo riêng của mình. Các tác giả trung đại thường chỉ mượn thể loại còn

nội dung lấy từ văn học dân gian hoặc từ trí tưởng tượng cá nhân.

- Nghệ Thuật: Cả hai đất nước có các truyền thống nghệ thuật đặc trưng riêng. Sơn mài của Việt

Nam và Đá quý của Trung Quốc là hai ví dụ.

- Hội họa: Việt Nam có sự tiếp thu từ văn hóa nghệ thuật Trung Quốc và có những thành tựu

riêng đó là Tranh Đông Hồ, Hàng Trống mang những nét khác.

- Kiến trúc: Kiến trúc giữa hai nước có nhiều điểm tương đồng. Điển hình như: Văn Miếu –

Quốc Tử Giám, hoàng thành Thăng Long, thành nhà Hồ và một số công trình đền đài, tượng điêu

khắc, tứ linh (long, ly, quy, phượng),..ó sự pha trộn phong cách kiến trúc của Trung Hoa.

- Các nghành khoa học tự nhiên: Các thành tựu khoa học Trung Hoa như bàn tính, lịch can chi,

chữa bệnh bằng châm cứu... đều có tác động sâu rộng đến nền văn minh Đại Việt cũng như nền

văn minh nước ta trong giai đoạn hiện tại.

Việc giao lưu và tiếp biến văn hóa giữa Việt Nam và Trung Quốc đã giúp tăng tầm hiểu biết về

lịch sử, văn hóa, kinh tế và xã hội của hai nước với nhau. Đồng thời làm dịu đi mối hệ giữa hai

6 ví dụ về giao lưu và tiếp biến văn hóa

1. Âm nhạc: Nhạc pop Hàn Quốc (K-pop) đã trở nên phổ biến rộng rãi trên toàn cầu, ảnh hưởng đến âm nhạc, thời trang và văn hóa đại chúng của nhiều quốc gia.

2. Phim ảnh: Phim nước ngoài như Hollywood, Bollywood và anime đã trở thành phổ biến trên toàn thế giới và ảnh hưởng đến thói quen xem phim, phong cách làm phim và diễn xuất.

3. Ẩm thực: Các món ăn quốc tế như pizza, sushi và curry đã trở nên phổ biến rộng rãi trên toàn cầu và thường xuyên được đưa vào thực đơn của nhiều nhà hàng.

4. Văn học: Sách và văn học nước ngoài được dịch sang nhiều ngôn ngữ khác nhau và tiếp cận được với nhiều khán giả trên toàn thế giới.

5. Nghệ thuật: Các phong cách nghệ thuật khác nhau, như hội họa, điêu khắc và nhiếp ảnh, đã giao lưu và ảnh hưởng lẫn nhau, dẫn đến sự phát triển của các phong cách nghệ thuật mới.

6. Du lịch: Du lịch quốc tế cho phép mọi người trải nghiệm các nền văn hóa khác nhau, học hỏi về lịch sử, phong tục và truyền thống của các nước khác.

quốc gia và tạo cơ hội cho cả hai hợp tác trên nhiều lĩnh vực.