Thực trạng của việc hút thuốc lá hiện nay
ĐẶT VẤN ĐỀ: Thống kê của WHO năm 2002 cho thấy tại Việt Nam 56,1% nam và 1,8% nữ hút thuốc lá . Các động thái như cảnh báo tác hại; cấm quảng cáo; cấm hút thuốc lá nơi công cộng nhằm giảm nhẹ tác hại thuốc lá đã được triển khai mạnh mẽ. Tuy nhiên thực tế cho thấy chỉ các động thái trên chưa đủ giúp giải quyết tình hình. Nghiên cứu thực trạng hút thuốc lá trên 440 bệnh nhân Khoa hô hấp – Bệnh viện Chợ Rẫy – cho thấy 19% bệnh nhân nam; 1,1% nữ vẫn tiếp tục hút thuốc lá dù rằng 86% trong số họ đã biết đến tác hại của thuốc lá qua các kênh thông tin đại chúng . Mô hình “Bệnh viện không thuốc lá” nhấn mạnh đến vai trò của cơ sở và nhân viên y tế trong phòng chống tác hại thuốc lá. Trong mô hình này thực trạng hút thuốc lá của nhân viên y tế – bao gồm kiến thức, thái độ, hành vi của họ đối với vấn nạn hút thuốc lá có ảnh hưởng sâu sắc tình hình hút thuốc lá trong cộng đồng. Nhân viên y tế đóng vai trò quan trọng trong việc nêu gương, nhắc nhở và huớng dẫn bỏ thuốc lá. Theo thống kê của Sở Y Tế Thành phố Hồ Chí Minh năm 2015 và 2016, tình hình có bệnh nhân và cả nhân viên y tế hút thuốc lá vẫn còn tìm thấy ở các bệnh viện trong thành phố. Điều này cho thấy cai thuốc lá hoàn toàn không đơn giản, kể cả khi đã có những kiến thức về tác hại của thuốc lá. Bệnh viện Nguyễn Tri Phương là một trong những Bệnh viện loại I của thành phố, hơn 10 năm đã có mô hình Bệnh viện không thuốc lá và thực hiện truyền thông chống hút thuốc lá trong Bệnh viện. Tại Bệnh viện có câu lạc bộ bệnh nhân bị bệnh phổi mạn tính (COPD), bệnh nhân bị bệnh hen, qua hoạt động của các câu lạc bộ cũng như hoạt động tuyên truyền trong Bệnh viện đã và đang đưa ra nhiều thông điệp quyết liệt về chống thuốc lá trong cộng đồng. Tuy nhiên, sự thay đổi vẫn còn chậm và nhiều khó khăn. Chúng tôi thực hiện nghiên cứu này tại Bệnh viện Nguyễn Tri Phương nhằm góp phần đánh giá ý thức về phòng chóng thuốc lá, đồng thời tìm kiếm những khó khăn trong việc bỏ thuốc lá nhằm có cơ hội tiếp cận và giúp đỡ nhân viên muốn cai nghiện thuốc lá, từ đó đẩy mạnh phong trào không khói thuốc trong Bệnh viện . KẾT LUẬN Thực trạng hút thuốc lá của nhân viên y tế tại bệnh viện Nguyễn Tri Phương – thành phố Hồ Chí Minh năm 2018 là:
KIẾN NGHỊ Tiếp tục đẩy mạnh công tác phòng chống tác hại thuốc lá trong bệnh viện Nâng cao kiến thức của nhân viên y tế trong công tác phòng, chống thuốc lá Thường xuyên có những buổi tư vấn kiến thức cai thuốc lá cho nhân viên y tế trong bệnh viện Phát huy mạnh hơn vai trò của truyền thông (T3G) trong bệnh viện Có hình thức tăng cuờng chiếu các tài liệu về tác hại thuốc lá thông qua các bảng điện tử, ti vi trong bệnh viện Cần có biện pháp khuyến khích nhân viên mạnh dạn tham gia các chương trình tư vấn cai nghiện thuốc lá Cần có các biện pháp đưa các tấm guơng cai thuốc lá thành công có thể nhân rộng trong tập thể nhân viên y tế và các câu lạc bộ bệnh nhân, từ đó có chia sẻ kinh nghiệm cai thuốc lá thành công nhắm khích lệ nâng cao tỷ lệ bỏ hút thuốc. Phòng Quản Lý Chất Lượng đã xin ý kiến trước khi đăng tải
Dễ dàng mua được thuốc lá khiến tình trạng hút thuốc ở thanh thiếu niên đang gia tăng đến mức báo động ở phạm vi toàn quốc... Theo kết quả điều tra sức khỏe học đường năm 2019 cho biết, có đến 2,6% học sinh từ 13 - 17 tuổi hút thuốc lá điện tử, tỷ lệ này ở học sinh thành thị là 3,4%. Mặc dù tác hại do khói thuốc lá gây ra đã được cảnh báo liên tục, nhưng tình trạng hút thuốc ở thanh thiếu niên, đặc biệt là học sinh ngày càng gia tăng. Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng hút thuốc lá ở học sinh ngày càng nhiều là do môi trường sinh hoạt. Với lý do bị bạn bè lôi kéo, buồn chán về hoàn cảnh gia đình cũng như sa sút kết quả học tập…, các em đã thử nghiệm hút thuốc. Ở độ tuổi này, việc khám phá và bắt chước hành động như người lớn được xem là cách thể hiện bản thân. Trong đó, hút thuốc lá được các em xem như một hành động “ngầu” trong mắt bạn bè. Ông Nguyễn Thanh Thảo - Giám đốc Bệnh viện Phạm Ngọc Thạch cho biết, đối với người hút thuốc lá, chỉ sau 7 giây, chất nicotin sẽ gây hưng phấn lên vỏ não và ngay lập tức được bộ não ghi nhớ. Khi lượng nicotin trong máu giảm, trạng thái hưng phấn mất đi. Khi đó, người hút sẽ có cảm giác khó chịu, não bộ sẽ kích thích gây cảm giác thèm thuốc trở lại. Đó là lý do vì sao chỉ tâm lý hút vài điếu, dần dần trở thành thói quen đối với người hút thuốc và không từ bỏ được. Việc dễ dàng mua thuốc lá từ các hàng quán khiến việc hút thuốc lá ngày càng trở nên phổ biến với lứa tuổi học sinh. Bên cạnh đó, hiện pháp luật chỉ buộc nhà sản xuất phải in hình và ghi dòng chữ “Hút thuốc lá có hại cho sức khỏe” lên vỏ bao thuốc, chứ chưa có quy định về độ tuổi bao nhiêu mới được mua và sử dụng thuốc lá và người bán phải có trách nhiệm như thế nào với việc từ chối bán thuốc lá cho đối tượng là các em học sinh. Người chưa đủ tuổi vị thành niên, học sinh hút thuốc sẽ gây nhiều tác hại cho sức khỏe. Thời gian hút càng dài thì tác hại càng lớn, lượng nicotin trong thuốc lá dự trữ trong cơ thể càng cao. Lúc đó, nguy cơ mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính hay còn gọi là tắc nghẽn đường hô hấp càng cao. Ngoài ra, khói thuốc lá còn là nguyên nhân của nhiều bệnh như ung thư phổi, ung thư vùng hầu nghiêm trọng. Theo các chuyên gia y tế, ở độ tuổi vị thành niên, cơ thể các em đang phát triển, chưa hoàn thiện, khả năng chống đỡ tác nhân gây bệnh còn yếu nên nguy cơ gây bệnh cao hơn.
Hiện Việt Nam đã có quy định cấm hút thuốc lá tại nơi công cộng có mái che, nhà ga, sân bay, cấm quảng cáo khuyến mại thuốc lá nhưng thực tế còn ghi nhận người hút thuốc ở những nơi bị cấm, kể cả ở bệnh viện và có nhiều biến tướng quảng cáo thuốc lá.
TG |